Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2018r.

Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu Wydział VI Karny w składzie:

Przewodniczący SSR Izabela Hantz – Nowak

Protokolant: staż. Iza Jóźwiak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Wilda ---------------

po rozpoznaniu dnia 14.06.17r., 18.10.17r., 11.01.18r., 5.03.18r.

sprawy P. K. s. K. i M. zd. B., ur. (...) w P.

oskarżonego o to, że:

w okresie od 15.10.2015r. do 23.12.2015r. w P., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w okresie 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 m-cy pozbawienia wolności za podobne przestępstwo umyślne za które został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Poznaniu z dnia 28.11.13r. w sprawie VI K 1618/13 którą odbył w okresie od 31 marca 2014r. do 31.12.14r., przyjął środki pieniężne w kwocie łącznej 2080 zł tytułem zaliczek na wynajem apartamentu i zadatku na siewnik od M. S. (1), M. Z. (1), P. W. (1), J. M. (1), D. S., A. G. (1), D. P., Ł. K. (1) pochodzące z przestępstwa na własne konto bankowe o nr (...) w Banku (...) SA na szkodę w/w osób

tj. o przestępstwo z art. 291 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

I.  Oskarżonego P. K. uznaje za winnego popełnienia w sposób opisany wyżej przestępstwa z art. 291 § 1 kk w związku z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 291 § 1 kk wymierza oskarżonemu karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na podstawie art. 46 § 2 kk orzeka obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 200 (dwieście) zł na rzecz P. W. (1), kwoty 240 (dwieście czterdzieści) zł na rzecz M. Z. (1), kwoty 320 (trzysta dwadzieścia) zł na rzecz M. S. (1), kwoty 280 (dwieście osiemdziesiąt) zł na rzecz Ł. K. (1), kwoty 200 (dwieście) zł na rzecz J. M. (1), kwoty 120 (sto dwadzieścia) zł na rzecz D. S., kwoty 500 (pięćset) zł na rzecz A. G. (1) oraz kwoty 500 (pięćset) zł na rzecz D. P..

III.  Na podstawie § 17 ust. 2 pkt 3, § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.16r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2016.1714 ze zm.) zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata A. S. kwotę 672 (sześćset siedemdziesiąt dwa) zł oraz podatek VAT, tytułem pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

IV.  Na podstawie art. 624 § 1 kpk oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zwalnia oskarżonego od kosztów postępowania i opłaty.

/-/ SSR I. Hantz – Nowak

UZASADNIENIE

Oskarżony P. K. w oparciu o zawartą w dniu 23 września 2015r. był jedynym posiadaczem rachunku bankowego o numerze (...) prowadzonym przez Bank (...) S.A. Umowa została zawarta za pośrednictwem Urzędu Pocztowego (...) w P. przy ul. (...) Do ww. konta nie została wydana karta płatnicza. Oskarżony nikomu nie udostępniał numer rachunku, dokumentów bankowych, czy dowodu osobistego.

W październiku 2015r. J. M. (1) wraz ze swoją koleżanką A. M. na portalu (...).pl znalazły ogłoszenie dotyczące wynajmu apartamentów w Z.. Ogłoszeniodawca posługiwał się danymi M. T. oraz numerem (...). Po uzgodnieniu możliwości wynajęcia jeszcze jednego dodatkowego pokoju, J. M. (1) sprawdziła wskazaną lokalizację, tj. ul. (...) w Z., gdzie znajdowały się faktycznie zabudowania. Celem rezerwacji apartamentów w okresie od 31 grudnia 2015r. do 3 stycznia 2016r. J. M. (1) w dniu 14 października 2015r. dokonała na należący do oskarżonego ww. rachunek bankowy o nr (...) przelewu kwoty 200 zł tytułem zaliczki na poczet wynajmu ww. lokalu w okresie sylwestrowo – noworocznym. Od dnia 15 października 2015r. nie można się było skontaktować z wystawiającym ogłoszenie ani telefonicznie ani mailowo. Pod wskazanym adresem w Z. ul. (...) znajdowała się restauracja, która nie zajmowała się wynajmem apartamentów, czy pokoi, zaś osoba M. T. nie była tam znana.

W październiku 2015r. D. P. wraz ze swoją dziewczyna na portalu (...).pl znalazł ogłoszenie dotyczące wynajmu apartamentu w Z.. Po telefonicznym – na numer (...) - skontaktowaniu się z ogłaszającym, który przedstawił się jako A. T. i ustaleniu, że przedmiotowe mieszkanie położone w Z. przy ul. (...) jest wolne w okresie od 29 grudnia 2015r. do 3 stycznia 2016r., w dniu 15 października 2015r. D. P. dokonał na należący do oskarżonego ww. rachunek bankowy o nr (...) przelewu kwoty 500 zł tytułem zapłaty za wynajem ww. lokalu w okresie sylwestrowo – noworocznym. Po dokonaniu przelewu ogłoszeniodawca potwierdził otrzymanie maila z dowodem dokonania przelewu, po czym kontakt się urwał – telefon był niedostępny, zaś na maile nie odpowiadał.

W dniu 29 października 2015r. A. G. (1) na portalu internetowym (...).pl znalazł ogłoszenie o sprzedaży rozsiewacza nawozów firmy (...) za kwotę 2.000 zł. Po skontaktowaniu się na numer (...) ze sprzedającym, przesłał on A. G. (1) dokładniejsze zdjęcie rozsiewacza. Ustalono także, iż ogłoszeniodawca za kwotę 1.000 zł przywiezie rozsiewacz do miejsca zamieszkania A. G. (1). Drogą sms sprzedający przysłał dane rachunku bankowego „ M. T. (...) ”, na który A. G. (1) przelał pieniądze w kwocie 500 zł. Siewnik miał zostać przywieziony w dniu 30 października 2015r., co jednak nie nastąpiło, nie powiodły się także próby kontaktu telefonicznego ze sprzedającym.

W połowie grudnia 2015r. D. S. na portalu (...).pl znalazł ogłoszenie dotyczące wynajmu kwatery w Z.. Po telefonicznym – na numer (...) - skontaktowaniu się z ogłaszającym i ustaleniu, że przedmiotowe mieszkanie położone w Z. przy ul. (...) jest wolne w okresie od 28 grudnia 2015r. do 3 stycznia 2016r. i otrzymaniu wiadomości sms z danymi do przelewu, gdzie jako odbiorcę wskazano A. T., D. S. w dniu 16 grudnia 2015r. dokonał na należący do oskarżonego ww. rachunek bankowy o nr (...) przelewu kwoty 120 zł tytułem zaliczki na poczet wynajmu ww. lokalu w okresie sylwestrowo – noworocznym. Po przyjeździe w dniu 28 grudnia 2015r. do Z. okazało się, że pod wskazanym adresem znajduje się dom, którego właściciel P. S. wynajmuje pokoje, jednakże to nie na jego rachunek bankowy została przekazana zaliczka. Oferowane w rzeczywistości pokoje nie zgadzały się ze zdjęciami dołączonymi do ogłoszenia na portalu (...).pl.

W dniu 15 grudnia 2015r. M. S. (1) na portalu (...).pl znalazł ogłoszenie dotyczące wynajmu mieszkania w Z.. Po telefonicznym – na numer (...) - skontaktowaniu się z ogłaszającym, który przedstawił się jako A. T. i ustaleniu, że przedmiotowe mieszkanie położone w Z. przy ul. (...) jest wolne w okresie od 31 grudnia 2015r. do 3 stycznia 2016r., M. S. (1) dokonał na należący do oskarżonego ww. rachunek bankowy o nr (...) przelewu kwoty 320 zł tytułem zaliczki na poczet wynajmu ww. lokalu w okresie sylwestrowo – noworocznym. Po dokonaniu przelewu kontakt z ogłoszeniodawcą się urwał – albo nie odbierał on telefonów, albo miał wyłączony telefon. Po udaniu się pod adres ul. (...) w Z., okazało się, że na tej posesji znajdował się stary opuszczony dom, w którym nikt nie mieszkał.

W dniu 16 grudnia 2015r. M. Z. (1) na portalu internetowym znalazł ogłoszenie dotyczące wynajmu apartamentu w Z.. Po telefonicznym – na numer (...) - skontaktowaniu się z ogłaszającym, który przedstawił się jako A. J. i ustaleniu, że przedmiotowe mieszkanie położone w Z. przy ul. (...) jest wolne w okresie od 31 grudnia 2015r. do 2 stycznia 2016r., jak również przesłaniu przez ogłoszeniodawcę zdjęć przedmiotowego apartamentu, dokonał on w dniu 19 grudnia 2015r. na należący do oskarżonego ww. rachunek bankowy o nr (...) przelewu kwoty 240 zł tytułem zaliczki za wynajem ww. apartamentu. Od dnia 22 grudnia 2015r. M. Z. (1) nie mógł nawiązać kontaktu z mężczyzną podającym się za A. J. – jego telefon został wyłączony, nie odpowiadał on także na maile.

W grudniu 2015r. Ł. K. (1) na portalu (...).pl znalazł ogłoszenie dotyczące wynajmu apartamentu w Z.. Po telefonicznym skontaktowaniu się z ogłaszającym i ustaleniu, że przedmiotowe mieszkanie jest wolne w okresie od 31 grudnia 2015r. do 3 stycznia 2016r., Ł. K. (1) otrzymał wiadomość sms z danymi do przelewu oraz numerem rachunku bankowego, tj. (...). W dniu 19 grudnia 2015r. dokonał on przelewu kwoty 280 zł tytułem zaliczki na poczet wynajmu ww. lokalu w okresie sylwestrowo – noworocznym. Po wysłaniu mailowo przez Ł. K. (1) potwierdzenia dokonania wpłaty, nie mógł się on już więcej skontaktować z wystawcą ogłoszenia – jego telefon został wyłączony.

W grudnia 2015r. P. W. (1) na portalu (...).pl znalazł ogłoszenie dotyczące wynajmu kwatery w Z.. Po telefonicznym – na numer (...) - skontaktowaniu się z ogłaszającym i ustaleniu, że przedmiotowe mieszkanie położone w Z. przy ul. (...) jest wolne w okresie od 31 grudnia 2015r. do 3 stycznia 2016r., a także ustaleniu wysokości zaliczki, P. W. (1) otrzymał z ww. numer telefonu wiadomość sms z danym do przelewu – W. J. ul. (...) (...)-(...) Z. oraz nr rachunku bankowego - (...), po czym w dniu 23 grudnia 2015r. P. W. (1) dokonał przelewu kwoty 200 zł tytułem zaliczki na poczet wynajmu ww. lokalu w okresie sylwestrowo – noworocznym. Po sprawdzeniu ww. adresu okazało się, że kwatery są wynajmowane przez zupełnie inną osobę, wszystkie są zajęte, zaś osoba W. J. jest nieznana. Nie udało się nawiązać kontaktu z wystawcą ogłoszenia – telefon został wyłączony.

Ostatnia operacja na rachunku bankowym należącym do oskarżonego została wykonana w dniu 29 grudnia 2015r. Aktualne saldo rachunku wynosi 0,00 zł. Wszystkie wypłaty z konta dokonywane były w Urzędzie Pocztowym nr (...) w P. przy ul. (...).

Na numer telefonu należący do oskarżonego, tj. (...) wielokrotnie kontaktowano się z numerów (...) oraz (...), pod które dzwonili zainteresowani wystawionymi ogłoszeniami.

Oskarżony wyrokiem z dnia 28 listopada 2013r. został skazany za popełnienie przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. i art. 283 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od dnia 31 marca 2014r. do dnia 31 grudnia 2014r.

Oskarżony P. K. jest 43 - letnim mężczyzną, posiada wykształcenie podstawowe, bez zawodu, utrzymuje się z prac dorywczych, z których uzyskuje dochód miesięczny w wysokości 2.000 zł netto. Oskarżony jest kawalerem i nie ma nikogo na swoim utrzymaniu.

Oskarżony był dotychczas 21 razy karany.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

1.  częściowo wyjaśnień oskarżonego P. K. k. 280-281, k. 302-303 w zw. z k. 385;

2.  zeznań świadków:

- M. S. (1) k. 97-98 w zw. z k. 340-341;

- M. Z. (1) k. 108-109 w zw. z k. 340;

- P. W. (1) k. 119-120 w zw. z k. 339-340;

- J. M. (1) k. 126-127 w zw. z k. 29-29v akt II Ko 1483/17;

- D. S. k. 132-133 w zw. z k. 22-22v akt VII Ko 2576/17;

- A. G. (1) k. 137-138 w zw. z k. 30-31 akt VII Ko 371/17;

- D. P. k. 145-147 w zw. z k. 440;

- Ł. K. (1) k. 195-196 w zw. z k. 386;

- M. G. k. 236-236v w zw. z k. 439v-440;

3.  dokumentów:

- zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z załącznikami k. 1-9;

- ogłoszenia, wydruków wiadomości sms oraz potwierdzenia przelewu (M. S.) k. 99-103;

- korespondencji email oraz potwierdzenia przelewu (M. Z.) k. 112-116;

- potwierdzenia przelewu oraz wydruku wiadomości sms (P. W.) k. 121-122;

- wydruku korespondencji email oraz potwierdzenia przelewu (J. M.) k. 128-129;

- wydruku ogłoszenia oraz potwierdzenia przelewu (A. G.) k. 139-141;

- wydruku korespondencji email oraz potwierdzenia przelewu k. 150-157;

- notatek urzędowych z dnia 3.03.2016 k. 173, k. 174;

- informacji o operatorach sieci komórkowych k. 175-181;

- potwierdzenia przelewu (Ł. K.) k. 196;

- informacji z Banku (...) k. 242;

- notatki urzędowej z dnia 25.04.2016r. k. 252-254;

- wyroku z dnia 28.11.2013r. k. 293-294

- notatki urzędowej z dnia 12.09.2016r. k. 297;

- opinii o skazanym wraz z danymi o pobytach i orzeczeniach k. 400-405;

- karty karnej k. 451-454;

Oskarżony P. K. przesłuchany dwukrotnie w toku postępowania przygotowawczego oraz przed Sądem I instancji nie przyznał się do zarzucanego mu przestępstwa i złożył wyjaśnienia w postępowaniu przygotowawczym. Relacje procesowe oskarżonego Sąd uznał za wiarygodne jedynie w takim zakresie, w jaki pozostawały one w zgodności z poczynionymi w przedmiotowej sprawie ustaleniami faktycznymi – w szczególności brak było przesłanek do zakwestionowania tej części wyjaśnień P. K., w których potwierdził on założenie rachunku bankowego o numerze (...), bycie jego jedynym właścicielem, czy dokonywania osobiście na podstawie dowodu osobistego wypłaty zgromadzonych na nim środków pieniężnych. Co istotne oskarżony zaprzeczył, jakoby udostępnił innej osobie swój dowód osobisty, czy ww. numer rachunku bankowego, zaś wszystkie dokumenty bankowe posiadał w swoim miejscu zamieszkania. Okoliczności te bowiem znajdowały swoje potwierdzenie w zgromadzonym w aktach niniejszej sprawy materiale dowodowym i nie wzbudzały żadnych wątpliwości.

Natomiast w pozostałym zakresie, w jakim oskarżony wyjaśnił, iż wypłacane przez niego pieniądze stanowiły wynagrodzenie za świadczone przez niego na terenie Niemiec prace budowlane, a on sam nie miał świadomości z jakiego źródła w rzeczywistości pochodziły i nie wiedział o wystawianych na portalu internetowym (...) ogłoszeniach, raziły wręcz swoją naiwnością i nie sposób było dać im wiary. Zgodnie bowiem ze słowami oskarżonego, to miał on na swoje konto w Banku (...) otrzymywać wynagrodzenie za pracę świadczoną na terenie Niemiec, przy czym nie pamiętał okresów, w jakich tam przebywał, nie znał języka i nie miał kontaktu ze znajomym, który mu tą pracę załatwił. Co więcej z jednej strony oskarżony twierdził, iż wynagrodzenie za pracę otrzymywał do ręki i miały to być kwoty rzędu 300-500 euro, by z drugiej wskazywać, iż myślał, że pieniądze z tej pracy wpływały na jego rachunek w Banku (...). Natomiast po skonfrontowaniu oskarżonego w toku przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym z wydrukiem historii operacji z należącego do niego konta, gdzie próżno było szukać przekazów pieniężnych z Niemiec stanowiących wynagrodzenia za pracę, oskarżony zaczął podnosić, że nie zna źródła pochodzenia tych pieniędzy. Przyjęta przez niego zatem wersja o wpłacaniu na jego konto wynagrodzenia za pracę okazała się być kompletnie niewiarygodna. Podobnie jak nie zasługujące na wiarę były relacje procesowe oskarżonego odnośnie jego niewiedzy i braku świadomości odnośnie tego, z jakiego źródła pochodziły wpłacane na jego konto środki pieniężne. Przede wszystkim analiza historii operacji dokonywanych na rachunku bankowym należącym do oskarżonego wskazuje, że każdorazowo wypłat dokonywał on tuż po (w tym samym dniu, bądź następnego) przelaniu środków przez pokrzywdzonych i to dokładnie w wysokościach odpowiadających sumie wpłaconych pieniędzy. Ponadto jak wynika z materiału dowodowego, oskarżony pozostawał w kontakcie telefonicznym z dwoma numerami telefonów, z którymi z kolei z uwagi na podanie ich w ogłoszeniach, kontaktowali się pokrzywdzenia w przedmiotowej sprawie. Abstrahując już od powyższego, co samo w sobie w ocenie Sądu I instancji wskazuje na pełną świadomość po stronie oskarżonego odnośnie źródła pochodzenia znajdujących się na jego rachunku bankowym kwot, to niedorzecznym jest, ażeby P. K. przez okres ponad dwóch miesięcy nie zainteresował się, skąd są owe pieniądze – skoro pojawiał się w urzędzie pocztowym regularnie zawsze po dokonaniu wpłat tytułem zaliczek przez pokrzywdzonych i dokonywał wypłat w kwotach odpowiadających sumie przelanych pieniędzy, to miało to miejsce tyko dlatego, że wiedział on i miał świadomość pochodzenia wskazanych środków finansowych. W przeciwnym razie z pewnością próbowałby on ustalić, skąd te pieniądze pochodziły. Oskarżony nie mógł myśleć, że było to jego przekazywane z Niemiec wynagrodzenia za pracę, albowiem po pierwsze pracując na czarno zarobki przekazywane są do ręki, ażeby uniknąć pozostawiania śladów po nielegalnym zatrudnieniu, po wtóre zaś określony kurs euro nigdy nie prowadziłyby do tego, ażeby wynikająca z przeliczenia kwota była tzw. kwotą okrągłą, to jest bez miejsc po przecinku. Następnie, po konfrontacji z wydrukiem historii operacji, P. K. twierdził, że nie sprawdzał pochodzenia znajdujących się na jego koncie bankowym środków dążąc tym samym do wykazania swojej nieświadomości w zakresie tego, że rzeczona gotówka pochodziła z przestępstw oszustwa przy pomocy portalu internetowego (...), co pozostawało w oczywistej sprzeczności z dokonanymi ustaleniami, iż miał on kontakt telefoniczny z numerami (...), które zostały wykorzystane do wyłudzenia od pokrzywdzonych zaliczek pieniężnych.

Zeznania świadków - pokrzywdzonych M. S. (1), M. Z. (1), P. W. (1), J. M. (1), D. S., A. G. (1), D. P. oraz Ł. K. (1) okazały się być wiarygodne w całości i przydatne dla dokonania ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie, jak również znalazły potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym, a przede wszystkim dokumentach bankowych w postaci potwierdzeń dokonania przelewów, czy wydruku historii operacji na rachunku bankowym należącym do oskarżonego P. K.. Wszyscy ww. świadkowie w sposób spójny oraz logiczny opisali przebieg zdarzeń, jakie poprzedzały dokonanie przez nich przelewu pieniędzy na rachunek bankowy należący do oskarżonego. Co więcej sposób, w jaki dokonane zostały wyłudzenia był praktycznie identyczny w odniesieniu do wszystkich pokrzywdzonych. Sąd Rejonowy zauważa, iż relacje procesowe ww. świadków, jakie złożyli oni w toku postępowania przygotowawczego, były bardziej szczegółowe i dokładne, aniżeli ich zeznania przed Sądem I instancji, co w oczywisty sposób wynikało z dalszej odległości czasowej, jaka upłynęła od popełnienia na ich szkodę przestępstwa oszustwa i okoliczność ta w żaden sposób nie mogła dyskredytować złożonych przez nich zeznań, tym bardziej, że jak już powyżej wspomniano, znalazły one swoje odzwierciedlenie w dokumentach bankowych, jak również wydrukach korespondencji mailowej, czy smsowej oraz załączonych treściach ogłoszeń z portalu internetowego (...).

Jakkolwiek Sąd Rejonowy nie znalazł przesłanek do zakwestionowanie relacji procesowych M. G. , to miały one znikome znaczenie dla rekonstrukcji stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie, albowiem świadek nie miał żadnej wiedzy odnośnie samego przebiegu popełnienia przestępstwa, potwierdził jedynie, niekwestionowany zresztą przez żadną ze stron, fakt podpisania z oskarżonym umowy o otwarcie rachunku w Banku (...).

Podstawą wyrokowania Sąd uczynił także pozostały materiał dowodowy zebrany w sprawie w postaci dokumentów, ujawnionych na rozprawie w trybie art. 393 i 394 k.p.k., wskazanych w protokole rozprawy głównej. Są to w przeważającej części dokumenty procesowe, urzędowego pochodzenia, sporządzone przez kompetentne osoby zgodnie z zakresem ich kwalifikacji i uprawnień, a w związku z tym wiarygodność i autentyczność tych dokumentów nie budziła wątpliwości stron i również Sąd nie znalazł żadnych podstaw do ich podważania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Poddając gruntownej, a jednocześnie swobodnej ocenie zgromadzony w przedstawionej sprawie materiał dowodowy, kierując się przy tym wskazaniami zawartymi w przepisach art. 7 i 410 k.p.k., Sąd uznał winę oskarżonego w zakresie czynu przypisanego mu w części orzekającej niniejszego rozstrzygnięcia za bezsporną oraz w pełni udowodnioną i zakwalifikował opisane w stanie faktycznym zachowanie oskarżonego jako przestępstwo z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Zgodnie z treścią art. 291 § 1 k.k. odpowiedzialności karnej podlega, kto rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego nabywa lub pomaga do jej zbycia, albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia.

Przez przyjęcie należy rozumieć objęcie rzeczy we władanie w imieniu i interesie innego podmiotu niż paser. Potencjalny krąg czynności jest tu więc szeroki w grę wchodzi tu przewóz, przechowywanie czy też inne dzierżenie rzeczy np. w celu ich przetworzenia. „ Przyjęcie rzeczy" różni się od " nabycia" charakterem władztwa. O ile przy nabyciu jest ono trwałe, o tyle przy przyjęciu – nie. Przyjęcie rzeczy oznacza zatem przejęcie przez pasera władztwa nad rzeczą w celu określonym w porozumieniu z osobą przekazującą rzecz. Istota " przyjęcia" sprowadza się do ograniczonego władztwa nad rzeczą po stronie przyjmującego rzecz, który nie może postępować z nią w sposób dowolny. Może tu chodzić o przechowanie, użyczenie, użytkowanie, przerobienie, dalsze przekazanie osobie trzeciej itp. ( zob. E. Guzik-Makaruk, E. Pływaczewski, [w:] R. Zawłocki (red.), System Prawa Karnego, t. 9, s. 257; A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. III, 2008, s. 418–419).

Przedmiotem czynności sprawczej jest rzecz uzyskana za pomocą czynu zabronionego. Wykładnia pojęcia " rzecz" wobec niezdefiniowania go przez Kodeks karny dokonywana jest zasadniczo na podstawie Kodeksu cywilnego ( zob. E. Guzik-Makaruk, E. Pływaczewski, [w:] R. Zawłocki (red.), System Prawa Karnego, t. 9, s. 254). W przypadku paserstwa jego przedmiotem może być każda rzecz, zatem zarówno ruchoma, jak i nieruchomość. Zgodnie z art. 115 § 9 k.k. rzeczą ruchomą lub przedmiotem jest także polski albo obcy pieniądz lub inny środek płatniczy, środek pieniężny zapisany na rachunku oraz dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach, albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce.

Dla popełnienia paserstwa we wszystkich jego formach konieczna jest świadomość sprawcy, że rzecz będąca przedmiotem jego działania została uzyskana za pomocą czynu zabronionego, albo świadomość możliwości pochodzenia tej rzeczy z czynu zabronionego. Dla wypełnienia znamion strony podmiotowej przestępstwa określonego w art. 291 k.k. nie jest konieczna natomiast świadomość sprawcy dotycząca okoliczności związanych z popełnieniem czynu zabronionego, z którego pochodzi rzecz stanowiąca przedmiot jego działania. W szczególności nie jest konieczne, aby paser miał świadomość, za pomocą jakiego konkretnie czynu zabronionego rzecz została uzyskana, ani też świadomość okoliczności, czasu i miejsca popełnienia tego czynu zabronionego. Świadomość pochodzenia rzeczy z czynu zabronionego musi istnieć w chwili dokonywania przestępstwa paserstwa, a więc w momencie nabywania, przyjmowania lub pomocy do zbycia lub ukrycia tej rzeczy przez sprawcę ( por. J. Makarewicz, Kodeks karny z komentarzem, s. 423).

Świadomość pochodzenia rzeczy z czynu zabronionego oceniać należy na podstawie znanych osobie nabywającej te rzeczy okoliczności związanych z czasem przed popełnieniem czynu lub z czasem jego dokonywania. Świadomości tej nie należy ustalać na podstawie faktów, które nastąpiły po dokonaniu czynu, jeżeli z faktów tych nie można wyciągnąć poprawnego pod względem logicznym i zgodnego z zasadami doświadczenia życiowego wniosku o istnieniu okoliczności świadczących o świadomości pochodzenia rzeczy z czynu zabronionego w chwili dokonywania czynu opisanego w art. 291 k.k. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1972r., II KR 162/72, OSNKW 1973, nr 4, poz. 46). Znamiona strony podmiotowej paserstwa zostają wypełnione zarówno wtedy, gdy sprawca wie (ma pełną świadomość), że nabywane przez niego rzeczy zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego, jak i wówczas, gdy na podstawie okoliczności związanych z nabywaniem rzeczy poweźmie przypuszczenie, że pochodzą one z czynu zabronionego. W tym drugim przypadku przestępstwo paserstwa popełnione jest umyślnie, przy czym w odniesieniu do tej części znamion cum dolo eventuali ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 września 1994r., II Akr 141/94, KZS 1994, z. 10, poz. 14).

W zakresie przestępstwa ciągłego stypizowanego w art. 12 k.k. wskazać należy, iż zgodnie chociażby z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 6.07.2010r. wydanym w sprawie II AKa 55/10 KZS 2010/12/53 do jego znamion zalicza się:

1/ dopuszczenie się co najmniej dwóch zachowań,

2/ z góry powzięty zamiar sprawcy,

3/ krótkie odstępy czasu pomiędzy poszczególnymi zachowaniami.

Dopiero łączne spełnienie wyżej wymienionych przesłanek sprawia, że zachowanie sprawcy stanowi jednolitą całość, traktowaną jako jedna podstawa kwalifikacji prawnej mimo, że wchodzą w jej skład różnorakie czynności. Przestępne zachowanie w ramach czynu ciągłego jest bowiem popełnione niejako w sposób ratalny. Instytucja czynu ciągłego jest także instytucją obligatoryjną prawa karnego. Znaczy to tyle, że jeżeli sąd ustali, że zachodzą przesłanki dla jego zastosowania, to nie ma żadnej fakultatywności w tym zakresie, lecz musi w wyroku przypisać oskarżonemu czyn z art. 12 k.k. „ Z góry powzięty zamiar” należy rozumieć jako zamiar objęty umyślnością (w postaci zamiaru bezpośredniego lub ewentualnego). Jednocześnie musi być to zamiar powzięty najpóźniej w chwili popełnienia pierwszego zachowania wchodzącego w skład czynu ciągłego. Z kolei krótkie odstępy czasu jako następny warunek konieczny do skorzystania z instytucji czynu ciągłego oznaczają zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym i częścią doktryny prawa karnego odstępy nieprzekraczające kilku miesięcy.

Zgodnie z regulacją art. 64 § 1 k.k. jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych, mając na względzie przytoczone powyżej teoretyczne rozważania, nie budzi najmniejszych wątpliwości fakt wypełnienia przez oskarżonego P. K. znamion zarówno strony przedmiotowej, jak i podmiotowej przestępstwa z art. 291 § 1 k.k. Oskarżony, który mając pełną wiedzę i świadomość, iż wpłacane na należący do niego rachunek bankowy pieniądze od pokrzywdzonych na poczet ogłoszeń wystawianych na portalu internetowym (...).pl, pochodziły z przestępstwa, tj. zostały wyłudzone za usługi i świadczenia, których w rzeczywistości nie zamierzano zrealizować, przyjmował je na swoje konto bankowe, po czym, dokonywał ich wypłaty. O świadomości oskarżonego P. K. co do źródła pochodzenia przelanych środków pieniężnych świadczył zarówno jego kontakt telefoniczny z numerami komórkowymi podawanymi w ogłoszeniach, na które dzwonili pokrzywdzeni celem ustalenia szczegółów związanych z zakupem przedmiotów czy usług, jak również zbieżność czasowa pomiędzy wykonywanymi przez pokrzywdzonych przelewami, a wypłacaniem przez niego środków i to w kwotach odpowiadających każdorazowo sumie przekazanych pieniędzy, a nadto jednoznacznie niewiarygodne jego relacje procesowe odnośnie źródła pochodzenia gotówki, jaka pojawiała się na należącym do niego i tylko i wyłącznie przez niego obsługiwanym rachunku w Banku (...).

Mając na względzie przytoczone powyżej teoretyczne rozważania, nie budzi najmniejszych wątpliwości fakt wypełnienia przez oskarżonego znamion zarówno strony przedmiotowej i podmiotowej przestępstwa z art. 291 § 1 k.k. w warunkach przestępstwa ciągłego. Jak wynika bowiem z poczynionych ustaleń, na przestrzeni ponad dwóch miesięcy, przyjął on na swój rachunek bankowy środki pieniężne w kwocie 2080 zł, które przelewane były w odstępie od kilku do kilkunastu dni. Tym samym zachowane zostało kryterium krótkich odstępów czasu w ramach zarzucanego w wyroku przestępstwa. W zakresie zaś działania przez oskarżonego ze z góry podjętym zamiarem, to istniejący z góry zamiar nie zakłada konieczności tego, aby sprawca miał świadomość, ilu dokładnie zachowań składających się na przestępstwo ciągłe się dopuści. Decydujące jest, aby miał zamiar jego popełnienia przy każdej nadarzającej się sposobności. ( patrz orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9.03.2006r. OSNKW 5/2006 poz. 50). Krótkie odstępy czasu to według orzecznictwa okresy nawet do kilku miesięcy. Skoro oskarżony przyjmował na swoje konto pieniądze ośmiokrotnie na przestrzeni ponad dwóch miesięcy oznacza to, iż zakładał popełnianie przestępstw przy każdej nadarzającej się okazji.

Przy czym oskarżony P. K. odnośnie przypisanego mu przestępstwa działał w warunkach recydywy zwykłej, albowiem dopuścił się on tego czynu w przeciągu 5 lat po odbyciu w okresie od dnia 31 marca 2014r. do dnia 31 grudnia 2014r. kary 1 roku pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 28 listopada 2013r., sygn. akt VI K 1618/13 za przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. i art. 283 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd wymierzył za to oskarżonemu na podstawie art. 291 § 1 k.k. karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności. Miarkując okoliczności dotyczące wymiaru kary Sąd poczytał na korzyść oskarżonego fakt naruszenia przez niego dobra o charakterze wyłącznie materialnym. Jako okoliczność obciążającą należy uznać jego dotychczasową wielokrotną – 21 razy – karalność.

W oparciu o dyspozycję art. 46 § 2 k.k. Sąd I instancji zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych kwot, jakie każdorazowo przelali oni na należący do niego rachunek bankowy, tj. kwoty 200 z na rzecz P. W. (1), kwoty 240 zł na rzecz M. Z. (1), kwoty 320 zł na rzecz M. S. (1), kwoty 280 zł na rzecz Ł. K. (1), kwoty 200 zł na rzecz J. M. (1), kwoty 120 zł na rzecz D. S., kwoty 500 zł na rzecz A. G. (1) oraz kwoty 500 zł na rzecz D. P..

O kosztach pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o wskazane w wyroku przepisy.

Sąd I instancji odstąpił od obciążania oskarżonego kosztami postępowania i opłatą sądową uznając, iż w sytuacji oskarżonego z orzeczoną bezwzględną karą pozbawienia wolności, jego aktualnym osadzeniem w innej sprawie oraz obowiązkiem naprawienia szkody, próba egzekucji kosztów i opłaty będzie oczywiście nieskuteczna i spowoduje po stronie Skarbu Państwa tylko nieuzasadnione zaangażowanie sił i środków, generując dodatkowe koszty.

/-/ SSR Izabela Hantz - Nowak