Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 listopada 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. D. (1) prawa do renty rodzinnej po zmarłej J. J. w dniu 1 kwietnia 2017 r. dla A. D. (2). W uzasadnieniu wskazano, że na wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy (zgonem) tj. w okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2017 r. zostało udowodnione 3 lata, 6 miesięcy i 24 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 2 miesiące i 26 dni okresów nieskładkowych, które zgodnie z art. 5 zostały ograniczone do 1/3 okresów składkowych i przyjęte w wymiarze 1 roku, 2 miesięcy i 8 dni. Łącznie udowodniono 4 lata, 9 miesięcy i 2 dni.

Organ rentowy dodał, że ostatnie ubezpieczenie ustało 29 października 2013 r., natomiast zgon nastąpił w dniu 1 kwietnia 2017 r., a więc w okresie dłuższym niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

Nadto zmarła nie spełnia również warunków z art. 58 ust. 4, ponieważ na wymagane 25 lat okresów składkowych zostało udowodnione jedynie 7 lat, 3 miesiące i 16 dni.

Do stażu pracy nie zaliczono:

- okresów rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy po 14 listopada 1991 r. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, gdyż okres ten nie jest okresem składkowym ani nieskładkowym,

- okresów nieobecności niepłatnej tj. od 1 do 13 sierpnia 2004 r.,

- okresów zaległości w opłacaniu składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej tj. 30 listopada 2011 r., od 29 do 31 grudnia 2011 r., od 29 do 31 stycznia 2012 r., od 30 kwietnia 2012 r. do 31 października 2012 r., od 10 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r., od 1 sierpnia 2013 r. do 13 sierpnia 2013 r., od 1 grudnia 2013 r. do 5 kwietnia 2016 r.

Nadto prowadzone było postępowanie wyjaśniające dotyczące okresów pobierania zasiłków chorobowych przez zmarłą w okresach od 20 lutego 1999 r. do 30 czerwca 1999 r., od 26 września 2007 r. do 8 października 2007 r. oraz okresu zatrudnienia od 8 października 2012 r. do 31 października 2012 r. ( (...) S.A.). Zaliczenie powyższych okresów pozostaje bez wpływu na prawo do świadczenia.

/decyzja – k. 230 – 231 plik I akt ZUS/

Powyższa decyzja została zmieniona decyzją z dnia 12 marca 2018 r., na mocy której Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku A. D. (1) z dnia 31 lipca 2017 r. odmawia prawa do renty rodzinnej po zmarłej w dniu 1 kwietnia 2017 r. J. J. dla A. D. (2).

W uzasadnieniu wskazano, że na wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy (zgonem) tj. w okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2017 r. zostało udowodnione 3 lata, 7 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 3 miesiące i 9 dni okresów nieskładkowych, które zgodnie z art. 5 zostały ograniczone do 1/3 okresów składkowych i przyjęte w wymiarze 1 roku, 2 miesięcy i 16 dni. Łącznie udowodniono 4 lata, 10 miesięcy i 4 dni.

Organ rentowy dodał, że ostatnie ubezpieczenie ustało 29 października 2013 r., natomiast zgon nastąpił w dniu 1 kwietnia 2017 r., a więc w okresie dłuższym niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

Nadto zmarła nie spełnia również warunków z art. 58 ust. 4, ponieważ na wymagane 25 lat okresów składkowych zostało udowodnione jedynie 7 lat, 4 miesiące i 10 dni.

Do stażu pracy nie zaliczono:

- okresów rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy po 14 listopada 1991 r. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, gdyż okres ten nie jest okresem składkowym ani nieskładkowym,

- okresów nieobecności niepłatnej tj. od 1 do 13 sierpnia 2004 r.,

- okresów zaległości w opłacaniu składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej tj. 30 listopada 2011 r., od 29 do 31 grudnia 2011 r., od 29 do 31 stycznia 2012 r., od 30 kwietnia 2012 r. do 31 października 2012 r., od 10 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r., od 1 sierpnia 2013 r. do 13 sierpnia 2013 r., od 1 grudnia 2013 r. do 5 kwietnia 2016 r.,

- okresów od 20 lutego 1999 r. do 30 czerwca 1999 r., gdyż Wydział Zasiłków nie potwierdził wpłat w w/w okresach.

Po zakończonym postępowaniu wyjaśniającym doliczono okres pracy od 8 października 2012 r. do 31 października 2012 r. i od 1 listopada 2012 r. do 31 grudnia 2012 r.

/decyzja – k. 271 – 272 plik I akt ZUS/

Wnioskodawca A. D. (1) uznał w/w decyzję za krzywdzącą i złożył od niej odwołanie.

/odwołanie – k. 2, k. 3 w aktach VIII U 530/18/

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań.

/odpowiedź na odwołania – k. 3 – 4, k. 5 w aktach VIII U 530/18/

Postanowieniem z dnia 6 marca 2018 r. Sąd połączył sprawę VIII U 530/18 ze sprawą VIII U 2542/17 celem łącznego rozpoznania.

/postanowienie – k. 9 w aktach VIII U 530/18/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. J. zmarła w dniu 1 kwietnia 2017 r. w Ł..

/odpis skrócony aktu zgonu – k. 15 – 16 akt ZUS/

W dniu 31 lipca 2017 r. A. D. (1) w imieniu małoletniej córki A. D. (2) złożył wniosek o ustalenie prawa do renty rodzinnej po matce J. J..

/wniosek – k. 1 – 14 akt ZUS/

J. J. w okresie od 13 maja 1993 r. do 11 stycznia 1996 r., od 30 stycznia 2007 r. do 6 sierpnia 2007 r., od 30 listopada 2007 r. do 19 grudnia 2007 r., od 11 stycznia 2017 r. do 9 kwietnia 2017 r. była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ł. jako bezrobotna, w okresie od 14 lipca 1993 r. do 30 czerwca 1994 r. pobierała zasiłek dla bezrobotnych.

/zaświadczenie – k. 25 – 26 akt ZUS, k. 45 – 46 akt ZUS/

J. J. w okresie od 7 listopada 2011 r. do 5 kwietnia 2016 r. prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą J. J..

/wypis z (...) k. 43 – 44 akt ZUS/

Zmarła posiadała zaległości w opłacaniu składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej: 30 listopada 2011 r., od 29 do 31 grudnia 2011 r., od 29 do 31 stycznia 2012 r., od 30 kwietnia 2012 r. do 31 października 2012 r., od 10 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r., od 1 sierpnia 2013 r. do 13 sierpnia 2013 r., od 1 grudnia 2013 r. do 5 kwietnia 2016 r.

/wyliczenia ZUS – akta ZUS/

Ostatnie ubezpieczenie zmarłej ustało 29 października 2013 r.

/bezsporne/

J. J. w ostatnim dziesięcioleciu przypadającym przed datą powstania niezdolności do pracy (zgonu) tj. w okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2017 r. legitymowała się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze 3 lata, 7 miesięcy i 18 dni okresów składkowych, 1 rok, 3 miesiące, 9 dni okresów nieskładkowych (okresy nieskładkowe ograniczone do 1/3 okresów składkowych – 1 rok, 2 miesiące, 16 dni).

/karta przebiegu zatrudnienia – k. 269 – 270 akt ZUS/

Sumaryczny staż ubezpieczeniowy J. J. wynosi 7 lat, 4 miesiące i 10 dni okresów składkowych.

/karta przebiegu zatrudnienia – k. 267 – 268 akt ZUS/

Ostatnie ubezpieczenie ustało 29 października 2013 r.

/okoliczność bezsporna/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na mocy art. 67 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., Nr 1383) do renty rodzinnej uprawnione są dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione spełniające warunki określone w art. 68.

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Według zaś art. 68 ust. 2 przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

Warunki przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określają natomiast przepisy wspomnianej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w art. 57 i 58 ust. 2.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu art. 57 ust. 1 pkt 3 nie stosuje się jednak do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2)

Jak stanowi art. 58 ust. 1 pkt 5 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej: 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

W myśl art. 58 ust. 3, jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Dodatkowo należy wskazać, iż stosownie do treści art. 5 ust.1. przytaczanej ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, okresy: składkowe, o których mowa w art. 6 i nieskładkowe, o których mowa w art. 7. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2 omawianego przepisu przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Bezspornym jest w przedmiotowej, iż zmarła nie miała ustalonego prawa do emerytury, ani też nie spełniała warunków do uzyskania tego świadczenia. Zmarła nie miała także ustalonego prawa do renty. Oceniając uprawnienia odwołującego do uzyskania prawa do renty rodzinnej Sąd Okręgowy uznał stosownie do treści art. 68 ust. 2 powołanej ustawy, że z chwilą śmierci J. J. była całkowicie niezdolna do pracy.

Należy wskazać, że zmarła J. J. na wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych wykazała łącznie 4 lata, 10 miesięcy, 4 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nadto z dokumentacji załączonej do wniosku wynika, że ostatnie ubezpieczenie ustało 29 października 2013 r., natomiast zgon nastąpił w dniu 1 kwietnia 2017 r., a więc w okresie dłuższym niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

Nie spełniła także warunku wskazanego w art. 58 ust. 4, gdyż na wymagane 25 lat zmarła wykazała staż wynoszący jedynie 7 lat, 4 miesiące i 10 dni.

Należy wskazać, że organ rentowy nie zaliczył zmarłej do stażu pracy spornych okresów zaległości w opłacaniu składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej tj. 30 listopada 2011 r., od 29 do 31 grudnia 2011 r., od 29 do 31 stycznia 2012 r., od 30 kwietnia 2012 r. do 31 października 2012 r., od 10 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r., od 1 sierpnia 2013 r. do 13 sierpnia 2013 r., od 1 grudnia 2013 r. do 5 kwietnia 2016 r. oraz okresów rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy po 14 listopada 1991 r. jako osoba bezrobotna bez prawa do wypłaty zasiłku, gdyż okres ten nie jest okresem składkowym ani nieskładkowym w świetle przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okres ten nie został wymieniony w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12 wspomnianej ustawy, a których mowa jest w art. 57 ust. 1 pkt 3.

Skarżący w odwołaniu zakwestionował niezaliczenie przez organ rentowy do stażu pracy w/w okresów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jednakże w toku niniejszego postępowania nie zgłaszał żadnych wniosków dowodowych, nie przedstawił dowodu uiszczenia składek za sporny okres ani dokumentów wskazujących na błędne ustalenie okresów, za które nie zostały uiszczone składki. Sąd nie znalazł zatem powodów do zakwestionowania ustalenia organu rentowego. Wnioskodawca był pouczony o możliwości zgłaszania wniosków dowodowych./zarządzenie – k. 7 w zw. z k. 8 w zw. z k. 16/

W oparciu o poczynione ustalenia i obowiązujące przepisy prawa Sąd Okręgowy uznał, że skarżona decyzja jest prawidłowa.

Jeszcze raz należy podkreślić, iż skarżący z chwilą wniesienia odwołania stał się stroną procesu, a organ rentowy jego przeciwnikiem procesowym. Podporządkowanie się obowiązującym w procesie cywilnym zasadom, w tym zasadzie kontradyktoryjności, wymaga, aby strony powoływały dowody na poparcie swych twierdzeń, albowiem sądy ustalają fakty na podstawie dowodów. Sąd nie jest zobowiązany do poszukiwania dowodów z urzędu, gdyż w myśl zasady kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach. To strony są dysponentem toczącego się postępowania dowodowego i to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Powyższe jasno wynika z art. 3 k.p.c., który wskazuje, że na stronach spoczywa obowiązek dawania wyjaśnień, co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiania dowodów na ich poparcie.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c., oddalił odwołanie wnioskodawcy, o czym orzekł w sentencji wyroku.