Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód D. G. pozwem z dnia 10 kwietnia 2013r., zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł o ustalenie wygaśnięcia z dniem 8 lutego 2013r świadczenia alimentacyjnego na rzecz pozwanej I. G. ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 16 stycznia 2008r. w sprawie o sygnaturze akt: XIII RC 2665/07.

Nadto powód domagał się zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając żądanie powód podał, iż pomiędzy stronami orzeczono rozwód bez orzekania o winie, w związku z czym jego obowiązek alimentacyjny wobec pozwanej istniał, więc do dnia 7 lutego 2013r., tj. daty uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie XIII RC 2665/07, co wynika wprost z art. 60 par. 3 krio.

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 maja 2013r. pozwana I. G. zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o przyznanie jej kosztów postępowania w kwocie 617 zł.

W uzasadnieniu pisma podała, że przepis art. 60 par. 3 krio w niniejszej sprawie nie ma zastosowania, albowiem w związku z toczącym się postępowaniem o rozwód miedzy stronami, strony w ramach tego postępowania zawarły ugodę w dniu 15 stycznia 2008r., mocą której powód zobowiązał się do płacenia na rzecz pozwanej alimentów w kwocie po 400 zł miesięcznie w okresie dłuższym aniżeli wynik jacy z tego przepisu, tj. dożywotnio i ugoda ta została dołączona do akt sprawy rozwodowej.

W przedmiotowym piśmie pozwana podała również, że nadal cierpi na epilepsję, przebywa na recie i z tego tytułu uzyskuje świadczenie w wysokości po 717,35 zł miesięcznie, a tylko ponoszone przez nią wydatki związane z zakupem leków, opłatami za mieszkanie i telefon wynoszą 704 zł miesięcznie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W ramach toczącego się postępowania o rozwód, zainicjowanego przez powoda D. G. w grudniu 2007r. , w którym strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, D. G. i I. G. doszli do porozumienia w zakresie istotnych rozstrzygnięć co do orzeczenia rozwodu.

W następstwie powyższego w dniu 15 stycznia 2013r. w związku z toczącym się postępowaniem rozwodowym zawarli umowę ugody, mocą której zgodnie postanowili, że:

- I. G. wyraża zgodę na rozwiązanie małżeństwa praz rozwód bez orzekania o winie stron;

- D. G. zobowiązuje się płacić alimenty na rzecz małoletniego syna M. G. (1) w kwocie po 500 zł miesięcznie;

- D. G. zobowiązuje się płacić alimenty na rzecz I. G. w kwocie po 400 zł miesięcznie do dnia 10 – go każdego miesiąca w okresie dłuższym niż przewidziany w art. 60 par. 3 krio, tj. dożywotnio.

Z postanowień przedmiotowej umowy wynikało również, że niniejsze porozumienie, zostanie przedstawione Sadowi na rozprawie w dniu 16 stycznia 2008r. wraz ze zgodnym wnioskiem stron, aby Sąd w wyroku rozwiązującym małżeństwo stron, zasadził alimenty określone w treści niniejszego porozumienia.

Dowód: ugoda z dnia 15.01.2008r. w aktach sprawy Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC2665/07.

Na rozprawie w dniu 16 stycznia 2013r. przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu pełnomocnik powoda złożył w/w ugodę spisaną przez strony uwzględniającą wszystkie rozstrzygnięcia w sprawie rozwodowej wspólnie przez strony wypracowaną. Pełnomocnik pozwanej uznał powyższe żądanie w całości.

Dowód: protokół rozprawy z dnia 16.01.2008r. w aktach sprawy Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC2665/07.

Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 16 stycznia 2008r. w sprawie XIII RC 2665/07 rozwiązano przez rozwód związek małżeński D. G. i I. G. bez orzekania o winie. Jednocześnie w pkt IV wyroku zasądzono od powoda na rzecz pozwanej alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie, płatne do rak pozwanej do dnia 10 – go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w wypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, począwszy od daty uprawomocnienia się wyroku.

Powód przedmiotowym wyrokiem został również obciążony obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz małoletniego syna stron - M. G. (1) w kwocie po 500 zł miesięcznie.

Wyrok uprawomocnił się w dniu 7 lutego 2008r.

Dowód: wyrok z dnia 16 stycznia 2008r. w aktach sprawy Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC2665/07.

W dacie orzekania w sprawie rozwodowej D. G. utrzymywał się z świadczenia emerytalnego w wysokości po 1551,72 zł netto miesięcznie oraz z dochodów z tytułu wykonywanej pracy zarobkowej na stanowisku pracownika ochrony w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w wysokości po 938,73 zł netto miesięcznie.

Wymieniony formalnie nadal zameldowany był w mieszkaniu należącym do stron, położonym we W. przy ul. (...), nie mniej faktycznie zamieszkiwał w murowanym baraku w R., gdzie wraz z ojcem pracował przy budowie domu jednorodzinnego stron.

Wymieniony partycypował w kosztach utrzymania mieszkania i bieżących opłat na życie rodziny. Dodatkowo na rzecz synów przekazywał kwotę 1000 zł miesięcznie.

Dowód: dokumenty w aktach sprawy Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC2665/07.

I. G. zamieszkiwała wraz z dwoma synami we W. przy ul. (...). Nie pracowała zawodowo, była na rencie przyznanej jej w wyniku zdiagnozowanej epilepsji. Z tego tytułu uzyskiwała świadczenie w wysokości 524,69 zł netto miesięcznie. Starszy syn stron partycypował w opatach za mieszkanie w kwocie po około 100-150 zł miesięcznie. Nie przekazywał matce dodatkowych środków finansowych na pozostałe koszty utrzymania.

Dowód: dokumenty w aktach sprawy Sądu Okręgowego we Wrocławiu o sygn. XIII RC2665/07, przesłuchanie pozwanej I. G. – zapis na płycie CD k. 144.

D. G. ma 48 lat. W 2008r. ponownie ożenił się z S. G.. Ze związku małżeńskiego posiada 3 – letniego syna. Małoletni nie uczęszcza do przedszkola.

Powód wraz z żoną i wspólnym synem oraz starszym synem M. z poprzedniego małżeństwa zamieszkuje w domu jednorodzinnym w R., którego własność uzyskał w wyniku podziału majątku z byłą żoną. Dom jest wykończony w wysokim standardzie, położony na działce, na której znajduje się również budynek gospodarczy.

Dowód: przesłuchanie powoda D. G. – zapis na płycie CD k. 144,dokumentacja fotograficzna k. 133-135.

Na koszty utrzymania domu w łącznej kwocie około 700 zł miesięcznie składają się wydatki miesięczne za: energię elektryczną – średnio 150 zł, wywóz nieczystości stałych - 16 zł, opał około 270 zł (3200 – 3400 zł rocznie), gaz – 60 zł, wodę i ścieki – 70 zł, Internet – 59 zł, telewizja – 50 zł, ubezpieczenie domu – 30 zł (407 rocznie). M. G. (2) partycypuje w opłatach za dom kwota około 100 zł miesięcznie.

Dodatkowo powód ponosi koszty z tytułu utrzymania samochodu, telefonu komórkowego. Jak wskazał około 200 – 300 zł miesięcznie wydatkuje na paliwo w związku z wizytami lekarskimi i uczęszczaniem na zabiegi rehabilitacyjne. Dodatkowo około 300 zł miesięcznie wydatkuje na leki. Nosi okulary korekcyjne.

Dowód: przesłuchanie powoda D. G. – zapis na płycie CD k. 144, potwierdzenia przelewów za: energię elektryczną k. 91-92, wodę k. 83, faktura Vat z dnia 8.05.2013r. k. 96, faktura VAT faktury VAt (...) oraz faktury Vat (...) k. , nr (...), nr (...)/00012/04/2013 z dnia 26.04.2013 r., nr SKP 01016/2013 z dnia 16.01.2013 r. k. 97 – 100, przelewu z rachunku powoda 13.01.2013 r. i 02.08.2013 r. k. 103 - 104, faktury Vat (...) z dnia 01.05.2013 r. k. 106, faktury VAT (...) k. 107, decyzji z dnia 23.01.2013 r., k. 108, faktury VAT (...) z dnia 10.01.2013 r., k. 111, faktury VAT nr (...) z dnia 21.01.2013 r. k. 112, faktury Vat nr (...) z dnia 04.02.2013 r. k. 113, faktury VAT z dnia 04.02.2013r. k. 114, faktury VAT (...) z 20.02.2013 r. k. 117, faktury VAT (...) z 09.03.2013 r. k. 118. Faktury Vat nr (...) z dnia 14.03.2013k. 119, Faktury Vat nr (...) z dnia 15.03.2013 r. k. 120, fraktury VAt (...) z 26.03.2013 r. k. 121, faktury VAt nr (...) z 28.03.2013 r. k. 122, faktury VAT nr (...) k. 126, faktury Vat nr (...) k. 127.

D. G. jest osobą schorowaną. Cierpi na liczne schorzenia, w tym: stan po disektomii kręgosłupa szyjnego, pośrodkową przepuklinę kręgosłupa szyjnego i korzeń nerwowy po stronie lewej kręgosłupa szyjnego, nadciśnienie tętnicze, zespół (...) typu B, naderwane więzadło rzepiki kolana lewego, napadowe migotanie przedsionków i inne. W konsekwencji powyższych schorzeń powód był wielokrotnie hospitalizowany, ma zaordynowana rehabilitację i zabiegi fizykoterapeutyczne. Wymieniony ma problemy z poruszaniem się nie może dźwigać przedmiotów powyższej 5 kg.

W następstwie powyższych schorzeń Orzeczeniem Terenowej Wojskowej Komisji Lekarskiej z dnia 2 listopada 2010r. powód został zaliczony do III grupy inwalidztwa.

Dowód: przesłuchanie powoda D. G. – zapis na płycie CD k. 144, dokumentacja medyczna powoda k. 50 – 83, orzeczenie Terenowej Wojskowej Komisji Lekarskiej z dnia 2 listopada 2010r. k. 84-85, zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia powoda z dnia 03.06.2013 r., wyniku badań USG tętnic dogłowowych z dnia 15.04.2010 r., zaświadczenia o stanie zdrowia powoda z 11.12.2012 r., konsultacji neurochirurgicznej z dnia 05.11.2012 r., z dnia 19.07.2011 r., 25.10.2011r., diagnozy z dnia 13.06.2013 r., informacji dla lekarza kierującego z 14.08.2012 r., wyniku badania rtg z dnia 14.08.2012 r., skierowania do poradni specjalistycznej z dnia, informacji dla lekarza kierującego z 10.09.2012 r., skierowania na zabiegi z dnia 10.09.2012., zaświadczenia z 30.11.2012r., skierowań do poradni specjalistycznej, informacji dla lekarza kierującego, zaświadczenia lekarskiego z dnia 21.11.2012 r., zaświadczenia o uczęszczaniu przez powoda w okresie od 10. (...) do 21.12.2012 r. na zabiegi, zaświadczenia lekarskiego z dnia 11.02.2013 r., karty informacyjnej leczenia szpitalnego powoda w okresie 12-16 kwiecień 2010 r., karty informacyjnej leczenia szpitalnego powoda z dnia 18.12.2011 r., karty informacyjnej leczenia szpitalnego powoda z dnia 31.08.2011 r., karty informacyjnej leczenia szpitalnego powoda z dnia 06.12.2011 r.,

wyniku konsultacji kardiologicznej 24.03.2012 r, karty informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia 9.10.2012r. k. 50-83, informacja dla lekarza kierującego k. 149, skierowanie na zabiegi fizykoterapeutyczne k. 150, skierowanie do poradni specjalistycznej k. 151, informacja dla lekarza kierującego k. 181, skierowanie do szpitala k. 182, zaświadczenie lekarskie k. 183, zdjęcie kręgosłupa szyjnego k. 184, opis badania – USG serca k. 187.

W związku z pogorszeniem stanu zdrowia D. G. w sierpniu 2012r. za porozumieniem stron został rozwiązany jego stosunek pracy z Pocztą Polską, gdzie był zatrudniony na stanowisku Pracownika Ochrony.

Aktualnie jedynym źródłem jego utrzymania jest emerytura wojskowa w wysokości 2 035,08 zł netto miesięcznie.

Dowód: przesłuchanie powoda D. G. – zapis na płycie CD k. 144, świadectwo pracy z dnia 2.04.2013r. k. 88, decyzja o waloryzacji emerytury z dnia 5 marca 2013r. k. 86-87

Żona powoda S. G. pozostaje na utrzymaniu męża. Zajmuje się prowadzeniem domu oraz wychowaniem małoletniego syna. Wymieniona ma zdiagnozowaną epilepsję, nadto cierpi na schorzenia ginekologiczne, w związku z czym w czerwcu 2013r. miała wykonywany zabieg operacyjny.

Dowód: przesłuchanie powoda D. G. – zapis na płycie CD k. 144,karta informacyjna z dnia 25 stycznia 1999r. k. 164, karta informacyjne z dnia 8 czerwca 2013r. k. 165-166.

I. G. ma 48 lat. Nadal zamieszkuje w mieszkaniu przy ul. (...), które uzyskała w wyniku dokonanego wraz z byłym mężem podziału majątku wspólnego w formie aktu notarialnego. Wymieniona od kwietnia 2013r. zamieszkuje sama. Na utrzymanie mieszkania wydatkuje średnio miesięcznie kwotę 450 zł miesięcznie, w tym czynsz i gaz – 410 zł oraz energia elektryczna – 40 zł oraz opłaty za telefon. W utrzymaniu pomagają jej również rodzice. Na wyżywienie wydatkuje średnio 450 zł miesięcznie. Dokonuje zakupu koniecznych medykamentów, na co wydatkuje 100 – 120 zł miesięcznie.

Dowód: przesłuchanie pozwanej I. G. – zapis na płycie CD k. 144, wymiar czynszu z dnia 3.05.2013r. k. 28, faktura Vat za energię elektryczną k. 29, faktury Vat za leki k. 30, faktura Vat za telefon k. 31.

Pozwana nadal pozostaje na rencie w związku ze zdiagnozowaną u niej chorobą – epilepsją. Uzyskuje z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tego tytułu świadczenie w wysokości 717,35 zł netto miesięcznie. Dodatkowo korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we W., uzyskując świadczenie stałe w wysokości 153 zł netto miesięcznie. Leczy się u psychologa, psychiatry i neurologa w związku z rozpoznaną u niej depresją, organicznymi zaburzeniami osobowości. Wymieniona była kilkukrotnie hospitalizowana.

W dniu 16 października 2010r. Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył pozwaną do osób niepełnosprawnych (symbol przyczyny niepełnosprawności – 06-E 02-P) i orzekł m.in., że wymieniona może świadczyć pracę jedynie w warunkach pracy chronionej.

Dowód: przesłuchanie pozwanej I. G. – zapis na płycie CD k. 144, opinia z dnia 24.07.2002r. k. 24-25, decyzja ZUS z dnia 1.03.2013r. k. 26, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 2, zaświadczenia lekarskiego z dnia 31.05.2013r. k. 32, kart wizyt lekarskich pozwanej u psychologa klinicznego - data wizyty 31.05.2013 r., 21.02.2013 r.,07.01.2013 r., 05.12.2012r., 10.10.2012 r., 23.11.2012 r., 16.10.2012r.k. 33-36, kart z wizyt pozwanej u lekarza psychiatry 10.12.2012r., 20.02.2012 r., 21.06.2012 r., 14.08.2012., 09.10.2012 r., 04.12.2012 r.k. 37-39, karty informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia kwietnia 2011r. i z dnia 24.04.2012r. oraz 30.06.2012r. i 01.08.2012r. k. 137- 140, karta wizyt u psychologa k. 174 - 175, zaświadczenie lekarskie k. 176.

Sąd Rejonowy zważył:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powód wystąpił żądaniem ustalenia wygaśnięcia z dniem 8 lutego 2013r. obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej zasadzonego wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu w dniu 16 stycznia (...). w sprawie XIII RC 2665/07, powołując się na unormowanie z art. 60 § 3 k.r.o. Zgodnie z tym przepiesem, jeżeli zobowiązanym do alimentów jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba, że ze względu na wyjątkowe okoliczności, Sąd na żądanie uprawnionego, przedłuży wymienimy termin pięcioletni.

Jak wynika z treści powołanego przepisu, obowiązek alimentacyjny pomiędzy małżonkami, z których żaden nie jest winien rozkładu pożycia wygasa po upływie pięcioletniego okresu od chwili orzeczenia rozwodu, chyba, że małżonek uprawniony wystąpi z żądaniem przedłużenia powyższego okresu i to tylko w oparciu o wyjątkowe okoliczności.

W kwestii tej wypowiadał się także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie II UK 135/08 wskazując, iż nieuzyskanie z mocy wyroku sądowego przedłużenia terminu pięcioletniego, o którym mowa w art. 60 § 3 zdanie drugie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, powoduje wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka. Sąd Najwyższy wskazał nadto, iż w wypadku, gdy obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, małżonek, na rzecz, którego zasądzono alimenty, może dochodzić przedłużenia tego terminu na podstawie art. 60 § 3 k.r.o. tylko w drodze powództwa ( tak SN w uchwale z 26 lutego 1970 r. III CZP 109/69).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszego procesu, wskazać należy, iż pozwana nie wystąpiła z powództwem o przedłużenie pięcioletniego terminu, a co za tym idzie, uznać należało, iż obowiązek alimentacyjny pozwanego stwierdzony wyrokiem Sądu Okręgowe we Wrocławiu (a wyłącznie tego wyroku dotyczyło powództwo; vide: punkt nr 1 pozwu) wobec niej wygasł z upływem pięcioletniego okresu od daty orzeczenia rozwodu stron. Wskazać należy, iż za żądanie przedłużenia wskazanego terminu nie można uznać samego faktu, iż pozwana wnosiła o oddalanie powództwa. Jak bowiem wskazano powyżej, żądanie oparte o treść art. 60 § 3 k.r.o. musi mieć formę powództwa. Nic, więc nie stało na przeszkodzie, by pozwana w niniejszym postępowaniu wystąpiła z powództwem wzajemnym, czego jednak nie uczyniła.

Pozwana jednak podniosła w ramach niniejszego postępowania, że na mocy zawartej w dniu 15 stycznia 2008r. umowy ugody z pozwanym w trakcie toczącego się postępowania o rozwód, pozwany zobowiązał się do płacenia pozwanej alimentów w kwocie po 400 zł miesięcznie dożywotnio.

Sąd ustalił, na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie XIII RC 2665/07 i znajdującej się w nich wskazanej ugody, że faktycznie w dzień poprzedzający wydanie wyroku, strony reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, doszły do porozumienia w zakresie istotnych rozstrzygnięć co do orzeczenia rozwodu i zawarły umowę ugody, mocą której zgodnie postanowili, że:

- I. G. wyraża zgodę na rozwiązanie małżeństwa praz rozwód bez orzekania o winie stron;

- D. G. zobowiązuje się płacić alimenty na rzecz małoletniego syna M. G. (1) w kwocie po 500 zł miesięcznie;

- D. G. zobowiązuje się płacić alimenty na rzecz I. G. w kwocie po 400 zł miesięcznie do dnia 10 – go każdego miesiąca w okresie dłuższym niż przewidziany w art. 60 par. 3 krio, tj. dożywotnio. Z postanowień przedmiotowej umowy wynikało również, że przedmiotowe porozumienie, zostanie przedstawione Sądowi na rozprawie w dniu 16 stycznia 2008r. wraz ze zgodnym wnioskiem stron, aby Sąd w wyroku rozwiązującym małżeństwo stron, zasądził alimenty określone w treści niniejszego porozumienia.

Analizując protokół rozprawy z dnia 16 stycznia 2008r. Sąd ustalił następnie, że podczas przedmiotowej rozprawy pełnomocnik powoda złożył w/w ugodę spisaną przez strony uwzględniającą wszystkie rozstrzygnięcia w sprawie rozwodowej wspólnie przez strony wypracowaną. Pełnomocnik pozwanej uznał powyższe żądanie w całości.

Sąd Okręgowy w wydanym orzeczeniu, zawarł wszystkie wskazane postanowienia,
z wyjątkiem orzeczenia o dożywotnim zobowiązaniu powoda do uiszczania na rzecz pozwanej alimentów. Wyrok w tym zakresie uprawomocnił się w dniu 8 lutego 2008r. Co istotne, mimo, że strony były obecne wraz z pełnomocnikami na przedmiotowej rozprawie, po przeprowadzeniu, której zapadł wyrok, w żaden sposób nie zakwestionowały jego postanowień korzystając w tym zakresie z przysługujących im uprawnień do złożenia apelacji, czy też wniosku o uzupełnienie wyroku, w konsekwencji czego stosunek alimentacyjny powoda względem pozwanej został ukształtowany w innym, aniżeli wynikało z wcześniejszej umowy ugody zakresie.

Co istotne w tym względzie, o przedłużeniu czasu trwania obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z art. 60 par. 3 krio , Sąd może orzec , na żądanie jednego z małżonków także w sentencji wyroku orzekającego rozwód (patrz. Uchwała SN z dnia 26.02.1970r. , III CZP 109/69). Skoro zatem, wcześniej zgłoszone żądanie w tym zakresie, nie zostało przez Sąd Okręgowy uwzględnione, strony miały możliwość domagania się jego zmiany w tym zakresie, ale z powyższego uprawnienia nie skorzystały.

Pamiętać należy, że przedmiotowy wyrok uzyskał zgodnie z art. 365 kpc i 366 kpc atrybuty prawomocności formalnej i materialnej.

Zgodnie z art. 365 § 1 kpc orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Art. 366 kpc stanowi z kolei, że wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami.

Na podstawie powyższego, przyjąć należało, że w niniejszej sprawie, strony postępowania zostały związane dyspozycją uregulowania dotyczącego obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej, co do jego wysokości i czasu trwania wyrażonego w pkt IV wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 16 stycznia 2008r.

Raz jeszcze zasygnalizować należy, że skoro pozwana przez całe dotychczasowe postępowanie pozostawała bierna w zakresie domagania się przedłużenia obowiązku alimentacyjnego powoda względem niej poprzez wytoczenie powództwa wzajemnego, brakujące żądanie nie mogło tym samym zostać objęte kognicją Sądu Rejonowego. Jeśli pozwana uważa, że na podstawie w/w umowy ugody (niewątpliwie różniącej się treścią z wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 16 stycznia 2008r.) jest nadal uprawniona do alimentacji, może drogą oddzielnego postępowania żądać takowego ustalenia i ewentualnego dalszego egzekwowania alimentów na jej rzecz.

Z tych względów, roszczenie powoda uznać należy za uzasadnione, o czym Sad orzekł w pkt I wyroku.

Na podstawie art. 102 kpc, kierując się sytuacja materialna pozwanej, Sąd odstąpił od obciążania jej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda.

Z ostrożności procesowej, mając na uwadze zarzut pozwanej odnośnie do obowiązującej między stronami umowy ugody, Sąd badał również żądanie powoda pod kątem przesłanek z art. 138 krio w zw. z art. 5 k.c., tj. zmiany stosunków po zawarciu umowy ugody i zgodności z zasadami współżycia społecznego odjęcia pozwanej pomocy z jego strony ponad 5 letni okres.

Niewątpliwie bowiem art. 60 § 3 k.r.o., podobnie jak szereg innych przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jest przejawem zastosowania na gruncie prawa rodzinnego zasad współżycia społecznego. Ustawodawca uważał za wskazane, aby obowiązek alimentacyjny rozwiedzionych małżonków, z których żaden nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, nie miał charakteru nieograniczonego i aby określić czas jego trwania w zasadzie na lat 5. Jednakże ustawodawca zdawał sobie sprawę, że mogą zaistnieć różnego rodzaju nie dające się skatalogować okoliczności przemawiające z punktu widzenia zasad współżycia społecznego za przedłużeniem obowiązku alimentacyjnego. Do tych zasad współżycia społecznego należy m.in. i ta, aby rozwiedzeni małżonkowie, których przez szereg lat łączyły wyjątkowo bliskie więzy rodzinne i których małżeństwo zostało rozwiązane z przyczyn nie dyskwalifikujących moralnie żadnego z nich, nie pozostali obojętni na swoje losy również po rozwodzie i aby poczuwali się do obowiązku wzajemnej pomocy, jeśli wymaga jej wyjątkowo krytyczna sytuacja jednego małżonka, a pozwala na to sytuacja materialna drugiego.

Co więcej Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 listopada 1981r. (III CRN 239/81), stwierdził, że przepis art. 60 § 3 k.r.o. przewidujący wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego małżonka, który nie został uznany za winnego rozkładu, po upływie pięciu lat od orzeczenia rozwodu, i dopuszczający możliwość przedłużenia przez sąd wymienionego terminu pięcioletniego nie stoi na przeszkodzie zawarciu przez strony umowy przyznającej małżonkowi uprawnionemu alimenty na okres dłuższy niż pięcioletni przewidziany w art. 60 § 3 k.r.o. Wprawdzie przepisy k.r.o. nie zawierają w tym względzie wyraźnych unormowań, jednakże przepisy te nie dają podstawy do przyjęcia, by tego rodzaju umowa była zabroniona.

Przeciwnie, za dopuszczalnością takich umów przemawia przepis art. 138 k.r.o., dopuszczający żądanie zmiany nie tylko orzeczenia, lecz również umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Umowy takie podlegałyby ocenie przy uwzględnieniu przepisów ogólnych (art. 58 k.c.), a w przypadkach szczególnych stosownie do okoliczności małżonek zobowiązany z takiej umowy podlegałby ochronie na podstawie art. 5 k.c.

Tym samym, nawet przy założeniu, że między stronami zawarta przez nich umowa ugody w dniu 15 stycznia 2008r. obowiązuje, zdaniem Sądu wykazane przez powoda w ramach niniejszego postępowania okoliczności dotyczące zmian, jakie zaszły w jego życiu od daty orzeczenia rozwodu, a mające wpływ na jego możliwości zarobkowe, przemawiają, za przyjęciem stanowiska, że po zawarciu rzeczonej umowy między stronami doszło do zmiany w zakresie możliwości zarobkowych powoda, a nadto właśnie zasady współżycia społecznego, o jakich traktuje art. 5 k.c. wymagają by uznać, że obowiązek alimentacyjny D. G. względem pozwanej wygasł z upływem pięcioletniego okresu.

Z artykułu 61 k.r.o. wynika, że do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi. Tym samym mają do niego zastosowanie regulacje artykułów od 136 k.r.o. do art. 140 k.r.o.

Art. 138 kro w zw. z art. 61 kro, stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, przy czym przez zmianę stosunków rozumieć należy zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego tj. okoliczności decydujących w myśl przepisu art. 135 § 1 krio o zakresie obowiązku alimentacyjnego. Zmianę stosunków powoduje także zdarzenie, wskutek którego obowiązek alimentacyjny wygasa. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 r., sygn. akt II CO 9/74, publ. LEX nr 7560, a także: J. Pietrzykowski w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, pod red. J. Pietrzykowskiego, Warszawa 1990, str.561).

Kierując się przedmiotowym unormowaniem, Sąd przeanalizował sytuację powoda w kontekście w zakresie jego możliwości majątkowych i zarobkowych i pozwanej w kontekście jej możliwości zarobkowych i usprawiedliwionych potrzeb i poprzez porównanie warunków istniejących w dacie zawarcia umowy – ugody i wyroku ustalającego obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej na kwotę po 400 zł miesięcznie z warunkami obecnymi, Sąd mógł ocenić, czy zachodzi przesłanka z art. 138 k.r.o., będąca jedyną podstawą uwzględnienia żądania zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego.

Art. 138 kro pozostaje w nierozerwalnym związku z przepisem 135 § 1 k.r.o., który na podstawie wspomnianego wyżej przepisu 61 k.r.o. ma również zastosowanie w niniejszej sprawie. Zgodnie z tym przepisem zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd ustalił, że w 2008r. powód utrzymywał się z świadczenia emerytalnego w wysokości po 1551,72 zł netto miesięcznie oraz z dochodów z tytułu wykonywanej pracy zarobkowej na stanowisku pracownika ochrony w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w wysokości po 938,73 zł netto miesięcznie. Uczestniczył w kosztach utrzymania mieszkania przy ul. (...) we W. i bieżących opłat na życie rodziny. Dodatkowo na rzecz dwóch synów przekazywał kwotę 1000 zł miesięcznie. Jak wynika powyższego uzyskiwał on dochód w wysokości około 2500 zł.

Sąd uznał, że przedłożona przez powoda dokumentacja lekarska, pozwala przyjąć, że od 2008r. jego stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu. U wymienionego zdiagnozowano m.in. stan po disektomii kręgosłupa szyjnego, pośrodkową przepuklinę kręgosłupa szyjnego i korzeń nerwowy po stronie lewej kręgosłupa szyjnego, nadciśnienie tętnicze, zespół (...) typu B, naderwane więzadło rzepiki kolana lewego, napadowe migotanie przedsionków i inne. W następstwie powyższych schorzeń powód był wielokrotnie hospitalizowany, uczęszcza na rehabilitację i zabiegi fizykoterapeutyczne. W następstwie powyższych schorzeń Orzeczeniem Terenowej Wojskowej Komisji Lekarskiej z dnia 2 listopada 2010r. powód został zaliczony do III grupy inwalidztwa. Sąd uznał nadto, że mimo nieprzedstawienia przez powoda orzeczenia o niezdolności do pracy, jego stan zdrowia, negatywnie wpłynął na jego możliwości zarobkowe, które aktualnie wyczerpują się w pobieranym przez niego świadczeniem emerytalnym w kwocie 2 035,08 zł netto miesięcznie. Powód ma na utrzymaniu żonę i małoletniego syna. W ocenie Sądu sytuacja finansowa powoda od momentu wyrokowania o rozwodzie uległa pogorszeniu, znajduje się on w niedostatku. Nie ulega także wątpliwości, iż pozwana także znajduje się w niedostatku, jednakże dalsze utrzymywanie obowiązku alimentacyjnego powoda byłoby także, w kontekście art. 5 kc sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

z/ odpis doręczyć pełn. powoda

kal. 14 dni