Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Lech Dłuski (spr.)

Sędziowie: SO Marek Jaszczak

SR del do SO Robert Kłosowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Sylwia Łastowska

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej J. Z. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową K. Z.

przeciwko D. Z.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piszu

z dnia 11 stycznia 2018 roku

sygn. akt III RC 156/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I o tyle tylko, że obniża ustalone tam alimenty do kwoty po 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie;

2.  w pozostałej części apelację oddala:

3.  koszty procesu za instancję odwoławczą wzajemnie znosi.

Sygn. akt VI RCa 98/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z 11 stycznia 2018r. w sprawie III RC 156/17 w sprawie z powództwa małoletniej J. Z. reprezentowanej przez matkę K. Z. przeciwko D. Z. o podwyższenie alimentów ustalił je na kwotę 650 zł miesięcznie w miejsce ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z 21 listopada 2016r. w sprawie III RC 156/17 w wysokości 500 zł miesięcznie. Oddalił powództwo w pozostałej części obejmującej żądanie ustalenia alimentów na poziomie 800 zł miesięcznie.

Sąd uzasadnił decyzję podając, że doszło do zmiany stosunków w zakresie wysokości potrzeb powódki oraz możliwości zarobkowych jej matki, co uzasadnia podwyższenie alimentów. Sąd wyeksponował obciążenie obowiązkiem alimentacyjnym obojga rodziców.

Apelację od wyroku złożył pozwany zaskarżając wyrok w całości. Zarzucił naruszenie przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku – art. 233§1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie i dokonanie oceny sprzecznej z zasadą logiki i doświadczenia życiowego poprzez ustalenie, że nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca ingerencję w rozstrzygnięcie, podczas gdy pozwany nadal ponosi częściowo dobrowolnie koszty utrzymania córki, przyjęcie, że koszt utrzymania córki wynosi 1100 – 1200 zł miesięcznie, ustalenie, że oboje rodzice powinni ponosić koszt utrzymania dziecka, zaś matka powódki otrzymuje świadczenie wychowawcze, które nie zostało uwzględnione w ustaleniu proporcji udziału rodziców w kosztach jej utrzymania, przyjęcie, że rozpoczęcie nauki w szkole wiąże się ze zwiększonymi wydatkami. Zarzucił również sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym materiałem dowodowym w sprawie przez przyjęcie, że po odliczeniu alimentów pozostaje mu na utrzymanie kwota 2150 zł, podczas gdy ponosi on konkretne wydatki i koszty, w tym wynikające z utrzymywania kontaktów z córką. Zarzucił ponadto naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że matka powódki udowodniła zmianę stosunków polegającą na zwiększeniu się kosztów utrzymania powódki.

Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem Sądowi orzeczenia o kosztach procesu za obie instancje.

Uzasadnił swoje stanowisko podając, że od wyroku zasądzającego alimenty na rzecz powódki nie doszło do zmiany stosunków, która zgodnie z art. 138 kro, mogłaby uzasadnić podwyższenie alimentów do 650 zł miesięcznie. Podkreślił, że w momencie orzekania o alimentach powódka uczęszczała do przedszkola, za które ponoszona była opłata, matka powódki aktualnie otrzymuje świadczenie wychowawcze, które powinno być przeznaczone na utrzymanie powódki. Zakwestionował przyjęcie przez Sąd znacznego wzrostu jego wynagrodzenia, gdyż zwiększyło się jedynie o 12 %. Wskazał, że pomimo dostrzeżenia przez Sąd jego kosztów i koniecznych wydatków nie znalazło to odzwierciedlenia w rozstrzygnięciu.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Sąd Rejonowy, wbrew twierdzeniom pozwanego, prawidłowo ustalił stan faktyczny, w tym jego możliwości zarobkowe i potrzeby powódki.

Podkreślić należy, że podstawą ustalenia alimentów jest przepis art. 135§1 kro, który obliguje do badania potrzeb uprawnionego, czyli powódki i możliwości zarobkowych zobowiązanego, czyli pozwanego. Pozwany starał się wyeksponować swoją niekomfortową sytuację materialną, jednak przeprowadzone postępowanie tylko częściowo potwierdziło jego stanowisko. W tym zakresie jego apelacja doprowadziła do nieznacznej korekty rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu Odwoławczego koszty utrzymania powódki zostały prawidłowo ustalone przez Sąd Rejonowy. Na przyjętą kwotę składa się udział w kosztach utrzymania mieszkania i transportu, wyżywienie, ubranie, okazjonalne leczenie, wsparcie edukacyjne, rozwijanie zainteresowań, rozsądne rozrywki. Strony w czasie wspólnego funkcjonowania dysponowały budżetem wynoszącym 3 100 – 3 200 zł miesięcznie. Przeznaczenie na utrzymanie dziecka kwoty 1100 zł miesięcznie zatem prezentuje się jako adekwatne do standardu finansowego rodziny.

Wskazać należy skarżącemu, że Sąd Rejonowy powołał się na doświadczenie życiowe ustalając taką wysokość wydatków. Nie sposób takiego procedowania negować, zwłaszcza, że nie jest możliwe udowodnienie ponoszenia wszystkich wydatków związanych z utrzymaniem dziecka. W znacznym zakresie ustalenia te wynikają z uogólnionej oceny standardu funkcjonowania rodziny oraz doświadczenia życiowego. Powódka zamieszkuje z matką i pozostaje pod jej bieżącą pieczą, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Nie da się więc precyzyjnie rozdzielić wydatków ponoszonych na utrzymanie córki od ponoszonych na utrzymanie jej matki. Możliwe jest jedynie szacunkowe i uśrednione określenie wydatków. Nie sposób więc oczekiwać od powódki reprezentowanej przez matkę precyzyjnego udowodnienia wszystkich wydatków. Sąd odwoławczy nie podzielił więc zarzutów sformułowanych przez pozowanego w apelacji.

Zgodnie z art. 135§2 kro wysokość alimentów zależna jest od nakładów osobistej pracy wykonywanej na rzecz dziecka. Oboje rodzice angażują się w wychowanie powódki i sprawowanie nad nią opieki, jednak zakres obciążenia obowiązkami wynikającymi z pełnienia roli rodzica jest odmienny. Powódka pozostaje pod bieżącą pieczą matki, zaś ojciec kontaktuje się z nią, a więc tylko czasowo i w ograniczonym zakresie sprawuje nad nią opiekę. Jego zaangażowanie w realizowanie obowiązków na rzecz dziecka jest znacznie mniejsze niż matki powódki. Pozwany koncentruje się na zapewnieniu powódce atrakcyjnych form spędzania czasu, jednak w znacznie mniejszym zakresie niż jej matka wykonuje obowiązki wynikające ze sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W konsekwencji powinien w proporcjonalnie większym zakresie uczestniczyć w finansowych kosztach jej utrzymania.

Jednocześnie wskazać należy pozwanemu, że zgodnie z przepisem art. 135§3 pkt 3 k.r.o. Sąd nie może w rozstrzygnięciu o alimentach uwzględniać świadczenia wychowawczego. Sąd nie kwestionuje więc pobierania przez matkę powódki świadczenia wychowawczego, jednak nie może uwzględnić go w rozstrzygnięciu.

Sąd odwoławczy uwzględniając te wszystkie okoliczności uznał, że pozwany powinien przekazywać matce powódki kwotę 600 zł miesięcznie tytułem alimentów na utrzymanie powódki. Sąd uwzględnił dobrowolnie ponoszone przez pozwanego wydatki na rzecz córki i uznał, że wynoszą one około 150 zł miesięcznie. Pozwany ponosi pewne koszty utrzymania w czasie kontaktów, dobrowolnie dokonuje zakupów na rzecz córki. Odpowiednią więc kwotą alimentów, które będą przekazywane jest 600 zł miesięcznie. Taka kwota w połączeniu ze środkami dobrowolnie przeznaczanymi przez pozwanego na utrzymanie powódki oraz zapewnianymi przez matkę umożliwi zabezpieczenie jej usprawiedliwionych potrzeb.

Kwota ustalonych alimentów, w ocenie Sądu odwoławczego, mieści się w granicach możliwości zarobkowych pozwanego. Podkreślić należy, że u podstaw ustalenia obowiązku alimentacyjnego leżą możliwości, jakimi dysponuje pozwany, a nie aktualnie uzyskiwane dochody. Pozwany ze względu na wiek, wykształcenie, a przede wszystkim doświadczenie zawodowe i życiowe ma znaczne możliwości w tym zakresie. Pozwany, w ocenie Sądu odwoławczego, ma możliwość uzyskiwania dochodu pozwalającego mu na partycypowanie w kosztach utrzymania córki w ustalonej wysokości, zaś jej matka jest w stanie zabezpieczyć potrzeby w pozostałym zakresie.

Sąd odwoławczy uznał więc, że odpowiednia do przesłanek wynikających z art. 135§1 i 2 kro jest kwota 600 zł alimentów przekazywanych przez pozwanego na utrzymanie powódki. W tym zakresie na podstawie art. 386§1 kro zaskarżony wyrok zmienił w punkcie I. W pozostałym zakresie na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

Wobec częściowego uwzględnienia apelacji o kosztach procesu Sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie.