Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lipca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił L. J. prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. / decyzja k. 105/106 akt ZUS/

W dniu 31 lipca 2017 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. / odwołanie k. 2/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 6 września 2017 roku organ rentowy wnosił o jego oddalenie argumentując, że podstawę do wydania skarżonej decyzji stanowiło orzeczenie komisji lekarskiej w zakresie ustalenia częściowej niezdolności do pracy. /odpowiedź na odwołanie k. 5 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

L. J. urodził się w dniu (...), ma wykształcenie średnie z maturą. Pracował jako kosztorysant robót budowlanych, konsultant infolinii, telemarketer, referent obsługi komputera. / wywiad zawodowy – dok. lek. akt ZUS/

Wnioskodawca jest uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, na stałe od 1 października 2015 r. W przeszłości był okresowo uznawany za całkowicie niezdolnego do pracy (ostatnio w okresie 1.07.2010 – 30.09.2012, 1.10.2012 – 30.09.2015).

/okoliczność bezsporna – decyzje w aktach ZUS/

W dniu 10 stycznia 2017 roku ubezpieczony złożył wniosek o ustalenie wyższego stopnia niezdolności do pracy. /wniosek - k. 67/68 akt ZUS/

Orzeczeniem lekarza orzecznika z dnia 3 lutego 2017 r ustalono, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy.

/orzeczenie lekarza orzecznika – k. 71/72 akt ZUS/

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 6 marca 2017 r ustalono, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy.

/orzeczenie komisji lekarskiej – k. 77/78 akt ZUS/

Decyzją z dnia 10 marca 2017 r organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

/decyzja – k. 79/80 akt ZUS/

Wnioskodawca wniósł odwołanie od powyższej decyzji. Organ rentowy potratował je jako nowe okoliczności, wymagające zajęcia stanowiska przez G..

/odwołanie, stanowisko ZUS – k. 81/82, 80/84, 85/86 akt ZUS/.

Orzeczeniem lekarza orzecznika z dnia 8 czerwca 2017 r ustalono, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy. Nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

/orzeczenie lekarza orzecznika – k. 101/102 akt ZUS/

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 7 lipca 2017 r ustalono, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy. Nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

/orzeczenie komisji lekarskiej – k. 103/104 akt ZUS/

W aktualnym badaniu osobowości wnioskodawcy L. J. ujawniło się:

-występowanie stanów obniżonego nastroju, depresyjnych,

- występowanie w mniejszym nasileniu stanów niepokoju, skłonności do koncentrowania się na dolegliwościach somatycznych , chwiejności emocjonalnej, irytacji, ograniczenia kontaktów z innymi ludźmi. Nie stwierdza się tendencji do agrawacji lub dysymulacji trudności osobowościowych.

/ pisemna opinia biegłego psychologa – k. 11 – 12/

U wnioskodawcy rozpoznano zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Z tego powodu jest częściowo trwale niezdolny do pracy, przy znacznym stopniu ograniczenia zdolności w wykonywaniu pracy zarobkowej.

Jest leczony psychiatrycznie ambulatoryjnie od 1989 r, był kilkanaście razy hospitalizowany psychiatrycznie, ostatnia hospitalizacja psychiatryczna od 03. do 05.2017 z rozpoznaniem zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, po włączeniu kuracji Litem uzyskano poprawę w zakresie nastroju i aktywności. Obecnie wnioskodawca prezentuje zaburzenia subdepresyjne z nastawieniami ksobnymi w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Stwierdza się trwające od wielu lat afektywne zaburzenia nastroju. Utrzymujące się objawy psychopatologiczne powodują trwałą częściową niezdolność do pracy. Całkowitą niezdolność do pracy orzeka się w przypadku nasilonych objawów depresyjnych lub maniakalnych, zwłaszcza z objawami psychotycznymi. U wnioskodawcy badanie ujawniło stan subdepresyjny w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, stąd orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy.

/pisemna opinia biegłego psychiatry – k. 13 – 15, opinia uzupełniająca – k. 42 /

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego:

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o powołane - niekwestionowane przez strony dokumenty oraz w oparciu o opinie biegłych: psychologa i psychiatrę. Sąd, oceniając zgromadzony materiał dowodowy, w pełni uznał wartość dowodową opinii powołanych w sprawie biegłych.

W ocenie Sądu złożone do sprawy opinie nie zawierają żadnych braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Biegli opinie wydali po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej, złożonej przez wnioskodawcę dokumentacji lekarskiej, w tym przedstawionych wyników i wywiadu lekarskiego. Określili schorzenia występujące u badanego oraz ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do poziomu jego kwalifikacji zawodowych. Zdaniem Sądu, opinie biegłych są rzetelne, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione.

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę ubezpieczony nie przedstawił żadnych zasadnych argumentów w celu skutecznego podważenia wydanych w sprawie ekspertyz.

W szczególności Sąd uzupełnił na wniosek ubezpieczonego pisemną opinię biegłego psychiatry, a biegły w opinii uzupełniającej odpowiedział na wszystkie zastrzeżenia zgłaszane w piśmie procesowym, w szczególności biegły wypowiedział się na jakiej podstawie określił aktualnie częściową niezdolność do pracy (rodzaj rozpoznanych zaburzeń), ustosunkował się do dotychczasowego przebiegu leczenia i zażywanych leków, w tym do przebytych hospitalizacji.

Dlatego też Sąd nie odmówił tym opiniom wiarygodności i mocy dowodowej, nie znalazł też usprawiedliwionych przesłanek do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego psychiatry, tylko z tego powodu, że ocena własnego stanu zdrowia dokonana przez wnioskodawcę jest odmienna od opinii dotychczasowych biegłych i stanowi jedynie polemikę z twierdzeniami biegłych.

Fakt, że wydane w sprawie opinie biegłych nie mają treści, odpowiadającej skarżącemu, nie może mieć w tym wypadku znaczenia. Odmienne stanowisko oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem SN potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego ( wyrok SN z dnia 5 czerwca 2002 roku I CR 562/74 LEX nr 7607; wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99 OSNP 2000/22/807).

Z tego względu Sąd oddalił wniosek ubezpieczonego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2017.1383 t.j.) prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Zdefiniowanie pojęcia "poziom kwalifikacji", użytego w tym przepisie ma istotne znaczenie, bowiem stanowi ono podstawę do ustalania rodzajów prac, które są w zasięgu możliwości ubezpieczonego, mimo stwierdzanego upośledzenia sprawności organizmu, a co za tym idzie, do ustalenia czy ograniczenie zdolności do pracy można zakwalifikować, jako znaczne. O poziomie posiadanych kwalifikacji do pracy decyduje nie tylko wykształcenie, lecz także uzyskana poprzez przyuczenie do zawodu umiejętność wykonywania specjalistycznej, kwalifikowanej pracy, także pracy fizycznej. Niższy jest zatem poziom kwalifikacji osób wykonujących proste prace fizyczne, niewymagające przyuczenia zawodowego niż poziom kwalifikacji osób wykonujących prace wymagające określonych specjalistycznych umiejętności nabywanych na podstawie przygotowania zawodowego./tak SA w wyroku z dnia 19 listopada 2015 r , III AUa 786/15, Lex nr 1950585/.

Częściowo niezdolny do pracy jest pracownik, który w wyniku choroby ma w istotny sposób ograniczoną zdolność do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Może on natomiast wykonywać zatrudnienie niżej kwalifikowane, o niższych zarobkach, w obniżonym wymiarze godzin. Wykonywanie pracy o takim charakterze nie świadczy o odzyskaniu zdolności do pracy./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 19 stycznia 2016 r, III Aua 342/15, Lex nr 2026205/

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstaw dla uwzględnienia odwołania.

Na okoliczność oceny stanu zdrowia wnioskodawcy Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych : psychiatry i psychologa.

Opinie biegłych - specjalistów z dziedzin właściwych z punktu schorzeń wnioskodawcy są zgodne i jednoznaczne co do tego, że występujące u wnioskodawcy schorzenia aktualnie nie powodują całkowitej niezdolności do pracy, a jedynie częściową niezdolność.

Z ustaleń poczynionych na tej podstawie wynika, że w aktualnym badaniu osobowości wnioskodawcy L. J. ujawniło się:

-występowanie stanów obniżonego nastroju, depresyjnych,

- występowanie w mniejszym nasileniu stanów niepokoju, skłonności do koncentrowania się na dolegliwościach somatycznych , chwiejności emocjonalnej, irytacji, ograniczenia kontaktów z innymi ludźmi. Nie stwierdza się tendencji do agrawacji lub dysymulacji trudności osobowościowych.

U wnioskodawcy rozpoznano zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Jest leczony psychiatrycznie ambulatoryjnie od 1989 r, był kilkanaście razy hospitalizowany psychiatrycznie, ostatnia hospitalizacja psychiatryczna od 03. do 05.2017 z rozpoznaniem zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, po włączeniu kuracji Litem uzyskano poprawę w zakresie nastroju i aktywności. Obecnie wnioskodawca prezentuje zaburzenia subdepresyjne z nastawieniami ksobnymi w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Stwierdza się trwające od wielu lat afektywne zaburzenia nastroju. Utrzymujące się objawy psychopatologiczne powodują trwałą częściową niezdolność do pracy. Całkowitą niezdolność do pracy orzeka się w przypadku nasilonych objawów depresyjnych lub maniakalnych, zwłaszcza z objawami psychotycznymi. U wnioskodawcy badanie ujawniło stan subdepresyjny w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, stąd orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę opinie biegłych wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. W związku z tym Sąd ocenił je jako rzetelne, jasne, obiektywne i wiarygodne źródło dowodowe.

Sam fakt istnienia u wnioskodawcy schorzeń, potwierdzonych przez biegłych nie może być utożsamiany z całkowitą niezdolnością do pracy odwołującego, w szczególności przy istniejącym poziomie kwalifikacji. Stwierdzenie stanu chorobowego nie jest bowiem jednoznaczne z kwalifikacją do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Okoliczność, iż wnioskodawca poprzednio miał orzekaną całkowitą niezdolność do pracy, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie, skoro zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Trzeba podkreślić, że stan zdrowia jest procesem dynamicznym i może ulec zarówno pogorszeniu jak i poprawie, z czym mamy do czynienia w niniejszym postępowaniu.

Należy wskazać, że w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, dotyczącej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, decydujący jest stan zdrowia ubezpieczonego z chwili wydania decyzji przez organ rentowy. Nie chodzi także o skutki, jakie mogą powstać u ubezpieczonego w przyszłości z uwagi na istniejące schorzenia, zatem Sąd w niniejszym postępowaniu nie ocenia ryzyka wystąpienia określonych zaburzeń organizmu ubezpieczonego w przyszłości. Z opinii wydanych w sprawie przez biegłych wynika bezsprzecznie, że wszystkie zdiagnozowane u ubezpieczonego schorzenia w obecnym stadium zawansowania nie stanowią podstawy do orzekania całkowitej niezdolności do pracy. W przypadku nasilenia się zaburzeń organizmu ubezpieczonego ma on prawo złożenia ponownego wniosku o rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.