Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

23 sierpnia 2016

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I. Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Rafał Cieszyński

Protokolant Katarzyna Kudzia

po rozpoznaniu na rozprawie 11 sierpnia 2016 we W.

sprawy z powództwa E. D.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki E. D. kwotę 101.808,58 zł ( sto jeden tysięcy osiemset osiem złotych pięćdziesiąt osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty:

- 84.263,20 zł od 31 lipca 2012 do dnia zapłaty,

- 17.545,38 zł od 01 kwietnia 2016 do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.796 zł tytułem kosztów procesu;

IV.  nakazuje pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W., aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu kwotę 7.339,29 zł tytułem brakującej opłaty od pozwu od uwzględnionej części powództwa oraz wydatków na wynagrodzenie biegłych, od obowiązku uiszczenia których powódka była zwolniona.

Sygn. akt I C 1857/12

UZASADNIENIE

Powódka E. D. wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 84.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od 31 lipca 2012 do dnia zapłaty oraz kwoty 283,20 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z powypadkowym leczeniem wraz z ustawowymi odsetkami od 31 lipca 2012 do dnia zapłaty. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka podała, iż jako uczestniczka wypadku komunikacyjnego doznała licznych obrażeń ciała, wskutek czego została bezpośrednio po zdarzeniu przewieziona do Szpitala (...) w S., gdzie stwierdzono u niej dwupoziomowe złamanie lewego podudzia, stłuczenie klatki piersiowej i brzucha, ranę szarpaną okolicy prawego barku z obecnością ciała obcego, stłuczenie mózgu oraz skręcenie kręgosłupa szyjnego. Dalej powódka wskazała, iż przeprowadzono u niej zabieg operacyjny repozycji złamania kości piszczelowej zespoleniem śródszpikowym gwoździem T., a następnie dokonano wymiany śruby korowej w gwoździu. Po wtóre, z uwagi na towarzyszące powódce nieustanne bóle i odrętwienia prawego ramienia wykonano badanie USG kontuzjowanej kończyny. Badanie to wykazało obecność w ramieniu powódki ciała obcego o wielkości 4 mm, co wymagało usunięcia w drodze zabiegu chirurgicznego. Ponadto, powódka została zaopatrzona w kołnierz ortopedyczny S.. U powódki zastosowano także leczenie farmakologiczne środkami przeciwbólowymi, antybakteryjnymi, uspokajającymi oraz płynami wieloelektrolitowymi. Z kolei, w trzeciej dobie po zabiegu zespolenia podudzia rozpoczęto u powódki proces usprawniania, polegający na spionizowaniu powódki, rozpoczęciu nauki chodzenia, najpierw przy balkoniku, następnie przy pomocy kul ortopedycznych, z zastosowaniem ćwiczeń biernych, czynnych i izometrycznych. W czasie pobytu w szpitalu, powódka odczuwała bardzo silne dolegliwości bólowe i zawroty głowy. Jak wskazała powódka 30 stycznia 2012 zemdlała i zgłosiła personelowi medycznemu podwójne widzenie, w rezultacie czego zlecono w trybie pilnym konsultację neurologiczną i TK głowy. Badanie to wykazało nieco poszerzone przestrzenie podpajęcze płatów czołowych. Po dwutygodniowej obserwacji powódka została wypisana do domu z zaleceniami usunięcia szwów w 14. dobie po zabiegu, chodzenia o kulach z częściowym odciążeniem lewej nogi, dalszego zażywania środków przeciwzakrzepowych i przeciwbólowych oraz kontynuowania leczenia w (...). W dalszej części pozwu powódka oświadczyła, iż następnego dnia po powrocie do domu zgłosiła się na Oddział (...) Szpitala (...) we W. z powodu bardzo silnych dolegliwości bólowych operowanej nogi. Badanie USG wykazało przyścienną skrzeplinę o wielkości 2 mm w żyle odstrzałkowej, skutkiem czego powódkę skierowano na Oddział (...), celem kontynuowania dalszego leczenia zachowawczego, ze wskazaniem włączenia leczenia przeciwzapalnego, antybiotykoterapii i kompresoterapii oraz elewacji kontuzjowanej kończyny. 06 lutego 2012 powódkę wypisano do domu z zaleceniami odciążenia operowanej kończyny przez okres 4 tygodni i kontynuowania leczenia farmakologicznego, kontroli w (...) oraz pozostawania pod stałą opieką lekarza internisty. Przeprowadzone u powódki badanie RTG wykazało brak zrostu złamanej kości piszczelowej oraz odczyny wytwórcze odokostnowe na wysokości szczeliny złamania w 1/3 dalszej trzonu, nieciągły zarys warstwy korowej okolicy podgłowowej strzałki oraz zanik kostny. Z kolei w badaniu RTG kręgosłupa stwierdzono esowate skrzywienie kręgosłupa, lewe wypukłe w środkowo-dolnym odcinku lędźwiowym z rotacją trzonów i asymetryczną wysokością przestrzeni międzykręgowych oraz obniżeniem wysokości przestrzeni międzykręgowej (...). Powódka uczestniczyła także w fizjoterapii. Ponadto, powódka w marcu 2012 roku podjęła leczenie w (...), ze względu na częste, uporczywe bóle i zawroty głowy, zaburzenia pamięci, zasłabnięcia, parestezję kończyn górnych oraz wystąpienie w pierwszej połowie marca 2012 roku napadu drgawkowego połączonego z utratą przytomności. Przeprowadzone badanie EEG głowy wykazało objawy dyskretnie niższego progu drgawkowego, w konsekwencji czego lekarz neurolog zalecił powódce stosowanie leków nootropowych, takich jak L.. W maju 2012 roku powódka ponownie została poddana kolejnemu cyklowi usprawniania. W trakcie leczenia i rekonwalescencji, badanie fizykalne i RTG lewego podudzia nie wykazały świeżych zmian pourazowych, niemniej jednak stwierdzono opóźniony proces zrostu złamania, zanik głowy bocznej mięśnia czworogłowego lewego uda oraz mało stabilny, lekko koślawy staw kolanowy, bolesny przy ucisku. W konsekwencji w czerwcu 2012 roku powódka została poddana kolejnej hospitalizacji i kolejnemu zabiegowi operacyjnemu. Po zabiegu u powódki wystąpiły silne dolegliwości bólowe oraz zaburzenia ruchomości prawej kończyny dolnej. Konsultacje neurologiczne, badania diagnostyczne i fizykalne wykazały uszkodzenie prawego nerwu kulszowego, uścisk prawej ręki i niedoczulicę w zakresie prawych dermatonów okolicy kręgu (...), w konsekwencji czego wdrożono farmakoterapię oraz ćwiczenia usprawniające. Powódka wskazała, iż jest pod stałą opieką poradni ortopedycznej, neurologicznej i internistycznej. Ponadto, po zdarzeniu z 22 stycznia 2012 powódka zaobserwowała zmiany w swoim zachowaniu objawiające się wzmożoną nadpobudliwością nerwową, przejawiającą się szybkim i częstym denerwowaniem się, a nawet agresją i płaczliwością. Sam wypadek był dla powódki zdarzeniem traumatycznym, albowiem zakres uszkodzeń pojazdu uniemożliwił jej samodzielne wydostanie się z wraku. Ponadto przebyte zabiegi operacyjne oraz związane z nimi powikłania wiązały się wystąpieniem u powódki silnego stresu, a nadto wzmożonej opieki personelu medycznego. Powódka podała, że z uwagi na uszkodzenie nerwu kulszowego prawej nogi, ciągle odczuwa skurcz i odrętwienie kończyn oraz silne bóle, które zmuszona jest uśmierzać środkami farmakologicznymi. Powódka podkreśliła, iż przez okres dwóch miesięcy od wypadku poruszała się przy pomocy wózka inwalidzkiego, natomiast do dnia dzisiejszego porusza się przy pomocy kul ortopedycznych. Na skutek wypadku, ograniczenia ruchowe towarzyszą jej przy czynnościach dnia codziennego. Powódce codziennie towarzyszą intensywne bóle, zawroty głowy, zaniki pamięci oraz napady drgawkowe. Ponadto u powódki została zdiagnozowana encefalopatia pourazowa, co wiąże się z koniecznością zaaplikowania leków przeciwpadaczkowych oraz stałej kontroli neurologa. Niepełnosprawność jest dla powódki szczególnie uciążliwa, a to z uwagi na fakt, iż jest ona osobą młodą, która przed wypadkiem była całkowicie sprawna i aktywna zarówno towarzysko, jak i fizycznie. Aktualnie powódka przebywa tylko w mieszkaniu, a z domu wychodzi jedynie celem odbycia badań kontrolnych lub zabiegów rehabilitacyjnych. Wszystko to wywołuje poczucie rozdrażnienia, przygnębienia i żalu. Na skutek powikłań pooperacyjnych powódka nie jest również zdolna do wykonywania pracy zarobkowej. Dlatego też powódka podniosła, iż wobec wypłaty na jej rzecz przez stronę pozwaną jedynie kwoty 16.000 zł, powódka dochodzi zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł.

Powódka domagała się także zasądzenia kwoty 283,20 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z powypadkowym leczeniem, na którą składają się: 3,20 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu leku L. (...), 200 zł tytułem kosztów wypożyczenia wózka inwalidzkiego i 80 zł tytułem kosztu badania EEG głowy.

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, a to z uwagi na jego bezzasadność oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany przyznał, iż po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznał powódce kwotę 16.000 zł, która w ocenie strony pozwanej stanowi ekwiwalent doznanych cierpień psychicznych i fizycznych pozostających w związku z wypadkiem. Po wtóre, pozwany wskazał, iż ustalając wysokość zadośćuczynienia miał na uwadze wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy. W konsekwencji, lekarz orzecznik, na podstawie dokumentacji medycznej i badania fizykalnego orzekł łącznie 12.5 % uszczerbek na zdrowiu. Dalej, pozwany podniósł, iż w jej przekonaniu żądanie powódki w przedmiocie zwrotu kosztów leczenia nie pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z 22 stycznia 2012, kwestionując przy tym konieczność zakupu leku L. (...), korzystania z wózka inwalidzkiego i zasadność wykonania prywatnego badania EEG, w sytuacji gdy powódka podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu opieki zdrowotnej. Poza tym, pozwany zakwestionował datę początkową naliczania odsetek, a to z uwagi, iż w ocenie pozwanego ewentualne odsetki winny być zasądzone od dnia wyrokowania.

Pismem przygotowawczym z 17 marca 2016 (k. 539) powódka rozszerzyła powództwo, żądając zasądzenia od pozwanego dalszej kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 17 marca 2016 do dnia zapłaty oraz dalszej kwoty 1.766,09 zł tytułem kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 17 marca 2016 do dnia zapłaty.

Na rozprawie 26 kwietnia 2016 (k. 620) pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, wnosząc o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny, istotny dla rozstrzygnięcia sprawy:

22 stycznia 2012 kierujący pojazdem marki M. (...), o numerze rejestracyjnym (...) K. G., na niestrzeżonym przejeździe kolejowym, jadąc z nadmierną prędkością od strony S. w kierunku miejscowości C., na odcinku 16 km 800 m drogi krajowej numer(...)wpadł do rowu i uderzył w przydrożne drzewo. W wypadku uczestniczyła powódka E. D. (licząca lat 32) jako pasażer obok kierowcy pojazdu. Z uwagi na brak możliwości wydostania się powódki z wraku samochodu, na miejsce zdarzenia przybyły jednostki straży pożarnej, które używając specjalistycznego sprzętu wydostały będącą w szoku powódkę E. D. z wnętrza pojazdu. Właściciel pojazdu R. G. był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W., na podstawie polisy numer (...).

(dowód: okoliczność bezsporna, a nadto:

notatka urzędowa z 22 stycznia 2012 k. 52-54,

dowód rejestracyjny k. 55,

wniosek prokuratora o warunkowe umorzenie postępowania karnego k. 56-58,

dokumentacja fotograficzna k. 210-219,

zgłoszenie szkody w aktach szkody numer (...),

przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:44’43-00:46’10 k. 341 i 342)

Bezpośrednio po wypadku powódka została przewieziona do Szpitala (...) w S., gdzie rozpoznano u niej następujące obrażenia: dwupoziomowe złamanie podudzia lewego, stłuczenie klatki piersiowej i brzucha, otwartą ranę ramienia, ogniskowy uraz mózgu, ranę szarpaną okolicy barku prawego z obecnością ciała obcego oraz skręcenie kręgosłupa szyjnego.

(dowód: karta informacyjna Szpitalnego Oddziału (...) Szpitala (...) w S. z 22 stycznia 2012 k. 71-72,

dokumentacja fotograficzna k. 190-208 i 232-246,

zeznania świadka A. K. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:32’06-00:32’34 k. 341 i 342)

Od 22 stycznia 2012 do 01 lutego 2012 powódka była hospitalizowana na Oddziale (...) Szpitala (...) w S.. W trakcie leczenia wykonano u niej zabieg operacyjny repozycji złamania pod monitorem i zespolenia śródszpikowego gwoździem T., zabieg operacyjny wymiany śruby korowej w gwoździu śródszpikowym piszczelowym, badania USG oraz badania bakteriologiczne. Badanie USG wykazało obecność ciała obcego w tkance podskórnej ramienia prawego o wielkości 3,8 mm. W trakcie hospitalizacji prowadzono również rehabilitację powódki z zastosowaniem ćwiczeń biernych, czynnych i izometrycznych celem pionizacji oraz nauki chodzenia z częściowym obciążeniem. 31 stycznia 2012 powódka zemdlała, w konsekwencji czego została skierowana na konsultację neurologiczną i badanie TK głowy, które wykazało nieco poszerzone przestrzenie podpajęczy płatów czołowych. Powódka nosiła także kołnierz ortopedyczny. W tym czasie powódka cierpiała. Uskarżała się na bóle głowy, nóg oraz szyi. Była także w złej kondycji psychicznej.

(dowód: historia choroby Oddziału (...)k. 68- 69,

karta informacyjna leczenia szpitalnego Oddziału (...)k. 70,

dokumentacja medyczna k. 73-112,

zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:04’37-00:06’42 i 00:22’06-00:22’42 k. 340 i 342,

zeznania świadka A. K. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:31’25-00:32’06 k. 341 i 342, przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:47’21-00:51’42 k. 341 i 342)

Po jedenastu dniach hospitalizacji, powódka została wypisana do domu z zaleceniem zdjęcia szwów w 14. dobie od dnia zabiegu operacyjnego, chodzenia z częściowym obciążeniem, leczenia farmakologicznego, konsultacji w (...)i wykonania badania TK głowy.

(dowód: dokumentacja medyczna k. 69 v)

02 lutego 2012 powódka w trybie nagłym została przyjęta na Oddział (...) Szpitala (...) we W., z powodu obrzęku oraz bólu operowanej kończyny. Z uwagi na zdiagnozowanie zakrzepicy żył została skierowana na Oddział (...)we W. celem leczenia zachowawczego. Po pięciu dniach hospitalizacji, 06 lutego 2012 powódkę wypisano do domu, z zaleceniem kontroli i leczenia opatrunkowego w rejonie, leczenia farmakologicznego, odciążenia operowanej kończyny przez okres 4 tygodni oraz kontroli w poradni ortopedycznej.

(dowód: historia choroby k. 115,

karta informacyjna k. 116,

dokumentacja medyczna k. 117-125,

zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:10’45-00:11’54 k. 340 i 342)

Powódka, zgodnie z zaleceniami kontynuowała leczenie w (...) w (...)Szpitalu (...)we W.. W trakcie leczenia wykonano badanie RTG podudzia oraz kręgosłupa. Przeprowadzone badania RTG wykazały odczyny wytwórcze odokostnowe na wysokości szczelin złamania w 1/3 dalszej trzonu, złamanie w 1/3 dalszej kości strzałkowej z przemieszczeniem odłamów o szerokości warstwy korowej, nieciągły zarys warstwy korowej okolicy podgłowowej strzałki – podejrzenia złamania, zanik kostny, dystalnie od złamań, esowate skrzywienie kręgosłupa, lewowypukłe środkowo-dolnym odcinku lędźwiowym, z rotacją trzonów i asymetryczną wysokością przestrzeni m-k, obniżenie wysokości przestrzeni (...); poziome ustawienie kości krzyżowej. W konsekwencji, 19 marca 2012 powódka została skierowana na zabiegi fizjoterapeutyczne od 29 marca 2012 do 11 kwietnia 2012.

(dowód: historia choroby k. 141-147,

skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne wraz z kartą zabiegów k. 148-149)

16 marca 2012 powódka zgłosiła się do (...), z uwagi na bóle i zawroty głowy, parestazje kończyn górnych, utratę przytomności z drgawkami, wzmożoną pobudliwość nerwową oraz drażliwość. W trakcie wizyty powódka została skierowana na badanie EEG głowy.

(dowód: zaświadczenie z (...) S.C. we W. k. 150,

zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:24’13-00:24’50 k. 340 i 342,

zeznania świadka A. K. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:35’21-00:35’42 k. 341 i 342,

przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:53’39-00:54’03 k. 341 i 342)

W badaniu EEG głowy powódki z 31 marca 2012 stwierdzono objawy dyskretnie niższego progu drgawkowego.

(dowód: wynik badania EEG głowy k. 151-157)

W trakcie wizyty powódki w (...)06 kwietnia 2012 stwierdzono bóle i okresowe zawroty głowy, zaburzenia pamięci, zasłabnięcia oraz parestazje kończyny górnej lewej. Zalecono stosowanie leku L., obserwację powódki pod kątem padaczki i kontynuację leczenia farmakologicznego.

(dowód: zaświadczenie z (...) S.C. we W. k. 158,

historia choroby (...) Spółki z o.o. z siedzibą we W. k. 367-370 i 584-588)

W okresie od 30 kwietnia 2012 do 28 maja 2012 powódka przebywała w (...) S.A., gdzie została poddana zabiegom rehabilitacyjnym, zabiegom balneologicznym, kinezyterapii oraz fizykoterapii. W trakcie pobytu powódka dwukrotnie zemdlała, w rezultacie czego została skierowana do (...) Szpitala (...) w L..

(dowód: dokumentacja medyczna k. 159-176,

przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:54’59-00:57’01 k. 341 i 342)

Od 18 czerwca 2012 do 28 czerwca 2012 powódka była hospitalizowana w (...)Szpitalu (...)we W., z powodu nieprawidłowego gojenia się złamania podudzia lewego. W trakcie pobytu w szpitalu powódka przeszła zabieg operacyjny naprawczy złego zrostu lub braku zrostu kości piszczelowej/kości strzałkowej. Ponadto, 27 czerwca 2012 powódka otrzymała skierowanie do (...), ze względu na brak zrostu po złamaniu.

(dowód: dokumentacja medyczna 176-187,

zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:16’09-00:18’23 k. 340 i 342,

przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:47’53-00:47’03 i 00:56’30-00:57’01 k. 341 i 342)

Ponadto, w lutym 2013 powódka przebywała w SP ZOZ Sanatorium (...) w K., gdzie zastosowano wobec niej leczenie klimatyczne i balneo–fizykalne wraz z edukacją prozdrowotną w zakresie chorób krążenia.

(dowód: karta informacyjna wraz z kartą zabiegową k. 315-318,

przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 01:00’55-01:01’42 k. 341 i 342)

23 lipca 2013 (...)we W. wydał orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, w którym stwierdził u powódki lekki stopień niepełnosprawności.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 589)

W dniach 19 kwietnia 2013 i 04 listopada 2013 powódka ponownie została skierowana na zabiegi fizjoterapeutyczne, które odbywała w następujących okresach: od 01 kwietnia 2013 do 11 kwietnia 2013 i od 17 czerwca 2013 do 28 czerwca 2013.

(dowód: skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne wraz z kartą zabiegów k. 359-363,

zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:13’04-00:13’24 k,. 340 i 342,

zeznania świadka A. K. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:35’11-00:35’:21 k. 341 i 342,

przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:51’09-00:51’42 k. 341 i 342)

07 września 2013 przeprowadzono u powódki badanie MR kręgosłupa szyjnego, które wykazało odprostowanie fizjologicznej lordozy kręgosłupa szyjnego wraz
z nieznacznym kyfotycznym wygięciem, w tylnych częściach krążków międzykręgowych (...)i (...)stwierdzono szczeliny pęknięcia, nieznaczne zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające trzonów (...)w postaci okrężnych osteofitów, z modelowaniem worka oponowego, nieznaczną, odcinkową spondylozę, pęknięcie pierścieni włóknistych (...)
i (...).

(dowód: badanie MR kręgosłupa szyjnego k. 371)

21 października 2013 u powódki wykonano usunięcie gwoździa śródszpikowego z kości piszczelowej lewej, z uwagi na wygojone wieloodłamowe złamanie kości piszczelowej lewej.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 590-591,

zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:18’23-00:18’54 k. 340 i 342,

zeznania świadka A. K. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:35’42-00:36’22 k. 341 i 342)

13 sierpnia 2015 powódka została skierowana na kolejny zabieg operacyjny, którego termin wyznaczono na 02 maja 2017.

(dowód: informacja dla lekarza kierującego k. 479)

W okresie od 09 marca 2016 do 14 marca 2016 powódka ponownie była hospitalizowana w (...) Szpitalu im. (...) na Oddziale (...)we W. z celem usunięcia wyrośli kostnej; z zaleceniem między innymi utrzymania czystości opatrunku, elewacji kończyny, stosowania leku C. oraz chodzenia przy asekuracji kul łokciowych do czasu zagojenia rany.

(dowód: karta informacyjna k. 607-608,

dokumentacja fotograficzna k. 611-615)

W związku ze zdarzeniem z 22 stycznia 2012 powódka poniosła następujące koszty:

1.  koszt wypożyczenia wózka rehabilitacyjnego w wysokości 180 zł,

2.  koszt zakupu leku L. (...)w kwocie 3,20 zł,

3.  wykonanie badania EEG 80 zł,

4.  koszty leczenia związane z kosztami zakupu leków, uzyskania dokumentacji medycznej oraz konsultacji medycznych 1.545,38 zł.

(dowód: rachunek numer (...) z 15 lutego 2012 k. 257,

faktura VAT numer (...) z 12 czerwca 2012 k. 188,

faktura VAT numer (...) z 29 marca 2012 k. 15,

faktura VAT numer (...) z 01 marca 2016 k. 549,

faktura VAT numer (...) z 01 lutego 2016 k. 550,

faktura VAT numer (...) z 20 lutego 2016 k. 551,

faktura VAT numer (...) z 21 stycznia 2016 k. 552,

faktura VAT numer (...) z 20 października 2015 k. 553,

faktura VAT numer (...) z 01 września 2015 k. 555,

faktura VAT numer (...) z 12 listopada 2015 k. 556,

faktura VAT numer (...) z 23 grudnia 2014 k. 558,

faktura VAT numer (...) z 13 marca 2015 k. 559,

faktura VAT numer (...) z 16 czerwca 2014 k. 560,

faktura VAT numer (...) z 03 sierpnia 2015 k. 561,

faktura VAT numer (...) z 20 stycznia 2014 k. 562,

faktura VAT numer (...) z 03 lipca 2014 k. 563,

faktura VAT numer (...) z 30 września 2014 k. 565,

faktura VAT numer (...) z 10 października 2014 k. 566,

faktura VAT numer (...) z 30 grudnia 2014 k. 567,

faktura VAT numer (...) z 30 grudnia 2014 k. 568,

faktura VAT numer (...) z 22 stycznia 2015 k. 569,

faktura VAT numer (...) z 03 lutego 2015 k. 570,

faktura VAT numer (...) z 01 marca 2016 k. 571,

faktura VAT numer (...) z 19 lutego 2015 k. 573,

faktura VAT numer (...) z 27 lutego 2015 k. 574,

faktura VAT numer (...) z 30 kwietnia 2015 k. 575,

faktura VAT numer (...) z 23 maja 2015 k. 576,

faktura VAT numer (...) z 29 maja 2015 k. 577,

faktura VAT numer (...) z 30 czerwca 2015 k. 578,

faktura VAT numer (...) z 23 lutego 2015 k. 572,

faktura VAT numer (...) z 13 maja 2014 k. 583,

faktura VAT numer (...) z 26 marca 2014 k. 582,

faktura VAT numer (...) z 26 marca 2014 k. 579,

faktura VAT numer (...) z 03 marca 2014 k. 581,

faktura VAT numer (...) z 10 marca 2014 k. 580,

faktura VAT numer (...) z 11 września 2013 k. 592,

faktura VAT numer (...) z 11 września 2013 k. 593,

faktura VAT numer (...) z 17 lipca 2013 k. 594,

faktura VAT numer (...) z 25 października 2013 k. 595,

faktura VAT numer (...) z 17 lipca 2013 k. 596,

faktura VAT numer (...) z 13 grudnia 2013 k. 597,

faktura VAT numer (...) z 20 lipca 2013 k. 343,

faktura VAT numer (...) z 08 października 2013 k. 598,

faktura VAT numer (...) z 26 stycznia 2013 k. 604,

faktura VAT numer (...) z 25 kwietnia 2013 k. 602)

17 lutego 2012 powódka zgłosiła szkodę pozwanemu, żądając kwoty 70.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 4.720 zł tytułem refundacji kosztów opieki.

(dowód: zgłoszenie szkody – w aktach szkody)

Pismem z 29 lutego 2012 powódka zgłosiła dodatkowe roszczenia, a mianowicie przyznanie kwoty 161,41 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych na leczenie oraz kwoty 1.472, 25 zł tytułem dojazdów na leczenie.

(dowód: pismo z 29 lutego 2012 – w aktach szkody)

Decyzją z 19 marca 2012 pozwany przyznał powódce świadczenie w kwocie 16.000 zł tytułem zadośćuczynienia za uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia na skutek wypadku z 22 stycznia 2012, odszkodowanie w kwocie 424 zł tytułem refundacji kosztów przejazdu, odszkodowanie w kwocie 61,41 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych na zakup środków medycznych oraz odszkodowanie w kwocie 1.568 zł tytułem refundacji opieki osób trzecich. Pozwany oświadczył, iż w jego ocenie uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 12,5%.

(dowód: decyzja z 19 marca 2012 k. 59-60)

05 kwietnia 2012 powódka złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wskazując, iż przyznana kwota zadośćuczynienia nie przedstawia żadnej ekonomicznie uzasadnionej wartości w stosunku do doznanych obrażeń ciała, bólu i cierpienia, trwałości następstw wypadku, mających związek z urazami odniesionymi w wypadku komunikacyjnym z 22 stycznia 2012. W związku z powyższym, powódka wniosła o przeanalizowanie akt szkody, weryfikację orzeczenia lekarskiego, powołanie komisji z udziałem poszkodowanej i dokonanie dopłaty tytułem zadośćuczynienia.

(dowód: odwołanie z 05 kwietnia 2012 – w aktach szkody)

W decyzji z 26 kwietnia 2012 pozwany oświadczył, iż nie znajduje podstaw do podwyższenia wysokości zadośćuczynienia, ponad przyznaną już kwotę 16.000 zł i nie przychylił się do wniosku powódki o powołanie osobistej komisji lekarskiej, z uwagi na wydane orzeczenie zaoczne o stanie zdrowia powódki.

(dowód: decyzja z 26 kwietnia 2012 k. 61)

Pismem z 11 maja 2012 pozwany poinformował powódkę, iż zostało jej przyznane świadczenie odszkodowawcze w kwocie 140 zł tytułem refundacji wydatków na zakup środków medycznych. Jednocześnie pozwany odmówił refundacji medykamentu V. oraz refundacji prywatnych badań lekarskich, a to z uwagi, iż powyższy lek i badania nie mają związku przyczynowego z wypadkiem z 22 stycznia 2012, a nadto, iż powódka miała możliwość wykonania badań lekarskich w ramach powszechnej opieki zdrowotnej. Ponadto, pozwany zanegował koszty przejazdu taksówką oraz koszty związane z wypożyczeniem wózka rehabilitacyjnego.

(dowód: decyzja z 11 maja 2012 k. 62)

Pismem z 14 czerwca 2012 powódka zażądała zadośćuczynienia w kwocie 150.000 zł, 3.200 zł tytułem opieki osoby trzeciej, 40 zł tytułem kosztów ogólnych i 3.600 zł kosztów pełnomocnika. Pismem z 16 lipca 2012 powódka zażądała od pozwanego zwrotu kosztów poniesionych na leczenie w wysokości 370,10 zł.

(dowód: pismo z 14 czerwca 2012 k. 63-65,

pismo z 16 lipca 2012 k. 66)

W odpowiedzi z 25 lipca 2012 pozwany przyznał powódce świadczenie odszkodowawcze w kwocie 248,65 zł tytułem refundacji wydatków poniesionych na zakup środków medycznych mających związek z wypadkiem udokumentowanych oryginalnymi dokumentami księgowymi. Pozwany odmówił refundacji pozostałych medykamentów – V., L. (...), wskazując, iż nie mają one bezpośrednio związku z leczeniem obrażeń doznanych w wyniku zdarzenia z 22 stycznia 2012. Odnośnie zaś roszczeń związanych z refundacją prywatnego badania EEG, pozwany podniósł, iż koszt prywatnych badań lekarskich nie stanowi normalnego następstwa szkody.

(dowód: pismo z 30 lipca 2012 k. 67)

Do 2010 roku powódka pracowała jako barmanka. Następnie, była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy we W. jako bezrobotna, z wykształceniem podstawowym. Wówczas intensywnie poszukiwała stałej pracy, a także podejmowała się dorywczych prac fizycznych. Celem uzupełnienia wykształcenia powódka w 2011 roku rozpoczęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w G.. Po wypadku powódka kontynuowała naukę w trybie zaocznym. Ponadto, powódka przed wypadkiem zajmowała się nurkowaniem.

(dowód: zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:07’43-00:08:01 i 00:19’49-00:20’48 k. 430 i 432,

zeznania świadka A. K. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:42’21-00:43’49 k. 431 i 432, przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 01:05’59-01:06’43 k. 431 i 432,

ustna opinia uzupełniająca biegłego A. D. protokół elektroniczny rozprawy z 26 kwietnia 2016 00:05’28-00:20’02 k. 620 i 623,

zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy we W. k. 25, zaświadczenie Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w G. k. 256 )

Przed zdarzeniem z 22 stycznia 2012 powódka była osobą aktywną fizycznie; uczęszczała na różnego rodzaju zajęcia sportowe, a to fitness, aquaaerobik, zumbę, basen w ramach karty (...). Ponadto powódka jeździła na nartach i wyjeżdżała wraz z rodziną na wakacje. Powódka była osobą bardzo towarzyską, należała do Stowarzyszenia (...). Bezpośrednio po wypadku powódka nie mogła chodzić, była cała obalała, co wzmagało cierpienie powódki. Po wyjściu ze szpitala powódka również nie mogła samodzielnie chodzić. Poruszała się przy pomocy osób trzecich, za pomocą wózka rehabilitacyjnego lub kul ortopedycznych. Przez pierwsze półtorej miesiąca po zdarzeniu powódka nie opuszczała domu. Przez długi okres czasu po zdarzeniu, pokonanie dłuższego odcinka dla powódki wiązało się z wysiłkiem i wymagało skorzystania z kuli ortopedycznej. Ponadto, po powrocie ze szpitala powódka wymagała intensywnej opieki osób trzecich. Od czasu wypadku powódka jest inną osobą. Jej aktywność ograniczyła się do przesiadywania w domu przed komputerem. Przedłużająca się rekonwalescencja i komplikacje związane z nogą wywołały u powódki stany depresyjne oraz były przyczyną izolowania się powódki od członków rodziny i znajomych. Powódka w dalszym ciągu ma problemy z chodzeniem po schodach, samodzielnym chodzeniem na dłuższe dystanse bez pomocy kuli ortopedycznej. Powódka nadal odczuwa ból nóg i bóle głowy, w związku z czym musi zażywać leki przeciwbólowe. Ograniczona sprawność fizyczna spowodowała, iż powódka znacznie przytyła od okresu sprzed wypadku. Powódka ciągle się rehabilituje, również samodzielnie w domu.

(dowód: zeznania świadka W. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:11’54-00:19’49 k. 430 i 432,

zeznania świadka A. K. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:31’25-00:35’:11 k. 431 i 432,

przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 09 stycznia 2014 00:51’42-00:58’51 k. 431 i 432 oraz uzupełniające przesłuchanie powódki E. D. protokół elektroniczny rozprawy z 11 sierpnia 2016 00:02’12-00:21’01 k. 648 i 650)

Wypadek komunikacyjny z 22 stycznia 2012, w wyniku którego powódka doznała urazu głowy, złamania kości podudzia lewego (z następowym leczeniem operacyjnym), urazu klatki piersiowej i brzucha, rany szarpanej barku prawego, stłuczenia mózgu oraz skręcenia kręgosłupa szyjnego, skutkuje do chwili obecnej częstymi bólami i zawrotami głowy, bólami kręgosłupa szyjnego, bólami stawu ramiennego prawego z ograniczeniem ruchomości biernej i czynnej (co prawda niewielkiego stopnia). Przebieg gojenia złamań powikłany brakiem zrostu w miejscu złamania doprowadził w konsekwencji do powtórnego zabiegu (sposobem F. J.). Przebieg pooperacyjny również wiązał się uszkodzeniem na poziomie pnia nerwu kulszowego prawego. Z powodu powikłań po przebytych zabiegach operacyjnych powódka odbyła długotrwałą rehabilitację. Poza tym przebyte urazy były źródłem dolegliwości bólowych. Obecnie utrzymują się dolegliwości stawu kolanowego lewego z wyraźnie wyczuwalnymi krecypitacjami. Pod terminem krecypitacje należy rozumieć trzaski, trzeszczenia, tarcia, które są słyszalne podczas ruchów w stawie. Nie powodują one dolegliwości bólowych, a są objawem akustycznym charakterystycznym dla zmian zwyrodnieniowych. W przyszłości zmiany pourazowe stawu kolanowego lewego mogą właśnie doprowadzić do wcześniejszego rozwoju zmian zwyrodnieniowych pourazowych. Zmiany te zawsze utrudniają i obniżają sprawność fizyczną, co dotyczy również stawu kolanowego. Ponadto wypadek komunikacyjny z 22 stycznia 2012, w którym uczestniczyła powódka skutkuje do chwili obecnej bólami i zawrotami głowy, bólami kręgosłupa szyjnego z ograniczeniem ruchomości biernej i czynnej, parastezjami kończyn górnych, szczególnie prawej w zakresie wszystkich palców. Dolegliwości te szczególnie, jak podaje powódka, nasilają się przy zmianach pogodowych, przy niewielkim wysiłku fizycznym i zmuszają ją do przyjmowania leków przeciwbólowych oraz w sposób zasadniczy utrudniają czynności życia codziennego. Z kolei dolegliwości bólowe ze strony przewodu pokarmowego mogą powodować przyjmowane przez powódkę leki przeciwbólowe. W przyszłości wskazana jest kontynuacja leczenia usprawniającego. Z powodu przebytego urazu mogą pojawiać się dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego połączone ze wzmożonym napięciem mięśni karku ograniczające jego ruchomość. Powódka wymagała opieki osób trzecich przez nawet okres sześciu miesięcy, czyli po przebytych dwukrotnych zabiegach operacyjnych przez około cztery godziny dziennie. Przeciwskazane jest uprawianie przez powódkę sportów obciążających nadmiernie statycznie i dynamicznie kręgosłup oraz stawy kolanowe. Na skutek prowadzonego systematycznie leczenia, przede wszystkim usprawniającego, gwarantowanego przez NFZ, dolegliwości bólowe i zakres ruchomości narządów dotkniętych urazami powinny ulec stopniowej poprawie. Łączny trwały uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 18%, w tym 4% uszczerbek po przebytym skręceniu kręgosłupa szyjnego, 4% uszczerbek po ranie szarpanej ramienia prawego z obecnością ciała obcego oraz 10% uszczerbek po przebytym złamaniu dwupoziomowym podudzia lewego z następowym leczeniem operacyjnym.

(dowód: opinia pisemna biegłego M. J. k. 378-382 wraz z uzupełniającymi opiniami k. 439-440 i 628)

Trwały uszczerbek na zdrowiu powódki po wypadku z 22 stycznia 2012, w związku z przebytym urazem głowy, z towarzyszącymi bólami i zawrotami głowy, padaczką pourazową, nawracającymi utratami przytomności, zarówno w postaci dużych, jak i małych napadów wynosi 20%. Obrażenia, których doznała powódka w związku ze zdarzeniem, skutkują do chwili obecnej okresowymi bólami i zawrotami głowy, bólami odcinka szyjnego kręgosłupa z towarzyszącymi parastezjami palców od (...)ręki lewej. Nadto u powódki występują nawracające utraty przytomności zarówno typu (...)– napady duże z drgawkami, z zaburzeniami czynności zwieraczy, jak i (...)– chwilowe zawieszenia, bez drgawek i bez zaburzeń zwieraczy, czasem z zaburzeniami zwieraczy, z częstotliwością 1 raz na kilka miesięcy. Ostatni napad miał miejsce w marcu 2014 roku. Napadowe incydenty utrat przytomności, występujące u powódki należy uznać za napady padaczkowe związane z przebytym urazem. U powódki są spełnione kryteria padaczki pourazowej ustalonej przez Komisję E. i Rokowania Międzynarodowej L. P. z 1993 roku, według której za napady związane z przebytym urazem czaszkowo – mózgowym można uznać te, które występują od 7. dnia urazu, po przebytym otwartym urazie głowy, także po operacjach neurochirurgicznych, po urazie głowy zamkniętym, powikłanym obecnością krwawienia do przestrzeni płynowych lub krwiakiem śródmózgowym i/lub obecnością deficytu neurologicznego u chorych z kompresyjnym złamaniem czaszki, w przypadku gdy utrata świadomości lub niepamięć pourazowa trwa nie dłużej niż 30 minut. Stosowanie przez powódkę leku przeciwdrgawkowego L. (...)jest jak najbardziej zasadne. W zależności od współistnienia bądź braku organicznego uszkodzenia mózgu można wyróżnić dwa typy przewlekłego bólu głowy:

1.  cerebrastenia pourazowa, charakteryzująca się brakiem uszkodzenia organicznego w badaniach, a na pierwszy plan wysuwają się objawy nerwicowe,

2.  encefalopatia pourazowa stanowiąca zespół związany z uszkodzeniem mózgu, potwierdzonym badaniami EEG głowy lub badaniami obrazowymi – TK głowy lub (...) głowy.

U powódki stwierdza się objawy cerebrastenii pourazowej. Sama cerebrastenia nie stanowi podstawy do ustalenia uszczerbku na zdrowiu, bowiem w tym przypadku dominujące znaczenie mają pourazowe napady utrat przytomności, klasyfikowane jako padaczka. W przypadku powódki mogło dojść do jatrogennego uszkodzenia pnia nerwu kulszowego na skutek zabiegu przeszczepu kości z talerza biodrowego prawego. Bezpośrednio po zdarzeniu, jak i w okresie rekonwalescencji powódka wymagała opieki i pomocy ze strony osób trzecich, z uwagi na ograniczenie ruchomości, z powodu przebytych dwukrotnie zabiegów operacyjnych w obrębie kości podudzia lewego. Początkowo w większym stopniu, wówczas gdy nosiła opatrunek gipsowy ale wraz z poprawą stanu klinicznego powódki pomoc ta malała. Pomoc ta była konieczna przy czynnościach dnia codziennego, to jest higienie osobistej, przygotowywaniu posiłków, pomocy przy robieniu zakupów, sprzątaniu, czy podwożeniu do lekarzy. W zakresie neurologicznym powódka nie powróci do pełnej sprawności fizycznej sprzed zdarzenia, jakkolwiek nie powinny w przyszłości ujawnić się skutki z przebytym zdarzeniem, poza ujawnionymi. Wskazane zatem jest, aby powódka prowadziła oszczędny i higieniczny tryb życia (dobre odżywanie się, sen w wymiarze 7-8 godzin dziennie), bez nadmiernego fizycznego forsowania się. Powódka może uprawiać sport, z wykluczeniem sportów na wysokościach, pod wodą oraz przy urządzeniach pozostających w ruchu, zajęć związanych z prowadzeniem pojazdów. Także winna unikać przeciążania złamanej kończyny. Doznane urazy i odczuwane obecnie przez powódkę dolegliwości o charakterze neurologicznym w zasadzie nie ograniczają zdolności powódki do wykonywania pracy zarobkowej, z tym, że przeciwskazaniem są prace na wysokości, pod wodą oraz wymagające prowadzenia samochodu oraz przy urządzeniach pozostających w ruchu.

(dowód: opinia pisemna biegłego A. D. k. 412-417 wraz z pisemną opinią uzupełniającą k. 464 – 465 oraz ustną opinią uzupełniającą protokół elektroniczny rozprawy z 26 kwietnia 2016 00:05’28-00:20’02 k. 620 i 623)

Powódka E. D. cierpi na zespół stresu pourazowego – (...). Powódkę charakteryzowały nasilone reakcje na sytuację zagrażającą, stanowiące silny czynnik stresogenny, który nadal się utrzymuje. Ponadto nadal u powódki utrzymuje się czujność oraz dyskomfort podczas jazdy samochodem, bowiem powódka nie odzyskała zaufania do innych uczestników ruchu drogowego, ani też nie powróciła do poziomu funkcjonowania psychicznego, które charakteryzowało ją przed wypadkiem. Powódka ogranicza aktywności psychosomatyczne, ma poczucie znacznie ograniczonego uczestnictwa w ważnych dla niej aktywnościach życiowych oraz przejawia trudności z całkowitym odtworzeniem następstw zdarzenia. Odczuwane obecnie trudności w znacznym stopniu upośledzają jej funkcjonowanie zawodowe, czy osobiste. Powódka ma obawy co do możliwości pełnego funkcjonowania fizycznego w przyszłości. Cierpi z powodu zaburzeń somatycznych, a nadto przejawia zaburzenia emocjonalne i poznawcze oraz trudności w relacjach społecznych. Stan powypadkowy wywarł negatywny wpływ na funkcjonowanie osobiste powódki, a także funkcjonowanie jej rodziny oraz długotrwale i głęboko obniżył jakość jej życia. Do momentu wypadku powódka nie chorowała psychicznie, ani też nie doświadczała zaburzeń funkcjonowania psychicznego (szczególnie zaburzeń nerwicowych, czy depresyjnych), co mogłoby po wypadku ulec nasileniu lub nawrotowi. Zdiagnozowane silne zaburzenia nerwicowo-depresyjne, cerebrastenia i padaczka są konsekwencją przebytego urazu głowy, jak i pozostałych urazów wielonarządowych. Zaburzenia psychiczne ulegały stopniowemu nasileniu i kumulacji na przestrzeni kilku miesięcy od wypadku. Stan silnego załamania psychicznego nastąpił po zabiegu metodą F. J.. Jednocześnie w konsekwencji (...) nastąpiła trwała zmiana osobowości, co potwierdza także diagnoza psychiatry z 08 sierpnia 2012. W momencie ponownego narażenia na silne czynniki stresogenne istnieje ryzyko nawrotu objawów, wówczas możliwym jest, że o większym nasileniu i szerszym spectrum objawów. Zaburzenia psychosomatyczne będące następstwem wypadku wywarły głęboki wpływ na zmianę dotychczasowego funkcjonowania powódki, ograniczając lub uniemożliwiając kontynuowanie dotychczasowych ról społecznych. W chwili obecnej, powódka, mimo długotrwale przyjmowanej farmakoterapii przejawia cechy pourazowych zaburzeń nerwicowo-depresyjnych w zakresie emocjonalnym, poznawczym i społecznym, choć w mniejszym natężeniu. Powódkę charakteryzuje wysoka podatność na czynniki stresogenne, reagowanie częstym napięciem nerwowym, poczuciem lęku i niepewności. Poza tym utrzymuje się okresowa męczliwość psychosomatyczna oraz nasilone zaburzenia pamięci, koncentracji uwagi oraz zaburzenia myślenia. Utrzymują się, choć w mniejszym stopniu trudności w relacjach społecznych. Powódka cierpi z powodu zaburzeń snu. Boi się o swoją przyszłość. Rokowania co do stanu psychicznego powódki są niepewne, z uwagi na ryzyko długotrwale odczuwanych dolegliwości somatycznych przez powódkę w przyszłości, co może wpływać negatywnie na jej stan psychiczny. Ponadto epizody padaczkowe wiążą się z pogarszaniem funkcji poznawczych pacjentów oraz wpływają negatywnie na ich stan emocjonalny. Jednocześnie zaburzenia depresyjne, gdy się pojawiają (szczególnie duże depresje, jak to ma miejsce w przypadku opiniowanej) wykazują częste tendencje do nawrotów.

(dowód: opinia pisemna biegłego psychologa A. B. k. 500-507)

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie powódka pierwotnie domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanego kwoty 84.283,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 31 lipca 2012 do dnia zapłaty, w tym kwoty 84.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 282,20 zł tytułem odszkodowania za szkodę, jaką poniosła w związku z wypadkiem z 22 stycznia 2012. Po rozszerzeniu powództwa, powódka zażądała zasądzenia od pozwanego dalszej kwoty 50.000 zł (łącznie 134.000 zł) tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 50.000 zł od 18 marca 2016 do dnia zapłaty oraz dalszej kwoty 1.766,09 zł tytułem kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 18 marca 2016 do dnia zapłaty.

Po pierwsze podkreślenia wymaga, iż stan faktyczny w sprawie był w zasadzie bezsporny. Nie budziło bowiem wątpliwości, iż w wyniku wypadku z 22 stycznia 2012 powódka doznała obrażeń w postaci dwupoziomowego złamania podudzia lewego, stłuczenia klatki piersiowej i brzucha, otwartej rany ramienia, ogniskowego uraz mózgu, rany szarpanej okolicy barku prawego z obecnością ciała obcego oraz skręcenia kręgosłupa szyjnego. Po drugie, co do zasady, pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za powstałą szkodę, bowiem już wcześniej wypłacił powódce kwotę 16.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz częściowo żądane kwoty odszkodowania. Zatem istota sporu sprowadzała się do wysokości należnego powódce zadośćuczynienia i odszkodowania. W ocenie pozwanego wypłacona powódce kwota zadośćuczynienia jest ekwiwalentna do rozmiaru krzywdy i stanowi pełną jej kompensatę, zaś spełnione świadczenie odszkodowania w pełni kompensuje poniesioną w związku z wypadkiem z 22 stycznia 2012 szkodę majątkową.

Odnosząc się do roszczenia powódki o zasądzenie zadośćuczynienia w łącznej kwocie 134.000 zł (ponad wypłaconą już przez pozwany zakład ubezpieczeń kwotę 16.000 zł) – należy powołać treść art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie to ma na celu naprawienie krzywdy, to jest szkody niemajątkowej, przejawiającej się w cierpieniach fizycznych i psychicznych. Użyte w cytowanym przepisie pojęcie „sumy odpowiedniej” ma charakter niedookreślony, wysokość tej kwoty pozostawiona została uznaniu sądów orzekających w sprawach o zapłatę zadośćuczynienia, tym niemniej w orzecznictwie wskazuje się kryteria, którymi należałoby kierować się przy przyznawaniu zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość (wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 2001, sygn. akt III CKN 427/00, LEX numer 52766). Jednocześnie, jak się podkreśla, wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy – nie może prowadzić do wzbogacenia osoby pokrzywdzonej. Dla ustalenia odpowiedniego zadośćuczynienia decydujące znaczenie ma rozmiar krzywdy, przy ocenie którego należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa czy zeszpecenia, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999, sygn. akt II UKN 681/98, OSNAP 2000, nr 16, poz. 626). W orzecznictwie podkreśla się również, że sam stopień uszczerbku na zdrowiu nie może być przyjmowany jako jedyna przesłanka ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Nie można przecież pomijać czasokresu leczenia się powoda i odczuwania dolegliwości fizycznych, uczucia krzywdy spowodowanej ułomnością, a także na przykład niemożności korzystania z przyjemności uprawiania sportów (wyrok Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 1974, sygn. akt II CR 123/74, LEX numer 7457).

Analizując stan faktyczny rozpoznawanej sprawy w świetle przedstawionych wyżej poglądów należało uznać, że żądane przez powódkę zadośćuczynienie w łącznej kwocie 150.000 zł (134.000 zł żądane pozwem oraz wypłacona już przez ubezpieczyciela kwota 16.000 zł), było nadmierne w stosunku do rozmiaru doznanej przez nią krzywdy. Sąd uznał jednak, iż „odpowiednią” dla powódki sumą zadośćuczynienia będzie dalsza kwota 100.000 zł (ponad przyznaną przez ubezpieczyciela kwotę 16.000 zł).

Sąd w swojej ocenie oparł się w głównej mierze na dokumentach przedłożonych przez powódkę, aktach szkody, opiniach biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii i psychologii, a także na zeznaniach świadków i przesłuchaniu powódki. Opinie biegłych sądowych, zarówno główne, jak i uzupełniające były w ocenie Sądu zupełne, spójne i kompleksowe, a wszelkie wątpliwości i zastrzeżenia stron co do opinii biegłego ortopedy i neurologa zostały wyjaśnione w opiniach uzupełniających. Dlatego też, w przekonaniu Sądu opinie te korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w niniejszej sprawie, w konsekwencji czego stanowiły miarodajny dowód w sprawie. Jednocześnie jak wynikało z opinii biegłych (k. 620 i 628) oraz uzupełniającego przesłuchania powódki, kolizja w której brała ona udział w 2014 roku, nie miała wpływu na stan zdrowa powódki i ustalony zakres uszczerbku na zdrowiu.

Powódka przez długi czas zmagała się z bólem wynikającym z dwupoziomowego złamania lewego podudzia, a ponadto z wieloma ograniczeniami związanymi z hospitalizacją i trwającą kilka miesięcy niemożnością poruszania się. Zauważyć należy, że zabiegi operacyjne złamanej nogi wiązały się nie tylko z długą rekonwalescencją, ale także powikłaniami, czego skutkiem był brak możliwości samodzielnego poruszania się powódki; problemy z wykonywaniem codziennych czynności takich jak mycie, ubieranie się, przygotowywanie posiłków. W konsekwencji powódka była uzależniona od pomocy osób trzecich. Po zabiegach operacyjnych powódka nadal musiała „oszczędzać” lewą nogę i poruszać się za pomocą kul ortopedycznych. W dalszej kolejności podnieść wypada, że powódka w związku z wypadkiem musiała poddać się długotrwałemu leczeniu, a następnie odbywać rehabilitację w celu doprowadzenia do sprawności złamanej nogi. Niewątpliwie przedłużający się proces leczenia, powiązany z ograniczeniami ruchowymi u powódki stanowił źródło jej cierpień fizycznych i psychicznych. Ponadto, w trakcie leczenia obrażeń powypadkowych u powódki zdiagnozowano padaczkę. Cierpienia te zwiększał fakt, że przed wypadkiem powódka była osobą bardzo aktywną, uprawiała sport oraz wykonywała zawód nurka. Wypadek uniemożliwił powódce realizowanie jej pasji, jak i wykonywanie zawodu nurka. Przesłuchani w sprawie świadkowie W. D. oraz A. K. wskazywali na rozprawie, że od czasu wypadku z 22 stycznia 2012 powódka stała się osobą bardziej zamkniętą w sobie, przygnębioną, płaczliwą, a nawet agresywną i aspołeczną. Istotne jest również, że powódka do chwili obecnej odczuwa skutki urazu doznanego wskutek przedmiotowego wypadku, zarówno w aspekcie zdrowia psychicznego jak i fizycznego. Podkreślenia wymaga, że powódka nadal cierpi na bóle głowy, nóg i kręgosłupa. Jak wskazywała na rozprawie, ma problemy z wchodzeniem po schodach i pokonaniem dłuższych dystansów.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, zdaniem Sądu należało stwierdzić, że wypadek z 22 stycznia 2012 znacząco wpłynął na dotychczasowy tryb życia powódki, w tym w szczególności na jej działalność zawodową związaną z nurkowaniem, jak i życie prywatne.

Dokonując ustaleń w zakresie spowodowanego przedmiotowym wypadkiem uszczerbku na zdrowiu powódki oraz szans poprawy jej stanu zdrowia w przyszłości Sąd oparł się na opiniach pisemnych sporządzonych przez biegłego specjalistę z zakresu ortopedii M. J., przez biegłego specjalistę z zakresu neurologii A. D. i biegłego specjalistę z zakresu psychologii A. B. przy czym zastrzec wypada, że dowody te – tak jak pozostałe dowody zebrane w sprawie – podlegały ocenie Sądu zgodnie z dyrektywą art 233 k.p.c. i ostatecznie do decyzji Sądu należało ustalenie skutków przedmiotowego zdarzenia dla zdrowia powódki. Opierając się na opinii biegłego ortopedy Sąd ustalił, że po przebytych zabiegach pooperacyjnych obrażeń doznanych na skutek wypadku z 22 stycznia 2012 u powódki nadal utrzymują się dolegliwości stawu kolanowego lewego z wyraźnie wyczuwalnymi krecypitacjami, mogącymi w przyszłości doprowadzić do zmian zwyrodnieniowych pourazowych. Poza tym dolegliwości bólowe u powódki nasilają się przy zmianach pogodowych i zmuszają powódkę do przyjmowania leków przeciwbólowych, co generuje również bóle ze strony układu pokarmowego. W ocenie biegłego w przyszłości wskazana jest kontynuacja leczenia usprawniającego. W rezultacie biegły ustalił, iż w związku ze zdarzeniem z 22 stycznia 2012 trwały uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 18%. Z kolei, jak wynika z opinii neurologicznej, powódka, z uwagi na zdiagnozowanie u niej padaczki, winna stosować lek przeciwdrgawkowy L. (...)oraz prowadzić oszczędzający tryb życia. Biegła podkreśliła, iż stan zdrowia powódki wyklucza kontynuowanie zawodu nurka, uprawianie sportu na wysokościach, pod wodą oraz wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem samochodu Uwzględniając powyższe biegła ustaliła, że w związku ze zdarzeniem z 22 stycznia 2012 trwały uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 20%. Co istotne, odnosząc się do zarzutów pozwanego, biegła podkreśliła, iż rozpoznania padaczki nie można wykluczyć, w oparciu o wykonane między napadami opisy EEG głowy. U 15% osób chorujących na padaczkę, zmiany w zapisie EEG nie są rejestrowane, pomimo powtarzania tych zapisów. Prawdopodobieństwo padaczki po urazie głowy zależy od ciężkości urazu i obecności pewnych czynników dodatkowych, miedzy innymi przedłużającej się utraty przytomności, krwawienia śródczaszkowego, złamania czaszki itp. Należy również podkreślić, iż rozpoznanie padaczki opiera się na danych klinicznych lub naocznych świadków napadów. Dlatego też, brak obserwowania prze biegłą u powódki nie jest dowodem na to, że powódka takowych objawów nie ma, gdyż biegła miała kontakt z powódką jedynie przez kilkadziesiąt minut. Dalej wskazać należy, iż z przeprowadzonej opinii psychologicznej i wywiadu wynika, że powódka cierpi na przewlekły stres pourazowy (...). Zdaniem biegłej psycholog, powódka przejawia cechy zaburzeń pourazowych zaburzeń nerwicowo – depresyjnych w zakresie emocjonalnym, poznawczym i społecznym, co wiąże się z koniecznością włączenia u powódki długoterminowego leczenia psychoterapeutycznego oraz kontynuowania leczenia farmakologicznego.

Reasumując wskazać należy, iż jakkolwiek z wysokości ustalonego procentowo uszczerbku na zdrowiu powódki (20 % i 18 %) może to nie wynikać, to zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, iż doznała ona znacznej krzywdy, polegającej na nieodwracalnej zmianie jej życia, zarówno zawodowego, jak i prywatnego. Ograniczenia jakich doznaje, w szczególności dotyczące pojawienia się padaczki pourazowej (a także niebezpieczeństw z tym związanych) wywarły niebagatelny wpływ na funkcjonowanie powódki. Z drugiej strony, rozszerzenie żądania pozwu do kwoty 150.000 zł, po czterech latach procesu (wynikających z ciągłego, bezzasadnego składania przez pełnomocnika powódki wniosków i zastrzeżeń do opinii biegłych, skutkującego przedłużeniem trwania toku procesu) nie znajduje żadnego uzasadnienia co do wysokości, wobec braku odniesienia do zakresu krzywdy. W ocenie Sądu kwota 150.000 zł przekracza istotnie (niekwestionowany) rozmiar krzywdy powódki, prowadząc bezpośrednio do jej wzbogacenia taką znaczną kwotą.

Przechodząc do oceny roszczeń powódki o odszkodowanie, przytoczyć należy normę art. 444 § 1 zd. 1 k.c., która stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W orzecznictwie podkreśla się, że obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. W grupie tych wydatków tradycyjnie wymienia się koszty leczenia (pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych specjalistycznych aparatów i urządzeń. Zalicza się do niej również wydatki związane z transportem chorego na zabiegi i do szpitala, koszty związane z odwiedzinami pacjenta w szpitalu, czy wynikające z konieczności specjalnej opieki i pielęgnacji nad chorym, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, wreszcie koszty przygotowania do innego zawodu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 27 lutego 2013, sygn. akt I ACa 1199/12; LEX numer 1289504).

W niniejszej sprawie powódka domagała się w pozwie zwrotu kosztów leczenia w kwocie 283,20 zł, wskazując, iż na kwotę tą składały się koszt zakupu leku L. (...)w wysokości 3,20 zł, wypożyczenie wózka rehabilitacyjnego w kwocie 200 zł oraz wykonanie badania EEG w kwocie 80 zł. Nadto, w piśmie z 17 marca 2016 zażądała dalszej kwoty 1.766,09 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu środków medycznych oraz niezbędnych kosztów związanych z leczeniem powódki. Odnośnie pierwszego żądania powódki wskazać należy, iż zgodnie z opinią biegłej z zakresu neurologii stosowanie leku przeciwdrgawkowego, do którego zalicza się L. (...)jest uzasadnione, z uwagi na stan zdrowia powódki. Także wypożyczenie wózka inwalidzkiego nie budziło jakichkolwiek wątpliwości Sądu. Trzeba mieć bowiem na uwadze, iż powódka korzystała z wózka ze względu na niemożność samodzielnego poruszania się bezpośrednio w okresie następującym po wypadku, to jest w lutym i marcu 2012 roku. W ocenie Sądu koszt badania EEG pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z 22 stycznia 2012, co wynika chociażby ze skierowania lekarza neurologa (k. 14), a podnoszone przez pozowanego argumenty o możliwości przeprowadzenia takiegoż badania bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia pozostawały całkowicie chybione. Wszak, z wiedzy ogólnej i doświadczenia życiowego wynika, iż przeprowadzenie badania w ramach powszechnie dostępnej publicznej służby zdrowia wiąże się z długim oczekiwaniem na wyznaczenie terminu badania, co w niniejszej sprawie, z uwagi na ciężki stan zdrowia powódki było wykluczone. Równocześnie wskazać należy, iż koszt tego badania nie jest wygórowany, stąd kwota 80 zł (k. 15) podlegała zasądzeniu na rzecz powódki. Jakkolwiek żądanie zwrotu kosztów wypożyczenia wózka, co do zasady zasługiwało na uwzględnienie, to należna z tego tytułu kwota to 180 zł, (nie zaś żądana 200 zł), co wynikało z faktu, iż rachunki dotyczące wypożyczenia wózka opiewały tylko na tą sumę (k. 14 i 257 [kaucja w wysokości 100 zł jest zwrotna]). Łącznie z tytułu pierwotnie żądanego odszkodowania, zasądzeniu podlegała kwota 263,20 zł (3,20 zł + 80 zł + 180 zł). Jeśli chodzi zaś żądanie odszkodowania po jego rozszerzeniu (k. 539), to Sąd opierając się w na treści złożonych rachunków i faktur, co do zasady w większości przyjął, iż pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem. Ustalenie to wynikało również z opinii biegłych, którzy jednoznacznie wskazywali na konieczność zażywania przez powódkę leków antydepresyjnych, przeciwbólowych, przeciwdrgawkowych oraz stosowania środków opatrunkowych. Niemniej jednak, Sąd nie uwzględnił recept „złożonych”, z których nie wynikało w sposób jednoznaczny jakich medykamentów dotyczą (recepty „złożone” na kwotę 18,60 zł, 8 zł, 4 x 8,80 zł), kosztu zakupu magnezu (4,80 zł), z uwagi na powszechnie zalecaną suplementację tego pierwiastka oraz leków związanych z wypadaniem włosów, albowiem przyjmowanie tego środka nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, powódka zaś nie wykazała by jego przyjmowanie było zalecone przez lekarzy ( v.11,90 zł, l.33,40 zł, 2 x s.po 27,40 zł s.27,99 zł, s.26,01 zł). Z tych względów suma uwzględnionych przez Sąd kosztów medykamentów, leków, środków opatrunkowych i niezbędnych wizyt lekarskich oraz kosztów dokumentacji opiewała na kwotę 1.545,38 zł, stąd łączna kwota zasądzonego odszkodowania to kwota 1.808,58 (1.545,38 zł + 263,20 zł).

Odnośnie zaś roszczenia o odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania, zgłoszonego w pozwie Sąd uznał je za zasadne i zasądził zgodnie z żądaniem pozwu, a więc od 31 lipca 2012 do dnia zapłaty. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. Termin wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela wskazuje art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...), zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Powódka zgłosiła szkodę 17 lutego 2012 (k. 10 akt szkody), zaś sprecyzowane co do wysokości swoje roszczenia – pismem z 14 czerwca 2012. Wobec odmowy spełnienia tego świadczenia przez pozwanego pismem z 30 lipca 2012, najpóźniej od 31 lipca 2012 pozwany popadł w stan opóźnienia. Zgodnie z powszechnym poglądem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 stycznia 2011 w sprawie o sygn. akt I PK 145/10, w którym stwierdzono, że zadośćuczynienie, w rozmiarze, w jakim należy się ono wierzycielowi w dniu, w którym dłużnik ma je zapłacić (art. 455 k.c.), powinno być oprocentowane z tytułu opóźnienia (art. 481 § 1 k.c.) od tego dnia, a nie dopiero od daty zasądzenia odszkodowania (wyrok Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2011, sygn. akt I PK 145/10, OSNP 2012/5-6/66, M.P.Pr. (...)/s. 479-483, LEX numer 794777).

Jeśli zaś chodzi o roszczenie powódki w przedmiocie żądania odsetek ustawowych za opóźnione od rozszerzonego powództwa, to wobec braku informacji w przedmiocie daty, w której to strona pozwana powzięła informację o rozszerzeniu powództwa, przyjąć należało, iż strona pozwana popadła w opóźnienie w terminie dwutygodniowym liczonym od daty nadania pisma rozszerzającego powództwo z 17 marca 2016, w którym pozwany miał możliwość zapoznać się z tym żądaniem ( vide oświadczenie pełnomocnika pozwanego k. 620). Skoro zatem, dwutygodniowy termin na zapoznanie się przez stronę pozwaną z treścią pisma z 17 marca 2016 (i ewentualne spełnienie świadczenia) upłynął 31 marca 2016, to strona pozwana na zasadzie wyżej przytoczonego art. 481 § 1 k.c. pozostawała w opóźnieniu od 01 kwietnia 2016.

Reasumując całokształt poczynionych rozważań Sąd w punkcie I. wyroku zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki E. D. kwotę 101.808,58 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty:

-

84.263,20 zł od 31 lipca 2012 do dnia zapłaty,

-

17.545,38 zł od 01 kwietnia 2016 do dnia zapłaty.

W punkcie II. sentencji wyroku Sąd oddalił dalej idące powództwo, jako wygórowane, a w części nieuzasadnione.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Na koszty poniesione przez powódkę składało się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł (powódka zwolniona od kosztów nie ponosi kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa). Strona pozwana poniosła koszty wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 3.600 zł oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Uwzględniając zatem, że powódka wygrała proces w 75 %, a strona pozwana w 25 %, należne im koszty wynoszą odpowiednio dla powódki 2.700 zł (75% x 3.600 zł), zaś dla strony pozwanej 904,25 zł (25% x 3.617 zł). Stosunkowo rozdzielając te koszty, należna powódce kwota tytułem kosztów to 1795,75 zł (2.700 zł – 904,25 zł), co w zaokrągleniu stanowi kwotę 1.796. o czym orzeczono w punkcie III. sentencji wyroku.

Z uwagi na fakt, iż powódka zwolniona była od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie w całości, stosownie do art. 113 ust. 1 w zw. z art. 100 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.), Sąd nakazał pozwanemu, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa kwotę 7.339,29 zł tytułem brakującej opłaty od pozwu uwzględnionej części powództwa (5.091 zł) oraz części wydatków na wynagrodzenie biegłych (2.997,73 zł x 75% = 2.248,29 zł), o czym orzekł jak w punkcie IV. sentencji wyroku.