Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2013 roku

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Marek Górny

Ławnicy: H. I., B. D.

Protokolant: Justyna Niemczyk - Szylar

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2013 roku we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa: M. G.

przeciwko: (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.

o ustalenie istnienia stosunku pracy;

na skutek skargi strony pozwanej o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem częściowym Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we W. z dnia 6 marca 2012 r., sygn. akt IV P 599/11

I.  uchyla wyrok częściowy z dnia 6 marca 2012 r. Sądu Rejonowego dla (...), sygn. akt IV P 599/11 i znosi postępowanie w zakresie rozprawy z dnia 6 marca 2012 r.;

II.  ustala, że powód M. G. był zatrudniony u strony pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 stycznia 2010 r. do 4 lutego 2011 r., na stanowisku ślusarza, w pełnym wymiarze czasu pracy, zaś umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron;

III.  nakazuje stronie pozwanej zapłacić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 217,23 złotych z tytułu wydatków poniesionych w toku postępowania.

UZASADNIENIE

Powód M. G., pozwem złożonym przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą we W., w sprawie o sygn. akt IV P 599/11 toczącej się przed tutejszym Sądem, wniósł między innymi o ustalenie istnienia stosunku pracy w okresie od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 4 lutego 2011 r. W uzasadnieniu pozwu podniesiono, iż w dniu 1 czerwca 2009 r. powód zawarł z pozwanym umowę o pracę na okres próbny, tj. trzy miesiące do dnia 31 sierpnia 2009 r. Po upływie okresu na jaki była zawarta umowa pozwany poinformował powoda, że nie ma dla powoda stałego zatrudnienia. W grudniu 2009 r. pozwany zaproponował powodowi zatrudnienie od 1 stycznia 2010 r. na umowę o pracę, na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. Począwszy od 01.01.2010 r. powód wykonywał pracę ślusarza, kierowcy, spawacza i montażysty. Praca wykonywana była w każdym tygodniu od poniedziałku do piątku, zasadniczo w godzinach od 7.00 do 15.00. Strony umówiły się na wynagrodzenie godzinowe tj. 12 złotych netto za godzinę pracy. Każdego dnia po przyjściu do pracy powód podpisywał listę obecności, jednocześnie wpisywał godzinę zakończenia pracy w dniu poprzednim. Powód wykonywał swoją pracę w okresie od 01.01.2010 r. do dnia 04.02.2011 r.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, bez uzasadniania tego stanowiska. W piśmie procesowym z dnia 5 grudnia 2011 r. strona pozwana wskazała, że nie jest w stanie przedstawić ewidencji czasu pracy oraz list płac powoda za okres od 1 stycznia 2010 r. do 4 lutego 2011 r., ponieważ w tym okresie powód nie był zatrudniony w (...) sp. z o.o.

Wyrokiem częściowym z dnia 6 marca 2012 r., sygn. akt IV P 599/11, Sąd Rejonowy dla (...)IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we W.ustalił, iż powód M. G.był zatrudniony u strony pozwanej (...) sp. z o.o.z siedzibą we W.na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 1 stycznia 2010 r. do 4 lutego 2011 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza; umowa została rozwiązana za porozumieniem stron. Wyrok uprawomocnił się.

W dniu 5 czerwca 2012 r. strona pozwana złożyła skargę o wznowienie w/w postępowania. W skardze podniesiono, iż strona pozwana wskutek naruszenia przepisów prawa tj. art. 214 §1 kpc w zw. z art. 214 ¹ §1 kpc była pozbawiona możności działania. Na tej podstawie wniesiono o wznowienie postępowania i zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku oraz zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego. Strona pozwana wskazała, iż do wydania wyroku doszło po przeprowadzeniu w dniu 6 marca 2012 r. rozprawy, na której w charakterze strony pozwanej miał zostać przesłuchany L. R. (1)– Prezes Zarządu (...) sp. z o.o., wezwany do osobistego stawiennictwa pismem Sądu z dnia 9 lutego 2012 r. Przedmiotowa rozprawa została wyznaczona przez Sąd na godzinę 13:30. W dniu rozprawy tj. 06 marca 2012 r., o godzinie 9:10 strona pozwana złożyła pismo, stanowiące w istocie wniosek o odroczenie rozprawy zaplanowanej na dzień 06 marca 2012 r. wskazując, iż ze względu na stan zdrowia wezwanego na ten termin Prezesa Zarządu, L. R. (1)nie jest w stanie stawić się przed Sądem. Do przedmiotowego pisma strona pozwana załączyła zaświadczenie lekarza sądowego Sądu Okręgowego we W. W. D.potwierdzające wskazaną w piśmie okoliczność tj. niemożność uczestniczenia w rozprawie. Pomimo złożenia stosownego wniosku, rozprawa się odbyła i nie została odroczona, a Sąd pominął dowód z przesłuchania L. R. (1)w charakterze strony pozwanej i wydał zaskarżony wyrok. Tym samym strona pozwana została w istocie pozbawiona możności działania, a postępowanie, które toczyło się przed Sądem dotknięte jest nieważnością.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 1 czerwca 2009 r. powód M. G. zawarł ze stroną pozwaną (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę o pracę na okres próbny do dnia 31 sierpnia 2009 r., na podstawie której został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku ślusarza. Wynagrodzenie powoda określono na kwotę 1500 złotych brutto miesięcznie. Stronę pozwaną reprezentował Prezes Zarządu L. R. (1). Po upływie okresu na jaki była zawarta umowa, L. R. (1) poinformował powoda, że nie ma dla powoda stałego zatrudnienia i jeżeli będzie miał jakieś propozycje w tym zakresie, to się z M. G. skontaktuje. Wystawił powodowi świadectwo pracy za okres od 1 czerwca 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r.

Dowód:

⚫

umowa o pracę k. 7 akt o sygn. IV P 599/11 Sądu Rejonowego dla (...);

⚫

świadectwo pracy k. 8 akt o sygn. IV P 599/11 Sądu Rejonowego dla (...);

⚫

przesłuchanie powoda k. 35.

W grudniu 2009 r. pozwany zaproponował powodowi zatrudnienie od 1 stycznia 2010 r. na podstawie umowę o pracę, na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. Począwszy od 01.01.2010 r., zgodnie z poczynionymi uzgodnieniami, powód wykonywał pracę ślusarza, kierowcy, spawacza i montażysty. Pełnił obowiązki przy produkcji stali, obróbki drewna oraz jeździł montować produkty u klientów. W toku zatrudnienia wykonywał polecenia L. R. (1), który nadzorował pracę M. G.. Pracą powoda kierował także kierownik D. M.. Powód wykonywał obowiązki w każdym tygodniu od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7.00 do 15.00. Strony umówiły się na wynagrodzenie w kwocie 12 złotych netto za godzinę pracy. Każdego dnia po przyjściu do pracy powód podpisywał listę obecności, jednocześnie wpisywał godzinę zakończenia pracy w dniu poprzednim. Powód wykonywał swoją pracę w okresie od 01.01.2010 r. do dnia 04.02.2011 r. Umowa została zawarta jedynie w formie ustnej.

Dowód:

⚫

zeznania T. R. k. 35;

⚫

zeznania R. N. k. 34 – 35;

⚫

przesłuchanie powoda k. 35.

W dniu 5 sierpnia 2010 r. M. G. poprosił L. R. (1) o wystawienie zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach dla powoda, celem poręczenia umowy pożyczki, którą jego córka planowała zawrzeć. L. R. (1) sporządził w imieniu strony pozwanej zaświadczenie, z którego wynikało, iż powód był na dzień 5 sierpnia 2010 r. zatrudniony od dnia 30 kwietnia 2009 r. na stanowisku ślusarza – montażysty, z wynagrodzeniem miesięcznym 1500 złotych netto. Wskazano, iż powód nie znajdował się w okresie wypowiedzenia.

Dowód:

⚫

zaświadczenie k. 9 akt o sygn. IV P 599/11 Sądu Rejonowego dla (...);

⚫

przesłuchanie powoda k. 35;

⚫

częściowo przesłuchanie w charakterze pozwanego L. R. (1) k. 121 – 122.

W dniu 4 lutego 2011 r. powód powiedział L. R. (1), że rezygnuje z pracy z uwagi na to, że nie otrzymuje wynagrodzenia. W efekcie strony zawarły porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę.

Dowód:

⚫

przesłuchanie powoda k. 35.

W toku postępowania przed tutejszym Sądem w sprawie o sygn. akt IV P 599/11, L. R. (1) został wezwany do osobistego stawiennictwa na rozprawę w dniu 6 marca 2012 r. na godzinę 13:30, celem przesłuchania w charakterze strony pozwanej. W dniu rozprawy tj. 06 marca 2012 r., o godzinie 9:10 strona pozwana złożyła pismo, w którym usprawiedliwiono nieobecność L. R. (1) i załączono zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza sądowego.

Sąd Rejonowy dla (...) w toku rozprawy pominął dowód z przesłuchania strony pozwanej i o godzinie 13:55 ogłosił wyrok częściowy, w którym ustalił, iż powód M. G.był zatrudniony u strony pozwanej (...) sp. z o.o.z siedzibą we W.na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 1 stycznia 2010 r. do 4 lutego 2011 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza; umowa została rozwiązana za porozumieniem stron.

Pismo strony pozwanej zostało przekazane z Biura Podawczego Sądu do Sekretariatu IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o godzinie 14:20.

Dowód:

⚫

protokół rozprawy z dnia 6 marca 2012 r. w aktach sprawy o sygn. IV P 599/11 Sądu Rejonowego dla (...);

⚫

wyrok częściowy na k. 78 akt sprawy o sygn. IV P 599/11 Sądu Rejonowego dla (...);

⚫

pismo na k. 79 akt sprawy o sygn. IV P 599/11 Sądu Rejonowego dla (...);

⚫

zaświadczenie na k. 80 akt sprawy o sygn. IV P 599/11 Sądu Rejonowego dla (...).

Sąd zważył, co następuje.

Skarga o wznowienie postępowania zasługuje na uwzględnienie w części w jakiej podnosi nieważność postępowania przez tutejszym Sądem w sprawie o sygn. akt IV P 599/11. Na skutek ponownego rozpoznania sprawy Sąd doszedł jednak do wniosku, iż roszczenie powoda o ustalenie istnienia stosunku pracy jest zasadne.

Nie ulega wątpliwości, iż Prezes Zarządu strony pozwanej, L. R. (1) usprawiedliwił należycie niestawiennictwo na rozprawie w dniu 6 marca 2012 r. Przedłożone bowiem zostało w tym dniu zaświadczenie o niezdolności do udziału w rozprawie, wystawione przez lekarza sądowego. Zostały więc wypełnione przesłanki z art. 214 ¹ §1 kpc, zgodnie z którym usprawiedliwienie nieobecności z powodu choroby powinno nastąpić właśnie na drodze tego rodzaju zaświadczenia. W związku z tym rozprawa z dnia 6 marca 2012 r. powinna była ulec odroczeniu na podstawie art. 214 §1 kpc. Zaświadczenie lekarskie dotyczące L. R. (2) nie dotarło do składu orzekającego w sprawie o sygn. akt IV P 599/11 przed wydaniem wyroku częściowego, lecz nastąpiło to z uwagi na okoliczności, za które strona pozwana nie może odpowiadać. W toku rozprawy w dniu 6 marca 2012 r. Sąd pominął dowód z przesłuchania strony pozwanej i wydał wyrok częściowy. W następstwie doszło do naruszenia art. 214 §1 kpc. Dodatkowo należy uznać, że strona pozwana została pozbawiona możliwości obrony swych praw. L. R. (1) nie mógł bowiem przed wydaniem wyroku zaprezentować własnego stanowiska w toku przesłuchania stron, zaś sytuacja ta miała miejsce pomimo skutecznego usprawiedliwienia jego nieobecności na rozprawie, w toku której wydany został wyrok częściowy ( por. wyrok SA w Łodzi z dnia 8 marca 2013 r. sygn. akt III AUa 1079/12, LEX nr 1293635, wyrok SN z dnia 15 marca 2012 r. sygn. akt I CSK 321/11, LEX nr 1168533).

Zostały więc wypełnione przesłanki z art. 379 pkt 5 kpc, to jest zaszła nieważność postępowania w sprawie o sygn. akt IV P 599/11. W myśl art. 401 pkt 2 kpc można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności jeżeli strona, wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania. Taka sytuacja zachodzi w realiach przedmiotowej sprawy. Strona pozwana dopełniła przy tym warunków określonych w art. 407 §1 kpc, który to przepis stanowi, iż skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym od dnia, w którym strona dowiedziała się o wyroku. Zachodziły więc podstawy do merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi o wznowienie postępowania, wobec czego Sąd rozpoznał sprawę na nowo w granicach zakreślonych przez podstawę wznowienia. Z uwagi na nieważności postępowania w sprawie o sygn. akt IV P 599/11 Sąd był zobligowany na podstawie art. 386 §2 kpc do uchylenia wyroku częściowego z dnia 6 marca 2012 r. i zniesienia postępowania w zakresie objętym nieważnością, to jest w odniesieniu do rozprawy z dnia 6 marca 2012 r.

Zgodnie z dyspozycją art. 412 §2 kpc, po ponownym rozpoznaniu sprawy na skutek wniesionej skargi o wznowienie postępowania, Sąd stosownie do okoliczności bądź skargę oddala, bądź uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Jedynym możliwym rozstrzygnięciem, w sytuacji gdy wystąpiła nieważność postępowania objętego skargą o wznowienie postępowania, jest uchylenie wyroku, którego skarga dotyczy, bez względu na ewentualny wpływ (lub brak wpływu) uchybienia na treść zapadłego orzeczenia. Art. 412 §2 kpc nie daje jednakże możliwości przekazania sprawy celem ponownego rozpoznania przez Sąd, który wydał uchylony wyrok. W omawianym stanie Sąd powinien natomiast wydać nowe orzeczenie ( por. A. Zieliński Kodeks postępowania cywilnego Tom I, Warszawa 2006, s. 1205).

Mając powyższe na uwadze Sąd, po ponownym przeprowadzeniu dowodów występujących w sprawie, dokonał ich analizy i doszedł do wniosku, iż relacja powoda jest w pełni wiarygodna. Jego zeznania były spójne i nie zawierały luk, natomiast w przeciwieństwie do M. G., pozwany zasłaniał się niepamięcią i nie był w stanie podać konkretów dotyczących charakteru współpracy strony pozwanej z powodem.

Z wersją M. G. korespondują przy tym w pełni zeznania T. R. oraz w znacznej części R. N.. Wspomniani świadkowie nie mieli jakiegokolwiek interesu w składaniu fałszywych zeznań na korzyść powoda. Nie ujawniły się jakiekolwiek okoliczności, które mogłyby wskazywać na ich nieprawdomówność. T. R. potwierdził fakt zatrudnienia powoda w pozwanej spółce, zaś z zeznań R. N. wynika, iż przełożonym powoda był D. M.. Relacja obu świadków musi prowadzić do uznania, iż zeznania M. G. polegają na prawdzie. Drobne rozbieżności zawarte w zeznaniach świadków, dotyczące chociażby roli C. N., nie dyskwalifikują wartości dowodowej ich zeznań. Tego rodzaju różnice są typowym zjawiskiem, wynikającym z niedoskonałości ludzkiej pamięci. Z tych przyczyn Sąd poczynił ustalenia faktyczne całkowicie zgodne z wersją powoda.

Sąd tylko w ograniczonym zakresie opierał się na dokumentach zebranych w toku postępowania o sygn. akt IV P 599/11. Znaczenia dla rozstrzygnięcia nie miały tarcze tachografów, specyfikacje oraz zlecenie wykonania cynkowania (k. 10 – 12 akt IV P 599/11), albowiem brak jest podstaw do kategorycznego przyjęcia, iż dokumenty te powstały w związku z zatrudnieniem powoda w spółce (...) sp. z o.o. Dokumenty w postaci umowy o pracę i świadectwa pracy (k. 7 i 8 akt IV P 599/11) dotyczą natomiast okoliczności o charakterze bezspornym, to jest stosunku pracy jaki łączył strony w okresie od 1 czerwca 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r. Trzeba przy tym zaznaczyć, iż fakt, że strona pozwana w przeszłości zatrudniała M. G. w oparciu o pisemną umowę o pracę wcale nie wyklucza ewentualności późniejszego zawarcia umowy o pracę w formie ustnej i niedopełnienia obowiązku zgłoszenia tego faktu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego.

Sąd dostrzegł nadto rzecz jasna, iż zaświadczenie o zatrudnieniu wystawione przez L. R. (1) w dniu 5 sierpnia 2010 r. stwierdza częściowo nieprawdziwe okoliczności, to jest zawyża okres zatrudnienia powoda. Wskazuje przy tym, iż wynagrodzenie miało wynosić 1500 złotych netto, gdy tymczasem powód podnosił, iż ustalono wynagrodzenie w kwocie 12 złotych za godzinę pracy netto. M. G. nie ukrywał, że zaświadczenie to zostało wystawione na potrzeby kredytu, o który starała się jego córka. Treść zaświadczenia, w powyżej opisanym zakresie jest sprzeczna z treścią stosunku pracy opisywanego przez powoda w toku rozprawy. Sąd, uznając relację powoda za wiarygodną z uwagi na przesłanki omówione we wcześniejszej części pisemnych motywów, doszedł do wniosku, iż wspomniane zaświadczenie może być uznane za wartościowy materiał dowodowy tylko w takim zakresie, w jakim pozostaje zgodne z zeznaniami M. G.. Fakt wystawienia przez L. R. (1) stwierdzającego nieprawdę zaświadczenia o zatrudnieniu nie może natomiast automatycznie prowadzić do uznania wersji powoda za niewiarygodną. Wspomniane zaświadczenie nie jest bowiem kluczowym dowodem w sprawie i taką funkcję pełnią osobowe źródła dowodowe.

Sąd oparł się na relacji L. R. (1) tylko w takim zakresie w jakim pozostawała ona zgodna z zeznaniami powoda. Oprócz wspomnianego już faktu zasłaniania się przez pozwanego niepamięcią, trzeba dodatkowo wskazać, że jego twierdzenia były sprzeczne z zeznaniami świadków występujących w sprawie. Z tych względów, Sąd uznał jego zeznania za niewiarygodne w części w jakiej dotyczyły okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia.

Powód poszukiwał ochrony prawnej w oparciu o art. 22 §1 kp. Reasumując dotychczasowe rozważania należy stwierdzić, iż zgodnie z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd, powód pracował w wyznaczonym miejscu, w ściśle ustalonym czasie i pozostawał w stosunku podporządkowania w relacji z zatrudniającymi go osobami. Wypełniał polecenia zarówno przełożonego D. M., jak i Prezesa Zarządu pozwanej spółki. Nawiązany przez strony stosunek prawny miał odpłatny charakter. Powód pozostawał do dyspozycji strony pozwanej średnio 8 godzin dziennie, przez pięć dni w tygodniu. M. G. wykonywał swoje obowiązki osobiście i brak jest jakichkolwiek przesłanek, aby można było przyjąć, iż powód mógł swobodnie powierzyć swoje zadania innej osobie. Zachodziły więc przesłanki z art. 22 §1 kp, który to przepis definiuje stosunek pracy, jako zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę.

Jest przy tym oczywiste, że powód posiadał interes prawny w żądaniu ustalenia istnienia stosunku pracy w oparciu o art. 189 kpc. Niepewność co do tego stanu, wynikająca z niezawarcia pisemnej umowy o pracę i kwestionowania zatrudnienia M. G. przez stronę pozwaną, stwarza sytuację, w której prawnie chronione interesy powoda zależą od uprzedniego ustalenia istnienia stosunku pracy.

Mając na uwadze powyżej opisane względy należało ustalić, że powód M. G. był zatrudniony u strony pozwanej na stanowisku ślusarza, w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 4 lutego 2011 r., przy czym Sąd uznał – w zgodzie z zeznaniami powoda – iż umowa o pracę uległa rozwiązaniu za porozumieniem stron.

Sąd nakazał stronie pozwanej zapłacić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 217,23 złotych z tytułu kosztów opinii biegłego lekarza medycyny sądowej, albowiem wydatek ten nie został pokryty w toku postępowania. Rozstrzygnięcie to znajduje oparcie w art. 83 ust 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Sąd w toku rozprawy w dniu 19 listopada 2012 r. nie uwzględnił wniosku strony pozwanej o odroczenie rozprawy, gdyż nieobecność L. R. (1) nie została należycie usprawiedliwiona. Przedłożone zaświadczenie (k. 29) nie zostało wystawione przez lekarza sądowego, wobec czego nie wypełniało warunków z art. 214 ¹ §1 kpc.

Zarządzenie:

1)  odnotować,

2)  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi strony pozwanej;

3)  kal. 14 dni

19 czerwca 2013 r.