Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant st. sekr. sądowy Karolina Rudecka

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 23 lutego 2017 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. F. prawo do emerytury poczynając od dnia (...) 2017 roku.

Sygn. akt V U 490/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 lutego 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. F. prawa do emerytury. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. ZUS nadmienił, że nie uwzględnił następujących okresów zatrudnienia ubezpieczonego:

-

od dnia 16 września 1974 roku do dnia 26 września 1990 roku,

-

od dnia 9 maja 1991 roku do dnia 31 maja 1995 roku,

-

od dnia 1 marca 1996 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku

w Fabryce (...) jako pracy w szczególnych warunkach, ponieważ w tych okresach, zgodnie ze świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach wykonywał on pracę ślusarza w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych. Stanowisko to zaś nie zawiera się w wykazie A i B rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W odwołaniu z dnia 16 marca 2017 roku ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury poprzez zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od dnia 16 września 1974 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Sąd Okręgowy ustalił co następuje: J. F., urodzony w dniu (...), złożył w dniu (...) 2017 roku wniosek o przyznanie emerytury. Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. (dowód: wniosek o emeryturę k 1-3 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż ubezpieczeniowy wynoszący 27 lat, 1 miesiąc i 3 dni, w tym 26 lat, 6 miesięcy i 7 dni okresów składkowych oraz 6 miesięcy i 26 dni okresów nieskładkowych. Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w szczególnych warunkach żadnego z wnioskowanych okresów. (dowód: decyzja ZUS z dnia 23 lutego 2017 roku, k. 11 akt emerytalnych) W dniu 14 września 1974 roku Fabryka (...) zawarła z J. F. umowę o pracę. Pracodawca powierzył wnioskodawcy stanowisko ślusarza w wydziale (...). Ubezpieczony zobowiązał się zgłosić do pracy po raz pierwszy w dniu 16 września 1974 roku. (dowód: umowa o pracę, (...) aktach osobowych) W okresie od 16 września 1974 roku do chwili obecnej wnioskodawca jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, w Fabryce (...) w P. (od 9 czerwca 2010 roku (...) S.A.), w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza brygadzisty Z dniem 1 marca 1977 roku pracodawca przeszeregował wnioskodawcę do wydziału (...), na stanowisko ślusarza. W okresie od 7 marca 1977 roku do 20 kwietnia 1977 roku wnioskodawca odbył przeszkolenie podwyższenie kwalifikacji w zwodzie spawacz elektryczny i w dniu 21 i 22 kwietna 1977 roku złożył egzamin . ( dowód: zaświadczenie k.8 akt) Z dniem 1 maja 1977 roku wnioskodawca został przeszeregowany do wydziału (...) na tożsame stanowisko. Dnia 13 czerwca 1977 roku wnioskodawca ukończył kurs spawalniczy i uzyskał Książkę spawacza. (dowód: książeczka spawalnicza, k. 14 akt osobowych sprawy, odpis, k. 5-6 akt osobowych) Profilem działalności oddziałów (...) na (...) w (...) w P. była produkcja stalowych konstrukcji wielkogabarytowych do kopalń (urządzeń górniczych)., takich jak skipy do wywożenia węgla, przenośniki taśmowe, stacje napędowe, wywroty, klatki, obudowy kopalniane czyli windy. Były to bardzo duże konstrukcje, sięgające (tj. np. skipy nawet 5 metrów na 30 metrów) . Elementy do składania urządzeń takie jak blachy, rury, ceowniki, dwuteowniki, płaskowniki, przysyłane były z wydziału przygotowawczego do wstępnego składania. Na wydziałach spawalniczych((...),.(...)) elementy te były składanie przy pomocy spawania. Do obowiązków ślusarzy należało wstępne składanie tych elementów na podstawie rysunku technicznego. W sytuacji , gdy dany element nie pasował, wnioskodawca razem z innymi ślusarzami w brygadzie przypalał taki element palnikiem acetylenowo - tlenowym , szlifował szlifierką pneumatyczną, a następnie przykładał do drugiego elementu i wstępnie spawał przy pomocy spawania elektrycznego- elektrodą. Wnioskodawca razem z innymi zatrudnionymi na tym wydziale ślusarzami przy pomocy spawarki elektrycznej nitował, składał i szczepiał elementy metalowe, często też wnioskodawca przy pomocy wiertarki pneumatycznej wiercił otwory, aby połączyć urządzenie z kolejnymi elementami. Stanowisko pracy wnioskodawcy znajdowało się w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych oraz malarze, jedno przy drugim, ogrodzone jedynie prowizoryczną , niedużą osłoną. Na terenie całej hali panowało bardzo duże zapylenie, zadymienie , nieprzyjemne opary farb oraz hałas. ( dowód: zeznania wnioskodawcy J. F. k.21 – protokół rozprawy z dnia 14 lutego 2018 roku oraz nagranie k.22 od 38.20-40.20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami wnioskodawcy k.18-19 akt od 02.53-21.58, zeznania świadka W. B. k 19 od 22.50-32.01 oraz świadka J. K. k.20 -21 od 32.01-38.20 akt, informacja o okresach składkowych i nieskładkowych k.5-9 i karty obiegowa zmiany-akt ZUS plik I oraz 5-6 akt ZUS plik II, angaże k 17 — 26, 28 — 31, 33, 34 - 41, 48-56 akt osobowych ) W kolejnych latach zatrudnienia wnioskodawca podnosił swoje kwalifikacje zawodowe; wdniu 13 marca 1986 roku wnioskodawca uzyskał zaświadczenie o ukończeniu kursu cięcia tlenem dla przepalaczy tlenem. (dowód: zaświadczenie, k. 27)

W okresie od dnia 27 września 1990 roku do dnia 8 maja 1991 roku wnioskodawca w ramach umowy eksportowej pracował granicą.

(dowód: zeznania wnioskodawcy J. F. k.21 – protokół rozprawy z dnia 14 lutego 2018 roku oraz nagranie k.22 od 38.20-40.20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami wnioskodawcy k.18-19 akt od 02.53-21.58 zaświadczenie z dnia 14 lutego 2017 roku, k. 7 akt emerytalnych , karta obiegowa zmiany – oddelegowanie za granicę k.43 akt osobowych)

Po powrocie z pracy eksportowej , w okresie od dnia 10 czerwca 1991 roku do dnia 5 września 1991 roku ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym.

(dowód: podanie k.42 akt osobowych rozliczenia, k. 44 - 45, karta obiegowa zmiany)

Po powrocie z urlopu bezpłatnego , w okresie od 6 września 1991 roku do 31 maja 1995 roku wnioskodawca powrócił na oddział (...),na to samo stanowisko. W tym okresie J. F. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się montażem urządzeń górniczych. Praca jego nadal polegała na docinaniu blachy palnikiem acetylenowo-tlenowym, a następnie wstępnym zespawaniu (sczepianiu) ze sobą dociętych elementów celem złożenia urządzenia. Wnioskodawca wykonywał również rozwierty pod nity przy pomocy wiertarki pneumatycznej oraz nitował urządzenie młotem pneumatycznym.

( dowód: rozliczenie k.44, adnotacja na pismie k.45 verte , karta skierowania k.46, karta obiegowa zmiany k.47angaz k.48, 49,50, 51,5253,54,55,56akt osobowych J. F.)

W dniu 1 czerwca 1995 roku wnioskodawca został skierowany do pracy na oddział (...), na stanowisko ślusarza rekonwalescenta . Od tego czasu do dnia 29 lutego 1996 roku wnioskodawca, na oddziale (...) - jako ślusarz rekonwalescent jego zakres obowiązków oraz warunki pracy uległy zmianie. J. F. na oddziale (...) nie zajmował się montażem urządzeń górniczych, a do zakresu jego obowiązków należało m.in. uzupełnianie klejem (butaprenem) odlewów , oraz prostowanie przy pomocy młotka siatek oraz płaskowników na płytach metalowych.

(dowód: zeznania wnioskodawcy J. F. k.21 – protokół rozprawy z dnia 14 lutego 2018 roku oraz nagranie k.22 od 38.20-40.20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami wnioskodawcy k.18-19 akt od 02.53-21.58 skierowanie na rehabilitację zawodową k.57 karta obiegowa zmiany, k. 58, angaże, k. 59, 61,karta o przedłużeniu rehabilitacji k.62, 60 karta o zakończeniu rehabilitacji k.64, karta obiegowa zmiany, k. 65akt osobowych )

Z dniem 1 marca 1996 roku wnioskodawca powrócił do pracy na stanowisku ślusarza w oddziale (...), gdzie pracuje do dnia dzisiejszego.

(dowód: : zeznania wnioskodawcy J. F. k.21 – protokół rozprawy z dnia 14 lutego 2018 roku oraz nagranie k.22 od 38.20-40.20 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami wnioskodawcy k.18-19 akt od 02.53-21.58, zeznania świadka W. B. k 19 od 22.50-32.01 oraz świadka J. K. k.20 -21 od 32.01-38.20 akt s karta obiegowa zmiany, k. 65, angaże, k. 67, 68, 69 akt osobowych)

W okresach : od 13 czerwca 1977 roku tj. od chwili uzyskania uprawnień w zawodzie spawacza ( książeczka spawacza) do wyjazdu na umowę eksportową do pracy za granicą do 27 września 1990 roku, następnie od 6 września 1991 roku ( to jest po powrocie z pracy za granicą oraz po wykorzystaniu urlopu bezpłatnego) do 31 maja 1995 roku , oraz po powrocie na stanowisko ślusarza na (...) od 1 marca 1996 roku do dnia dzisiejszego ( po zakończeniu rekonwalescencji na oddziale (...) na stanowisku ślusarza rekonwalescenta od 1 czerwca 1995 roku do 29 lutego 1996 roku) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, będąc zatrudnionym w Fabryce (...) w P. wnioskodawca pracował na wydziale montażu urządzeń górniczych o dużych gabarytach,. Na wydziałach, gdzie wnioskodawca pracował tj. (...) - montowano górnicze urządzenia szybowe i wyciągowe tj. klatki i skipy. Klatki służyły górnikom do zjeżdżania pod ziemię, a skipy do wywożenia urobku.

We wszystkich w/w okresach wnioskodawca pracował w brygadzie, która zajmowała się montażem w/w urządzeń górniczych. Praca wnioskodawcy polegała na docięciu blachy palnikiem acetylenowo-tlenowym, a następnie wstępnym zespawaniu (sczepianiu) ze sobą dociętych elementów celem złożenia urządzenia. Wnioskodawca wykonywał również rozwierty pod nity przy pomocy wiertarki pneumatycznej oraz nitował urządzenie młotem pneumatycznym. Następnie urządzenie było przekazywane na stanowiska spawalnicze, gdzie spawacz zajmował się precyzyjnym spawaniem złożonego przez wnioskodawcę urządzenia celem jego wykończenia. W dalszej części produkcji (po powrocie ze stanowisk spawalniczych) wnioskodawca przy pomocy palnika acetylenowo-tlenowego prostował odkształcone podczas spawania metalowe elementy urządzenia, aby każdy z nich do siebie pasował oraz szlifował je przy pomocy szlifierki pneumatycznej .

Wnioskodawca swoje obowiązki wykonywał stale, w pełnym wymiarze czasu pracy. Na hali, na której wnioskodawca pracował występowało duże zapylenie, zadymienie (dymy spawalnicze) oraz hałas. W bezpośrednim sąsiedztwie wnioskodawcy pracowali spawacze oraz malarze

(dowód: zeznania świadka J. K. na rozprawie w dniu 21 lutego 2017 roku od minuty 4 :00 do minuty 11:40, protokół z rozprawy, k. 18-19 akt sprawy, zeznania świadka J. F. na rozprawie w dniu 21 lutego 2017 roku od minuty 12:01 do minuty 17:02, protokół z rozprawy, k. 18-19 akt sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2017 roku od minuty 1:38 do minuty 7:36, protokół z rozprawy, k. 24-24v akt sprawy)

Fabryka (...) w P. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym zaświadczyła, iż J. F. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym w okresach od 16 września 1974 roku do 26 września 1990 roku; od 9 maja 1991 roku do 31 maja 1995 roku oraz od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 2008 roku na stanowisku ślusarza (pracownik zatrudniony w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych – stała praca w warunkach, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy), wymienione w dziale XIV poz. 12 pkt 18 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach).

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia. k. 9 akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz 2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem OFE.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Dysponowanie zatem przez wnioskodawcę świadectwem pracy wystawionym przez pracodawcę, wobec zakwestionowania tego dokumentu przez organ rentowy, nie jest wystarczające do przyznania prawa do emerytury.

Świadectwo pracy jest, bowiem jedynie dokumentem prywatnym, a nie urzędowym. Nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości jak dokument urzędowy, a li tylko stanowi dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie objęte jego treścią. Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Oznacza to, że prawdziwość dokumentu prywatnego (świadectwa pracy) musi udowodnić osoba, która chce z tego dokumentu skorzystać, a zatem skarżący.

Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa, ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi.

Charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornych okresach w Fabryce (...) w P. Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków W. B. oraz J. K.. Świadkowie w całym spornym okresie pracowali razem z wnioskodawcą na tym samym wydziale, na tym samym stanowisku ślusarza, a zatem dysponowali bezpośrednią i co za tym idzie szczegółową wiedzą, co do codziennych stałych obowiązków wnioskodawcy. Sąd doszedł jednak do przekonania, że zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych podlega okres od dnia 13 czerwca 1977 roku tj. od dnia uzyskania przez wnioskodawcę tzw. książeczki spawacza, a nie jak tego domagał się wnioskodawca od początku zatrudnienia w (...) w P. , od dnia 16 września 1974 roku. Mimo, że Sąd nie podważa okoliczności podniesionych tak przez wnioskodawcę jak i świadków, że zgodnie z panującą w zakładzie praktyka, nota bene trwająca do dziś, ,że pracownicy wykonywali czynności spawalnicze mimo braku uprawnień w tym zakresie, to jednak nie zmienia to faktu, że tylko pozytywne ukończenie kursu spawacza, zwieńczone zdobyciem uprawnień „książeczki spawacza”, dawało prawo do wykonywania prac spawalniczych. Powszechnie wiadomo, że w Polsce uprawnienia do pracy w charakterze spawacza uzyskuje się na podstawie szkolenia i zdanego egzaminu. Potwierdzeniem ukończenia szkolenia i zadnia egzaminu jest świadectwo egzaminu spawacza wystawione według wzorów ujętych w normach. Tradycyjnie są również stosowane tzw. „Książeczki spawacza”, upoważniające do pracy w charakterze spawacza w zakresie uzyskanych uprawnień. Wynika stąd, że prace spawalnicze mogą wykonywać osoby posiadające zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, albo świadectwo egzaminu spawacza, albo „książeczka spawacza”. Reasumując, książeczkę spawacza dostaje się raz na całe życie , po ukończeniu odpowiedniego kursu.

Zaliczeniu do okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie podlegają natomiast okresy: od 27 września 1990 roku do 8 maja 1991 roku , kiedy to J. F. został oddelegowany do pracy za granicą oraz okres przebywania J. F. na urlopie bezpłatnym od 10 czerwca 1991 roku do 5 września 1991 roku, ale także okres od 1 czerwca 1995 roku do 29 lutego 1996 roiku, kiedy to wnioskodawca na oddziale (...) pracował na stanowisku ślusarza rekonwalescenta. W pierwszej kolejności podnieść należy , iż to na wnioskodawcy ciążył obowiązek wykazania rodzaju i charakteru pracy wykonywanej w tych okresach, czemu J. F. nie sprostał. Wnioskodawca w toku postepowania nie przedstawił, żadnych dowodów potwierdzających rodzaj i charakter wykonywanej przez niego w tym okresie pracy za granicą. Dodatkowo w ocenie Sądu Okręgowego choć rozporządzenie Rady Ministrów z dnia z dnia 27 grudnia 1974 roku w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem gwarantuje pracownikowi szereg uprawnień, których nie posiada pracownik korzystający z typowego urlopu bezpłatnego, to jednak dotyczą one jedynie uprawnień pracowniczych (§ 4 ust. 3 rozporządzenia). Podobne stanowisko prezentował Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 18 listopada 2011 r.( IUK127/11 OSNP 2012/21-22/286 ). Chodzi mianowicie o staż pracy umożliwiający nabycie prawa do różnorodnych świadczeń pracowniczych, od tego stażu uzależnionych (np. nagrody jubileuszowej czy dodatku za staż pracy). Nie wynika natomiast z niego, aby okres urlopu bezpłatnego miał jakiekolwiek znaczenie dla uprawnień ze sfery ubezpieczeń społecznych związanych z pracą w warunkach szczególnych. Nie ma tu normy przenoszącej tą regulację na uprawnienia w zakresie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Można twierdzić, że skoro przepisy prawa ubezpieczeń społecznych nigdy nie traktowały okresu urlopu bezpłatnego jako okresu ubezpieczenia, to zaliczenie takiego okresu do uprawnień ze sfery ubezpieczeń społecznych możliwe byłoby tylko w takim przypadku, gdyby przepis szczególny wyraźnie to przewidywał.

Zaliczeniu do okresów pracy w warunkach szczególnych nie podlega także okres od 1 czerwca 1995 roku do 29 lutego 1996 roiku, kiedy to wnioskodawca na oddziale (...) pracował na stanowisku ślusarza rekonwalescenta. Już sama nazwa wskazuje , że było to stanowisko pracy przeznaczone dla osób , które z powodu problemów zdrowotnych, oddelegowywane były na stanowisko pracy, gdzie mogliby wracać do zdrowia będąc aktywnymi zawodowo i nie korzystać ze zwolnień lekarskich. Zasady logicznego myślenia i rozumowania wskazują, że musiała być to praca lżejsza, mniej wymagająca, korzystniejsza dla pracownika. Dodatkowo sam wnioskodawca na rozprawie w dniu 14 lutego 2017 roku przyznał, iż praca tam wykonywana była różniła się od tej wykonywanej na oddziałach (...)/(...), albowiem polegała na lepieniu butaprenem i prostowaniu m.in. siatek i płaskowników na płytach metalowych młotkiem. Ani wnioskodawca, ani żaden z powołanych w sprawie świadków nie przedstawił przy tym w toku postepowania , żadnych dowodów potwierdzających rodzaj i charakter wykonywanej przez niego w tym okresie pracy.

Reasumując poczynione rozważania na gruncie przepisów prawa nie jest możliwe zaliczenie w/w okresów tj. od 27 września 1990 roku do 8 maja 1991 roku( praca eksportowa), od 10 czerwca 1991 roku do 5 września 1991 roku( urlop bezpłatny) oraz od 1 czerwca 1995 roku do 29 lutego 1996 roku( ślusarza rekonwalescenta) jako stażu pracy wymaganego dla uzyskania prawa do emerytury w wieku wcześniejszym.

Mając jednak na uwadze , że podlegające zaliczeniu okresy pracy wnioskodawcy od 13 czerwca 1977 roku do 27 września 1990 roku( 13 lat, 3 miesiące i 12 dni) , następnie od 6 września 1991 roku do 31 maja 1995 roku ( 3 lata , 8 miesięcy i 25 dni) , oraz od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku( 2 lata , 9 miesięcy i 30 dni) są wystarczając do nabycia przez J. F. prawa do emerytury- Sąd nie dokonywał głębszej analizy wspomnianych wyżej okresów.

W toku przeprowadzonego postepowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż w okresach: od 13 czerwca 1977 roku do 27 września 1990 roku, następnie od 6 września 1991 roku do 31 maja 1991 roku , oraz od 1 marca 1996 roku do dnia dzisiejszego do 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze godzin, na wydziale (...)/(...) pracował przy montażu wielkogabarytowych urządzeń górniczych tj. skipy i klatki. Do stałych obowiązków wnioskodawcy na tych wydziałach należało docinanie blach, dopasowywanie i wyrównywanie elementów przy pomocy palnika acetylo-tlenowego, punktowe łączenie (sczepianie) składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne, ich szlifowanie przy użyciu szlifierki pneumatycznej i palnika acetylenowo-tlenowego oraz nitowanie przy użyciu młota pneumatycznego. Prace te wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, do innych prac nie był kierowany.

Zeznania wszystkich świadków w tym zakresie są spójne, logiczne i korespondują z zeznaniami wnioskodawcy oraz dokumentami zgromadzonymi w jego aktach osobowych. Organ rentowy w toku postępowania nie przedstawił jakichkolwiek dowodów, które podważałyby wiarygodność złożonych zeznań.

Okoliczność, że wnioskodawca pracował na stanowisku ślusarza, nie wyklucza uznania – jak chce organ rentowy – że pracował on w szczególnych warunkach. O szczególnych warunkach pracy nie decyduje bowiem nazwa zajmowanego stanowiska pracy, ale faktycznie stale wykonywane obowiązki pracownicze. A te w świetle zeznań świadków, wnioskodawcy oraz dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych polegały na:

- przecinaniu blach, dopasowywaniu i wyrównywaniu elementów składowych palnikiem acetyleno-tlenowym,

- punktowym łączeniu (sczepianiu) składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne.

- szlifowaniu i polerowaniu mechanicznym powierzchni montowanych elementów oraz szlifowanie połączeń spawalniczych przy pomocy szlifierki,

- nitowaniu przy użyciu młotów pneumatycznych oraz nawiercaniu otworów pod nitowanie wiertarkami pneumatycznymi;

Prace te były wykonywane w hali, w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, gdzie występowało duże zapylenie, zadymienie i hałas, znacznie przekraczające dopuszczalne normy.

Prace w takim charakterze (spawalnicze oraz ślusarskie polegające na szlifowaniu i polerowaniu mechanicznym powierzchni metalowych oraz nitowaniu przy użyciu wiertarki pneumatycznej) były niewątpliwie pracami wykonywanymi w uciążliwych dla zdrowia warunkach i jako takie są wymienione w wykazie A będącego załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43z późn.zm.), a mianowicie w:

- dziale XIV (prace różne) poz. 12 – prace polegające na wycinaniu (tzw. upalanie – dopalanie) gazowym i spawaniu elektrycznym (zgrzewanie punktowe składanych elementów stalowych – spawanie wstępne;

- dziale III (w hutnictwie i przemyśle metalowym) poz. 78 – prace polegające na szlifowaniu wyrobów metalowych;

- dział XIV (prace różne) poz. 18 – prace polegające na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych (praca przy obsłudze młota pneumatycznego);

Mimo zatem, że wnioskodawca w spornych okresach pracował formalnie na stanowisku ślusarza – jak przedstawia świadectwo pracy - to charakter wykonywanej przez niego pracy w tym okresie polegał na wykonywaniu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy wycinaniu i spawaniu elektrycznym, szlifowaniu i obsłudze młota pneumatycznego, co wynika z zeznań wnioskodawcy oraz świadków. Ponieważ wszystkie wykonywane przez wnioskodawcę prace w ramach obowiązującego go ośmiogodzinnego czasu pracy, były pracami w szczególnych warunkach, należy uznać że J. F. wykonując je, pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. Mimo zatem, że świadectwo pracy w szczególnych warunkach nie wskazywało precyzyjnie wszystkich prac wykonywanych przez wnioskodawcę, ograniczając się li tylko do prac przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, pomijając takie prace jak szlifowanie wyrobów metalowych, prace przy użyciu narzędzi wibracyjnych, to nie zmienia to faktu, że ostatecznie odpowiada ono prawu, gdyż potwierdza, iż skarżący faktycznie wykonywał prace w szczególnych warunkach.

W tym miejscu należy przypomnieć utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że zawarte w pkt 12, działu XIV wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r. określenie "prace przy spawaniu" zamiast terminu "spawacz" pozwala objąć nim także prace wykonywane w przebiegu procesu spawania przez pracowników niebędących spawaczami – prace ślusarzy polegające na przygotowywaniu materiałów do spawania, pod warunkiem że w toku tych czynności przygotowawczych są wykonywane prace spawalnicze lub wycinanie metalu (tak. por wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008r. w sprawie I UK 192/07, wyrok z dnia 8 czerwca 2011r. w sprawie I UK 393/10). W niniejszej sprawie wszyscy świadkowie potwierdzili, że wnioskodawca w toku prac ślusarskich wykonywał prace polegające na wycinaniu i spawaniu blach. A ponadto wykonywał inne prace w szczególnych warunkach polegające na szlifowaniu wyrobów metalowych oraz prace przy użyciu narzędzi wibracyjnych (nitowanie, rozwiercanie otworów pod nitowanie).

Biorąc pod uwagę złożone w sprawie zeznania świadków i wnioskodawcy co do codziennych warunków pracy i sposobu organizacji pracy w hali zakładu oraz w oparciu o zgromadzone dokumenty pracownicze nie ulega wątpliwości, że praca wnioskodawcy była pracą o znacznej szkodliwości dla jego zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Świadczy o tym nie tylko zakres jego obowiązków, charakter pracy, ale także warunki w jakich praca była świadczona. Na marginesie wskazać należy, iż świadek W. B. pracujący na tym samym stanowisku co wnioskodawca uzyskał uprawnienia do wcześniejszej emerytury na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. o sygn. akt 925/16 z dnia 27 kwietnia 2017 roku).

Reasumując, zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy wykazal, że J. F. wykazał, że w okresie od 13 czerwca 1977 roku do 27 września 1990 roku, następnie od 6 września 1991 roku do 31 maja 1991 roku , oraz od 1 marca 1996 roku do 31 grudnia 1998 roku na wydziale (...)/(...) pracował przy montażu wielkogabarytowych urządzeń górniczych tj. skipy i klatki, gdzie będąc zatrudniony w Fabryce (...) w P. na stanowisku ślusarza, faktycznie wykonywał - stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - prace zaliczone do prac w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), wymienione w dziale XIV pod poz. 12 ( prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym,) dziale III pod poz. 78 (prace przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym) oraz w dziale XIV poz. 18 (prace przy obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.).

Mając na względzie, iż wnioskodawca udowodnił ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a jednocześnie spełnił pozostałe przesłanki wymagane do przyznania prawa do emerytury, Sąd przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z dniem (...) 2017 roku tj. od dnia w którym J. F. złożył wniosek emerytalny

Z tych względów Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.