Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie IV Wydział Cywilny- Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Anna Wrembel-Woźniak

Sędziowie SSO Paweł Iwaniuk

SR (del.) Katarzyna Sałaj- Alechno

Protokolant p.o. asystenta sędziego Aldona Syryło – Sobków

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2014 roku w Warszawie

na rozprawie sprawy

z wniosku E. G.

z udziałem M. G.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestniczki

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w W. z dnia 18 września 2012 roku, sygn. akt I Ns 1377/06

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, iż w pkt 3 w miejsce słów ,,w kwocie 238035 zł (dwieście trzydzieści osiem tysięcy trzydzieści pięć złotych)’’ wpisać słowa ,,w kwocie 222446,72 zł (dwieście dwadzieścia dwa tysiące czterysta czterdzieści sześć złotych siedemdziesiąt dwa grosze)” ;

II.  w pozostałym zakresie apelację oddalić;

III.  znieść wzajemnie między stronami koszty postępowania w instancji odwoławczej.

Sygn. akt Ca 281/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 18 września 2012r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w W. ustalił, iż w skład majątku wspólnego E. G. i M. G. wchodzą: prawo własności nieruchomości działki nr (...) z obrębu (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonej w W. przy ul. (...) dla której Sąd Rejonowy dla Warszaw-Mokotowa prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości rynkowej 622.000 zł, nakłady na nieruchomość przy ul. (...) w W. w łącznej kwocie 125. 130 zł, ruchomości: prasa hydrauliczna (...) 250, 2500 (...) o wartości 32.400 zł, prasa hydrauliczna (...) 160d, 1600 (...) o wartości 30.000 zł, tokarka (...) o wartości 2.000 zł, tokarka (...)o wartości 1.000 zł, oraz tokarka (...) o wartości 1.000 zł. Sąd Rejonowy dokonał podziału majątku wspólnego , w ten sposób że nieruchomość przy ul. (...) przyznał na wyłączą własność M. G., pozostałe zaś składniki na wyłączną własność E. G. (pkt.2). Zasądził od M. G. na rzecz E. G. dopłatę tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym w kwocie 238.035 zł płatną w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia (pkt.3). W pozostałej części wniosek o podział majątku oddalił i stwierdził iż koszty postępowania każdy uczestnik ponosi związane ze swym udziałem w sprawie a koszty opinii biegłych po połowie.

Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 5 lutego 1972 roku E. G. i M. G. zawarli związek małżeński, przy czym małżonków obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej ( odpis skrócony aktu małżeństwa, k.4). Wyrokiem z dnia 17 czerwca 2002 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, II Wydział Cywilny rozwiązał przez rozwód związek małżeński E. G. i M. G. ( wyrok k.5-5y).Umową sprzedaży z dnia 27 marca 1996 roku zawartą w formie aktu notarialnego (rep. A nr (...)) E. G. i M. G. nabyli zabudowaną nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o obszarze 277 m2 położoną przy ul. (...) w W. ( wpis aktu notarialnego, k.6-9). W dniu 22 września 1994 roku M. G. i T. G. zawarli umowę spółki cywilnej. Celem spółki było prowadzenie działalności handlowo - usługowej przy ul. (...) w W.. M. G. w przedmiotowej spółce posiadała udział w wysokości 25% (umowa spółki cywilnej, k. 10-11, protokół posiedzenia wspólników z dnia 17 grudnia 2007 roku, k.566-569).W dniu 2 sierpnia 2001 roku T. G. otrzymał od E. G. kwotę 52.200 zł z tytułu sprzedaży samochodu osobowego marki N. (...) o nr rej. (...) ( pokwitowanie, k.79).

Sąd pierwszej instancji ustalił ponadto , iż E. G. po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej dokonał tytułem spłaty kredytu nr 1995- (...) wpłat w następujących kwotach i dniach: kwoty 25.000 zł w dniu 18 lipca 2002 roku, kwoty 3.500 zł w dniu 30 października 2002 roku, kwoty 1.100 zł w dniu 22 styczeń 2003 roku ( potwierdzenia wpłat, k.696, 709). Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) w W. ( odpis księgi wieczystej, k.550-552). Poniósł on nakłady na powyższą nieruchomość w łącznej kwocie 125.130 zł ( opinia biegłego, k.238-242).

Z kolei nieruchomość położona w W. przy ul. (...), obręb (...), według ustaleń Sądu Rejonowego, stanowi własność T. G. (wypis z rejestru gruntów, k.407, zeznania T. G., odpis księgi wieczystej, k.533-536).

Umową przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy spółki cywilnej (...) s.c. (...), T. G., A. G. z dnia 19 grudnia 2007 roku, M. G. przeniosła odpłatnie za kwotę 8.000 zł na rzecz T. G. ogół swoich praw i obowiązków jako wspólnika przedmiotowej spółki ( umowa, k.547-548).

Wartość urządzeń stanowiących wyposażenie warsztatu przy ul. (...) w W., tj. prasy hydraulicznej (...) 250 2500 (...), prasy hydraulicznej (...) 160d 1600 (...), tokarki (...), tokarki (...), oraz tokarki (...) według stanu na dzień 2 lipca 2001 roku, a według cen na dzień 20 lipca 2007 roku wynosi łącznie 66.400 zł (opinia biegłego k. 253-255, uzupełniająca opinia biegłego k.297).

Sąd Rejonowy ustalił, iż w skład majątku wspólnego E. G. i M. G. wchodzi prawo własności nieruchomości działki (...) z obrębu (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonej w W. przy ul. (...) dla której Sąd Rejonowy dla Warszaw-Mokotowa prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości rynkowej 622.000 zł. Wnioskodawca poniósł nadto nakłady z majątku wspólnego na nieruchomość przy ul. (...) w W. w łącznej kwocie 125.130 zł. Dokonując podziału majątku wspólnego stron nakłady te, w ocenie Sądu pierwszej instancji, należało uwzględnić, albowiem dokonane były w czasie kiedy pomiędzy stronami istniał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. W skład majątku wspólnego Sąd zaliczył także ruchomości w postaci: prasy hydraulicznej (...) 250, 2500 (...) o wartości 32.400 zł, prasy hydraulicznej (...) 160d, 1600 (...) o wartości 30.000 zł, tokarki (...) o wartości 2.000 zł, tokarki (...) o wartości 1.000 zł, oraz tokarki (...) o wartości 1.000 zł oraz kwotę 8.000 zł uzyskaną przez M. G. ze sprzedaży przysługujących jej udziałów w spółce (...).

Sąd Rejonowy oceniając całokształt materiału dowodowego przyjął, że E. G. i M. G. w równych częściach przyczyniali do zaspokajania potrzeb założonej przez siebie rodziny. Sąd ten podzielił opinię biegłego w dziedzinie budownictwa i wyceny nieruchomości (k. 238-242), która pozwoliła na ustalenie wartości nakładów poczynionych, na nieruchomość położoną w W. przy ul. (...) oraz opinię biegłego z zakresu wyceny ruchomości , która to opinia pozwoliła na ustalenie wartości urządzeń znajdujących się na wyposażeniu warsztatu przy ul. (...) w W.. Sąd pierwszej instancji dał wiarę zeznaniom świadka T. G., w części w jakim dotyczyły one własności nieruchomości położonej przy ul. (...) w W.. Sąd uznał zaś za niewiarygodne zeznania świadka w zakresie dotyczącym kwestionowania przez świadka odbioru i pokwitowania od wnioskodawcy kwoty 52.200 zł z tytułu sprzedaży samochodu osobowego marki N. (...), albowiem zeznania te nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym. Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż sama uczestniczka kwestionowała ten fakt, jednakże w żaden sposób go nie udowodniła, a to właśnie na uczestniczce zgodnie z rozkładem ciężaru dowodów spoczywał ciężar udowodnienia tego faktu. W zakresie zeznań wnioskodawcy Sąd dał im wiarę w części odnoszącej się do nakładów poniesionych przez wnioskodawcę na nieruchomość przy ul. (...) w W., a także znajdujących się w zakładzie naprawczym urządzeń oraz kwoty uiszczonej przez wnioskodawcę tytułem spłaty kredytu. Za wiarygodne uznał także zeznania uczestniczki M. G. dotyczące składników majątku wspólnego ustalonych przez Sąd. Nie uwzględnił wniosku uczestniczki o zaliczeniu do majątku wspólnego kwoty 4.095,53 zł pobranej rzekomo przez wnioskodawcę , a także wniosku o rozliczenie kwoty 52.300 zł tytułem sprzedaży samochodu marki N. (...). Odnosząc się do kwoty przekazu Sąd pierwszej instancji uznał, iż co prawda wnioskodawca odebrał ten przekaz, jednakże brak jest jakichkolwiek dowodów na to, iż nie rozliczył się z tej kwoty z uczestniczką . Nadto wskazał Sąd , iż odbiór przedmiotowej kwoty nastąpił w czasie kiedy pomiędzy stronami istniała w wspólność majątkowa małżeńska, a zatem wnioskodawca był uprawniony do jej odbioru , tym bardziej iż uczestniczka nie zgłaszała w tym zakresie sprzeciwu. Sąd Rejonowy nie uwzględnił wniosku uczestniczki o rozliczenie poniesionych przez nią nakładów na nieruchomość przy ul. (...) w W. w postaci kosztów utrzymania tej nieruchomości w łącznej kwocie 42.714 zł . Sąd nie kwestionował faktu, że to uczestniczka poniosła te opłaty po dacie rozwodu. Skoro jednak po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej wyłącznie uczestniczka postępowania osiągała korzyść w postaci samodzielnego korzystania z nieruchomości stanowiącej majątek wspólny małżonków, przeto wyłącznie ona była zobowiązana do ponoszenia ciężarów i wydatków związanych ze wspólną nieruchomością. Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy oddalił roszczenie uczestniczki o rozliczenie kwoty 42.714 zł z tytułu wydatków związanych z utrzymaniem majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Uznał, że to uczestniczka była zobowiązana do uiszczenia tych kosztów, albowiem wyłącznie ona korzystała z wspólnej nieruchomości, a tym samym wyłącznie ona osiągała korzyść z majątku wspólnego małżonków. Sąd pierwszej instancji oddalił również wniosek wnioskodawcy o rozliczenie poniesionych przez niego kosztów remontu nieruchomości przy ul. (...) w W. w łącznej kwocie 49.895,55 zł . Wskazał, iż wydatki te związane były tylko i wyłącznie z nieruchomością, którą zajmował on samodzielnie a zatem był on obowiązany do ponoszenia ciężarów związanych z jej utrzymaniem.

Sąd Rejonowy ostatecznie przyjął , iż z dniem 17 czerwca 2002 roku, nastąpiło ustanie między stronami wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Współwłasność małżonków przekształciła się ze współwłasności łącznej w ułamkową. Udział każdego z małżonków w majątku wspólnym Sąd uznał za równy. Sąd pierwszej instancji ustalił, że przedmiotami majątkowymi podlegającymi podziałowi były: prawo własności nieruchomości działki nr (...) z obrębu (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym położonej w W. przy ul. (...) dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa prowadzi księgę wieczystą nr (...), nakłady poczynione na nieruchomość przy ul. (...) w W., a także ruchomości w postaci: prasy hydraulicznej (...) 250, 2500 (...), prasy hydraulicznej (...) 160d, 1600 (...), tokarki (...), tokarki (...) oraz tokarki (...). Sąd Rejonowy przyznał nieruchomość przy ul. (...) na wyłączną własność uczestniczki, mając na uwadze dotychczasowy sposób korzystania przez uczestniczkę z tej nieruchomości. Nadto miał on na uwadze, iż wnioskodawca korzysta z nieruchomości przy ul. (...) w W., którą to nieruchomość zaadoptował w pełni do celów mieszkalnych. Tym samym Sąd pierwszej instancji uznając, iż to wnioskodawca będzie zajmował w dalszym ciągu przedmiotową nieruchomość przyznał jemu wartość nakładów na tę nieruchomość w łącznej kwocie 125.130 zł. W zakresie podziału ruchomości Sąd miał na względzie zgodny wniosek stron w tym przedmiocie i przyznał je wnioskodawcy E. G. .

W zakresie dotyczącym ewentualnych rozliczeń pomiędzy małżonkami z tytułu wydatków i nakładów poczynionych z majątków każdego z małżonków na majątek wspólny od ustania wspólności ustawowej do podziału majątku wspólnego , w ocenie Sądu Rejonowego, ma zastosowanie art. 207 k.c. w myśl, którego pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają właścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Zdaniem Sądu Rejonowego brak jednak podstaw do zasadności żądania przez uczestniczkę zwrotu połowy poniesionych z tego tytułów nakładów. Uczestniczka bowiem w okresie od ustania związku małżeńskiego do czasu podziału majątku korzystała z całej nieruchomości sama - wyłącznie i jakkolwiek było to spowodowane opuszczeniem przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawcę, należało przyjąć, że skoro korzystała ponad przysługujący jej udział, to również i w takim zakresie ciążyły na niej koszty związane z jego utrzymaniem. W sytuacji, w której wnioskodawca E. G. nie zamieszkiwał na nieruchomości przy ul. (...) w W., zajmując jednocześnie nieruchomość przy ul. (...) w W., Sąd pierwszej instancji uznał, że brak jest podstaw do konstruowania jakikolwiek roszczeń skierowanych przeciwko uczestniczce dotyczących posiadania przez nią nieruchomości ponad swój udział, jednocześnie zaś z uwagi na tę sytuację i zajmowanie przez M. G. całości nieruchomości, nie może ona żądać od wnioskodawcy połowy kwot wynikających z bieżącego jego utrzymania. W tym też zakresie Sąd Rejonowy przyjął, iż wnioskodawca jednocześnie nie może żądać od uczestniczki rozliczenia poniesionych przez siebie wydatków na nieruchomość przy ul. (...) w W., albowiem wnioskodawca samodzielnie z wyłączeniem innych osób korzystał z przedmiotowej nieruchomości, a zatem podobnie jak uczestniczka był obowiązany do ponoszenia ciężarów związanych z jej utrzymaniem.

Mając na uwadze okoliczność, że uczestniczce przyznano prawo własności nieruchomości położonej przy ul. (...) w W., zaś wnioskodawcy własność nakładów poczynionych na nieruchomość przy ul. (...) w W. oraz ruchomości, na rzecz wnioskodawcy Sąd Rejonowy zasądzić spłatę od uczestniczki. Jej wysokość obliczył po rozliczeniu nakładów poczynionych przez wnioskodawcę z majątku osobistego na rzecz majątku wspólnego. Nakłady te to kwota 29.600 zł przeznaczona na spłatę kredytu nr 1995- (...). Nadto do wartości majątku wspólnego Sąd pierwszej instancji zaliczył kwotę 8.000 zł uzyskaną przez uczestniczkę z tytułu zbycia udziałów w spółce (...). Zważywszy na powyższe od kwoty 622.000 zł, stanowiącej wartość nieruchomości przy ul. (...) odliczył wartość składników majątkowych przyznanych na rzecz wnioskodawcy, tj. nakładów na nieruchomość o wartości 125.130 zł oraz ruchomości o wartości 66.400 zł, co dało kwotę 430.470 zł (622.000 zł -125.130 zł - 66.400 zł). Kwotę tą podzielił przez dwa, uzyskując kwotę 215.235 zł. Następnie do kwoty tej dodał wartość połowy nakładów poniesionych przez wnioskodawcę w kwocie 29.600 zł, tj. kwotę 14.800 zł oraz kwotę 8.000 zł, tj. kwotę otrzymaną przez uczestniczkę z tytułu zbycia udziałów w spółce (...), co dało kwotę 238.035 zł (215.235 zł + 14.800 zł + 8.000 zł = 238.235 zł). Na spłatę powyższej kwoty wyznaczył okres 6 miesięcy.

Sąd Rejonowy uznał, iż każda ze stron ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie, zaś koszty opinii biegłych poniosą strony po połowie.

Apelację od wskazanego postanowienia wniosła uczestniczka w części –co do pkt. 3 w zakresie zawyżenia spłaty pieniężnej przyznanej wnioskodawcy o kwotę 41.952,33 zł a także w odniesieniu do ustalonego przez Sąd 6 miesięcznego okresu dokonania spłaty.

Zaskarżonemu orzeczeniu uczestniczka zarzuciła:

1. błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, iż :

a. uczestniczka przez cały czas, od orzeczenia rozwodu do roku 2012r. samodzielnie korzystała z domu przy ul.(...) i w związku z tym nie przysługuje jej roszczenie o zwrot nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny, w postaci wnoszenia od roku 2003 opłat na utrzymanie nieruchomości przy ul. (...), w łącznej kwocie 42.714 zł, podczas gdy ustalenie co do wyłącznego korzystania przez uczestniczkę z domu przy ul. (...), przez ten okres, jest niezgodne z oczywistymi faktami, potwierdzonymi nawet przez wnioskodawcę;

a. brak jest jakichkolwiek dowodów, że E. G., który w dniu 03 lipca 2002 r. odebrał pocztowy przekaz pieniężny przeznaczony dla M. G., nie rozliczył się z uczestniczką z kwoty 4.095,33 zł, choć ta zaprzeczyła rozliczeniu, a w dniu 17 czerwca 2002 r. orzeczony został rozwód małżonków, co stawia ocenę sądową w niezgodzie z powszechnym doświadczeniem życiowym,

c. wnioskodawcy przysługuje zwiększenie spłaty pieniężnej od uczestniczki, w stosunku do wielkości udziału w majątku wspólnym, z tytułu wpłacenia kwoty 25.000 zł jako częściowej spłaty kredytu byłych małżonków, dokonanej w dniu 18 lipca 2002 r., mimo braku przesłanek do uznania, że środki na tę spłatę kredytową pochodziły z majątku odrębnego wnioskodawcy, a także o kwotę 8.000 zł (zamiast 4.000 zł), z tytułu rozliczenia tej kwoty, uzyskanej przez M. G. za sprzedane udziały w spółce cywilnej (...), skoro kwota 8.000 zł winna podlegać podziałowi w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej,

2. braku wyjaśnienia wyznaczenia przez Sąd 6 miesięcznego okresu spłaty pieniężnej na rzecz wnioskodawcy, co w kontekście wielkości tej spłaty oraz zadeklarowanego przez uczestniczkę źródła pochodzenia środków finansowych na spłatę, pozbawia M. G. realnych możliwości wywiązania się z tego obowiązku w terminie.

Stawiając te zarzuty, uczestniczka wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez obniżenie spłaty pieniężnej na rzecz wnioskodawcy o kwotę 41.952,33 zł oraz wydłużenie do 12 miesięcy okresu na dokonanie spłaty.

Sąd Okręgowy, zważył co następuje:

Apelacja uczestniczki zasługuje na uwzględnienie w części w jakiej dotyczy rozliczenia opłat poniesionych na zarząd nieruchomości (bez kosztów energii i gazu) oraz w zakresie kwoty 4.000 zł z tytułu rozliczenia zysku uzyskanego za sprzedaż praw w spółce cywilnej .

W pozostałej części jako bezzasadna podlega oddaleniu.

Na wstępie należy zaznaczyć , iż apelacja uczestniczki została wniesiona z zachowaniem terminu z art. 369 §1 k.p.c, a argumenty pełnomocnika wnioskodawcy przedstawione w odpowiedzi na apelację są niezasadne wobec sprzeczności z §7 ust.3 oraz § 8 ust.2 pkt.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego trybu doręczania pism sądowych przez pocztę w postępowaniu cywilnym z dnia 12 października 2010r. (Dz.U. nr 190 poz.127.

Brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku dowodowego zgłoszonego przez uczestniczkę w piśmie z dnia 7 listopada 2013r. w przedmiocie uzupełniającej opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości (k.965). Wniosek ten nie został zgłoszony przed zamknięciem rozprawy chociaż mógł zostać zgłoszony w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Nadto pełnomocnicy obu stron na ostatniej rozprawie uznali wartość nieruchomości wynikającą z opinii biegłego. Okoliczności uzasadniające zdaniem skarżącej dopuszczenie wymienionego powyżej dowodu nie zasługują na uwzględnienie. Należy w tym miejscu wskazać, że Sąd Okręgowy, co do zasady podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 7 listopada 1997 r., sygn. akt II CKN 445/97 (Lex 32208) zgodnie, z którym strona nie może skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny tego dowodu przez sąd pierwszej instancji. W realiach niniejszej sprawy, uwzględniając poczynione powyżej rozważania, brak jest podstaw do odstąpienia od wskazanej zasady i tym samym uwzględnienie wniosku skarżącej o dopuszczenie uzupełniającej opinii biegłego. Należy mieć na uwadze , iż uczestniczka licząc na rozliczenie zgłoszonych wydatków , a tym samym obniżenie spłaty o te wartości , nie może w przypadku nie uwzględnienia jej twierdzeń , zgłaszać dopiero w postępowaniu odwoławczym dowodów na ustalenie aktualnej wartości nieruchomości .

Podniesiony przez skarżącą zarzut błędnych ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd Rejonowy poprzez niewłaściwą interpretację materiału dowodowego w zakresie ustaleń, jakoby wnioskodawca dokonał spłaty kredytu w kwocie 25.000zł ze środków pochodzących z majątku odrębnego, nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji dokonał bowiem w tym zakresie prawidłowej, wyczerpującej przesłanki z art. 233§ 2 k.p.c., oceny zgromadzonego materiału dowodowego. Sąd Rejonowy słusznie obdarzył walorem wiarygodności wyjaśnienia wnioskodawcy, iż spłacił wspólny dług stron z pieniędzy pożyczonych od znajomych, jako logiczne, nadto znajdujące odzwierciedlenie w dowodach w postaci dokumentów (dowodów wpłaty). Należy zauważyć , iż spłata powyższej należności nastąpiła , jak to wskazała skarżąca w apelacji, 10 dni po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego, co nie zmienia okoliczności, iż nie istniała już wówczas wspólność majątkowa, a zatem to na uczestniczce ciążył obowiązek udowodnienia, iż wskazana kwota pochodziła z majątku wspólnego. Nie podjęcie inicjatywy dowodowej w tym zakresie nakazuje uznać twierdzenia E. G. za udowodnione.

Sąd Okręgowy nie podziela jednak ustaleń Sądu Rejonowego w kwestii korzystania po rozwodzie z nieruchomości przy ul.(...) wyłącznie przez uczestniczkę , a ty samym oddalenia wniosku o rozliczeni wydatków związanych z opłatami stałymi za nieruchomość przy ul.(...). Zarówno E. G. , jak i M. G. zgodnie przyznawali, iż od 2001 r. w segmencie nikt nie zamieszkiwał, obydwoje mieli jednak dostęp do tej nieruchomości. Opłaty w 2001r. i 2002r. ponosił wnioskodawca, a od 2003r. uczestniczka. Potwierdzeniem powyższego są zeznania E. G. na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2005r. (k.93), oraz zeznania M. G. na rozprawie w dniu 2 czerwca 2005r.(k.163). Sytuacja ta zmieniła się dopiero w 2008r., kiedy obie strony zaczęły korzystać z nieruchomości, M. G. zamieszkała w segmencie a wnioskodawca zamknął do wyłącznego użytku dwa pokoje na górze, przy czym przebywał na nieruchomości sporadycznie, posiadając jednak dostęp (k. 326). Wnioskodawca nie wykazał przy tym, iż został pozbawiony prawa do korzystania z tej nieruchomości, a złożenie zaświadczenia iż toczy się sprawa o przywrócenie posiadania, przy zaprzeczeniu uczestniczki iż doszło do naruszenia posiadania, nie jest dostatecznym dowodem powyższego faktu. Dowolnym było zatem twierdzenie Sądu Rejonowego , iż od daty rozwodu to uczestniczka wyłącznie korzystała z tego domu i tym samym oddalenie wniosku o rozliczenie kosztów zarządu nieruchomością.

Zgodnie z art. 207 k.c. w zw. z art. 1035 k.c. i z art. 46 k.r.o. pożytki i inne przychody rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości ich udziałów i w takim samym stosunku, za okres po ustaniu wspólności majątkowej małżonkowie ponoszą ciężary i wydatki związane z rzeczą wspólną. Wydatkiem w rozumieniu omawianego unormowania jest wydatek zmierzający do zachowania wspólnego prawa.

Ponieważ w okresie od 2003 roku do kwietnia 2012r. uczestniczka tytułem opłat za mieszkanie poniosła kwotę 23.176,55 zł , zatem spłata na rzecz wnioskodawcy winna być pomniejszona o kwotę 11.588,275 zł stanowiącą ½ tej kwoty. Skoro przez powyższy okres wnioskodawca miał możliwość korzystania ze wspólnej nieruchomości winien uczestniczyć w spłacie powyższego zobowiązania, tym bardziej iż nie kwestionował tego obowiązku i uznał powyższy dług w piśmie procesowym z dnia 17 lipca 2012r (k. 813).

Dla porządku wskazać należy, że opłacanie czynszu za mieszkanie w okresie po ustaniu wspólności jest w istocie spłacaniem długu (nie nakładem), a materialnoprawną podstawę rozliczenia stanowią przepisy o współwłasności tj. art. 207 k.c. ( orz. SN z 17 października 2003 r., IV CK 282/02 ).

Natomiast brak podstaw do rozliczenia wydatków za zużycie prądu i gazu , albowiem to uczestniczka korzystając z tej nieruchomości spowodowała powyższe koszty. Sama zresztą przyznała w postępowaniu o wymeldowanie, iż wnioskodawca od 2001r. nie mieszkał na wskazanej nieruchomości, bywał tam sporadycznie, mimo iż miał do niej dostęp. Złożone rachunki wiążą się ze zużyciem prądu i gazu nie tylko na potrzeby niezbędne do utrzymania nieruchomości w niepogorszonym stanie ale są wynikiem eksploatacji urządzeń domowych w związku z zamieszkaniem uczestniczki na tej nieruchomości. To na M. G. , wobec kwestionowania powyższych wydatków, ciążył obowiązek wykazania w jakiej części stanowią one wydatki niezbędne a w jakiej części wiążą się z korzystaniem przez nią z tej nieruchomości. Za okres kiedy , nie zamieszkiwała ona na tej nieruchomości jak również nie zamieszkiwał na niej wnioskodawca, winna udowodnić iż zużycie gazu i prądu było jedynie w minimalnym zakresie aby zachować rzecz w niepogorszonym stanie. Samo złożenie rachunków nie uzasadnia wniosku o rozliczenie tych kosztów. Rachunki dotyczące zużycia prądu przed 2003r. nie podlegają rozliczeniu , skoro uczestniczka wielokrotnie podkreślała iż ponosiła te opłaty dopiero od 2003r., a wnioskodawca o rozliczenie powyższych wydatków nie wnosił.

Należy zauważyć , iż po zaliczeniu przez Sąd Rejonowy kwoty 8.000 zł uzyskanej przez M. G. ze sprzedaży swoich praw w spółce cywilnej (...) do majątku wspólnego ( czego uczestniczka nie kwestionuje), zwiększenie spłaty wnioskodawcy o wskazaną kwotę ( nie zaś o 4.000 zł o co wnosi uczestniczka ) nie było prawidłowe. Stąd powyższe uchybienie podlegało naprawieniu i kwota spłaty na rzecz wnioskodawcy pomniejszona o kwotę 4.000 zł.

Zarzut nie rozliczenia kwoty pobranej przez E. G. w urzędzie pocztowym także nie znajduje uzasadnienia w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, choć z innych przesłanek niż wskazał to Sąd Rejonowy. Skoro bowiem obie strony zgodnie twierdzą , iż kwota 4.095,33 zł pobrana w dniu 03.07.2002r. stanowiła zwrot podatku dochodowego spółki cywilnej, to stanowi ona majątek spółki, czyli majątek wspólny wspólników i nie podlega podziałowi w niniejszej sprawie. W przypadku jej przywłaszczenia wspólnikom spółki cywilnej służą odpowiednie roszczenia w odrębnym postępowaniu.

Termin spłaty 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia zakreślony przez Sąd Rejonowy , jest zdaniem Sądu Okręgowego , wystarczającym do zgromadzenia przez M. G. środków na spłatę E. G., biorąc pod uwagę okoliczność iż niniejsze postępowanie toczy się od 2004r. i uczestniczka od początku wnosiła o przyznanie jej wskazanej nieruchomości z obowiązkiem spłaty. W trakcie postępowania strony podejmowały próby zgodnej sprzedaży nieruchomości , do której jednak nie dochodziło, a zatem uczestniczka miała wiedzę na temat możliwości zbycia powyższej nieruchomości. Wnosząc konsekwentnie o przyznanie jej nieruchomości według cen z operatu biegłego miała świadomość konieczność podjęcia działań celem pozyskania środków na rozliczenie się z E. G.. Z kolei termin 6 miesięcy dla wnioskodawcy nie jest tak daleki ( jak termin 1 roku) aby uznać iż jego prawa w jakikolwiek sposób zostaną naruszone na skutek odroczenia tej spłaty.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c i obniżył spłatę na rzecz wnioskodawcy do kwoty 222446,72 zł. W pozostałym zakresie apelację jako bezzasadną oddalił.

O kosztach postępowania przed sądem drugiej instancji orzeczono na podstawie art. 100 §1 k.p.c w zw. z art. 13 §2 k.p.c.