Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

z dnia 15 lipca 2013 roku

Powód Ł. K. wystąpił z powództwem skierowanym przeciwko Gminie J. domagając się zasądzenia na jego rzecz od strony pozwanej kwoty 238 145 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 lipca 2012 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania ( k.1-5 ).

W piśmie procesowym z dnia 19 lutego 2013 roku powód zmodyfikował żądanie zapłaty w zakresie odsetek ustawowych w ten sposób, że wniósł o zasadzenie kwoty żądanej w pozwie z odsetkami ustawowymi od dnia 06 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty ( 639-644 ). Odsetki zostały policzone od 31 dnia po dostarczeniu Gminie J. faktury końcowej nr 1/7/2012 z dnia 6 lipca 2012 roku.

Na rozprawie z dniu 15 lipca 2013 roku pełnomocnik powoda cofnął żądanie w zakresie odsetek za okres od 1 lipca 2013 roku do dnia 5 sierpnia 2013 roku, w związku z doprecyzowaniem żądania pozwu w piśmie z dnia 19 lutego 2013 roku ( k. 712/2 ).

Uzasadniając pozew Ł. K. wskazał (k.1-5, 639-644, 685-688), iż roszczenie zapłaty wobec Gminy J. wynika z umowy cesji zawartej pomiędzy powodem a W. F. w dniu 10 kwietnia 2012 roku, na mocy której W. F. przeniosła na rzecz powoda przysługującą jej względem Gminy wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane w ramach realizacji inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)”.

Powód argumentował, iż umowa cesji została wysłana do Urzędu Gminy w J. już w dniu 11 kwietnia 2012 roku listem poleconym, zatem od tego czasu Gmina posiadała informację o zmianie osoby wierzyciela.

Ponieważ po wystawieniu faktury końcowej, z której wynikała wierzytelność Gmina J. nie dokonała płatności na rzecz powoda, zwrócił się on z żądaniem zapłaty pismem z dnia 26 lipca 2012 roku.

Strona pozwana odmówiła zapłaty, twierdząc, iż o umowie cesji dowiedziała się dopiero po wezwaniu o zapłatę. Nadto strona pozwana twierdziła, iż nie była uprawniona do dokonania zapłaty na rzecz powoda, ponieważ przed wezwaniem Komornik dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej W. F. z faktury końcowej.

Zdaniem powoda działania Gminy J. były nieuprawnione, albowiem skutecznie nabył on wierzytelność i zawiadomił Gminę o cesji przed dokonaniem zajęcia komorniczego.

Gmina J. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa za przyznaniem na jej rzecz kosztów postępowania (k.43-45).

Strona pozwana przyznała, iż W. F. prowadząca działalność gospodarczą była głównym wykonawcą inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)”, Ł. K. był zaś jednym z podwykonawców, którego wynagrodzenie z tego tytułu zostało w całości wypłacone.

Gmina J. zaprzeczyła, aby doręczona jej została umowa cesji w kwietniu 2012 roku. Argumentowała, iż o zmianie wierzyciela na podstawie umowy cesji dowiedziała się dopiero z wezwania do zapłaty, tj. po dniu 26 lipca 2012 roku. Wcześniej wpłynął zaś do Urzędu Gminy wniosek Komornika o dokonaniu zajęcia wynagrodzenia przysługującego W. F..

Zdaniem strony pozwanej w związku z dokonanym zajęciem komorniczym powód nie mógł zatem skutecznie nabyć wierzytelności, stąd Gmina nie była zobligowana do zapłaty na rzecz powoda.

Strona pozwana wskazała także, że nawet gdyby informacja o cesji dotarła do Gminy w kwietniu 2012 roku, to i tak zapłata nie mogłaby zostać dokonana na rzecz powoda, ponieważ już w 2011 roku Komornik dokonał zajęcia wierzytelności służącej W. F. do Gminy J., zatem powód na podstawie umowy cesji nie mógł skutecznie nabyć wierzytelności od wykonawcy głównego (k.43-45, 652-653).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Ł. K. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług (...).-K. (...).O. i Gaz Ł. K..

W. F. prowadziła do jesieni 2012 roku działalność gospodarczą pod firmą Usługi Budowlane (...). Pełnomocnikiem w sprawach związanych z działalnością gospodarczą był jej maż S. F..

Firma powoda wykonywała jako podwykonawca usługi na zlecenie W. F..

Nie wszystkie prace wykonywane w ramach wcześniej zawartych umów przez powoda dla W. F. zostały rozliczone.

/ bezsporne /

dowód : / zeznania świadka S. F. k. 712 od 00:03:13 /.

W dniu 2 czerwca 2011 roku W. F. prowadząca działalność gospodarczą o charakterze usług budowlanych z/s w W. zawarła z Gminą J. umowę nr (...).(...) na realizację zamówienia publicznego pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)”.

Termin realizacji inwestycji został oznaczony na dzień 31 maja 2012 roku. Wartość inwestycji została ustalona na kwotę 2 197 110,83 złotych netto (2 792 446,32 złotych brutto). Na podstawie aneksu do umowy z dnia 2 kwietnia 2012 roku wynagrodzenie wykonawcy W. F. zostało ustalone na kwotę 2 129 516,37 złotych netto (2 619 305,14 złotych brutto).

/ bezsporne /

dowód : / umowa nr (...) (...) z dnia 2 czerwca 2011 roku – k.10-21 /.

Inspektorem nadzoru w/w inwestycji został powołany przez zmawiającego (Gminę J. ) M. Ł. - pracownik Urzędu Gminy w J..

Strony postanowiły, że rozliczenia za realizację umowy będą następowały fakturami przejściowymi oraz fakturą końcową wystawioną po odbiorze pełnego zakresu prac.

Zapłata należności wykonawcy miała następować w terminie 30 dni, licząc od dnia dostarczenia zamawiającemu (Gminie J.) faktury wraz z dokumentami rozliczeniowymi.

Wykonawca był uprawniony powierzyć wykonywanie prac podwykonawcy za uprzednim zgłoszeniem inwestorowi.

Celem wypłaty wynagrodzenia wykonawca był zobligowany do przedłożenia wraz z fakturą wspólnego oświadczenia z podwykonawcą określającego sposób podziału wynagrodzenia z tej faktury wynikającego.

W razie sporu pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą co do roszczeń podwykonawcy wobec wykonawcy i braku zgody co do podziału wynagrodzenia wynikającego z faktury, zamawiający zobligowany był wstrzymać wypłatę wynagrodzenia do czasu uzyskania porozumienia albo prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd.

dowód : / §10, §17 umowy nr (...) (...) z dnia 2 czerwca 2011 roku – k.10-21, aneks z dnia 2 kwietnia 2012 roku – k.13, 17 /.

Wynagrodzenie dla W. F. miało wpływać na wskazany rachunek bankowy w (...) Bank (...) SA Oddział N. na podstawie zawartej umowy cesji wierzytelności jako zabezpieczenie udzielonego W. F. kredytu.

dowód : zawiadomienie o przelewie wierzytelności z dnia 11 sierpnia 2011 roku – k.680/.

W dniu 30 sierpnia 2011 roku do Urzędu Gminy w J. wpłynęło zajęcie komornicze komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie D. U. z dnia 26 sierpnia 2011 roku do sygn. akt KM 2448/11, wierzytelności W. F. w związku z jej długiem wobec A. S., na podstawie zabezpieczenia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 1 sierpnia 2011 roku w sprawie IX GNc 594/11, na kwotę główną 246 235 złotych.

dowód : / zajęcie wierzytelności z dnia 26 sierpnia 2011 roku KM 2248/11 – k.563 /.

Pomimo pisma Komornika informującego o zajęciu wierzytelności, Gmina wypłacała W. F. wynagrodzenie wynikłe z przedstawianych faktur przejściowych za roboty budowlane: 22 grudnia 2011 roku 50 000 złotych - zapłata faktury nr (...) listopada 2011 roku 250 000 złotych - za fakturę nr (...) sierpnia 2011 roku 123 000 złotych - za fakturę nr (...).

dowód : / historia rachunku bankowego Gminy wraz z poleceniami przelewów – k.551, 554 /.

Powód Ł. K. wykonywał w ramach powyższej inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)” roboty w zakresie centralnego ogrzewania oraz wodno-kanalizacyjne jako podwykonawca.

Jego wynagrodzenie zostało ustalone aneksem z dnia 7 lipca 2011 roku na kwotę 500 000 złotych brutto, kolejnym aneksem z dnia 12 marca 2012 roku podwyższone do 700 000 złotych, a ostatnim z dnia 10 kwietnia 2012 roku powróciło do poprzedniej wysokości z umowy, tj. 500 000 złotych.

dowód : / częściowo zeznania świadka Ł. Ł. k. 707 od 00:32:10 /.

Wynagrodzenie powoda jako podwykonawcy prac na rzecz Gminy J. w ramach powyższej inwestycji zostało w całości wypłacone.

/ bezsporne /

Wynagrodzenia dla podwykonawców prac inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)” były wypłacane bezpośrednio na ich konto na podstawie protokołu odbioru robót, faktury oraz wspólnego oświadczenia wykonawcy, tj. W. F. oraz podwykonawcy co do podziału sumy wynikającej z faktury.

dowód : / wspólne oświadczenie wykonawcy i podwykonawcy z dnia 3 lipca, 27 marca, 28 lutego, 1 lutego 2012 roku – k.492, 531, 536, 543 /.

Ponieważ w związku z dotychczasową współpracą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej W. F. zaległa faktycznie wobec powoda jako przedsiębiorcy wykonującego dla niej wielokrotnie na zasadzie podwykonawstwa prace c.o. oraz wod-kan., kontrahenci zdecydowali o dokonaniu rozliczeń poprzez zawarcie umowy cesji.

Na tej podstawie zapłata długu W. F. względem Ł. K. miała nastąpić z wierzytelności W. F. służącej jej względem Gminy J. z inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)”.

Inwestycją w J. oraz kontaktami z Gminą i przedsiębiorstwem (...) zajmował się w ramach przedsiębiorstwa powoda jego syn M. K. (1) na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez ojca.

M. K. (1) jako pełnomocnik ojca oraz S. F. jako pełnomocnik W. F. prowadzili wraz z M. Ł. inspektorem nadzoru w/w inwestycji rozmowy na okoliczność sposobu dokonania wzajemnych rozliczeń.

W dniu 10 kwietnia 2012 roku spotkali się oni w Urzędzie Gminy w J., gdzie konsultowali z M. Ł. redakcję umowy cesji wierzytelności, jaka miałaby przypaść W. F. z faktury końcowej za wykonane prace.

Po ostatecznym ustaleniu treści umowy cesji pomiędzy S. F. oraz M. K. (1) oraz zatwierdzeniu redakcji umowy przez M. Ł., umowa została podpisana przez S. F. jako pełnomocnika W. F..

Podpisane 3 egzemplarze umowy M. K. (1) zawiózł następnie ojcu do podpisu. Ł. K. złożył podpisy na umowie cesji opatrzonej datą 10 kwietnia 2012 roku.

Według treści dokumentu z dnia 10 kwietnia 2012 roku W. F. (...) Usługi Budowlane (...) zawarła z powodem Ł. K. Zakład Usług (...)-K. (...).O. i Gaz K. Ł. umowę cesji nr (...), na mocy której przeniosła na rzecz powoda przysługującą jej wierzytelność z tytułu faktury końcowej za prace na zadaniu pn.: „Budowa Zakładu Opieki Zdrowotnej w J.” z dnia 31 maja 2012 roku w kwocie brutto 238 145 złotych, wymagalną od dnia 31 stycznia 2012 roku. Jako zbywca wierzytelności zobowiązała się niezwłocznie na swój koszt powiadomić dłużnika o zmianie wierzyciela. Zastrzegła, że nie ponosi odpowiedzialności za wypłacalność dłużnika. Przyjęła zaś na siebie odpowiedzialność za to, że opisana wierzytelność jej przysługuje.

Umowę sporządzono w trzech egzemplarzach.

dowód : / umowa cesji nr (...) z dnia 10 kwietnia 2012 roku – k.22-23, zeznania świadka M. K. (1) k. 706/2 od 00:12:30, zeznania świadka S. F. k. 712 od 00:03:13 /.

W dniu 11 kwietnia 2012 roku podpisaną przez powoda umowę cesji córka powoda M. K. (2) nadała listem poleconym za potwierdzeniem nadania w placówce pocztowej w N., adresując ją na Urząd Gminy w J.. Przed wysłaniem listu M. K. (2) zatelefonowała do M. Ł., informując go o nadaniu listu zawierającego umowę cesji.

dowód : / dowód nadania przesyłki z dnia 11 kwietnia 2011 roku – k.24, zeznania świadka M. K. (2) – k. 707 od 01:00:40 /.

Przesyłka polecona nadana przez M. K. (2) zawierająca umowę cesji, zarejestrowana przez urząd pocztowy pod numerem (...), została odebrana w dniu 12 kwietnia 2012 roku. Odbiór przesyłki pokwitowała J. Z. (1) – pełnomocnik Urzędu Gminy w J..

dowód : / informacja Poczty Polskiej z dnia 18 marca 2013 roku znak (...)/WO III-051/343/13/ZB- k.683 /.

Przesyłka nie została zarejestrowana w oficjalnym dzienniku korespondencji przechodzonym w Urzędzie Gminy w J..

dowód : / dziennik korespondencji – k.701 /.

Poczta adresowana na Urząd Gminy w J. jest odbierana przez pracowników dysponujących pełnomocnictwem, tj. m.in. J. Z. (1) prowadzącą sekretariat Gminy oraz Wójta.

Przesyłki zaadresowane na Urząd Gminy powinny zostać zarejestrowane w dzienniku korespondencji z oznaczeniem daty pisma, daty wpływu do (...), nadawcy oraz charakteru sprawy.

Zarejestrowane przesyłki są rozdzielane pomiędzy pracowników (...) według posiadanych kompetencji. Odbiór przesyłek jest kwitowany w dzienniku korespondencji.

Może zdarzyć się też tak, że przed zarejestrowaniem przesyłki w dzienniku korespondencji jest ona wydawana kompetentnym pracownikom, a dopiero potem rejestrowana, o ile zostanie zwrócona sekretarce J. Z. (2). W dzienniku korespondencji nie są rejestrowane rachunki, które przekazywane są bezpośrednio do działu księgowego – Skarbnika Gminy, ani też korespondencja adresowana imiennie do pracownika Gminy. J. Z. (1) prowadzi dodatkowy nieoficjalny zeszyt, w którym rejestruje takie przesyłki imienne wydawane za pokwitowaniem.

dowód : / zeznania świadka J. Z. (1) – k. 707 od 01:06:33 /.

Syn powoda - M. K. (1) był kilkukrotnie w Urzędzie Gminy w J. pomiędzy kwietniem 2012 roku a lipcem 2012 roku dowiadując się o płatność jaka miała przypaść z faktury końcowej na podstawie umowy cesji. Rozmawiał z M. Ł. oraz ze skarbnikiem Gminy D. S., która posiadała umowę cesji. Podczas pierwszej rozmowy ze skarbnikiem M. K. (1) został zapewniony o wypłacie po wystawieniu faktury. Podczas wizyty w dniu 3 lipca 2012 roku zostały mu przedstawione wątpliwości co do zapłaty i możliwość wypłaty tylko części sumy, czyli 16 000 złotych. W związku z powyższym udał się po opinię prawną do prawnika.

Wobec odmowy zapłaty pełnej sumy pismem z dnia 26 lipca 2012 roku powód wezwał Gminę do zapłaty kwoty 238 145 złotych wynikającej z umowy cesji.

dowód : zeznania świadka M. K. (1) – k. 706/2 od 00:11:55, wezwanie do zapłaty z dnia 26 lipca 2012 roku – k.25 /.

Po zakończeniu prac przy inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)” i zatwierdzeniu odbiorów końcowych, w dniu 6 lipca 2012 roku W. F. wystawiła końcową fakturę VAT nr (...) na kwotę 563 749,65 złotych brutto, płatną do dnia 5 sierpnia 2012 roku.

dowód : / faktura VAT nr (...) z dnia 6 lipca 2012 roku – k.484 /.

W dniu 9 lipca 2012 roku do Urzędu Gminy w J. wpłynęło pismo Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa Śródmieścia D. U. KM 1362/12 zatytułowane jako aktualizacja zajęcia wierzytelności w kwocie głównej 174 803 złote od dłużnika W. F. na rzecz wierzyciela A. S. - na podstawie tytułów wykonawczych w postaci wyroków Sądu Okręgowego w Krakowie: z dnia 1 sierpnia 2011 roku sygn. IX GNc 594/11, z dnia 2 września 2012 roku sygn. IX GNc 594/11, z dnia 10 stycznia 2012 roku sygn. IX GC 595/11, z dnia 12 kwietnia 2012 roku sygn. IX GC 595/11.

W związku z powyższym w dniu 19 lipca 2012 roku Gmina J. dokonała na konto wskazane przez komornika przelewu kwoty 163 463,62 złote.

Część wierzytelności z faktury końcowej została wypłacona 19 lipca 2012 roku podwykonawcom na podstawie oświadczeń wspólnych wykonawcy i podwykonawców, w tym: Ł. K. jako podwykonawcy 57 890,51 złotych.

dowód : / aktualizacja zajęcia wierzytelności z dnia 5 lipca 2012 roku sygn. KM 1362/12 – k.500, historia rachunku bankowego Gminy – k.501 /.

Należność na rzecz Ł. K. wynikająca z umowy cesji dnia 10 kwietnia 2012 roku nie została wypłacona.

/ bezsporne /

Pomimo skierowania do strony pozwanej przedsądowego wezwania do zapłaty z dnia 27 lipca 2012 roku należność ta nadal nie została uiszczona.

dowód : / wezwanie do zapłaty z dnia 26 lipca 2012 roku – k.25 /.

Pismem z dnia 30 lipca 2012 roku Skarbnik Główny Gminy D. S. poinformowała powoda, iż umowa cesji, na którą się powołał nie wpłynęła do Gminy, Wójt ani też Skarbnik Gminy nie potwierdzili, ani nie przyjęli do wiadomości faktu dokonania przelewu wierzytelności.

dowód : / pismo Gminy z dnia 30 lipca 2012 roku – k.26/.

W związku z odmową zapłaty powód skierował do Gminy przedsądowe wezwanie do zapłaty pismem z dnia 8 sierpnia 2012 roku. Gmina J. nie zastosowała się do wezwania.

/ bezsporne /

dowód : wezwanie przedsądowe do zapłaty z dnia 8 sierpnia 2012 roku – k.27-30 /.

Powyższy w części bezsporny stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt dokumentów, których wiarygodność i autentyczność nie były przez strony kwestionowane, nie wzbudziły także zastrzeżeń Sądu oraz zeznań świadków.

Bezsporne były pomiędzy stronami w szczególności okoliczności dotyczące współpracy pomiędzy powodem Ł. K. a W. F., zawarcie umowy o roboty budowlane pomiędzy W. F. a Gminą J., jak również niedokonanie zapłaty na rzecz Ł. K. z tytułu umowy cesji wierzytelności. Powyższe okoliczności bezsporne wynikały z następujących dokumentów: wydruku (...) powoda (k.9), umowy nr (...) (...) i aneks (k.10-21, 564), dokumentacji przedłożonej do przetargu na realizację inwestycji (k.46-484, 577-636), faktur VAT, wspólnych oświadczeń wykonawcy i podwykonawcy oraz wyciągu z rachunku Gminy (k.484-562).

W oparciu o umowę cesji nr (...) z dnia 10 kwietnia 2012 roku ( k.22-23 ) sąd ustalił jej treść.

Według treści dokumentu z dnia 10 kwietnia 2012 roku W. F. (...) Usługi Budowlane (...) zawarła z powodem Ł. K. Zakład Usług (...)-K. (...).O. i Gaz K. Ł. umowę cesji nr (...), na mocy której przeniosła na rzecz powoda przysługującą jej wierzytelność z tytułu faktury końcowej za prace na zadaniu pn.: „Budowa Zakładu Opieki Zdrowotnej w J.” z dnia 31 maja 2012 roku w kwocie brutto 238 145 złotych, wymagalną od dnia 31 stycznia 2012 roku. Jako zbywca wierzytelności zobowiązała się niezwłocznie na swój koszt powiadomić dłużnika o zmianie wierzyciela. Zastrzegła, że nie ponosi odpowiedzialności za wypłacalność dłużnika. Przyjęła zaś na siebie odpowiedzialność za to, że opisana wierzytelność jej przysługuje.

M. K. (1) - syn powoda, złożył ( k. 706/2 od 00:11:55 ), w ocenie Sądu zeznania wiarygodne i szczere.

Posiadał on bowiem bezpośrednią wiedzę na okoliczność sytuacji, w jakiej zawarta została umowa cesji z dnia 10 kwietnia 2012 roku, ponieważ z umocowania ojca rozmawiał ze S. F. – mężem i pełnomocnikiem W. F..

Do zawarcia umowy cesji doszło zaś dlatego, że w związku z dotychczasową współpracą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej W. F. zaległa faktycznie z zapłatą wynagrodzenia powodowi jako przedsiębiorcy wykonującemu dla niej wielokrotnie na zasadzie podwykonawstwa prace c.o. oraz wod-kan.

Zapłata długu względem Ł. K. miała nastąpić z wierzytelności W. F. służącej jej względem Gminy J. z inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)”.

Sąd dał wiarę twierdzeniom świadka M. K. (1), iż zajmował się on inwestycją w J. oraz kontaktami z Gminą i przedsiębiorstwem (...) w ramach przedsiębiorstwa powoda na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez ojca.

M. K. (1) wiarygodnie opisał w swoich zeznaniach, że wraz ze S. F. prowadzili z M. Ł. inspektorem nadzoru w/w inwestycji rozmowy na okoliczność sposobu dokonania wzajemnych rozliczeń.

W dniu 10 kwietnia 2012 roku spotkali się oni w Urzędzie Gminy w J., gdzie konsultowali z M. Ł. redakcję umowy cesji wierzytelności, jaka miałaby przypaść W. F. z faktury końcowej za wykonane prace.

Po ostatecznym ustaleniu treści umowy cesji pomiędzy S. F. oraz M. K. (1) oraz zatwierdzeniu treści umowy przez M. Ł., umowa została podpisana przez S. F. jako pełnomocnika W. F..

Następnie podpisane 3 egzemplarze umowy M. K. (1) zawiózł powodowi do podpisu. Ł. K. złożył podpisy na umowie cesji opatrzonej datą 10 kwietnia 2012 roku.

M. K. (1) wiarygodnie zeznał, iż poprosił następnie swą siostrę M. K. (2), by wysłała kolejnego dnia podpisany już egzemplarz umowy cesji do Gminy J..

M. K. (2) (od 00:58:24 k.707), córka powoda, potwierdziła podane przez M. K. (1) okoliczności. Przyznała zatem, że podpisana umowy cesji została jej przekazana oraz, że wysłała umowę do Gminy J. przesyłką poleconą.

Na tę okoliczność przedłożone do akt zostało potwierdzenie nadania.

Sąd zwrócił się zaś na wniosek powoda ( k. 644 ) do Poczty Polskiej o informację dotyczącą doręczenia nadanej przesyłki.

Z informacji przekazanej przez operatora pocztowego istotnie wynika ( k. 683), iż przesyłka nadana przez M. K. (2) została doręczona do Urzędu Gminy i odebrana przez J. Z. (1).

Zdaniem Sądu nie można zatem podważyć wiarygodności zeznań świadków M. K. (1) i M. K. (2) tylko z tego powodu, iż są bliskimi krewnymi powoda Ł. K.. Wersja wydarzeń przez nich przedstawiona znajduje bowiem potwierdzenie w przedłożonych do akt dokumentach oraz zeznaniach kolejnego świadka, tj. S. F..

Świadek S. F. ( k. 712 od 00:03:13 ) potwierdził zaś wersję przebiegu wydarzeń związanych z zawarciem umowy cesji.

Jako mąż i pełnomocnik W. F. uzgadniał on faktycznie i podpisywał umowę przelewu wierzytelności w imieniu małżonki.

Wprawdzie bezspornie powód Ł. K. współpracował wcześniej jako podwykonawca z W. F. i znał się z jej mężem lecz nie można zdaniem Sądu z tej przyczyny podważać wiarygodności zeznań świadka S. F..

Opis zdarzeń przedstawiony przez powyższe osoby komponuje się w harmonijną i zgodną całość oraz koresponduje z przedłożonymi do akt oraz niepodważonymi w żadnym zakresie dokumentami.

Konsekwencją dokonania powyższej analizy jest ocena zeznań M. Ł. (od 00:29:02 - k.706/2), inspektora nadzoru, pracownika Urzędu Gminy.

M. Ł. zeznając przed Sądem w znacznej części zasłaniał się niepamięcią i nie potwierdził wersji wydarzeń M. K. (1) i S. F..

Sąd ocenił zeznania M. Ł. jako wykrętne i niewiarygodne. M. Ł. zaprzeczył okolicznościom podpisania umowy cesji przestawionym przez M. K. (1) i S. F.. Świadek wymijająco podał jedynie, że w jego gabinecie owszem doszło do spotkania pełnomocników stron, lecz toczyły się jedynie ogólne rozmowy na temat ewentualnego przelewu wierzytelności, on nie zatwierdzał żadnego projektu umowy, ani też nie doszło do podpisania takiej umowy w jego gabinecie przez S. F., nie otrzymał umowy cesji w dniu 12 kwietnia 2012 roku.

Zdaniem Sądu podkreślić należy, że do spotkania M. K. (1) oraz S. F. doszło w gabinecie M. Ł. – jako inspektora nadzoru inwestycji oraz pracownika Urzędu Gminy właśnie po to, by uzyskać opinię, czy zdaniem wypłacającej wynagrodzenie Gminy J. sposób zredagowania umowy cesji nie będzie pozostawał na przeszkodzie dokonaniu wypłaty na rzecz powoda. Gdyby bowiem strony takiej opinii urzędnika Gminy nie wymagały, do spotkania zapewne doszłoby w innym miejscu.

Natomiast okoliczność doręczenia podpisanej już umowy cesji i doręczenia jej M. Ł. jako osobie, do której trafiały niemal wszystkie dokumenty związane z realizowaną inwestycją pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)” została wykazana powołanymi powyżej środkami dowodowymi.

Nie został podważony ten fragment zeznań świadka, w którym odniósł się do wynagrodzenia Ł. K. jako podwykonawcy.

Świadek J. Z. (1) (od 01:06:33 - k.707), kierownik sekretariatu Urzędu Gminy oraz Kancelarii (...) w ocenie Sądu zeznawała szczerze. Opisała ona obieg korespondencji w Urzędzie. Brak podstaw, by kwestionować wiarygodność jej relacji. Świadek wskazała na prowadzenie dwóch rejestrów korespondencji, tj. dziennika przesyłek adresowanych na Urząd Gminy oraz przesyłek z imiennie wskazanymi adresatami ( k. 701 ). Nie ukrywała, że dochodzi do sytuacji, w których przed rejestracją korespondencji w dzienniku jest ona wydana kompetentnym pracownikom (...), a odnotowanie takich przesyłek następuje dopiero kiedy zostaną zwrócone.

W świetle wyjaśnienia Poczty Polskiej ( k. 644 ) bezspornym pozostaje fakt, że to J. Z. (1) odebrała przesyłkę wysłaną przez M. K. (2) w dniu 11 kwietnia 2012 roku.

Skoro zatem przesyłki tej nie rejestrowano w rejestrze to mogła ona – jak wynika z zeznań J. Z. (1) - wprost trafić do M. Ł., gdyż jemu przekazywano dokumenty związane z realizowaną inwestycją pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)” została wykazana powołanymi powyżej środkami dowodowymi.

Pełnomocnik powoda na rozprawie z dnia 15 lipca 2013 roku ( k. 712 ) cofnął dowód z zeznań świadka W. F., dlatego Sąd był uprawniony dowód ten pominąć.

Pełnomocnicy stron złożyli nadto na rozprawie z dnia 04 czerwca 2013 roku ( k. 707/2 ) zgodne oświadczenie, że nie wnoszą o przesłuchanie stron. Na tej podstawie Sąd pominął dowód z zeznań stron, gdyż ma on zresztą charakter fakultatywny (art.299 k.p.c.).

Na marginesie podkreślić należy, iż powód Ł. K. nie posiadał bezpośredniej wiedzy co do okoliczności, w jakich zawierana była umowa cesji, ponieważ sprawami tymi zajmował się jego syn M. K. (1), który złożył zeznania w charakterze świadka. Wójt Gminy J. A. K. także nie zajmował się bezpośrednio inwestycją realizowaną przez W. F.. Wobec wyjaśnienia istotnych dla sprawy okoliczności w postępowaniu dowodowym opartym na przedłożonych dokumentach oraz zeznaniach świadków, słuchanie stron było zbędne.

W ocenie Sądu brak podstaw do kwestionowania powyższych ustaleń.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Ł. K. domagał się ostatecznie zasądzenia od strony pozwanej Gminy J. kwoty 238 145 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 6 sierpnia 2012 roku z tytułu umowy cesji zawartej z W. F. w dniu 10 kwietnia 2012 roku, o której dłużnik, tj. strona powodowa została zawiadomiona już w dniu 12 kwietnia 2012 roku.

Wierzytelność cedenta, czyli W. F. względem dłużnika – Gminy J. miała wynikać z faktury końcowej za wykonywane roboty budowlane, która miała zostać wystawiona do dnia 31 maja 2012 roku.

Z mocy art.509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art.510 k.c.).

Dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie (art.512 zd.1 k.c.).

Bezspornie wierzytelność będąca przedmiotem przelewu miała charakter wierzytelności przyszłej, co nie wykluczało jednak możliwości dokonania jej skutecznego przelewu.

W ocenie Sądu umowa przelewu wierzytelności z dnia 10 kwietnia 2012 roku została dokonana skutecznie.

Nie zachodziła konieczność zawarcia umowy rozporządzającej celem skutecznego przejścia wierzytelności.

W nauce prawa, jak i praktyce, kategoria wierzytelności przyszłych nie jest jednorodna - obejmuje się nią: wierzytelności warunkowe i terminowe, wierzytelności, u których podłoża leży częściowo tylko zrealizowany stan faktyczny uzasadniający ich powstanie oraz wierzytelności, których powstanie jest w całości sprawą przyszłości (np. roszczenie o cenę za nie sprzedaną jeszcze rzecz, wynagrodzenie za niezrealizowane prace budowlane).

Sam charakter wierzytelności przyszłych nie wyklucza ich przelewu.

Wierzytelność przyszła może przejść na nabywcę dopiero z chwilą powstania, a powyższe wymaganie należy uznać za spełnione, gdy umowa dotycząca przelewu wierzytelności przyszłej zawiera dane pozwalające ustalić w chwili zaistnienia określonej wierzytelności, iż to właśnie ona była objęta zawartą wcześniej umową. Takimi danymi są określenie tytułu powstania wierzytelności oraz osoby dłużnika i wierzyciela.

Przy tym założeniu możliwy jest zatem przelew wierzytelności warunkowych i terminowych oraz innych wierzytelności przyszłych z już zawartych umów. Umowa sprzedaży lub jakakolwiek inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przyszłej odpowiednio oznaczonej w zasadzie także tę wierzytelność przenosi z chwilą jej powstania (vide uchwała SN z dnia 19 września 1997 roku, sygn. III CZP 45/97, OSNC 1998/2/22, Prok.i Pr.-wkł. 1998/2/27, OSP 1998/7-8/137, M.Prawn. 1998/5/200, wyrok SN z dnia 20 lutego 2008 roku, sygn. II CSK 445/07, OSNC 2009/5/72, OSP 2009/9/92, Biul.SN 2008/6/15, M.Prawn. 2009/5/285).

Reasumując przelew wierzytelności przyszłej jest dopuszczalny, niemniej pełny skutek wywiera on dopiero z chwilą powstania wierzytelności, a zatem w dacie przelewu cedent przenosi na cesjonariusza jedynie ekspektatywę przyszłego prawa (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2003 roku,sygn. V CKN 345/01, OSNC 2004/4/65, OSP 2004/11/140, Biul.SN 2003/7/12, M.Prawn. 2003/18/839, Pr.Bankowe 2004/10/22, wyrok SN z dnia 15 lutego 2006 roku, sygn. IV CSK 71/05, LEX nr 183042, OSP 2008/4/42, wyrok SN z dnia 4 marca 2010 roku, sygn. I CSK 439/09, L EX nr (...)).

Wierzytelność, która była przedmiotem umowy cesji z dnia 10 kwietnia 2012 roku pomiędzy W. F. a Ł. K. była w wystarczającym stopniu zindywidualizowana zarówno co do wysokości jak i podmiotów oraz stosunku prawnego, z którego powstała.

Istotą przelewu wierzytelności jest to, że na jego podstawie zmieniają się jedynie strony stosunku zobowiązaniowego, bez zmiany czy wygaśnięcia samego stosunku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 października 2009 roku, sygn. V ACa 406/09, LEX 551986). Przelana wierzytelność przyszła powstaje bezpośrednio w majątku nabywcy (cesjonariusza).

W ocenie Sądu na podstawie umowy z dnia 10 kwietnia 2012 roku powód Ł. K. nabył od W. F. jej wierzytelność jaka miała wynikać z faktury końcowej za realizację prac na rzecz Gminy J.. Cesja opiewała na kwotę 238 145 złotych. Kwota ta bezspornie miała zostać wypłacona z faktury końcowej za prace, których terminowe ukończenie planowane było na dzień 31 maja 2012 roku.

W tym dniu 10 kwietnia 2012 roku prace przy inwestycji pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)” nie zostały ukończone, w związku z powyższym powód nabył ekspektatywę wierzytelności przysługującej cedentowi. Zawarcie umowy cesji wywołało ten skutek, iż do kwoty 238 145 złotych Gmina J. z faktury końcowej była zobligowana wypłacić nie W. F., lecz cesjonariuszowi, czyli Ł. K..

Do akt zostało dołączone oświadczenie W. F., w którym wydała dyspozycję, by przysługujące jej z powyższej umowy wynagrodzenie zostało przelane na rachunek bankowy D. Banku w związku z umową cesji zawartą na zabezpieczenie udzielonego W. F. kredytu. Strona pozwana nie powoływała się na tę okoliczność jako przeszkodę do wypłaty wynagrodzenia powodowi. Umowa cesji zawartej z bankiem nie została do akt przedłożona, nie jest znana wysokość kwoty kredytu jaką miała zabezpieczać.

Umowa cesji z dnia 10 kwietnia 2012 roku została doręczona do Urzędu Gminy w J. przesyłką poleconą w dniu 11 kwietnia 2012 roku.

Sąd dokonał takiego ustalenia na podstawie dowodu w postaci nadania przesyłki poleconej, informacji Poczty Polskiej ( k. 683 ) oraz zeznań M. K. (2) i J. Z. (1) którym w pełni dał wiarę.

Zauważyć należy, iż rację miał pełnomocnik powoda powołując się na walor dokumentu urzędowego, potwierdzenia przesyłki, ponieważ na podstawie art. 17 ustawy z dnia 23 listopada 2012 roku Prawo pocztowe (Dz.U.2012 poz.1529) potwierdzenie nadania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego wydane przez placówkę pocztową operatora wyznaczonego ma moc dokumentu urzędowego. Natomiast z mocy art. 244 § 1 k.p.c. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Z mocy art. 252 k.p.c. strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić. Dowód nadania przesyłki rejestrowanej stanowi uprawdopodobnienie doręczenia jej adresatowi, który może to domniemanie obalić, wykazując, że nie miał możliwości zapoznania się z jej treścią (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2010 roku, sygn. II CSK 454/09 LEX nr 578102, Biul.SN 2010/5/13).

W ocenie Sądu strona pozwana nie obaliła domniemania, iż przesyłka zawierająca umowę cesji nie została doręczona i nie polega na prawdzie twierdzenie, że o cesji dowiedziała się dopiero z wezwania do zapłaty z dnia 26 lipca 2012 roku.

Strona pozwana przedłożyła do akt dziennik korespondencji Urzędu Gminy, w którym taka przesyłka z cesją z dnia 11 kwietnia 2012 roku nie została zarejestrowana. Jednak z zeznań kierownika sekretariatu Urzędu Gminy J. Z. (1) można wywnioskować, iż mogło nie dojść do rejestracji przesyłki, ponieważ zdarzają się przypadki, kiedy przekazuje ona przesyłki bezpośrednio przełożonym, a rejestruje je dopiero, kiedy osoby przesyłki te jej zwrócą. J. Z. (1) nie ma natomiast kontroli nad tym, czy wszystkie przekazane przesyłki do niej wracają i są rejestrowane, choć taka powinna być praktyka.

Ponadto jeśli przesyłka została zaadresowana imiennie na M. Ł., to nie została odnotowana w oficjalnym dzienniku, lecz w nieformalnym rejestrze sekretariatu. Z przedłożonego do akt dowodu nadania przesyłki wynika, iż została ona zaadresowana na Urząd Gminy, zatem winna zostać zarejestrowana w oficjalnym dzienniku korespondencji.

Poczta potwierdziła ( k. 683 ) doręczenie przesyłki, która odebrana została przez J. Z. (1). Zestawienie tych dwóch okoliczności, tj. dowodu nadania oraz potwierdzenia odbioru implikuje wniosek, iż umowa cesji została dostarczona do Urzędu Gminy w dniu 12 kwietnia 2012 roku i przekazana kompetentnym pracownikom – M. Ł. lub Skarbnikowi, lecz nie zostało to odnotowane w oficjalnym dzienniku korespondencji na skutek zaniedbania pracownika sekretariatu. Strona pozwana przeciwnej okoliczności nie wykazała ( art. 6 k.c. ). Nie obaliła domniemania doręczenia przesyłki.

Na podstawie całości zgromadzonego materiału dowodowego Sąd ustalił, że już co najmniej od 12 kwietnia 2012 roku Gmina J. wiedziała o umowie cesji pomiędzy W. F. a Ł. K..

Jak to przedstawiono przy ocenie dowodów Sąd dał wiarę zeznaniom M. K. (1), z których wynika, iż uzgadniał on formułę cesji z inspektorem nadzoru Urzędu Gminy M. Ł..

Podpisana umowa została temu pracownikowi przesłana w dniu 12 kwietnia 2012 roku przez M. K. (2) po uprzednim telefonicznym zawiadomieniu o wysyłce.

Dokonując powyższych ustaleń Sąd dał wiarę M. K. (1) oraz M. K. (2), ponieważ znajdują potwierdzenie w nadaniu przesyłki. Natomiast Sąd nie uznał za wiarygodne zeznań M. Ł., który zaprzeczył, aby uzgadniał cesję m.in. z synem powoda i aby odebrał umowę. M. Ł. wyraźnie wikłał się w zeznaniach, zasłaniał się niepamięcią, choć od zdarzeń upłynął okres zaledwie roku. Wymijający sposób składania zeznań spowodował, że świadek ten nie był dla Sądu wiarygodny.

Sąd nie podzielił argumentacji strony pozwanej, iż nawet gdyby umowa cesji została złożona w Gminie J. w kwietniu 2012 roku, to strona pozwana nie mogłaby dokonać zapłaty na rzecz powoda, ponieważ w dniu 30 sierpnia 2011 roku wpłynęło do Gminy zajęcie wierzytelności W. F. z dnia 26 sierpnia 2011 roku na kwotę główną 246 235 złotych na rzecz wierzyciela A. S..

Wskazać trzeba, iż mimo tego zajęcia w okresie późniejszym Gmina J. dokonywała przelewu wynagrodzenia na rzecz wykonawcy: 22 grudnia 2011 roku 50 000 złotych - zapłata faktury nr (...) listopada 2011 roku - 250 000 złotych za fakturę nr (...) sierpnia 2011 roku - 123 000 złotych za fakturę nr (...) – zatem na kwoty znacznie przewyższające sumę, która miała zostać zabezpieczona przez zajęcie wierzytelności.

Dopiero po złożeniu pozwu przez powoda strona pozwana powołała się na nieskuteczność cesji w związku z dokonanym uprzednim zajęciem. Zajęcie wierzytelności z dnia 26 sierpnia 2011 roku, które wpłynęło do Gminy w dniu 30 sierpnia 2011 roku zostało dokonane na podstawie zabezpieczenia. Brak informacji czy i kiedy upadło lub zostało ono uchylone, skoro już w dniu 31 sierpnia 2011 roku, pomimo zajęcia Gmina J. dokonywała przelewu na rzecz W. F..

Z drugiej strony podkreślić należy, iż wierzytelność W. F. z umowy o roboty budowalne zawartej z Gminą J. pn. „Poprawa dostępności usług ochrony zdrowia poprzez budowę infrastruktury w J. – dalszy etap budowy Ośrodka (...)” opiewała na kwotę przekraczającą 2 000 000 złotych.

Zatem jeżeli strona pozwana dokonywała wypłat jedynie nadwyżki ponad objętą zajęciem sumą, to winna liczyć się z koniecznością rezerwacji kwoty z umowy cesji dla powoda, skoro wiedziała o niej już od kwietnia 2012 roku, a w okresie późniejszym dokonywała wypłat na rzecz podwykonawców, w ramach puli, która miała globalnie przypaść jako wynagrodzenie z umowy dla W. F..

Nieuzasadnione jest także powoływanie się strony pozwanej na aktualizację zajęcia wierzytelności z lipca 2012 roku.

Z dniem wystawienia faktury końcowej z dnia 6 lipca 2012 roku powód wstąpił jako wierzyciel z tej faktury do kwoty 238 145 złotych objętej umową cesji.

Informacja o zajęciu przez komornika wpłynęła do Urzędu Gminy w dniu 9 lipca 2012 roku, zatem w czasie, kiedy wierzytelność zmaterializowała się już i stała się wymagalna w majątku powoda, zatem nie mogła podlegać zajęciu komorniczemu.

Należy podkreślić, że pomimo informacji o zajęciu, Gmina wypłaciła wynagrodzenie na rzecz podwykonawców wynikające z tej faktury końcowej, natomiast odmówiła zapłaty tylko w stosunku do powoda.

Logicznie oceniając jeżeli Gmina J. miała wątpliwości co do podmiotu uprawnionego do wypłaty winna była dokonać złożenia sumy do depozytu sądowego (art.467 k.c.).

W treści umowy o roboty budowlane znalazł się zapis, iż w razie wątpliwości co do podmiotu uprawnionego do wypłaty wynagrodzenia, tj. na rzecz wykonawcy czy też podwykonawcy, Gmina winna wstrzymać się z wypłatą do czasu wyjaśnienia niejasności.

W niniejszym przypadku nie chodziło o wypłatę wynagrodzenia Ł. K. jako podwykonawcy, lecz jako wierzycielowi z umowy cesji, lecz Gmina zobligowana była zastosować taką samą konstrukcję, tj. wstrzymać wypłaty do czasu wyjaśnienia kto jest uprawnionym wierzycielem.

Reasumując Sąd ocenił, iż powód Ł. K. nabył skutecznie wierzytelność W. F. do Gminy J. w kwocie 238 145 złotych. Wierzytelność ta nie podlegała zajęciu komorniczemu. Strona pozwana była zobligowana do wypłaty powyższej kwoty z faktury nr (...) z dnia 6 lipca 2012 roku, płatnej po 31 dniach, czyli do dnia 5 sierpnia 2012 roku.

Z uwagi na powyższe, przy zastosowaniu art. 509 k.c., Sąd uwzględnił powództwo i zasądził od pozwanej Gminy J. na rzecz powoda Ł. K. kwotę 238 145 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 6 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty. z tych względów Sąd orzekł jak w pkt. I wyroku.

W związku z ograniczeniem powództwa i cofnięciem pozwu ( k. 712/2 ) w zakresie odsetek (pomiędzy 1 lipca a 5 sierpnia 2012 roku), Sąd postępowanie w tej części umorzył o czym orzeczono jak w pkt. II wyroku na zasadzie art. 355 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł jak w pkt. III wyroku

Powództwo zostało uwzględnione w całości. Strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników ustanowionych z wyboru. Powód uiścił opłatę od pozwu w kwocie 11 908 złotych.

Na podstawie art.98 k.p.c. zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda koszty procesu w łącznej kwocie 19 125 złotych, w tym opłatę od pozwu 11 908 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika 7 200 złotych obliczone stosownie do wartości przedmiotu sporu i do § 6 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002 rok Nr 163 poz. 1348 z późniejszymi zmianami ), a także 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

SSR (del.) Paweł Poręba