Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Klekocki (spr.)

Sędziowie: SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

SSO Anita Ossak

Protokolant: Ewelina Grobelny

w obecności Grzegorza Sobika Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Żorach

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2018 r.

sprawy: K. B. /B./,

syna F. i Z.

ur. (...) w R.

oskarżonego o przestępstwo z art. 156 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Żorach

z dnia 29 września 2017r. sygn. akt II K 345/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 4 obniża orzeczoną na rzecz pokrzywdzonego P. S. (1) nawiązkę do kwoty 20.000 (dwadzieścia tysięcy) złotych,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od oskarżonego K. B. na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. S. (1) kwotę 840 (osiemset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 (dwadzieścia) złotych i obciąża go opłatą za II instancję w kwocie 240 (dwieście czterdzieści) złotych.

SSO Sławomir Klekocki (spr.)

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek SSO Anita Ossak

Sygn. akt V.2 Ka 658/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 września 2017 r. Sąd Rejonowy w Żorach uznał K. B. za winnego tego, że w dniu 18 października 2010 r. w Ż. nieumyślnie spowodował ciężki uszczerbek na zdrowiu u P. S. (1) w postaci innego ciężkiego kalectwa, a to, otwartego złamania paliczka bliższego palca II, III, IV ręki prawej, uszkodzenia zginaczy palca powierzchownego i głębokiego II ręki prawej z następową martwicą w obrębie palca II wymagającą amputacji na wysokości paliczka bliższego, przykurczem zgięciowo- wyprostnym (znaczne zbliznowacenie) palca III i IV oraz następowym zaburzeniem czynności chwytnej ręki prawej, oraz znacznej trwalej niezdolności do pracy w zawodzie wyuczonym mechanika samochodowego i wykonywanym pracownika budowlanego , w ten sposób, iż jako operator koparko-ładowarki (...) nie zachował ostrożności wymaganej w danych okolicznościach w momencie gdy stracił z zasięgu wzroku P. S. (1) znajdującego się w strefie pracy obsługiwanej przez siebie koparko-ładowarki, a następnie uruchomił mechanizm zamykania się części łyżki ładowarki, do zębów której było zamocowane zawiesie łańcuchowe dwucięgnowe, ściągane w tym czasie przez P. S. (1), w wyniku czego doszło do przygniecenia palców prawej dłoni pokrzywdzonego umieszczonych pomiędzy częścią stałą łyżki ładowarki, a częścią ruchomą wskutek zamknięcia łyżki ładowarkowej, to jest przestępstwa z art. 156§2 kk w zw. z art. 156§1 pkt 2 kk w zw. z art. 4§1 kk, i za to na mocy art. 156§2 kk skazał go na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Na mocy art. 69§1 i 2 kk i art. 70§1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 lata.

Na mocy art. 71§1 kk orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w wysokości 30 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20,00 zł.

Na mocy art. 46§2 kk orzekł wobec oskarżonego obowiązek uiszczenia na rzecz pokrzywdzonego P. S. (1) nawiązki w kwocie 40.000,00 zł.

Na zasadzie art. 627 kpk i art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20.023,86 zł tytułem zwrotu wydatków i opłatę w kwocie 240,00zł.

Na zasadzie art. 619§2 kpk kosztami postępowania mediacyjnego obciążył Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego K. B. który zaskarżył wyrok w całości i na podstawie art. 427 § 2 kpk i art. 438 pkt 1, 2 i 3 kpk zarzucił :

1.mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżony K. B. w dniu 18 października 2010r. w Ż. nieumyślnie spowodował ciężki uszczerbek na zdrowiu u P. S. (1) w postaci innego ciężkiego kalectwa, a to otwartego złamania paliczka bliższego palca II, III, IV ręki prawej, uszkodzenia zginaczy palca powierzchownego i głębokiego II ręki prawej z następową martwicą w obrębie palca II wymagającą amputacji na wysokości paliczka bliższego, przykurczem zgięciowo-wyprostnym ( znaczne zbliznowacenie) palca III i IV oraz następowym zaburzeniem czynności chwytnej ręki prawej oraz znacznej trwałej niezdolności do pracy w wyuczonym zawodzie mechanika samochodowego i wykonywanym pracownika budowlanego, w ten sposób, iż jako operator koparko-ładowarki (...) nie zachował ostrożności wymaganej w danych okolicznościach w momencie gdy stracił z zasięgu wzroku P. S. (1) znajdującego się w strefie pracy obsługiwanej przez siebie koparko-ładowarki w sytuacji gdy powyższe nie znajduje potwierdzenia w dowodach zgromadzonych w sprawie, a zebrany w niniejszym postępowaniu materiał dowodowy zasługujący na wiarę wręcz temu przeczy,

2.mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę prawa procesowego, a to :

a) art. 7 kpk poprzez:

-odmowę wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego K. B., który w trakcie rozprawy nie przyznał się do winy i podnosił, iż zachował należytą ostrożność przy transporcie i rozładowaniu betonowych elementów studni technicznej i nie przewidywał, ani nie miał możliwości przewidzieć irracjonalnych, samowolnych , zbędnych i sprzecznych z poleceniami przełożonych oraz wszelkimi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy zachowań pokrzywdzonego polegających na przystąpieniu do czynności rozładunku elementu betonowej studni i włożenia ręki w szczęki łyżki koparko-ładowarki i nie usunięcia jej w trakcie zamykania, a co doprowadziło do powstania po stronie pokrzywdzonego uszczerbku na zdrowiu w sytuacji gdy wyjaśnienia oskarżonego są logiczne, spójne i znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie , w tym częściowo w zeznaniach pokrzywdzonego P. S. (1) , zeznaniach M. K. oraz prawidłowo ocenianej opinii biegłego dr inż.P. S. (2),

-błędną ocenę dowodu z zeznań świadków poprzez niedanie wiary części depozycji M. S., J. S. i M. P., którzy wyraźnie wskazywali na dochowanie przez oskarżonego wszystkich względów bezpieczeństwa przy transporcie studzienek, przeszkolenia pokrzywdzonego z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na zajmowanym przez niego stanowisku,

-błędną ocenę dowodu z zeznań świadka M. K. w zakresie w jakim świadek wskazywał, iż przed rozpoczęciem zamykania łyżki koparko-ładowarki oskarżony uruchomił sygnał dźwiękowy, podczas gdy zeznania tego świadka są spójne z wyjaśnieniami oskarżonego, a przeczy im jedynie niewiarygodna wersja P. S. (1) bezpośrednio zainteresowanego rozstrzygnięciem sprawy na jego korzyść,

-oderwaną od pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie błędną ocenę dowodu z opinii biegłego dr inż.P. S. (2), który wskazywał jedynie, iż oskarżony feralnego dnia winien dbać o pozostawanie osób z nim współpracujących w zasięgu wzroku i wyciągnięcie z tej opinii przez Sąd I instancji nieuprawnionego wniosku o konieczności obserwacji przez oskarżonego - pokrzywdzonego, podczas gdy P. S. (1) nie może być uznany za osobę współpracującą z oskarżonym przy rozładunku transportowanych elementów, zwłaszcza w świetle ujawnionego w sprawie materiału dowodowego z wyjaśnień oskarżonego i zeznań naocznych świadków zdarzenia – P. S. (1) i M. K.,

-błędną ocenę dowodu z opinii biegłego dr J. K. poprzez niedanie jej wiary ze względu na sprzeczność z opiniami biegłego R. S. i M. G., podczas gdy opinia biegłego J. K. była logiczna, zgodna z doświadczeniem życiowym i wskazanami wiedzy, a jej wnioski spójne z utrwalonym orzecznictwem sądowym, w przeciwieństwie do opinii biegłych M. G. i R. S.,

b) art. 4 kpk poprzez dokonanie oceny dowodów wbrew zasadzie obiektywizmu i akcentowanie jedynie okoliczności niekorzystnych dla oskarżonego, opartych na nieprzekonywujących dowodach, przy jednoczesnym bagatelizowaniu , a w wielu wypadkach całkowitym pomijaniu tych, które przemawiały na jego korzyść,

c) art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości w sprawie na niekorzyść oskarżonego w tym w szczególności w zakresie oceny możliwości oskarżonego uzyskania wiedzy o niebezpiecznych i samowolnych zachowaniach pokrzywdzonego , które doprowadziły do zdarzenia,

d) art. 624 § 1 kpk poprzez obciążenie oskarżonego kosztami procesu w znacznej kwocie 20.023,86zł podczas gdy sytuacja majątkowa i zarobkowa oskarżonego oraz względy słuszności nakazują uznać, iż uiszczenie tych kosztów przez oskarżonego byłoby dla niego zbyt uciążliwe,

3.niezależnie od powyższych zarzutów, wyrokowi Sądu I instancji zarzucił obrazę prawa materialnego, a to przepisu art. 156 § 2 kk polegającej na jego niewłaściwej wykładni i przyjęciu, iż oskarżony swym zachowaniem wypełnił znamiona tego przestępstwa, podczas gdy nie sposób jest kwalifikować uszczerbku na zdrowiu doznanego przez pokrzywdzonego jako ciężkiego, odpowiadającego pozbawieniu człowieka wzroku, słuchu, mowy lub zdolności płodzenia.

Z najdalej posuniętej ostrożności procesowej podniósł zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego nawiązki w wysokości 40 000zł podczas gdy przy uwzględnieniu okoliczności sprawy biorąc pod uwagę, że oskarżony K. B. wyrządził pokrzywdzonemu szkodę nieumyślnie w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych oraz uwzględnieniu treści art. 120 kp Sąd I instancji winien zaniechać orzekania nawiązki względem oskarżonego lub odpowiednio ją obniżyć.

W oparciu o w/w zarzuty obrońca oskarżonego wnosił o :

1.zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

lub

2.uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

apelacja obrońcy oskarżonych nie zasługuje na uwzględnienie podniesione w niej zarzuty i wnioski są nie trafne. Obrońca oskarżonych w swojej apelacji podnosi zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych oraz przekroczenie zasadę swobodnej oceny dowodów, polegający na przyjęciu, że oskarżeni dopuścili się popełnienia zarzucanego im czynu. Powyższe zarzuty byłyby zasadne jedynie wówczas, gdyby sąd I instancji oparł swój wyrok na faktach , które nie znajdują potwierdzenia w wynikach postępowania dowodowego, albo też z faktów tych wyciągnął wnioski niezgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Takich uchybień sąd rejonowy w przedmiotowej sprawie się nie dopuścił, albowiem wskazał dowody , na których oparł swoje ustalenia jednocześnie wskazując przesłanki , którymi się kierował odmawiając wiary dowodom przeciwnym przy czym dokonanych ustaleń dokonał zgodnie z zasadami swobodnej oceny dowodów. Obrońca oskarżonego w swojej apelacji powiela linię obrony oskarżonego prezentowaną przed sądem, że oskarżony w dniu zdarzenia przy transporcie studzienki zachował wymaganą od operatora koparko-ładowarki ostrożność i nie mógł przewidzieć samowolnych, iracjonalnych, zbędnych i sprzecznych z poleceniami przełożonych zachowań pokrzywdzonego. Zdaniem obrońcy oskarżonego, to pokrzywdzony ponosi wyłączną winę za zdarzenie z dnia 18 października 2010 r., bo najpierw samowolnie , wbrew wyraźnym poleceniom oskarżonego zbliżył się do pracującej maszyny i bez uprzedzenia oskarżonego zaczął odpinać zawiesie łańcuchowe z łyżki koparko-łądowarki, a następnie mając wystarczająco dużo czasu na uniknięcie doznania urazu z niewiadomych przyczyn nie cofnął ręki w obliczu niewątpliwie widzianego przez niego zamykania się szczęki koparki. Jednak obrońca oskarżonego zupełnie pomija pozostałe dowody jakie zgromadził sąd rejonowy w toku postępowania niekorzystne dla oskarżonego. Zeznania pokrzywdzonego P. S. (1) oraz M. K., M. S. i J. S. z postępowania przygotowawczego wskazują na nieprawidłowości w postępowaniu oskarżonego K. B.. Opierając się na opiniach biegłych obrońca wskazuje jedynie na okoliczności korzystne dla oskarżonego pomijając zupełnie pozostałe okoliczności niekorzystne dla oskarżonego. Jak wynika jednak z opinii biegłego sądowego dr inż. P. S. (3) oskarżony miał możliwość uniknięcia zdarzenia jeżeli zachowałby wymaganą ostrożność w tych okolicznościach. Sam oskarżony w swoich wyjaśnieniach przyznał, że wiedział i widział, iż P. S. (1) opuścił miejsce w którym powinien się znajdować. Biegły wyraźnie stwierdził w swojej opinii, ze oskarżony przed wykonaniem jakichkolwiek czynności koparko-ładowarką w tym zamknięcia łyżki koparko-ładowarki winien mieć pewność, że osoby z nim współpracujące znajdują się w zasięgu jego wzroku lub w przypadku braku objęcia zasięgiem wzroku osób z nim współpracujących winien podjąć wszelkie czynności wykluczające istnienie przeszkód przed wykonaniem określonej czynności maszyną. Biegły sądowy miał na uwadze również naruszenie przez pokrzywdzonego przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy wydaniu tej opinii. Jeżeli chodzi o obrażenia jakie odniósł pokrzywdzony to zostały one potwierdzone przez dokumentację medyczną, opinie biegłych. Rozstrzygnięcia Sądu I instancji znajdują oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie całokształtu materiału dowodowego, zgromadzonego i ujawnionego w toku całego postępowania (art. 410 kpk). Wnikliwe i obszerne pisemne motywy zaskarżonego wyroku uzasadniają twierdzenie, że ocena materiału dowodowego, dokonana przez sąd I instancji w pełni uwzględnia reguły wyrażone w art. 4 kpk, art. 5 kpk oraz art. 7 kpk. Wskazać należy, iż jest ona wszechstronna i obiektywna oraz, że nie narusza granic swobodnej oceny dowodów, pozostając w zgodzie z zasadami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd rejonowy przedstawiając ocenę dowodów w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, stosownie do wymogów z art. 424 kpk , szczegółowo wskazał, na których dowodach się oparł, dlaczego poszczególnym dowodom, i w jakim zakresie dał wiarę oraz dlaczego uznał wyjaśnienia oskarżonego K. w podanej części za niewiarygodne. Podnieść również należy, że formułowanie w apelacji obrońcy oskarżonego zarzutu obrazy art. 7 kpk i art. 5 § 2 kpk prowadzi do wewnętrznej sprzeczności, albowiem obraza zasady in dubio pro reo możliwa jest jedynie przy procedowaniu z poszanowaniem zasady swobodnej oceny dowodów. Zarzut obrazy art. 5 § 2 kpk dotyczy wtórnej do ustaleń faktycznych płaszczyzny procedowania sądu, a zatem nie może być podnoszony jednocześnie z zarzutem obrazy art. 7 kpk. Przepis art. 7 kpk stanowi, iż organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd I instancji nie dopuścił się jak sugeruje w swojej apelacji obrońca oskarżonego obrazy przepisów postępowania art. 7 kpk, ponieważ dokonana przez sąd rejonowy ocena zgromadzonych w sprawie dowodów była bezstronna, rzetelna i kompleksowa. Wskazać należy, że wyrażona w art. 4 kpk zasada obiektywizmu nie polega na obowiązku interpretowania materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie jedynie na korzyść oskarżonego. Zasada ta nakazuje zachowanie obiektywnego stosunku do stron procesowych i do obiektywnej oceny wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie. Nie trafny również okazał się zarzut obrazy prawa materialnego podniesiony przez obrońcę w swojej apelacji. Obrońca oskarżonego w swojej apelacji zarzuca sądowi I instancji min. błąd w ustaleniach faktycznych. Tymczasem obraza prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu lub niezastosowaniu w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Nie można zatem mówić o naruszeniu przepisów prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia w tym zakresie jest wynikiem błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za jego podstawę vide post. Sądu Najwyższego z dnia 21. (...). sygn. II KK 260/13 Prok. I Pr-wkł 2014/1/19 . Sąd rejonowy dokonał oceny dowodów zgromadzonych zarówno w toku postępowania przygotowawczego jak i sądowego w sposób bezstronny, nie przekraczając granic swobodnej oceny dowodów, a przy tym uwzględnił zasady doświadczenia życiowego, a swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Tym samym zarzuty podniesione w apelacji mają w ocenie Sądu Okręgowego charakter czysto polemiczny i sprowadzają się do negowania właściwych ocen i ustaleń sądu, przeciwstawiając im własne oceny i wnioski, które w żadnym razie nie mogą podważyć trafności rozstrzygnięcia sądu rejonowego ". Ponieważ apelacja obrońcy oskarżonego skierowana jest co do całości orzeczenia, obowiązkiem Sądu Okręgowego jest również sprawdzenie, czy wymierzona oskarżonemu kara nie jest rażąco surowa. Oskarżonemu wymierzono karę 10 miesięcy pozbawienia wolości z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat oraz karę grzywny w ilości 30 stawek dziennych po 20 zł każda. Przestępstwo z art. 156 § 2 kk zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. Wymierzona zatem oskarżonemu kara pozbawienia wolności oscyluje w dolnych granicach zagrożenia. Dolegliwość tej kary zdaniem sądu odwoławczego nie przekracza stopnia winy oskarżonej i prawidłowo realizuje cele zapobiegawcze w zakresie prewencji indywidualnej jak i ogólnej. Sąd odwoławczy uznał jednak, że orzeczona wobec oskarżonego na podst. art. 46 § 2 kk nawiązka w kwocie 40.000 zł na rzecz pokrzywdzonego jest zbyt wysoka i dlatego zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 4 obniżając orzeczoną na rzecz pokrzywdzonego P. S. (1) nawiązkę do kwoty 20.000 zł. Z tych też względów nie uznając zasadności zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, nie podzielając przytoczone na ich poparcie argumentów Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok zmienił w wyżej podanym zakresie i w pozostałej części utrzymał w mocy. . Sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego rzecz P. S. (1) zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym w stosownej wysokości. O kosztach sądowych orzeczono po myśli art. 636 § 1 kk.

SSO Sławomir Klekocki /spr./

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek SSO Anita Ossak