Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 marca2018 r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2018 roku w Człuchowie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko M. F. (1) i M. F. (2)

o odszkodowanie

1.  Oddala powództwa,

2.  Zasądza od powódki J. K. na rzecz pozwanych M. F. (1) i M. F. (2) solidarnie kwotę 180 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt IV P 16/17

UZASADNIENIE

Pełnomocnik powódki J. K. wniósł przeciwko wspólnikom spółki cywilnej (...) o zasądzenie, na podstawie art. 56 § 1 k.p., od pozwanego na rzecz powódki kwoty 5250 zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powódki wskazała, że pracowała u pozwanych od 1.11.1998 r. W okresie od 07 kwietnia 2015 roku do dnia 06 października 2015 roku z powodu problemów zdrowotnych, nieprzerwanie przebywała na zwolnieniu lekarskim. W dniu 6 października 2015 roku zwróciła się do pracodawcy z pisemnym wnioskiem o udzielenie urlopu Wypoczynkowego na żądanie od dnia 7 października 2015 roku, w wymiarze trzech dni, przy czym pracodawca nie wyraził sprzeciwu. 8 października 2015 roku otrzymała od pozwanego oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z powodu niezdolności do pracy powstałej na skutek choroby dłuższej niż łączny okres pobierania z tego tytułu zasiłku i wynagrodzenia, tj. w oparciu art. 53 § 1 pkt 1 lit b k.p., bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zdaniem powódki w dniu otrzymania oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę korzystała z urlopu wypoczynkowego w związku z żądaniem udzielenia jej urlopu na podstawie art. 167 ² kodeksu pracy. W ocenie pełnomocnika powódki Termin rozpoczęcia tego urlopu ustalany jest tylko przez pracownika i tylko od niego zależy, czy chce wykorzystać czterodniowy urlop w całości, czy też podzielić go na części. Pełnomocnik powódki wskazał, iż rozpoczęcie korzystania przez pracownika z urlopu wypoczynkowego, którego termin został uzgodniony z pracodawcą w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego jest równoznaczne z ze stawieniem się pracownika do pracy w związku z ustaniem niezdolności do pracy z powodu choroby (art. 53 § 3 k.p.).

Pełnomocnik pozwanych w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów o postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz uiszczonych opłat skarbowych od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanych podniosła, iż w godzinach wieczornych 6.10.2015 r. konkubent powódki przyniósł pracodawcy wniosek powódki o udzielenie urlopu wypoczynkowego od 7.10. do 30.10.2015 r. Pozwany poddał w wątpliwość prawną możliwość wykorzystania urlopu bepośrednio po upływie 182 dni absencji chorobowej, z pominięciem badań przez lekarza medycyny pracy. Wskazał, iż w związku z zakończeniem okresu choroby powódki, przygotowane już zostało przez , pozwanych skierowanie na badania do lekarza medycyny pracy i że powódka ma się po nie zgłosić następnego dnia. W następnym dniu, w godzinach porannych do pozwanych zadzwoniła sama powódka, zgłaszając zamiar skorzystania od dnia dzisiejszego z urlopu wypoczynkowego na żądanie, nadto oświadczając podczas rozmowy, że nie jest w stanie wrócić do pracy, że jest tak chora, że pozwany będzie ją musiał podnosić z fotela, że ma depresję, przez co też nie nadaje się do pracy z ludźmi. Pozwani z kolei wskazali, że nie mogą jej udzielić urlopu na żądanie szybciej, niż po przedłożeniu przez nią zaświadczenia od lekarza medycyny pracy dopuszczającego ją do pracy, jak również że takie skierowanie na nią czeka w miejscu pracy i powinna się ona w tym dniu po nie zgłosić, a następnie wykonać badanie. Powódka w tym dniu nie stawiła się do pracy, nie odebrała również skierowania na badania do lekarza medycyny pracy, ani też takim badaniom się nie poddała. 07 października 2015 r. przed godz. 18.00 pozwany nadał w placówce pocztowej oświadczenie o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę, bez zachowania okresu wypowiedzenia, w trybie art. 53 § 1 pkt. 1 b Kodeksu pracy – z uwagi na niezdolność powódki do pracy wskutek choroby trwającej dłużej niż łączny okres z tego tytułu zasiłku i wynagrodzenia tj. 182 dni. Powódka odebrała powyższe oświadczenie 8.10.2015 r. Pełnomocnik pozwanych podkreśliła, iż decydujące znaczenie dla udzielenia urlopu wypoczynkowego, w tym też na żądanie, ma ustawowy wymóg udzielenia urlopu przez pracodawcę. Pozwani odmówili powódce udzielenia urlopu na żądanie.

Sąd ustalił co następuje:

Powódka J. K. (dawniej M.) była zatrudniona u pozwanych M. F. (2) i M. F. (1) od 1.11.1998 r. do 8.10.2015 r. na stanowisku pracownika do spraw administracyjnych w pełnym wymiarze czasu pracy.

( dowód: umowy o pracę, część B akt osobowych powódki)

Powódka w okresie od 7.04.2015 r. do 6.10.2015 r. przez 183 dni korzystała ze zwolnień lekarskich z powodu choroby.

(dowód: listy obecności J. M. (1) – k. 34-43 , rejestr zwolnień lekarskich k. 44).

Mąż powódki D. K. (1) w godzinach wieczornych 06.10.2015 roku złożył M. F. (2) podanie J. M. (1) adresowane do Dyrektora (...) Ośrodka (...) w B. o udzielenie urlopu wypoczynkowego za rok 2015 w terminie od dnia 7.10.15 roku do dnia 30.10.2015 roku. Pracodawca nie udzielił urlopu powódce.

(dowód: wniosek z dnia 06.10.2015 roku – cz. C k. 5 akt osobowych, zeznania świadków k.135 D. K. od 01:11:13 do 01:13:16 i J. M. od 01:03:36 do 01:06:05).

Powódka 7.05.2017 r. około godz. 11 zadzwoniła do pozwanego z pytaniem co z jej urlopem, pozwany wskazał, iż musi się skontaktować z prawnikiem, wtedy powódka zgłosiła wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego na żądanie a pozwany odpowiedział, że powódka nie musi przychodzić tego dnia do pracy, że jest to dzień usprawiedliwiony bezpłatny i że musi się udać się do lekarza medycyny pracy. Pracodawca nie udzielił powódce urlopu wypoczynkowego na żądanie.

(dowód: zeznania świadka P. M. k.150-151 od 00:13:55 do 00:23:35, J. M. k.134 od 01:03:36 do 01:06:05, D. K. k. 1325 od 01:14:39 do 01:15:53, zeznania powódki k. 196 od 00:09:15 do 00:09:57, zeznania pozwanej k. 197 od 00:27:34 do 00:31:14 , zeznania pozwanego k.197v od 00:43:03 do 00:48:12).

Pismem z dnia 07.10.2015 roku pracodawca złożył J. M. (1) oświadczenie rozwiązaniu umowy o pracę z dnia 01.11.1998 roku bez wypowiedzenia, w oparciu o treść art. 53 § 1 pkt 1 b bez zachowania okresu wypowiedzenia. Powódka odebrała pismo pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę (...).10.2015 r. o godzinie 15 ⁴⁰ .

(dowód: rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z dnia 07.10.2015 roku – k. 1 cz. C akt osobowych; zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki – część C k. 1v akt osobowych, śledzenie przesyłek k. 32).

Powódka świadczyła pracę u pozwanych od godziny 12 ⁰⁰ do 20 ⁰⁰ .

(bezsporne).

Lekarz Orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych orzeczeniem z dnia 06.10.2015 roku orzekł wobec J. M. (1), iż brak jest okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. Na mocy Decyzji z dnia 09.11.2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił J. M. (1) prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

(dowód: decyzja (...) Oddział w S. z dnia 09.11.2015 roku – k. 6 część C akt osobowych).

Powódka w dniach 7-8.10.2015 r. była zdolna do świadczenia pracy na dotychczasowym stanowisku.

(dowód: opinia biegłego lekarza medycyny pracy k.180).

Miesięczne wynagrodzenie J. M. (1) obecnie K. liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 1.750 zł brutto.

(dowód: zaświadczenie z dnia 29.11.2015 roku k. 29).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 53 §1 p. 1 b kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące.

Przepis art. 53 k.p. wyczerpująco określa sytuacje, w których przedłużająca się niezawiniona nieobecność pracownika w pracy pozwala na rozwiązanie stosunku pracy.

Prawo pracodawcy do rozwiązania umowy o pracę w powyższym trybie powstaje z upływem wskazanych w art. 53 okresów a kończy się z dniem stawienia się pracownika do pracy.

Zgodnie bowiem z art. 53 § 3 k.p. niedopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności. Przez pojęcie stawienia się należy rozumieć przybycie na miejsce świadczenia pracy w gotowości i obiektywnej zdolności jej wykonywania. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 1999 r. (I PKN 415/99) ⁹, art. 53 § 3 k.p. nie ma zastosowania, jeżeli pracownik jest nadal niezdolny do pracy wskutek choroby, a do pracy zgłasza się w celu przerwania biegu okresu uprawniającego pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę. Tego rodzaju zachowanie pracownika może być uznane za nadużycie prawa i w konsekwencji nie podlegać ochronie.

Okres ochrony pracownika w razie niezdolności do pracy z powodu choroby wynosi 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy oraz przez łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku chorobowego, czyli stosownie do noweli z 17.12.2004 r. zmieniającej również ustawę zasiłkową, przez 182 dni oraz przez pierwsze 90 dni pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, to znaczy przez 272 (przy gruźlicy 270 i 90, czyli 360 dni), gdy był zatrudniony u niego co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową. W innych przypadkach usprawiedliwionej nieobecności wynosi on miesiąc.

Kontynuacja ochrony po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego zależy od uzyskania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. W przypadku braku uzyskania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego okres ochronny nie przedłuża się na kolejne trzy miesiące (pobierania świadczenia rehabilitacyjnego), bowiem pracownik nie pobiera wtedy świadczenia rehabilitacyjnego, o którym mowa w treści art. 53 k.p.

Niezdolność do pracy pracownika po wyczerpaniu okresu pobierania wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego określonego w art. 53 k.p. , któremu nie przyznano prawa do świadczenia rehabilitacyjnego i niestawienie się do pracy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę w trybie powyższego przepisu.

W rozpoznawanej sprawie niezdolność powódki do pracy z powodu choroby trwała od 7.04.2015 r. do 6.10.2015 r. tj. 183 dni, czyli dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku chorobowego.

W sprawie bezsporne było, iż powódka nie stawiła się w gotowości do pracy u pozwanych ani 7.10.2015 r. ani 8.10.2015 r.

Udzielenie urlopu wypoczynkowego jest uzależnione od decyzji pracodawcy a pracownik nie może samowolnie rozpocząć urlopu. Samo wystąpienie z wnioskiem urlopowym do pracodawcy nie oznacza udzielenia urlopu wypoczynkowego pracownikowi.

Jak wynika z wiarygodnych zeznań świadków D. K. i J. M. pozwany nie udzielił powódce urlopu wypoczynkowego na okres od 7.10.2015 r. do 30.10.2015 r.

Sąd w pełni podziela utrwalone już stanowisko Sądu Najwyższego, że obowiązek udzielenia urlopu „na żądanie” nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, że każdy urlop, także urlop na żądanie, może być rozpoczęty wówczas, gdy istnieje w tym zakresie pozytywna decyzja pracodawcy (zgoda pracodawcy, udzielenie takiego urlopu), zakomunikowana pracownikowi oraz że niezdolność do pracy wyłącza możliwość korzystania z urlopu zgodnie z jego przeznaczeniem, w związku z czym udzielenie urlopu w okresie niezdolności do pracy jest prawnie niedopuszczalne, także wówczas gdy pracownik wyraził na to zgodę (tak: Sąd Najwyższy w orzeczeniach z 28.10.2019 r. II PK 123/09 publ. OSNP 2011/11-12/148, z 11.09.2012 r. III PK 17/12, z 7.11.2013 r. (...) 29/13).

Jak wynika z wiarygodnych zeznań stron postępowania pozwany nie udzielił powódce również urlopu na żądanie w dniu 7.10.2015 r.

Ponadto zdaniem sądu pracodawca nie może udzielić pracownikowi nieobecnemu w pracy z powodu długotrwałej choroby, trwającej dłużej niż 30 dni, urlopu wypoczynkowego „na żądnie” bezpośrednio po upływie zwolnienia lekarskiego bez przeprowadzenia kontrolnych badań lekarskich (art. 167 ² k.p. w zw. z art. 229 § 2 k.p.).

Znamienne jest, iż powódka nie stawiła się w dniu 7.10.2015 ani 8.10.2015 r. o godzinie 12 i sama nie złożyła wniosku o urlop, tylko za pośrednictwem męża a następnie tylko telefonicznie kontaktowała się z pracodawcą, wnosząc o udzielenie urlopu na żądanie.

Istotne było czy powódka zgłosiła pracodawcy faktyczną gotowość od pracy.

Cechami charakterystycznymi gotowości pracownika do wykonywania pracy są: 1) zamiar wykonywania pracy, 2) faktyczna zdolność do świadczenia pracy, 3) uzewnętrznienie gotowości do wykonywania pracy oraz 4) pozostawanie w dyspozycji pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2006 r., II PK 111/05, OSNP 2006 nr 23-24, poz. 347).

Uzewnętrznienie przez pracownika jego gotowości do wykonywania pracy powinno nastąpić poprzez zgłoszenie pracodawcy gotowości niezwłocznego podjęcia pracy. Stawienie się pracownika do pracy, o jakim mowa w art. 53 § 3 KP, należy rozumieć jako obecność w pracy, czyli stawienie się pracownika do pracy i świadczenie pracy, a więc wykonywanie obowiązków wynikających z umowy o pracę lub też gotowość do ich wykonywania (por. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych
z dnia 20 października 2015 r., I PK 287/14).

Powódka nie tylko nie stawiła się do pracy ale nie udała się do lekarza medycyny pracy zgodnie z poleceniem pracodawcy a mówiła, że źle się czuje i nie jest w stanie wrócić do pracy, co wynika z wiarygodnych zeznań pozwanych M. i M. F. (2) oraz świadka P. M. (2). Pracodawca mógł mieć więc uzasadnione przeświadczenie o dalszej niezdolności do pracy powódki.

W ocenie sądu nie można uznać, że powódka zgłosiła gotowość niezwłocznego podjęcia pracy wówczas, gdy po długotrwałym zwolnieniu lekarskim nie stawia się do pracy a wnosiła za pośrednictwem najbliższych o udzielenie długiego, trzytygodniowego urlopu a w sytuacji jego nie udzielenia nie udała się do lekarza medycyny pracy a telefonicznie zgłosiła wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego na żądanie. Powódka nie miała więc zamiaru wykonywać pracy i nie pozostawała w faktycznej gotowości niezwłocznego podjęcia pracy, mimo że nie przyznano jej świadczenia rehabilitacyjnego a z opinii biegłego wynika, że była zdolna do jej podjęcia.

Co istotne powódka zwykle rozpoczynała pracę u pozwanych o godz. 12 ⁰⁰. W dniu 8.10.2015 r. również nie stawiła się do pracy o tej godzinie. Nie zasługują na wiarygodność zeznania powódki i jej męża, w tym zakresie, że nie stawiła się do pracy bo przed pracą odebrała przesłane pocztą oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę, bowiem z wydruku śledzenia przesyłek Poczty Polskiej wynika, ze doręczenie powódce przesyłki nastąpiło o godzinie 15 ⁴⁰ (k.32 i akta osobowe cz. C k. 1v).

Okres ochronny pobierania wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego przez powódkę minął z dniem 5.10.2015 r.

W ocenie sądu oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę nie naruszało przepisów o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie przepisu art. 53 k.p., gdyż niezdolność do pracy powoda trwała dłużej niż okres pobierania z tytułu choroby wynagrodzenia i zasiłku chorobowego a pracodawca nie naruszył też wymogów formalnych przewidzianych w art. 30 k.p.

Mając na uwadze powyższe sąd na podstawie przepisu art. 56 k.p.. a contrario oddalił powództwo w całości.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.), zasadzając od powódki na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 180 zł tytułem kosztów procesu.