Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Balbiny Stasiak, po rozpoznaniu w dniu 04 IV 2018 r. sprawy R. W. oskarżonego o czyn z art. 178a§1 k.k., na skutek apelacji prokuratora oraz obrońcy oskarżonego, od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku z 24 listopada 2017 r. wydanego w sprawie II K 157/17;

uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Łasku do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 42/18

UZASADNIENIE

R. W. został oskarżony o to, że:

­

25 kwietnia 2017 r. ok. godz. 14:40 w (...) na ul. (...) prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny marki (...) o nr rej. (...) 4JU2 znajdując się w stanie nietrzeźwości wyrażającym się stężeniem alkoholu w wydychanym powietrzu 0,30 mg/l,

tj. o czyn z art. 178a § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2017 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II K 157/17, Sąd Rejonowy w Łasku warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko R. W. na okres próby 2 (dwóch) lat orzekając od R. W.:

a)  świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej,

b)  zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 (dwóch) lat (na poczet ww. środka karnego zaliczono oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od 25 kwietnia 2017 r.

W zakresie kosztów Sąd rozstrzygnął w oparciu o zasadę z art. 627 k.p.k.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości na niekorzyść oskarżonego oskarżyciel publiczny, zarzucając rozstrzygnięciu, na zasadzie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 3 k.p.k.:

­

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu błędnej oceny, iż wina i społeczna szkodliwość czynu jakiego dopuścił się oskarżony, prowadząc pojazd mechaniczny w stanie nietrzeźwości, nie są znaczne, co w konsekwencji doprowadziło do warunkowego umorzenia postępowania karnego, podczas gdy rodzaj i charakter naruszonego przestępstwem dobra, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych przez sprawcę obowiązków, rodzaj naruszonych reguł ostrożności wraz ze stopniem ich naruszenia, wskazują jednoznacznie na fakt, iż stopnień społecznej szkodliwości przestępstwa w ruchu drogowym, jakiego dopuścił się oskarżony, jest znaczny, a co za tym idzie, nie zasługuje na skorzystanie z instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego.

W konkluzji oskarżyciel publiczny wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Łasku do ponownego rozpatrzenia.

Apelacja zasługuje na uwzględnienie jednakowoż wskazać należy, iż jej autor expressis verbis podniósł zarzut z art. 438 pkt. 3 k.p.k., podczas gdy w uzasadnieniu apelacji wskakuje nie tylko na gołosłowność ustaleń sądu meriti w kontekście motywów działania przestępnego, ale i na sprzeczność treści uznanych za wiarygodne dowodów z dokonanym ustaleniami co do okoliczności faktycznych. I tak ma rację skarżący, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznany przez Sąd za wiarygodny razi niekonsekwencją. Trudno pogodzić z logiką zapewnienia oskarżonego o nagłości potrzeby wyjazdu (zagrożenie zdrowia matki) z zatrzymaniem się po drodze na stacji paliw i konsumpcją hot-doga, w sytuacji gdy oskarżony miał do pokonania zaledwie 26 km. Po wtóre, załączona do akt dokumentacja medyczna nie potwierdza, by matce oskarżonego w dniu zdarzenia udzielono w jakikolwiek postaci pomocy medycznej. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż ustalając tę okoliczność Sąd meriti m.in. wskazał na dokumentację medyczną z k. 36-42, która jednak nie dotyczy wydarzeń z 25 kwietnia 2017 r. Powyższe, niezależnie od słuszności argumentów podniesionych w apelacji stanowi o tym, iż poczynione przez sąd meriti ustalenia faktyczne w zakresie motywów działania oskarżonego mają charakter dowolny (nie wynikając z dowodów w oparciu o które je ustalono). To Sąd I Instancji winien dostrzec a w konsekwencji zdefiniować wszelkie nieścisłości w dowodach pochodzących z osobowych źródeł dowodowych i je wyjaśnić. Obowiązek ten jest tym bardziej oczywisty w sytuacji, gdy owe dowody sąd uznaje za wiarygodne, a są one, jak słusznie wskazano w apelacji, sprzeczne choćby w zakresie okoliczności pobocznych acz dotyczących procesu podejmowania przez oskarżonego decyzji o prowadzeniu pojazdu – okoliczności z których Sąd wywodzi zasadność ustalenie, że stopień społecznej szkodliwości przypisanego czynu nie był znaczny.

Ma także racje skarżący, co do tego, iż ustalenie nieznacznego stopnia społecznej szkodliwości jest w niniejszej sprawie nieuprawnionym jeśli zważyć czas zaistnienia zdarzenia. Wiadomo, że do zdarzenia doszło w dzień powszedni. Z akt nie wynika jaką dokładnie odległość pokonał oskarżony będąc w stanie nietrzeźwości i jakim drogami się poruszał. Wiadomo jedynie, że zatrzymał się na stacji BP w (...), a do kontroli doszło w (...) na ul. (...) – bez bliższego określenia, w którym miejscu. Powyższego nie można bagatelizować, skoro znaczna część ul. (...) w (...) wiedzie przez centrum miasta (od zbiegu z ul. (...) do zbiegu z ul. (...)). Ewentualne ustalenie, iż do kontroli doszło na odcinku od skrzyżowania z ul. (...) do skrzyżowania z ul. (...) podważałoby deklarowane przez oskarżonego motywy przestępnego działania.

Pewnym jest to, że obwiniony, aby znaleźć się na ul. (...) w (...), musiał pokonać co najmniej 20 km (odległość z miejsca zamieszkania do ul. (...)). Tymczasem oceniając stopień społecznej szkodliwości sąd zobligowany jest uwzględnić m.in. okoliczności popełnienia czynu, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia, a te wzrastają z minięciem każdego skrzyżowania czy przejścia dla pieszych, a szerzej z każdą sytuacją, w której kierujący pojazdem obowiązany jest zachować szczególną ostrożność. Okolicznością, której nie można bagatelizować, jest w sprawach o czyny przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji rodzaj dróg publicznych, jakimi poruszał się oskarżony będąc nietrzeźwy (gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe) oraz czas popełnienia zdarzenia – to w kontekście natężenia ruchu. Ustalenie Sadu Rejonowego co do nieznacznego natężenia ruchu o godz. 14.00 kłóci się z doświadczeniem życiowym (powroty z pracy osób zatrudnionych w systemie dwuzmianowym, powroty ze szkół dzieci i młodzieży). Tu pomocną (nie tylko w kontekście sprawy niniejszej) może być informacja od zarządców dróg co do tego, czy dysponują wynikami badania natężenia ruchu na poszczególnych ulicach (drogach publicznych) w poszczególnych godzinach, w dni powszednie i świąteczne.

Sąd I instancji pominął również w swoich rozważaniach w kontekście winy to, że oskarżony podejmując decyzję o popełnieniu przestępstwa miał świadomość swojej sytuacji osobistej – ciążących na nim obowiązków opiekuna prawnego matki, obowiązku łożenia na utrzymanie rodziny, jak i stanu zdrowia żony, czy brata. To samo dotyczy zobowiązań finansowych jakie wynikają z podpisanych przez niego umów. Wielość tych okoliczności, i ich rodzaj Sąd winien mieć na uwadze dokonując oceny stopnia winy oskarżonego w kontekście oczywistych konsekwencji popełnienia przestępstwa z art. 178a§1 k.k. jak utrata uprawnień do prowadzenia pojazdów.

Sąd I instancji ponownie rozpoznając sprawę powinien zatem ustalić dokładne miejsce przeprowadzenia kontroli, dystans, jaki pokonał oskarżony, rodzaj dróg publicznych, jakimi się poruszał oraz dokładny przebieg jego trasy, stopień natężenia ruchu na trasie przejazdu oskarżonego, a także umiejscowienie przy nich obiektów wymagających od kierującego szczególnej ostrożności, np. szkół, przedszkoli, czy innych dużych obiektów użyteczności publicznej (dworce, szpitale, etc.), a w kontekście ustaleń dotyczących sytuacji zdrowotnej matki oskarżonego – ustalić czy faktycznie w dniu zdarzenia udzielono jej w jakikolwiek postaci pomocy medycznej, w razie potrzeby zażądać dodatkowej dokumentacji medycznej. Z kolei rozważając motywy oskarżonego, jego właściwości i warunki osobiste Sąd Rejonowy powinien mieć na uwadze rodzaj wykonywanej pracy zarobkowej, dochody i zobowiązania finansowe, jak też wagę i ciężar obowiązków pełnionych przez oskarżonego w rodzinie.

Treść sformułowanego zarzutu apelacji, a mianowicie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, że wina i społeczna szkodliwość czynu oskarżonego nie są znaczne, a w konsekwencji błędne - w przekonaniu skarżącego – rozstrzygnięcie o warunkowym umorzeniu postępowania oraz występujące nieścisłości i niejasności w postępowaniu dowodowym determinują, zgodnie z brzmieniem art. 454 § 1 kpk, konieczność uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania zgodnie z art. 437 § 2 kpk.