Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XVIII C 899/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 19 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XVIII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Ławrynowicz

Protokolant: st.sekr. sąd. Karolina Jeżewska

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2018 r. w Poznaniu na rozprawie

sprawy z powództwa

W. S. (1)

przeciwko

(...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia 445.000 zł (czterysta czterdzieści pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 12 maja 2015 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda tytułem renty po 4.850,86 zł (cztery tysiące osiemset pięćdziesiąt złotych i osiemdziesiąt sześć groszy) miesięcznie, płatne z góry, do 10-tego dnia każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym upadnie zabezpieczenie orzeczone w niniejszej sprawie postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 4 grudnia 2015 r., zmienionym postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 marca 2016 r. w sprawie I ACz 285/16

3.  oddala powództwo o zadośćuczynienie i rentę w pozostałym zakresie;

4.  umarza postępowanie w części dotyczącej roszczenia o odszkodowanie;

5.  kosztami procesu obciąża powoda i pozwanego po połowie i w związku z tym:

a)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

b)  nakazuje ściągnąć od powoda, z zasądzonego roszczenia, na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu 27.750 zł tytułem ½ opłaty sądowej od pozwu i 1.712,75 zł tytułem ½ wydatków,

c)  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu 27.750 zł tytułem ½ opłaty sądowej od pozwu i 1.712,75 zł tytułem ½ wydatków.

/-/ SSO Magdalena Ławrynowicz

Sygnatura akt XVIII C 899/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 kwietnia 2015 r. powód W. S. (1) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 1.050.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 8 maja 2015r. do dnia zapłaty, w tym kwoty 1.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 50.000 zł tytułem odszkodowania w związku z poniesioną szkodą majątkową, nadto bezterminowej miesięcznej renty w kwocie 5.000 zł płatnej do 10 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Powód wniósł także o udzielenie zabezpieczenia roszczenia z tytułu renty poprzez zobowiązanie pozwanego do uiszczenia na jego rzecz na czas trwania procesu kwoty 5.000 zł miesięcznie do dnia 10 każdego miesiąca wraz z odsetkami z tytułu zwłoki.

Uzasadniając żądanie pozwu wskazał, że w dniu 19 stycznia 2015r. kierujący pojazdem marki M. nr rej. (...) spowodował wypadek komunikacyjny, w wyniku którego powód doznał obrażeń w postaci m.in. utraty wzroku w lewym oku, uszkodzenia lewej gałki ocznej, krwiaka w gałce ocznej lewej, złamania kręgu szyjnego, złamania bliższego końca kości ramiennej lewej, mnogiego złamania barku lewego, wieloodłamowego złamania łopatki lewej, licznych złamań żeber, ostrej niewydolności oddechowej, odmokrwiaku jamy opłucnej, odmy opłucnowej lewostronnej z krwotokiem do jamy opłucnowej, złamania kości nosowej, uszkodzenia mechanicznego języka, uszkodzenia podniebienia, stłuczenia płuc, wstrząśnienia mózgu oraz pogorszenia stanu psychicznego. Powód wskazał, że na skutek wypadku nie może pracować już w spółce, gdzie był wieloletnim pracownikiem, nie może realizować sowich pasji, potrzebując pomocy i opieki w zwykłych czynnościach życia codziennego. Nadto powód ma problemy ze wzrokiem co także ogranicza mu codzienne funkcjonowanie. Chcąc dojechać do lekarza zmuszony jest korzystać z pomocy osób trzecich. Sprawca zdarzenia legitymował się polisą ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwanym.

Powód wyjaśnił nadto, że wskutek wypadku utracił całkowicie zdolność do pracy zarobkowej, jak również zwiększyły się jego potrzeby oraz zmniejszyły widoki na powodzenia na przyszłość co uzasadnia żądanie zasądzenia od pozwanego na jego rzecz bezterminowej renty w kwocie 5.000 zł miesięcznie na podstawie art. 444 § 2 k.c.

Postanowieniem z dnia 4 maja 2015 r. powód został zwolniony od kosztów sądowych w całości.

W odpowiedzi na pozew z dnia 25 maja 2015 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa, jak też wniosku o zabezpieczenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając powyższe pozwany przyznał, że jako ubezpieczyciel przejął częściową odpowiedzialność za skutki wypadku drogowego z dnia 19 stycznia 2015 r. i przeprowadził postępowanie likwidacyjne pomimo, że na datę odpowiedzi na pozew wyrok wydany w postępowaniu karnym jest nieprawomocny. Pozwany wskazał, że w toku postepowania likwidacyjnego ustalono, że wobec powoda kontynuowane jest leczenie i obecnie trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 26%. Powód co do zasady korzystający ze świadczeń opieki zdrowotnej w ramach NFZ dotychczas przedłożył jedynie jeden rachunek dotyczący kosztów leczenia, które zostały powodowi zwrócone przez stronę pozwaną. W ramach likwidacji szkody przyznane zostało powodowi zadośćuczynienie w kwocie 40.000 zł, zwrócono koszty leczenia w kwocie 100 zł i opieki w kwocie 1.808 zł, przy czym przy ustaleniu wysokości odszkodowań pozwany miał na względzie, że powód cały czas się leczy i będzie wymagał rehabilitacji po zakończeniu leczenia. Tym samym w ocenie pozwanego roszczenia powoda są przedwczesne i wygórowane. Pozwany wskazał, że okoliczności zdarzenia jakiemu w dniu 19 stycznia 2015 r. uległ powód nie zostały jeszcze ostatecznie wyjaśnione, z kolei powód dochodzonych w sprawie roszczeń nie wykazał w sposób należyty, nie przedstawiając na ich potwierdzenie żadnych dowodów. Dalsze decyzje pozwanego o rodzaju i wysokości należnych świadczeń nie mogły zostać na tym etapie wydane, a materiał zebrany w postępowaniu likwidacyjnym nie pozwolił na ustalenie prawa powoda do renty.

Na rozprawie w dniu 29 maja 2015 r. pełnomocnik strony pozwanej wobec wniosku powoda o udzielenie zabezpieczenia zobowiązał się w imieniu pozwanego do przekazania na rzecz powoda w terminie 10 dni na rachunek bankowy powoda 10.000 zł tytułem zaliczki na poczet przyszłych kosztów leczenia w związku z wypadkiem z dnia 19 stycznia 2015 r. oraz do przekazywania na rzecz powoda miesięcznie kwoty 367,66 zł tytułem zabezpieczenia roszczenia w zakresie utraconych dochodów począwszy od stycznia 2015 r., przy czym za dalsze okresy płatne będą do 10-tego dnia każdego miesiąca począwszy od czerwca 2015 r. Wobec powyższego pismem procesowym z dnia 15 czerwca 2015 r. powód cofnął wniosek o udzielenie zabezpieczenia, a Sąd postanowieniem z dnia 23 czerwca 2015 r. umorzył postępowanie wywołane wnioskiem powoda o udzielenie zabezpieczenia.

Pismem z dnia 5 listopada 2015 r. powód ponownie wniósł o udzielenie zabezpieczenia roszczenia tytułu renty poprzez zobowiązanie pozwanego do uiszczania na jego rzecz na czas trwania procesu kwoty 5.000 zł miesięcznie do dnia 10 każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2015 r. Sąd udzielił powodowi zabezpieczenia zobowiązując pozwanego by na czas trwania procesu płacił na rzecz powoda kwotę 1.500 złotych miesięcznie, z góry, do 10 – tego dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności, począwszy od listopada 2015 r., oddalając wniosek o udzielenie zabezpieczenia w pozostałym zakresie. Postanowieniem z dnia 24 marca 2016 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu, na skutek zażalenia powoda, zmienił postanowienie z dnia 4 grudnia 2015 r. w ten sposób, że zasądzoną kwotę 1.500 zł miesięcznie podwyższył do kwoty 3.487,66 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 7 listopada 2017 r. powód zmodyfikował żądanie pozwu w zakresie roszczenia o odszkodowanie, wnosząc o zasądzenie w miejsce kwoty 50.000 zł kwoty 12.850 zł tytułem zwrotu kosztów opieki w okresie od 12 lutego 2015 r. do 31 października 2015r. oraz kwoty 12.195 zł tytułem odszkodowania w zakresie utraconego zarobku w okresie od 20 stycznia 2015r. do 31 października 2017 r., w pozostałym zakresie podtrzymując żądanie pozwu.

Na rozprawie w dniu 8 grudnia 2017 r. pełnomocnik pozwanego oświadczył, że strony doszły do porozumienia w sprawie dochodzonego przez powoda odszkodowania co do kwoty 12.850 zł z tytułu poniesionych kosztów opieki oraz kwoty 6.000 zł z tytułu utraconego zarobku. Wobec powyższego strony zawarły ugodę, na podstawie której tytułem zaspokojenia roszczenia powoda z tytułu odszkodowania zgłoszonego pozwem w niniejszej sprawie na kwotę 50.000 zł pozwany zobowiązał się zapłacić na rzecz powoda kwotę 18.850 zł tytułem zwrotu kosztów opieki oraz z tytułu utraconego zarobku za okres od dnia wypadku do 31 października 2015r., w terminie do 15 grudnia 2017r., wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności.

W pozostałym zakresie strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 19 stycznia 2015 r., około godziny 5:15 J. M. kierujący samochodem ciężarowym marki M. w trakcie wykonywania manewru wyprzedzania potracił powoda, poruszającego się na przeciwległym pasie ruchu, na motorowerze marki H. (...).

Dowód: zaświadczenie o zdarzeniu drogowym z dnia 30 stycznia 2015 r. (k.31).

J. M. objęty był ochroną ubezpieczeniową w zakresie odpowiedzialności cywilnej na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z pozwanym jako ubezpieczycielem.

Bezsporne

Wskutek wyżej wymienionego wypadku drogowego powód doznał wielomiejscowych i wielonarządowych obrażeń ciała w postaci: wstrząśnienia mózgu, złamania kości nosa, urazowego i pełnościennego uszkodzenia gałki ocznej, złamania wyrostka poprzecznego 7 kręgu szyjnego, złamania 9 żeber po stronie lewej, stłuczenie płuca lewego z odmą i krwiakiem lewej jamy opłucnowej, wieloodłamowego złamania końca bliższego kości ramiennej lewej, wieloodłamowego złamania łopatki lewej, licznych powierzchniowych otarć naskórka skóry głowy, ran ciętych okolicy brody i ran języka, a ponadto uszkodzenia lewej gałki ocznej – ślepoty i stłuczenia płuc z ostrą niewydolnością oddechową.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 11 maja 2015 r. Sąd Rejonowy w Środzie Wielkopolskiej uznał J. M. za winnego czynu popełnionego w ten sposób, że w dniu 19 stycznia 2015 r. około godziny 05:15 w ciągu drogi (...) pomiędzy miejscowościami C. i P. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym i nieumyślnie spowodował wypadek drogowy w ten sposób, że kierując samochodem marki m. (...) numer rejestracyjny (...) podczas wykonywania manewru wyprzedzania nie zachował szczególnej ostrożności polegającej na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie, nie upewnił się co do możliwości i dostatecznego miejsca do wyprzedzania, w wyniku czego doprowadził do zderzenia z jadącym z przeciwnego kierunku ruchu motorowerem marki H.-C., numer rejestracyjny (...), wskutek czego kierujący tym pojazdem doznał obrażeń ciała w postaci wieloodłamowego złamania łopatki, głowy i końca bliższego trzonu kości ramieniowej, licznych złamań żeber po stronie lewej, wstrząśnienia mózgu i odmokrwiaka jamy opłucnowej lewej, co spowodowało naruszenie czynności narządu ciała na okres powyżej 7 dni oraz uszkodzenie lewej gałki ocznej – ślepoty stanowiące ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci pozbawienia człowieka wzroku w rozumieniu art. 156 § 1 k.k. i stłuczenia płuc z ostrą niewydolnością oddechową stanowiące chorobę realnie zagrażającą życiu w rozumieniu art. 156 § 1 k.k., tj. przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. skazując go na karę dwóch lat pozbawienia wolności. Od sprawcy na rzecz powoda zasądzona została kwota 15.000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej II Wydział Karny z dnia 11 maja 2015 r. II K 147/15 (k. 176 – 176v).

Z miejsca zdarzenia powód został przewieziony karetką pogotowania ratunkowego do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Szpitala (...) w Ś.. Po ocenie stanu klinicznego i wykonaniu wstępnych badań diagnostycznych powód został przekazany na Oddział Chirurgii Ogólnej z Pododdziałem Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu. Powodowi wykonano drenaż jamy opłucnowej lewej, założono cewnik, unieruchomiono kończynę górną w temblak, zaopatrzono chirurgicznie rany powłok ciała oraz zastosowano leczenie farmakologiczne. Dnia 20 stycznia 2015 r. powód został skierowany na Oddział Chirurgii Ogólnej i Obrażeń Wielonarządowych (...) Szpitala Miejskiego im. (...) w P.. Powód znajdował się w stanie ciężkim, wykazywał ograniczoną zdolność do zrozumienia swojej sytuacji i poważne zaburzenia widzenia. W dniu 21 stycznia 2015 r. powód został przeniesiony na Oddział Okulistyczny, gdzie w znieczuleniu ogólnym został poddany leczeniu operacyjnemu gałki ocznej oka lewego polegającemu na zszyciu ran twardówki, rogówki i spojówki. Z powodu narastających cech niewydolności oddechowej powód został przekazany na Oddział Intensywnej Terapii, gdzie przeprowadzono wentylację mechaniczną, kontynuowano drenaż opłucnowy, zastosowano przetoczenie czerwonych krwinek i osocza, analgosedację i antybiotykoterapię. Powód był również konsultowany okulistycznie, neurochirurgicznie i w dziedzinie chirurgii urazowej. Jego stan był określany jako ciężki i bardzo ciężki. Od dnia 23 stycznia 2015 r. powód był karmiony przez sondę. Od dnia 26 stycznia 2015 r. stan zdrowia powoda ulegał stopniowej poprawie, w związku z czym w dniu 27 stycznia 2015 r. został odłączony od respiratora i ekstubowany. W dniu 28 stycznia 2015 r. podjęto próby doustnego karmienia powoda. W dniu 29 stycznia 2015 r. powód został przeniesiony na Oddział Chirurgii Urazowej, gdzie usunięto dren opłucnowy, wykonano dalsze badania diagnostyczne, obserwacje oraz konsultowano powoda w klinice Chirurgii Ręki w Szpitalu (...) w P..

W okresie 26-29 stycznia 2015 r. przeprowadzono też wstępną rehabilitację powoda. Powód był poddawany zabiegom fizjoterapeutycznym polegającym na ćwiczeniach biernych, kinezyterapii oddechowej, pionizacji na łóżku pacjenta i pionizacji na łóżku z opuszczonymi nogami. W dniu 11 lutego 2015 r. powód został wypisany do domu. W zaleceniach wskazano ponowne zgłoszenie się do placówki szpitalnej w dniu 23 marca 2015 r. celem dalszego leczenia złamania bliższego kości ramiennej lewej, unieruchomienie w ortezie barkowo-ramiennej lewej kończyny górnej, ćwiczenia zginania w możliwym zakresie ruchu w stawach łokciowym, nadgarstkowym, palców lewej kończyny górnej. W trakcie ponownej hospitalizacji powoda w dniach 23 - 27 marca 2015 r. dokonano oceny zrostu kostnego po wielofragmentowym złamaniu bliższym końca kości ramiennej lewej; badanie RTG wykazało postępujący zrost odłamów, bez wskazań dalszego leczenia operacyjnego. Powód został wypisany do domu z zaleceniem dalszego leczenia w poradni ortopedycznej.

Dowód: historia choroby ogólna z pobytu na Oddziale Ratunkowym Szpitala (...) w Ś. W.. (luzem w aktach), opisy badań radiologicznych (luzem w aktach), pismo z dnia 20 stycznia 2015 r. (k. 39), zaświadczenie z dnia 4 lutego 2015 r. (k. 40), skierowanie do szpitala z dnia 20 stycznia 2015 r. (k. 41), historia choroby (k. 44 – 47), księga bloku operacyjnego (k. 51), konsultacja w dziedzinie chirurgii urazowej (k. 57), historia choroby – część wypisowa (k. 76), karta informacyjna z leczenia szpitalnego z dnia 11 lutego 2015 r. (k. 77 – 78), karta informacyjna z leczenia szpitalnego z dnia 29 stycznia 2015 r. (k. 79 – 85), karta zabiegów fizjoterapeutycznych (k. 86), obserwacje lekarskie (k. 95 – 98), karty dobowe leczenia i pielęgnacji (k.380-386, 387-393, 394-400, 401-407, 408-414, 415-421, 422-429, 430-436, 437-442), zgoda na wykonanie zabiegu operacyjnego (k.339-339v, 340), karta przyjęcia na Oddział Chirurgii Ogólnej i obrażeń wielonarządowych (k.341-342v), karta konsultacji przedoperacyjnej (k.345), księga bloku operacyjnego (k.443), pismo ordynatora Oddziału Chirurgicznego (k.347), wyniki badań (k.350-352, 355,356,378,379), dokumenty konsultacji okulistycznych (k.444, 445, 446), obserwacje pielęgniarskie (k.447-453), epikryza z dnia 27 marca 2017 r. (luzem w aktach).

Na skutek doznanych urazów powód wymagał rehabilitacji, w szczególności w zakresie lewej ręki. Wobec powyższego powód korzystał z zabiegów fizjoterapeutycznych w wymiarze – co do zasady – dwóch zabiegów w tygodniu. Zabiegi te powód otrzymywał w ramach prywatnej oraz publicznej opieki zdrowotnej (10 zabiegów rocznie refunduje powodowi Narodowy Fundusz Zdrowia). Jedna wizyta u fizjoterapeuty (RehaEfekt), obejmująca PNF, terapię manualną i masaż głęboki to koszt 50 zł.

Dowód: rachunek z RehaEfekt z nr 9 (k.213), zeznania świadka G. S. (k. 215), zeznania powoda (elektroniczny protokół rozprawy – płyta CD).

Wobec rozpoznanych u powoda zaburzeń adaptacyjnych wywołanych zdarzeniem z dnia 19 stycznia 2015 r. powód od dnia 2 marca 2015 r. leczył się w poradni zdrowia psychicznego. W początkowym okresie leczenia powód korzystał z konsultacji psychiatrycznych jeden raz w miesiącu, następnie częstotliwość wizyt została ograniczona do jednego spotkania na dwa miesiące. Koszt wizyty to 120 zł. Leczenie ma postać farmakoterapii.

Dowód: historia choroby poradni zdrowia psychicznego (k. 102-103), karty dotyczące leczenia w poradni zdrowia psychicznego nr PSY 344 (k. 213, 244-251), zeznania świadka G. S. (k. 215), paragon fiskalny z 18 czerwca 2015 r. (k. 213), zeznania powoda (elektroniczny protokół rozprawy – płyta CD).

Wobec doznanych obrażeń oka lewego oraz ograniczenia pola widzenia oka prawego powód od dnia 6 marca 2015 r. pozostawał pod opieką poradni okulistycznej. W początkowym okresie leczenia powód korzystał z konsultacji okulistycznych jeden raz w miesiącu, obecnie częstotliwość wizyt w poradni została ograniczona do jednej wizyty na dwa miesiące. Koszt wizyty to 100 zł.

Dowód: historia choroby (k. 164 – 165), zeznania świadka G. S. (k. 215 – 216), rachunek z dnia 15 maja 2015 r. (k.131), rachunek z dnia 6 marca 2015 r. (k.131), zeznania powoda (elektroniczny protokół rozprawy – płyta CD).

Z uwagi na urazy płuc powód objęty był także opieką lekarza pulmonologa. W początkowym okresie leczenia wizyty powoda u pulmonologa miały miejsce jeden raz w miesiącu. Obecnie powód korzysta z porady lekarskiej pulmonologa średnio jeden raz na trzy miesiące. Koszt wizyty to 100 zł.

Dowód: zeznania świadka G. S. (k. 215), rachunek z 21 lipca 2015 r. (k.213).

W związku z pogorszeniem stanu zdrowia wskutek wypadku z dnia 19 stycznia 2015 r. powód przyjmował lekarstwa zapisane przez lekarza psychiatrę (Asterin i Debridat) i środki przeciwbólowe (m.in. Ketonal, Apap, Metafen). W czerwcu 2015 r. powód wydał na lekarstwa i środki pielęgnacyjne 459,41 zł, natomiast w lipcu 2015 r. – 569 zł.

Dowód: historia choroby poradni zdrowia psychicznego (k. 102-103), historia choroby (k. 157 – 160), zeznania świadka G. S. (k. 215), paragony z apteki z czerwca 2015 r. (k.213), paragony z apteki z lipca 2015 r. (k.213).

W dacie zamknięcia rozprawy powód był w stanie po urazie wielonarządowym z pęknięciem gałki ocznej lewej i wstrząśnieniem mózgu, miał znaczną dysfunkcję ruchową lewego stawu barkowego (uniemożliwiającą wykonywanie czynności samoobsługowych), ślepotę oka lewego z zanikiem gałki ocznej, ograniczenie pola widzenia oka prawego (w kwadracie górno-nosowym do 20-30 stopni, dolno-nosowym do 20-30 stopni, górno-skroniowym do 30-40 stopni, dolno-skroniowym do 45-50 stopni), astygmatyzm krótkowzroczny oka prawego. Ponadto powód cierpiał na zaburzenia adaptacyjne, które przejawiały się lękiem przed jazdą samochodem i wychodzeniem poza obręb własnej posesji, obniżonym nastrojem, poczuciem bezsensu, bezsilności, bezużyteczności. Zaburzenia te wymagają nadał farmakoterapii.

Dowód: opinia biegłego sądowego chirurga z dnia 23 września 2016 r. (k.487-490), opinia biegłego sądowego psychiatry z dnia 25 maja 2017 r. (k.535-547), opinia biegłego sądowego okulisty z dnia 27 lipca 2017 r. (k.558-560).

Z uwagi na wyżej wymienione schorzenia powód wymagał i wymaga pomocy osoby trzeciej. Opiekę nad powodem sprasowuje jego żona G. S.. Jest to pomoc w czynnościach higienicznych, ubraniu się i założeniu butów, pomiarze ciśnienia krwi, zakropleniu oczu, podaniu lekarstw, zrobieniu zakupów i przygotowywaniu posiłków, a także w sprzątaniu i praniu. Żona powoda udziela mu również pomocy psychologicznej; wspiera powoda długimi rozmowami i wspólnymi spacerami. Opiekę tę żona powoda świadczy mu codziennie, w wymiarze co najmniej 3 do 5 godzin. Nadto żona towarzyszy powodowi przy wizytach u lekarzy i wyjazdach na zabiegi rehabilitacyjne, korzystając z samochodu swojego syna. W początkowym okresie leczenia powoda koszt związany z dojazdami do lekarzy i na zabiegi rehabilitacyjne obejmował wydatki na paliwo w kwocie 100 zł tygodniowo.

Dowód: zeznania świadka G. S. (k.214-217), zeznania świadka A. S. (k.217-218), zeznania świadka D. S. (k.218-219), zeznania świadka W. S. (2) (k.219), zeznania powoda (k.220-221), pisemne oświadczenie z dnia 1 lutego 2016 r. o sprawowaniu opieki na powodem (k.312-316v), zeznania powoda (elektroniczny protokół rozprawy – płyta CD).

Powód nadal odczuwa bóle kończyny górnej i okolicy barkowej lewej ze znaczną dysfunkcją ruchową kończyny (nasilające się przy zmianie pogody, próbie aktywności ruchowej), bóle i zawroty głowy, bóle odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa promieniujące do prawej kończyny dolnej, duszność wysiłkową, okresowe bóle jamy brzusznej. Nadto u powoda, pomimo stałego leczenia farmakologicznego, utrzymują się objawy zaburzeń adaptacyjnych.

Dowód: opinia biegłego sądowego chirurga z dnia 23 września 2016 r. (k.487-490), opinia biegłego sądowego psychiatry z dnia 25 maja 2017 r. (k.535-547).

W przyszłości odczuwalne przez powoda dolegliwości bólowe mogą przybrać formę przewlekłą z nasilaniem się przy zmianie frontów atmosferycznych, przeciążeniu wysiłkiem fizycznym, w stanach wychłodzenia. Nadto powód narażony jest na szybsze powstawanie zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych w obrębie struktur kostnych, co może prowadzić do pogłębiania się poziomu dysfunkcji ruchowej w obrębie stawu barkowo-ramiennego lewego.

Dowód: opinia biegłego sądowego chirurga z dnia 23 września 2016 r. (k.487-490).

Ze względu na realne ryzyko zaostrzenia się objawów depresyjnych i lękowych konieczne jest stałe leczenie powoda w warunkach ambulatoryjnej opieki psychiatrycznej.

Dowód: opinia biegłego sądowego psychiatry z dnia 25 maja 2017 r. (k.535-547).

Leczenie operacyjne powoda zostało zakończone. Powód nie rokuje poprawy stanu narządu wzroku.

Dowód: opinia biegłego sądowego okulisty z dnia 27 lipca 2017 r. (k.558-560).

Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda związany ze zdarzeniem z dnia 19 stycznia 2015 r. wyniósł 1% w zakresie uszkodzenia nosa bez zaburzeń oddychania i powonienia (pkt 20a), 10% w zakresie uszkodzenia żeber – z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i bez zmniejszania pojemności życiowej płuc (pkt 58a), 10 % w zakresie uszkodzenia płuc i opłucnej – bez niewydolności oddechowej (pkt 61a), 1% w zakresie uszkodzeń kręgosłupa – izolowane uszkodzenia wyrostków poprzecznych, wyrostków ościstych (pkt 91), 5% w zakresie złamania łopatki (pkt 99), 20 % w zakresie złamania kości ramiennej ze znacznym przemieszczeniem i skróceniem (pkt 113 b), 10 % w zakresie zaburzeń adaptacyjnych będących następstwem urazów lub wypadków, w których nie doszło do trwałych uszkodzeń OUN – utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo-mózgowym (pkt 10a), 90 % w zakresie uszkodzeń narządu wzroku – utraty wzroku w oku lewym i koncentryczne zwężenie widzenia w oku prawnym (pkt 27a i pkt 32).

Dowód: opinia biegłego sądowego chirurga z dnia 23 września 2016 r. (k.487-490), opinia biegłego sądowego psychiatry z dnia 25 maja 2017 r. (k.535-547), opinia biegłego sądowego okulisty z dnia 27 lipca 2017 r. (k.558-560).

Dnia 23 lutego 2017 r. Powiatowy Zespół Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Ś. zakwalifikował powoda do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na okres 5 lat.

Dowód: orzeczenie z dnia 23 lutego 2017 r. o stopniu niepełnosprawności (k.606).

Przed wypadkiem powód był osobą aktywną, jego pasją była praca w ogrodzie oraz majsterkowanie. Powód był „złotą rączką”, samodzielnie przeprowadzał w domu remonty, pomagał też w tym zakresie swoim dzieciom. Powód bardzo lubił jazdę na motorowerze oraz zabawę z wnukami. W następstwie wypadku nie może realizować żadnej ze swoich pasji ani uczestniczyć aktywnie w opiece nad wnukami np. wziąć na ręce dziecka.

Dowód: zeznania świadka G. S. (k.214-217), zeznania świadka A. S. (k.217-218), zeznania świadka D. S. (k.218-219), zeznania świadka W. S. (2) (k.219), zeznania powoda (k.220-221), zeznania powoda (elektroniczny protokół rozprawy – płyta CD).

Powód przed wypadkiem był zatrudniony w spółce (...) sp. z o. o. na stanowisku klejarza, uzyskując z tego tytułu miesięczne wynagrodzenie netto w kwocie 2.281,64 zł. Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę za okres od miesiąca stycznia do maja 2015 r. kształtowało się na poziomie 1.913,98 zł. Obecnie powód otrzymuje świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 856,45 zł miesięcznie. Aktualnie różnica w dochodach powoda wynosi na jego niekorzyść 1.057,53 zł (1.913,98 zł – 856,45 zł).

Dowód: zaświadczenie z dnia 17 lutego 2015 r. (k. 25), kartoteka (kosztowo) pracownika za okres od stycznia do maja 2015 r. (k. 131), historia rachunku bankowego powoda (k.595-597), historia rachunku bankowego powoda (k.591), zeznania powoda (elektroniczny protokół rozprawy – płyta CD).

Pismem z dnia 5 lutego 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni na jego rzecz kwot: 100.000 zł tytułem odszkodowania za poniesione wydatki pozostające w związku z wywołanym rozstrojem zdrowia, 1.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę oraz 5.000 zł miesięcznie tytułem bezterminowej renty za zwiększenie potrzeb powoda i zmniejszenie widoków powodzenia na przyszłość.

Dowód: akta szkody nr (...): pismo z dnia 05 lutego 2015 r.

W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił w dniu 5 maja 2015 r. powodowi łączną kwotę odszkodowania w wysokości 41.908 zł, obejmującą: 1.808 zł tytułem kosztów opieki, 100 zł tytułem kosztów leczenia oraz 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Bezsporne, nadto dowód: akta szkody nr (...): pisma z dnia 05 maja 2015 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, zeznań świadków G. S., A. S., D. S., W. S. (2), zeznań powoda, opinii biegłego sądowego w dziedzinie chirurgii J. D., opinii biegłego sądowego w dziedzinie psychiatrii M. M. oraz opinii biegłej sądowej – specjalisty chorób oczu B. Ł..

Zgromadzone w sprawie dokumenty urzędowe i prywatne Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Nie były one kwestionowane przez strony, również Sąd nie znalazł podstaw, aby ich wiarygodność czy autentyczność kwestionować z urzędu.

Zeznaniom świadków G. S., A. S., D. S. W. S. (2) Sąd dał wiarę w całości. Zeznania te były logiczne, szczere i konsekwentne oraz co do zasady zgodne z pozostałym materiałem dowodowym.

Zeznania świadków L. G., M. K., A. W., H. K., B. S., A. P., J. N., A. G., R. N. okazały się zbędne. Wyżej wymieni świadkowie byli pracownikami szpitala i nie zapamiętali szczególnych okoliczności związanych z przypadkiem powoda. Zgodnie wskazywali, że okoliczności jego pobytu zostały odnotowane w dokumentacji medycznej. Nie mieli oni nic do dodania, ponad informacje zawarte w dokumentacji leczenia szpitalnego powoda.

Na przymiot wiarygodności w całości zasługiwały również zeznania powoda. Zeznania te były logiczne i spójne oraz znalazły potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Podkreślenia wymaga, że powód złożył zeznania w sposób spontaniczny i nie pozbawiony emocji, co w ocenie Sądu bez wątpienia świadczy o ich szczerości.

Sąd uznał za przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy opinie biegłych sądowych psychiatry M. M., chirurga J. D. i okulisty B. Ł.. Zdaniem Sądu, opinie były kompletne, nie zawierały luk i błędów logicznych, wykonane zostały w sposób fachowy, zgodnie ze standardami obowiązującymi biegłych.

Oceniając wartość dowodową opinii wskazać należy, że specyfika jej oceny wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii jest kontrolowana przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 233 k.p.c., to jest w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2002r., II CKN 729/99).

Wnioski zawarte w opinii biegłych poddawały się pozytywnej ocenie Sądu, gdyż pozostawały w zgodzie z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, a osoby sporządzające opinię dysponowały poziomem wiedzy i doświadczeniem życiowym adekwatnym do stwierdzenia okoliczności objętych tezą dowodową. Nadto, wnioski wynikające z opinii znalazły potwierdzenie również w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym. Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w opinii wniosków, nie budził żadnych zastrzeżeń Sądu. Opinie wydane zostały w oparciu o analizę dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy.

Powód zakwestionował opinię biegłego sądowego chirurga J. D., wskazując iż przy procentowym zliczaniu wysokości uszczerbku na zdrowiu nie wymienił i nie zliczył: ostrej niewydolności oddechowej, uszkodzenia języka, powierzchniowych otarć naskórka skóry głowy, ran ciętych okolic brody, uszkodzenia podniebienia oraz wstrząśnienia mózgu.

Jakkolwiek istotnie biegły ustalając uszczerbek na zdrowiu powoda nie uwzględnił powyższych urazów, ale Sąd ustalając stan faktyczny w sprawie przyjął, że na skutek wypadku z dnia 19 stycznia 2015 r. powód doznał uszczerbku w postaci m.in. stłuczenia płuc z ostrą niewydolnością oddechową, ran języka, licznych powierzchniowych otarć naskórka skóry głowy, ran ciętych okolicy brody i wstrząśnienia mózgu. Tym samym Sąd uwzględnił te okoliczności faktyczne ustalając skutki wypadku z dnia 19 stycznia 2015 r.

Wskazać w tym miejscu trzeba, że procentowo określany uszczerbek na zdrowiu ma jedynie charakter orientacyjny i pomocniczy, a niewyznaczający wysokość zadośćuczynienia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 11 lutego 2015 r., I ACa 735/14). Powyższe uchybienie biegłego sądowego nie miało zatem większego znaczenia, gdyż ostatecznie ustalając wysokość zadośćuczynienia Sąd tylko pomocniczo korzystał z ustalonych przez biegłych procentowo uszczerbku na zdrowiu, a rozstrzygając w przedmiocie zgłoszonych żądań wziął pod uwagę całość zgromadzonego materiału dowodowego, w tym również dokumentacje medyczną opisującą wyżej wymienione urazy.

Nadto powód zakwestionował opinię biegłego chirurga w zakresie ustalania przez biegłego wymiaru opieki jakiej wymaga powód, wskazując iż wykraczało to poza zlecenie Sądu. Zarzut ten Sąd uznał za zasadny i przy ustalaniu wymiaru opieki nie opierał się wyłącznie na opinii biegłego sądowego.

Powód zakwestionował także opinię biegłego sądowego psychiatry M. M. wskazując, iż przy ocenie procentowego uszczerbku na zdrowiu biegły powinien podłużyć się wskaźnikiem z pkt 10b załącznika do wyżej wymienionego rozporządzenia, a nie wskaźnikiem z pkt 10a. Powód wskazywał, przy tym iż u powoda doszło do uszkodzenia OUN. Wskazać jednak trzeba, iż biegły sądowy w tym zakresie zastosował najbardziej zbliżony do przypadku powoda wskaźnik – wykorzystując swoją wiedzę specjalną, którą nie dysponuje strona postępowania. Zarzut ten trzeba uznać zatem za bezzasadny.

Opinii biegłej z dziedziny okulistyki strony nie kwestionowały.

Sąd uznając, że opinie biegłych są komplementarne, stanowcze w swoich wnioskach, przekonujące i dają podstawę do rozstrzygnięcia sprawy przyznał każdej z nich przymiot pełnej wiarygodności, nie znajdując podstaw do podważania ich wartości dowodowej.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w częściowo zasadne.

W myśl art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Jak stanowi art. 436 § 1 i 2 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 i 2 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Według art. 445 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zgodnie z art. 822 § 1, 2 i 3 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Strony mogą postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia.

Szczegółowo ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdów mechanicznych reguluje ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 2060). Zgodnie z art. 9 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia (art. 34 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy). Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 wyżej wymienionej ustawy). Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym (…) – art. 36 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy. Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. O zgłoszonym roszczeniu zakład ubezpieczeń powiadamia niezwłocznie ubezpieczonego (art. 19 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy). Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie (art. 14 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy).

Pozwany jako ubezpieczyciel kierującego pojazdem J. M., na skutek działań którego powód doznał uszczerbku na zdrowiu, co do zasady odpowiada cywilnie wobec powoda na podstawie powołanych wyżej przepisów.

Zauważyć należy, że skoro sama zasada odpowiedzialności pozwanego nie była sporna, to w myśl art. 6 k.c. na powodzie wobec zgłoszonych w sprawie żądań spoczywał ciężar dowodu zakresu i rozmiarów doznanej krzywdy jak również zasadności żądania zasądzenia renty.

Przez krzywdę należy rozumieć cierpienie fizyczne, ból oraz inne dolegliwości i cierpienia psychiczne, ujemne przeżycia w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Pojęcie krzywdy mieści więc w sobie wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zarówno w sferze cierpień fizycznych jak i psychicznych. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego.

W myśl art. 445 § 1 k.c. sąd może przyznać poszkodowanemu „odpowiednią sumę” tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pojęcie „odpowiedniej sumy” jest ogólne i nieostre. Tym niemniej bogate w tym względzie orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje przesłanki i kryteria, które należy brać pod uwagę ustalając kwotę zadośćuczynienia. Przy ocenie wysokości „odpowiedniej sumy" należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy takie jak nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym. Trzeba też porównać sytuację życiową ofiary wypadku przed jego zaistnieniem i po jego zaistnieniu. Dla wysokości zadośćuczynienia istotne znaczenie mają: wiek poszkodowanego, rodzaj doznanych obrażeń, nasilenie i czas trwania cierpień jak i skutki uszkodzenia ciała w zakresie ogólnej zdolności do życia. Stopień uszczerbku na zdrowiu nie może być przyjmowany, jako jedyna przesłanka ustalenia wysokości zadośćuczynienia z tytułu trwałego inwalidztwa spowodowanego wypadkiem. Nie można przecież pomijać czasokresu leczenia się i odczuwania dolegliwości fizycznych, oraz uczucia krzywdy spowodowanej ułomnością (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, LEX nr 50824). Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 2001r., sygn. akt III CKN 427/00, LEX nr 52766). Trzeba też zgodzić się z tezą, że krzywda wynagradzana zadośćuczynieniem pieniężnym, uregulowanym w art. 445 k.c., jest szkodą niemajątkową. Charakter takiej szkody decyduje o jej niewymierności. Przyznanego poszkodowanemu zadośćuczynienia nie należy zatem traktować na zasadzie ekwiwalentności, którą charakteryzuje wynagrodzenie szkody majątkowej. Odpowiedniość kwoty zadośćuczynienia, o której stanowi art. 445 § 1 k.c. ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy, a jednocześnie nie być źródłem wzbogacenia (por. wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000 r., III CKN 582/98, LEX nr 52776).

Jak wynika z ustaleń faktycznych wskutek wypadku z dnia 19 stycznia 2015 r. powód doznał znacznej krzywdy.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, iż powód doznał istotnych obrażeń ciała w postaci wstrząśnienia mózgu, złamania kości nosa, urazowego i pełnościennego uszkodzenia gałki ocznej, złamania wyrostka poprzecznego 7 kręgu szyjnego, złamania 9 żeber po stronie lewej, stłuczenie płuca lewego z odmą i krwiakiem lewej jamy opłucnowej, wieloodłamowego złamania końca bliższego kości ramiennej lewej, wieloodłamowego złamania łopatki lewej, licznych powierzchniowych otarć naskórka skóry głowy, ran ciętych okolicy brody i ran języka. Przy tym trwałymi skutkami są uszkodzenia nosa bez zaburzeń oddychania i powonienia, uszkodzenie żeber z obecnością zniekształceń klatki piersiowej, uszkodzenia płuc i opłucnej bez niewydolności oddechowej, izolowane uszkodzenia wyrostków poprzecznych, wyrostków ościstych kręgosłupa, stan po złamaniu łopatki, stan po złamaniu kości ramiennej ze znacznym przemieszczeniem i skróceniem, utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo-mózgowym, a przede wszystkim utrata wzroku w oku lewym i koncentryczne zwężenie widzenia w oku prawnym.

Ponadto powód po wypadku podlegał długiemu i uciążliwemu leczeniu. Z miejsca wypadku został przewieziony karetką pogotowia ratunkowo do Szpitala (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś., gdzie wykonano mu m.in. drenaż jamy opłucnowej lewej. W okresie 20 stycznia- 11 lutego powód był hospitalizowany w (...) Szpitalu Miejskim im. (...) w P., gdzie zastosowano leczenie farmakologiczne i leczenie operacyjne gałki ocznej oka lewego polegające na zszyciu ran twardówki, rogówki i spojówki. Podkreślenia wymaga ciężki stan powoda; był intubowany, podłączony pod respirator i odżywiany przez sondę. W okresie 22-29 stycznia przebywał na Oddziale Intensywnej Terapii i Anestezjologii. Leczenie powoda nie zakończyło się na hospitalizacji, do dzisiaj powód leczy się w warunkach ambulatoryjnych; objęty jest m.in. opieką okulistyczną, pulmonologiczną oraz poradni zdrowia psychicznego. Powód wymaga też stałej i regularnej rehabilitacji. Wskutek wypadku powód stał się osobą niepełnosprawną co najmniej w stopniu umiarkowanym. Powód nadal odczuwa bóle kończyny górnej i okolicy barkowej lewej ze znaczną dysfunkcją ruchową kończyny (nasilające się przy zmianie pogody, próbie aktywności ruchowej), bóle i zawroty głowy, bóle odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa promieniujące do prawej kończyny dolnej, duszność wysiłkową, okresowe bóle jamy brzusznej. Rokowania co do stanu zdrowia powoda są złe; nadto istnieje duże prawdopodobieństwo pogłębiania się dolegliwości bólowych. Wpadek z dnia 19 stycznia 2015 r. spowodował dużą krzywdę w zakresie psychiki powoda. Pomimo stałego leczenia farmakologicznego utrzymują się objawy zaburzeń adaptacyjnych. Jak wynika z opinii biegłego sądowego psychiatry konieczne jest stałe leczenie powoda w warunkach ambulatoryjnej opieki psychiatrycznej. Ponadto nastąpiły istotne zmiany w codziennym funkcjonowaniu powoda. Przed wypadkiem powód był aktywny zawodowo i realizował swoje pasje (praca w ogrodzie, majsterkowanie, jazda na motorowerze). Wskutek wypadku powód praktycznie nie wychodzi bez pomocy żony poza swój dom. Powód utracił radość życia, zdolność do pracy zawodowej i możliwość realizowania swojego hobby. Z osoby zdrowej, aktywnej i przedsiębiorczej (powód sam remontował swój dom i pomagał w tym zakresie swoim dzieciom) stał się osobą niepełnosprawną, o znacznym uszczerbku na zdrowiu, poważnie ograniczoną w aktywnościach życiowych.

Z uwagi na powyższe, a w szczególności mając na uwadze wyżej wymieniony rozmiar i rodzaj doznanych przez powoda obrażeń (utratę wzroku w oku lewym i ograniczenia widzenia w oku prawym, dysfunkcję ruchową ), długotrwały proces ich leczenia i rehabilitacji, ograniczenia i zmiany w codziennym funkcjonowaniu (w tym konieczność korzystania z pomocy osób trzecich, faktyczną niezdolność do pracy, utratę możliwości realizowania pasji), a także zaburzenia adaptacyjne powoda odpowiednim zadośćuczynieniem w rozumieniu pieniężnym jest, zdaniem Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, kwota 500.000 zł. Kwota ta uwzględnia zdaniem Sądu rozmiar uszczerbku na zdrowiu powoda i odczuwane na co dzień przez powoda skutki, w szczególności w zakresie utraty wzroku w jednym oku i pogorszenia widzenia w drugim. Stanowi również odczuwalną dla powoda wartość będąc odpowiednikiem ponad 220 średnich miesięcznych wynagrodzeń powoda. Ustalając wyżej wymienioną kwotę Sąd uwzględnił pomocniczo, że biegli sądowi ustalili według wskaźników załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustaleniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania trwały uszczerbek na zdrowiu powoda związany ze zdarzeniem z dnia 19 stycznia 2015 r. na 147%, w tym aż 90% w zakresie uszkodzeń narządu wzroku. Z drugiej strony, jak trafnie wskazywał pełnomocnik powoda, uszczerbek na zdrowiu nie jest wskaźnikiem na podstawie którego należy automatycznie przeliczać wysokość zadośćuczynienia. Sąd, jak było wskazane wyżej w oparciu o orzecznictwo, bierze pod uwagę całokształt okoliczności sprawy. W tym kontekście zawyżone było, zdaniem Sądu, żądanie powoda zapłaty kwoty 1.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Jakkolwiek uszczerbek na zdrowiu powoda jest ogromny, to jednak należy mieć na względzie, że powód na skutek wypadku z dnia 19 stycznia 2015 r. nie stał się osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, co pośrednio potwierdza zaliczenie go do stopnia umiarkowanej niepełnosprawności na 3 lata po wypadku. Dlatego też mając na względzie postulowane w orzecznictwie utrzymanie zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, Sad uznał, że żądania 1.000.000 zł jest wygórowane i odpowiednią sumą w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. będzie połowa tej kwoty tj. 500.000 zł.

Ustalając zadośćuczynienie na kwotę 445.000 zł Sąd miał na względzie, że dotychczas pozwany tytułem zadośćuczynienia wypłacił na rzecz powoda 40.000 zł, a wyrokiem karnym z dnia 11 maja 2015 r. zasądzono od sprawcy wypadku na rzecz powoda 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia (500.000 zł – 40.000 zł – 15.000 zł = 445.000 zł). Dlatego też Sąd w pkt 1 wyroku tytułem zadośćuczynienia zasądził od pozwanego na rzecz powoda 445.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 12 maja 2015 r. do dnia zapłaty.

O odsetkach za opóźnienie od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności , za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Należy podkreślić, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 1973 r. I CR 55/73). Na etapie postępowania likwidacyjnego pismem z dnia 5 lutego 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.000.000 zł. Sąd uznał jednak, iż z uwagi na skalę problemów związanych ze stanem zdrowia powoda, w celu oceny wysokości zadośćuczynienie pozwany zakład ubezpieczeń powinien dysponować pełną wiedzą o stanie zdrowia powoda, jego codziennym funkcjonowaniu, zakresie niezbędnej opieki nad powodem, a także o perspektywach co do leczenia i stanu zdrowia powoda na przyszłość. W ocenie Sądu tę wiedzę pozwany mógł i powinien uzyskać po doręczeniu mu odpisu pozwu , co uzasadniało zasądzenie odsetek za opóźnienie od dnia 12 maja 2015 r. tj. od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu. Brak było podstaw do uwzględnienia żądania powoda zasądzenia odsetek za opóźnienie za okres od dnia 19 stycznia 2015 r. do dnia wydania zapłaty. Należy chociażby wskazać na art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. A w przypadku gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Podstawową formą wynagrodzenia szkody majątkowej w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia z powodu powstania następstw o charakterze trwałym jest renta. Jak już wskazywano roszczenie o rentę przysługuje, zgodnie z art. 444 § 2 k.c. w przypadku całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, zwiększenia w ten sposób potrzeb czy też zmniejszenia widoków na przyszłość. Chodzi więc o trwałe następstwa wyrządzonej szkody. Zwraca się uwagę, że wymienione w powołanym przepisie następstwa powinny mieć charakter trwały, co jednak nie oznacza, że nieodwracalny. Każda ze wskazanych w nim okoliczności może zaś stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów (por. Jacek Gudowski (red.), Gerard Bieniek. Komentarz do art. 444 Kodeksu cywilnego. Gudowski Jacek (red.), Bielska – Sobkowicz Teresa, Bieniek Gerard, Ciepła Helena, Drapała Przemysław, Sychowicz Marek, Trzaskowski Roman, Wiśniewski Tadeusz, Żuławska Czesława. Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania. LexisNexis, 2013 r., Lex nr 9060). Przyjmuje się, iż przy utracie zdolności do pracy zarobkowej szkoda zamyka się w wysokości zarobków, jakie w normalnym toku zdarzeń poszkodowany uzyskałby, gdyby nie uległ wypadkowi powodującemu pozbawienie go zdolności do pracy zarobkowej lub ograniczenie w tej zdolności. Przy czym przy ustalaniu wysokości renty sąd powinien brać pod uwagę realną, praktyczną możliwość podjęcia przez poszkodowanego pracy w granicach zachowanej zdolności do pracy, a nie możliwość czysto teoretyczną (hipotetyczną). Dlatego też nie jest wykluczona sytuacja, w której poszkodowany otrzyma pełną rentę w wysokości utraconych zarobków, jakie by mógł osiągać, gdyby wypadek nie nastąpił, chociaż nie utracił zdolności do pracy zarobkowej całkowicie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1977 r., sygn. akt IV CR 367/77, Lex nr 2207). W judykaturze wskazuje się także, że przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na podstawie omawianego przepisu nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki. Do przyznania renty z tego tytułu wystarczy bowiem samo istnienie zwiększonych potrzeb jako następstwo czynu niedozwolonego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1976 r., sygn. akt IV CR 50/76, Lex nr 2015). Przy czym zaznacza się, że zwiększenie potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie (np. konieczność stałego leczenia, zabiegów, kuracji, opieki osób trzecich, specjalnego odżywiania) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 listopada 2015 r., sygn. akt I ACa 649/15, Lex nr 1950322).

Powód żądał zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda bezterminowej miesięcznej renty w kwocie 5.000 zł płatnej od dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami z tytułu zwłoki. Powód wskazał, że wyżej wymieniona kwota obejmuje miesięczne koszty leczenia, opieki oraz utracony zarobek.

W sprawie zostało ustalone, że na skutek wypadku z dnia 19 stycznia 2015 r. nastąpiła u powoda całkowita utrata zdolności do pracy zarobkowej, zwiększenie jego potrzeb w zakresie wydatków na leczenie i rehabilitację oraz konieczność zapewnienia opieki. Roszczenie powoda o zapłatę renty jest zatem usprawiedliwione co do zasady.

Co do wysokości Sąd uznał jednak, że powód wykazał zasadność roszczenia do kwoty 4.850,86 zł miesięcznie. Na kwotę tę składają się zwiększone wydatki związane z:

a)  zabiegami rehabilitacyjnymi w kwocie 400 zł miesięcznie,

b)  wizytami u psychiatry w kwocie 60 zł miesięcznie,

c)  wizytami u pulmonologa w kwocie 33,33 zł miesięcznie,

d)  wizytami u okulisty w kwocie 100 zł miesięcznie,

e)  zakupem leków w kwocie 350 zł miesięcznie,

f)  zakupem paliwa w kwocie 300 zł miesięcznie,

g)  opieką nad powodem w kwocie 2.550 zł miesięcznie

oraz utracony zarobek w kwocie 1.057,53 zł miesięcznie.

Odnośnie uznanych za zasadne kosztów rehabilitacji, Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego w dziedzinie chirurgii J. D., z której wynikało, iż istnieją medyczne podstawy do poddania powoda dalszym zabiegom rehabilitacyjnym oraz zeznaniom świadka G. S. i powoda. Zeznania te były zgodne i wynikało z nich, że powód na zabiegi rehabilitacyjne uczęszcza obecnie 2 razy w tygodniu. Na powyższe wskazują również przedłożone przez powoda paragony. Co do kosztu pojedynczej wizyty, pomimo, iż powód na rozprawie w dniu 7 listopada 2017 r. wskazał, że wynosi on 80 zł za wizytę to Sąd w oparciu o paragony i rachunki ustalił koszt jednej wizyty na kwotę 50 zł. Wskazać przy tym należy, że przedłożone rachunki i paragony nie są dokładne. Mianowicie są wśród nich rachunki pojedyncze, ale też rachunek zbiorczy opiewający na kwotę 1.500 zł za 30 wizyt, co również wskazuje, że koszt jednostkowej wizyty wynosi 50 zł. Sąd miał przy tym też na względzie, iż – jak wynika z zeznań powoda – 10 zabiegów rehabilitacyjnych ma przyznanych w ramach publicznej służby zdrowia. W konsekwencji Sad przyjął, że powód korzysta w ciągu roku z 10 zabiegów w ramach NFZ, a w pozostałym zakresie z zabiegów prywatnych, co daje przeciętnie 8 zabiegów w miesiącu. Biorąc pod uwagę koszt zabiegu 50 zł, daje to średnio 400 zł na miesiąc.

Koszty związane z wizytami u specjalistów takich jak psychiatra, pulmonolog oraz okulista nie budziły wątpliwości Sądu biorąc pod uwagę charakter doznanych przez powoda obrażeń, a ich wysokość została wykazana przez powoda za pomocą przedłożonych rachunków oraz zeznań świadków. Zeznania świadków były w tym zakresie wyjątkowo spójne, jednak ich prawdziwość została zweryfikowana za pomocą złożonych rachunków (k. 206, 207,212, 213). Na podstawie zeznań powoda złożonych na rozprawie w dniu 7 listopada 2017 r. Sąd ustalił, że powód obecnie raz na dwa miesiące korzysta z konsultacji psychiatrycznych (jedna wizyta 120 zł, co daje 60 zł miesięcznie), raz na trzy miesiące z konsultacji pulmonologicznych (jedna wizyta 100 zł, co daje 33,33 zł miesięcznie), a raz w miesiącu z konsultacji okulistycznych (jedna wizyta 100 zł).

Odnośnie wydatków na leki związane ze skutkami wypadku z dnia 19 stycznia 2015r., Sąd skonfrontował zeznania świadków z przedłożonymi paragonami i na tej podstawie uznał za wykazany koszt z tym związany na poziomie 350 zł miesięcznie, a nie jak wskazywali świadkowie na poziomie 500 zł. Faktem jest, że świadkowie wyjątkowo zgodnie w swych zeznaniach podawali pewne kwoty wydatkowane na zwiększone potrzeby powoda w związku ze skutkami wypadku samochodowego, jednak nie potrafili konkretnie uzasadnić z czego one wynikają. Tymczasem z analizy przedłożonych rachunków i paragonów z aptek wynika, że nie wszystkie leki zostały kupione w związku ze skutkami przedmiotowego wypadku, dlatego też podawaną w tym zakresie kwotę należy uznać za zawyżoną.

Koszt paliwa przeznaczanego na dojazdy na rehabilitacje, do lekarzy i aptek Sąd ustalił na podstawie zeznań głównie G. S., która wskazała „ raz w tygodniu tankuję tak za 100 zł”, a zatem należało przyjąć, że w skali miesiąca wydatek z tego tytułu oscyluje wokół kwoty 300 zł. Sąd miał bowiem na względzie, iż wyżej wymienione zeznania świadek składała w 2015 r. – w tym okresie powód korzystał częściej ze świadczeń udzielanych przez pulmonologa, okulistę i psychiatrę.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego dotyczącego stanu zdrowia powoda w ocenie Sądu na uwzględnienie zasługiwały też koszty związane z opieką nad powodem sprawowaną przez jego żonę. W tym zakresie Sąd miał na względzie oświadczenie i zeznania świadka G. S. oraz zeznania powoda. Wynikało z nich, że żona powoda zawozi go do lekarzy i na rehabilitację oraz pomaga mu w szeregu czynności życia codziennego: ubraniu się, umyciu, założeniu butów, przygotowuje mu posiłki i robi zakupy, nadto sprząta i robi pranie. Tym samym wykazane zostało, że powód potrzebuje stałej 5 godzinnej opieki osoby trzeciej i w tym zakresie nic się zmieniło w stosunku do stanu jaki istniał w dacie orzekania w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia przez Sąd II instancji. Zmieniała się natomiast stawka za godzinę opieki jaka należy przyjąć. Powód przedkładając uchwałę nr XVIII/346/2015 Rady Miejskiej w Ś. W.. z dnia 17 grudnia 2015 r. (k. 593-594) wykazał, że koszt 1 godziny świadczonych usług opiekuńczych na terenie powiatu, w którym zamieszkuje powód, wynosi 17 zł. Taką też stawkę należy przyjąć również w odniesieniu do członka rodziny sprawującego opiekę nad powodem. Nie ma bowiem znaczenia czy opieka ta jest sprawowana przez osobę trzecią czy osobę bliską. Reasumując, miesięczne koszty opieki, której wymaga powód stanowią obecnie 2.550 zł (5 godzin x 17 zł x 30 dni).

Sad nie uwzględnił w zakresie zwiększonych wydatków żadnych kwot z tytułu diety. Nie zostało bowiem wykazane w sprawie poza ogólnym stwierdzeniem, że musiała nastąpić zmiana diety powoda, w jaki sposób przełożyło się to na konkretne potrzeby finansowe powoda w tym zakresie. Powód nie wykazał by konieczne było przestrzeganie przez niego jakiejś szczególnej diety, a nadto by wydatki w tym zakresie wzrosły o 300 zł w skali miesiąca.

Wykazane zostało w sprawie, że na skutek przedmiotowego wypadku zmniejszyły się możliwości zarobkowe powoda o 1.057,53 zł miesięcznie. Sąd w tym zakresie uwzględnił wykonywane do tej pory przez powoda czynności zawodowe. Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego przed wypadkiem powód był klejarzem. Z uwagi na obecny stan zdrowia nie może jednak wykonywać tego zawodu. Należy bowiem podkreślić, że praca ta wymagała zdolności manualnych, natomiast powód wskutek wypadku ma znaczną dysfunkcję ruchową, a nadto nie widzi na jedne oko. Wobec powyższego należy przyjąć, iż powód został pozbawiony realnych możliwości zarobkowych. Powód przed wypadkiem był zatrudniony w spółce (...) sp. z o. o., jego średnie miesięczne wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę za okres styczeń- maj 2015 r. kształtowało się na poziomie 1.913,98 zł netto miesięcznie. Obecnie powód trzymuje świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 856,45 zł netto miesięcznie. Gdyby nie wypadek powód mogłaby więc osiągnąć dochód na poziomie 1.913,98 zł miesięcznie. Tym samym utracony przez powoda zarobek odpowiada kwocie 1.057,53 zł (1.913,98 zł – 856,45 zł).

Wobec powyższego Sąd w pkt 2 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem renty po 4.850,86 zł miesięcznie, płatne z góry, do 10-tego każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zakresie uchybienia terminowi płatności, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym upadnie zabezpieczenie orzeczone w niniejszej sprawie postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 4 grudnia 2015 r., zmienionym postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 marca 2016 r. w sprawie I Acz 285/16. Taki termin początkowy zapłaty renty Sąd przyjął mając na względzie, że w związku z wydanym postanowieniem o zabezpieczeniu, chroniony był dotychczas interes powoda, a wysokość należnej renty została ustalona na datę zamknięcia rozprawy po wzięciu pod uwagę okoliczności faktycznych istniejących w dacie zamknięcia rozprawy. Jak wynika chociażby z treści postanowienia Sadu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 marca 2016 r. w przedmiocie zabezpieczenia suma wydatków i utraconych zarobków była wówczas niższa. Powód nie wykazał natomiast w jaki sposób i od kiedy dokładnie wysokość ta się zmieniała od marca 2016 r. do daty zamknięcia rozprawy. Zasadnym zatem było zasądzenie renty ze skutkiem na przyszłość, po upadku zabezpieczenia.

W punkcie 3 wyroku Sąd oddalił powództwo o zadośćuczynienie i rentę w pozostałym zakresie, tj. roszczenie o zadośćuczynienie co do kwoty 500.000 zł i co do żądania zapłaty odsetek za okres od 19 stycznia 2015 r. do 11 maja 2015 r. oraz roszczenie w zakresie renty – co do kwoty 149,14 zł miesięcznie.

W punkcie 4 wyroku Sąd na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie co do żądania zapłaty kwoty 50.000 zł tytułem odszkodowania. Co do wskazanego roszczenia strony na rozprawie w dniu 8 grudnia 2017 r. (k. 619) zawarły bowiem ugodę sądową, a tym samym wydanie wyroku we wskazanym zakresie stało się zbędne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., art. 113 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Powód wygrał proces w 49,84%, co uzasadniało stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu . W związku z tym, Sąd kosztami procesu obciążył powoda i pozwanego po połowie.

Suma kosztów zastępstwa procesowego stron wyniosła 18.000 zł, w tym po stronie powoda 10.800 zł (7.200 zł + 3.600 zł kosztów postępowania zażaleniowego), zaś po stronie pozwanego 7.200 zł. Skoro więc powód został obciążany kosztami procesu w połowie, to zakres kosztów zastępstwa procesowego obciążający powoda wynosi 9.000 zł. Powód tymczasem poniósł 10.800 złotych. Różnica (10.800 zł – 9.000 zł – 1.800 zł) podlegała zasądzeniu w ramach zwrotu kosztów procesu . Wobec powyższego Sąd w punkcie 5a wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powód był zwolniony w całości od kosztów sądowych. Opłata sądowa od pozwu wynosiła 55.500 zł, wydatków poniesionych w sprawie z tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Poznaniu 3.425,50 zł. Mając na względzie przyjętą zasadę podziału kosztów procesu w punkcie 5b wyroku Sąd na podstawie art. 113 ust. 2 pkt 1 u.k.s.c. nakazał ściągnąć od powoda, z zasądzonego roszczenia, na rzecz skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu 27.750 zł tytułem zwrotu ½ opłaty sądowej od pozwu i 1.712,75 zł tytułem ½ wydatków. W punkcie 5c wyroku Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Poznaniu 27.750 zł tytułem zwrotu ½ opłaty sądowej od pozwu i 1.712,75 zł tytułem ½ wydatków.

Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania w sprawie art. 102 k.p.c. ani art. 113 ust. 4 u.k.s.c. mając na względzie, że zwolnienie od kosztów sądowych ma co do zasady charakter tymczasowy i ma umożliwić dochodzenie słusznych roszczeń w odpłatnym co do zasady wymiarze sprawiedliwości. Część roszczeń powoda została uwzględniona, a koszty powstałe do uiszczenia wynoszą około 6% zasądzonego zadośćuczynienia, nie uszczuplą zatem zasadniczo zasądzonego roszczenia. Powód reprezentowany przez fachowego pełnomocnika znacznie, w ocenie Sądu, przeszacował roszczenie w zakresie zadośćuczynienia, co zwiększyło zbędnie koszty sądowe, a dokładnie opłatę sądową od pozwu.

/-/ SSO Magdalena Ławrynowicz