Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2017 r

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Małgorzata Kryńska Mozolewska

Protokolant: Marzena Szablewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 października 2017 r w Warszawie

sprawy z powództwa T. K.

przeciwko: (...) w O.

o zapłatę nagrody jubileuszowej

1. oddala powództwo;

2. zasądza od powódki T. K. na rzecz (...) w O. kwotę 3.600,00 złotych (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI P 234/16

UZASADNIENIE

Powódka T. K. w pozwie przeciwko (...)wnosiła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 19.250,00 zł tytułem nagrody jubileuszowej z tytułu 45- lecia zatrudnienia, przysługującej w wysokości 550 % zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego brutto (3.500,- zł), do której jak twierdziła nabyła prawo w dniu 01 sierpnia 2014 r. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wymagalności (02 sierpnia 2014 r.) do dnia 31.12.2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według przepisanych. Powódka podnosiła, że była zatrudniona w (...) w okresie od 01 sierpnia 1969 r. do 09 grudnia 1984 r. oraz od 10 grudnia 1984 r. do 19 sierpnia 2011 r., na czas nieokreślony oraz od dnia 22 sierpnia 2011 r. Powódka przepracowała pełny rok 2013 - tj. pozostawała w zatrudnieniu od dnia 01 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. tj., przepracowała w pozwanym pełen rok kalendarzowy. Staż pracy 45 lat osiągnęłaby w dniu 01 sierpnia 2014 roku, natomiast stosunek pracy z nią ustał w dniu 30.06.2014 r. (na skutek upływu czasu, na jaki została zawarta ostatnia umowa o pracę na czas określony). Pozwany podjął decyzję, że nie będzie dalej zatrudniał powódki pomimo, iż wielokrotnie Dyrektor (...), zapewniał, iż korzystniejsze będzie przejście na umowę na czas określony, natomiast strony w dalszym ciągu będą współpracowały. Pozwany, pomimo tego, iż powódka celem umożliwienia jej dalszego zatrudnienia w (...), wyraziła zgodę na zatrudnienie na podstawie umów o pracę zawieranych na czas określony, nie wywiązał się z poczynionych obietnic i nie przedłużył współpracy. Natomiast w związku z ustaniem zatrudnienia z dniem 30 czerwca 2014 r. zdaniem powódki pozwany powinien wypłacić jej nagrodę jubileuszową z tytułu 45 lat pracy, z uwagi na zapis znajdujący się w (...), zgodnie, z którym pracownikowi wypłaca się nagrodę jubileuszową z chwilą rozwiązania umowy o pracę w przypadku, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy, zasiłek lub świadczenie przedemerytalne i dodatkowo pracownikowi takiemu brakuje mniej niż 12 miesięcy do nabycia uprawnień do przedmiotowej nagrody. Powódka wyraziła zgodę, aby od dnia 22.08.2011 r. świadczyć pracę na podstawie umów o pracę zawieranych na czas określony, z uwagi na to, jak się później okazało, nieprawdziwe zapewnienia Dyrektora (...), który zapewniał, iż korzystniejsze będzie przejście na umowę na czas określony, a ponadto, umożliwi dalszą współpracę stron. Powódka twierdziła, że wraz z prof. R. W. (1) zostali wprowadzeni w błąd przez pracodawcę, skutkujący wyrażeniem przez nich zgody na przekształcenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę zawartą na czas określony, w przypadku powódki skutkującej zawarciem w dniu 25 września 2013 r. porozumienia zmieniającego umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony w umowę o pracę zawartą na czas określony (do dnia 30 czerwca 2014 r.).

W związku z brakiem jakichkolwiek działań pracodawcy dotyczących przedłużenia zatrudnienia, w dniu 29 maja 2014 r. powódka złożyła do pracodawcy podanie z prośbą o przedłużenie zatrudnienia do końca 2014 r. (na dotychczasowych warunkach). Powódka podnosiła również, że z treści korespondencji kierowanej przez nią do pracodawcy, jak również z treści jej adnotacji sporządzonej odręcznie na piśmie pracodawcy z dnia 23 czerwca 2014 r. wynika, iż pracodawca wprowadził ją w błąd co do zamiaru kontynuowania zatrudnienia. Powódka nie złożyłaby oświadczenia woli z dnia 25 września 2013 r. skutkującego zawarciem porozumienia w przedmiocie przekształcenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę zawartą na czas określony, gdyby wiedziała, że pracodawca wbrew zapewnieniom, nie zamierza przedłużać zatrudnienia powódki poza 30 czerwca 2014 r. Następnie w dniu 10 kwietnia 2015 r. (a więc przed upływem roku od dnia, w którym powódka dowiedziała się, iż została wprowadzona w błąd przez pracodawcę, co do zamiaru kontynuowania z nią stosunku pracy). Powódka twierdziła także że uchyliła się od skutków prawnych oświadczenia woli z dnia 25 września 2013 r. skutkującego zawarciem porozumienia w przedmiocie przekształcenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę zawartą na czas określony, kierując pisma do pracodawcy, jak również składając w dniu 10 kwietnia 2015 r. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej w przedmiocie wypłaty nagrody jubileuszowej. Tym samym w jej ocenie, spełnia ona warunek uzyskania niezbędnego stażu pracy do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej (w dniu ustania zatrudnienia brakowało jej mniej niż 12 miesięcy do nabycia uprawnień do nagrody jubileuszowej), a ponadto jak twierdziła zakończenie stosunku pracy ma związek z jej przejściem na emeryturę. Powódka zmieniała status z pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta, bowiem w takiej sytuacji jej zdaniem jest ona uprawniona jest do nagrody jubileuszowej.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa, nie kwestionował rachunkowego wyliczenia przez powódkę nagrody jubileuszowej i podnosił, że do rozwiązania umowy o pracę w (...) doszło z inicjatywy powódki. Powódce w związku z rozwiązaniem tej umowy, w dniu 27.02.2011r. wypłacono odprawę emerytalną w wysokości 8.340,00zł. (6.839,00zł netto). Strona pozwana nie zgadzała się z argumentacją przedstawioną w uzasadnieniu pozwu. W ocenie pozwanego tylko data 19.08.2011r może być brana pod uwagę przy określaniu uprawnień powódki do nabycia nagrody jubileuszowej w związku z przejściem na emeryturę. W ocenie strony pozwanej nie można na potrzeby odprawy emerytalnej ustalać daty przejścia na emeryturę na dzień 18.08.2011 r a na potrzeby otrzymania nagrody jubileuszowej innej daty i twierdzić, że datą przejścia na emeryturę w tym wypadku jest data 30.06.2014r (data wygaśnięcia umowy o pracę zawartej na czas określony). W świetle postanowień załącznika Nr 13 do (...) w ocenie strony pozwanej powódka nie nabyła uprawnień do otrzymania nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka była zatrudniona u poprzedników prawnych pozwanego. W okresie od 1.08.1969r do 9.12.1984 w (...) następnie w okresie 10.12.1984r, - 19.08.2011 r w (...) na czas nieokreślony. Powódka ostatnio pracowała w (...) z prof. R. W. (1).

bezsporne, a nadto: świadectwo pracy z dnia 9.12.1984 r k. 8-9, świadectwo pracy z dnia 2011 r k.10, świadectwo pracy z dnia 17.07.2014 r k. 12-13;

W dniu 18 sierpnia 2011 r powódka skierowała do pracodawcy podanie, że w związku z nabyciem uprawnień emerytalnych prosi o rozwiązanie umowy o pracę z dniem 19 sierpnia 2011 roku na mocy porozumienia stron, na co otrzymała pisemną zgodę podpisaną przez p/o Dyrektora (...). W dniu 27.02.2011r wypłacono powódce odprawę emerytalną w wysokości 8 340,00zł. (6.839,00 zł. netto). Powódka otrzymała również świadectwo pracy.

W dniu 22 sierpnia 2011 r strony ponownie zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony w wymiarze pełnego etatu na stanowisku adiunkta za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.224,00 złotych miesięcznie oraz dodatku na promieniowanie jonizujące w wysokości 47,50 złotych.

Powódka wykonując pracę na rzecz pozwanego jednocześnie otrzymywała emeryturę w zmniejszonej wysokości (zeznania powódki).

bezsporne, a nadto: pismo z dnia 18 sierpnia 2011 roku k. 37, pismo z dnia 19 sierpnia 2011 r k. 36, akta osobowe powódki - umowa o pracę z 22 sierpnia 2011 r b/z karty, świadectwo pracy z dnia 19 sierpnia 2011 r- akta osobowe b/z oznaczenia karty, zeznania powódki rozprawa z dnia 17 października 2017 r;

Powódka jak i prof. R. W. (1) prowadzili zaawansowane badania, dotyczące mi.in. Realizacji Międzynarodowej Umowy z (...) D., (...). Warunkiem umożliwienia im badań na których kontynuowaniu zależało zarówno powódce jak i prof R. W. (1) postawionym przez pracodawcę było przekształcenie umowy o pracę na czas określony, z zastrzeżeniem, iż stosunek pracy będzie trwał aż do momentu zakończenia badań objętych w/w umową.

R. W. (1) zdawał sobie sprawę, że pracodawca może z nim rozwiązac umowę i dlatego w celu kontynuowania badań zgodził się na zawarcie umowy terminowej na jeden rok i zasugerował również powódce aby zgodziła się na podpisanie umowy o pracę na rok, na co powódka wyraziła zgodę. W dniu 25 września 2013 r powódka i pracodawca zmienili rodzaj umowy o pracę zawartej w dniu 22 sierpnia 2011 r z umowy na czas nieokreślony na umowę na czas okreslony do dnia 30 czerwca 2014 r ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2014 r. Następnie w dniu 7 stycznia 2014 r powódka podpisała aneks do umowy o pracę w zakresie ustalenia wynagrodzenia.

W dniu 29 maja 2014 r. powódka złożyła do pracodawcy podanie z prośbą o przedłużenie zatrudnienia do końca 2014 r. na dotychczasowych warunkach motywując je koniecznością ukończenia badań związanych z realizacją badań międzynarodowej umowy. Pracodawca jednak nie wyraził zgody na kontynuowanie zatrudniania. Powódka pismo o podobnej treści skierowała do pracodawcy również w dniu 15 czerwca 2014 r na co w dniu 23 czerwca 2014 r otrzymała odpowiedź, iż dyrektor pozwanego nie wyraża zgody na przedłużenie zatrudnienia. Na piśmie pracodawcy z dnia 23 czerwca 2014r. powódka sporządziła adnotację o treści „ przyjmuję do wiadomości, ale gorąco protestuję i nie zgadzam się z przesłaną pośrednio decyzją dyrektora. (...) Odwołuję się do stosownych władz zwierzchnich. Wobec tego, że 31.07.2014 r. nabywam prawo do nagrody za 45 lat pracy w Instytucie. Zwalnianie mnie w wymienionym terminie jest nieporozumieniem albo skrajną bezdusznością".

Również przewodniczący związku zawodowego (...) S. G. interweniował u dyrektora G. W. w sprawie przedłużenia umowy o pracę powódce i prof. R. W. (1). Ostatecznie nie doszło do żadnego przełomu w sprawie kontynuacji zatrudnienia i prowadzonych badań. Dyrektor G. W. uważał, że prowadzone badania naukowe nie magą być kontynowane z uwagi na zaawansowany wiek powódki i prof. R. W. (1) oraz brak ich następców. Badania po czerwcu 2014 r nie były kontynuowane.

dowód: akta osobowe powódki: k. 21 oświadczenie powódki z dnia 24 czerwca 2014 r i brak zgody pracodawcy na rozwiązanie umowy o pracę, pismo powódki z dnia 15 czerwca 2014 r.zeznania świadka R. W. (2), zeznania świadka S. G., częściwo zeznania świadka G. W. rozprawa z dnia 16 maja 2017 r, zeznania powódki rozprawa 17 października 2017 r, porozumienie z dnia 25 wrzesnia 2013 r - akta osobowe powódki k. 16, aneks nr 16 z dnia 7 stycznia 2014 r aka osobowe powódki k. 17;

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony między innymi w oparciu o dowody z dokumentów przedstawionych przez strony, których treść nie była kwestionowana. Wiarygodność tych dokumentów została oceniona przez pryzmat twierdzeń stron odnoszących się do ich treści, a także ustaleń dokonanych na podstawie całokształtu materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków, a mianowicie R. W. (1), S. G. oraz zeznań powódki, którym sąd dał wiarę, albowiem były one spójne w zakresie przebiegu zatrudnienia powódki w pozwanej oraz okoliczności związanych z ustaniem stosunku pracy w czerwcu 2014. Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom świadka G. W. w zakresie w jakim stwierdził, że badania nie będą prowadzone i że pracownia zostanie zamknięta, bowiem zeznania w tym zakresie pozostają w sprzeczności z zeznaniami świadka R. W. (1) ("przyszedł do mnie pan W. i zaproponował mi termin roczny a z rozmowy wynikało, że do końca roku na pewno będziemy prowadzić badania, wiedziałem, że pan W. może mi wymówić pracę w ciągu 2 tygodni, dlatego zgodziłem się na pracę na rok, zasugerowałem powódce, żeby zgodziła się na to samo, co ja i ona się zgodziła).

Sąd zważył, co następuje:

Przed przystąpieniem do dalszych rozważań, należy wskazać na charakter prawny nagrody jubileuszowej, jako świadczenia wynagrodzeniowego i roszczeniowego. W istocie w ocenie sądu ma ona charakter należnej pracownikowi premii. Gratyfikacja jubileuszowa jest fakultatywnym dodatkowym składnikiem wynagrodzenia za pracę, należnym z tytułu wieloletniej, najczęściej nieprzerwanej i nienagannej pracy w jednej branży (vide np. wyrok Sądu Najwyższego z 22.04.1998r., I PKN 62/98, OSNP 1999/9/297). Pracownik nabywa prawo do nagrody jubileuszowej, jak do każdej innej premii, z dniem spełnienia wszystkich przesłanek. Wskazane świadczenie, co do zasady, ma, więc charakter dobrowolny i nie jest świadczeniem powszechnym, a pracodawca nie jest zobligowany do jego przyznania. Pracodawca, który jednak zdecyduje się na wprowadzenie takiego uprawnienia, może samodzielnie ustalać zasady nabywania i wypłacania nagrody jubileuszowej, lub też odwołać się do obowiązujących przepisów.

Problematykę nagród jubileuszowych u pozwanego uregulowano w obowiązującym (...) (dalej zwany (...)), który szczegółowo i wyczerpująco określa zasady ich przyznawania i naliczania w pozwanym zakładzie pracy.

Niesporne jest, że powódka do chwili ostatecznego rozwiązania stosunku pracy w pozwanym (tj. do dnia 30 czerwca 2014) nie miał a przepracowanych 45 lat. a jedyną podstawę prawną żądanej przez powódkę nagrody jubileuszowej jest § 2 ust 4 Załącznika nr 13 do (...) który stanowi, że ,,w razie rozwiązania umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę lub rentę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę jubileuszową wypłaca się w dniu rozwiązania umowy o pracę”. Gdyby powódka została zwolniona w dniu 30 czerwca 2014 r to do wymaganego okresu zatrudnienia (45 lat pracy) brakowałoby jej mniej niż 12 miesięcy. Tym samym pierwsza przesłanka nabycia prawa do świadczenia zostałaby spełniona. Zasadność roszczenia powódki zależała także od równoczesnego spełnienia także drugiej przesłanki, a mianowicie rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę. Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy – ma zatem sposób rozumienia sformułowania: ,,w związku z przejściem na emeryturę”, a spór pomiędzy stronami sprowadzał się w istocie do oceny występowania związku przyczynowego pomiędzy ustaniem stosunku pracy, a uzyskaniem przez powódkę prawa do emerytury.

Powódka wskazywała, że przejście na emeryturę lub rentę to zmiana statusu prawnego pracownika lub podwójnego statusu pracownika-emeryta lub pracownika-rencisty na status emeryta lub rencisty, co następuje zawsze i tylko przez definitywne ustanie zatrudnienia.

W ocenie sadu meriti o ile w przypadku ubiegania się o odprawę emerytalno-rentową, (która jest świadczeniem powszechnym, przewidzianym w kodeksie pracy) orzecznictwo sądowe wypracowało jednolity pogląd, że nabycie prawa do emerytury/renty nie musi być wyłącznym powodem ustania stosunku pracy (innymi słowy: decyduje zmiana statusu pracownika na status emeryta/rencisty bez względu na przyczyny tej zmiany), to w przypadku nagrody jubileuszowej, przy uwzględnieniu jej odmiennego charakteru i pełnionej funkcji, nabycie prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych powinno stanowić wyłączną podstawę ustania stosunku pracy (Sąd Najwyższy w wyroku z 12.02.2010r., II PK 214/09). Sama nagroda jubileuszowa jest świadczeniem wyjątkowym, tzn. nie powszechnym, tak jak odprawa emerytalno-rentowa. A przy tym uregulowanie przewidziane w treści § 9 Załącznika nr 3 do (...) ma również charakter wyjątkowy, gdyż wprowadza możliwość wcześniejszego nabycia prawa do nagrody jubileuszowej mimo nieprzepracowania pełnego okresu, za który nagroda jubileuszowa przysługuje. W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy chodzi, zatem o wyjątkowe warunki wyjątkowego świadczenia. Dlatego przepis szczególny § 2 ust 4 Załącznika nr 13 do (...) nie może być wykładany rozszerzająco. Zapis ten posługuje się określeniem: ,,w związku z przejściem na emeryturę lub rentę”. Wykładania językowa tego zapisu wskazuje, że pracodawca zapewnienia wcześniejsze nabycie prawa do nagród jubileuszowych tylko tym pracownikom, których stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. Bezspornym jest w sprawie, że powódka po nabyciu uprawnień emerytalnych ponownie zawarła umowę o pracę w dniu 22 sierpnia 2011 r. Tym samym jednocześnie otrzymywała wynagrodzenie i emeryturę w zmniejszonej wysokości (zeznania powódki).

W ocenie sądu użyte przez pracodawcę w przepisie § 2 ust 4 Załącznika nr 13 do (...) sformułowanie: ,, w związku z przejściem na emeryturę lub rentę” wyraźnie wskazuje na konieczność zachowania bezpośredniej zależności między rozwiązaniem stosunku pracy, a przejściem na emeryturę lub rentę. Tymczasem rozwiązanie stosunku pracy z powódką w dniu 22 sierpnia 2011 r nastąpiło z upływem okresu, na jaki ją zawarto (30 czerwca 2014 r).

Reasumując: skoro między ustaniem stosunku pracy 30 czerwca2014 r a uzyskaniem emerytury nie wystąpił bezpośredni związek przyczynowy – to powódka nie nabyła prawa do nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy na podstawie (...) obowiązującego u pozwanego. Powódka próbowała do tego zapisu zastosować rodzaj wykładni prezentowanej w judykaturze z art. 92 ¹ kp. Jednak en sposób wykładni jak wskazano wyżej nie uwzględnia różnicy w treści przepisów art. 92 ¹ kp oraz § 2 ust 4 Załącznika nr 13 do (...). Uregulowania wewnętrzne, które wprowadził pozwany do (...) wyraźnie przewiduje, że między rozwiązaniem stosunku pracy, a uzyskaniem emerytury musi występować związek przyczynowy i to w chwili tego rozwiązania. Taka zaś sytuacja w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy nie miała miejsca.

Dodatkowo kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostawało, czy oświadczenie powódki o rozwiązaniu umowy o pracę na mocy porozumienia stron było w istocie dotknięte wadą oświadczenia woli. Powódka, bowiem wskazywała na nieważność porozumienia na mocy, którego strony zgodziły się na zmianę umowy na czas nieokreślony na umowę na czas określony, co miało miejsce w dniu 25 września 2013 r ze skutkiem od 1 stycznia 2014 r.

W myśl art. 30 § 1 k.p. umowa o pracę rozwiązuje się: 1) na mocy porozumienia stron; 2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem); 3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia) 4) z upływem czasu, na który była zawarta; 5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.

Na pierwszym miejscu w katalogu sposobów rozwiązania umowy o pracę umieszczono porozumienie stron, a więc czynność prawną składającą się z dwóch zgodnych oświadczeń woli stron stosunku pracy ukierunkowanych na zmianę umowy o pracę lub rozwiązanie umowy. Trzeba przy tym podkreślić, że pracownik i pracodawca decydują wspólnie o warunkach zmiany. Może zdarzyć się. że oświadczenie woli składające się na porozumienie może być dotknięte wadami, co oznacza konieczność odpowiedniego stosowania przepisów kodeksu cywilnego o tego rodzaju wadach (art. 82-88 k.p.c. stosowane w zw. z art. 300 k.p.).

Zgodnie z art. 82 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Z kolei w myśl art. 84 § 1 k.c. w razie błędu, co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo, gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny) (§ 2). Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu - z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał (art. 88 § 1 i 2 k.p.c.).

Błąd w znaczeniu wady oświadczenia woli określany jest, jako błąd postrzegania, w odróżnieniu od błędu przewidywania i wnioskowania, które należą do sfery motywacyjnej podmiotu dokonującego czynności prawnej i tworzą pobudkę, pod wpływem, której wyrażone zostało oświadczenie woli uznane następnie przez oświadczającego za „błąd”, gdy okazało się, że oświadczenie nie osiągnęło zamierzonego i przewidywanego celu. Zaś niespełnienie się oczekiwań osoby dokonującej czynności prawnej, co do określonego rozwoju zdarzeń nie daje podstaw do uznania oświadczenia woli za wynik błędu prawnie doniosłego ( art.84 k.c.).

Nie stanowi błędu, co do treści czynności prawnej mylna ocena zarówno aktualnych, jak i przyszłych okoliczności, nieobjętych treścią dokonanej czynności. Ocena taka dotyka już sfery motywacyjnej, a w ramach obecnych rozwiązań normatywnych błąd w pobudce nie ma prawnej doniosłości ( tak wyrok SA w Białymstoku z 21.01.2013r., I ACa 833/12, LEX nr 1289379).

Przepis ten zakłada, więc istnienie po stronie składającego oświadczenie woli mylnego wyobrażenia o treści tego oświadczenia. Tymczasem okoliczności, na które powoływała się powódka nie świadczą o istnieniu po jej stronie w chwili zawierania porozumienia błędu, co do okoliczności związanej z treścią tej umowy zawartej na czas określony. To, co bowiem nazywa powódka swoim błędem, jest nietrafnym przewidywaniem dotyczącym kontynuowania badań naukowych będącym w jej ocenie warunkiem przedłużenia umowy o pracę. Z okoliczności faktycznych wynika, że powódka nie rozmawiała z G. W., tylko prof. W., który zasugerował jej podpisanie porozumienia licząc na kontynuowanie badań naukowych, których prognoza nie sprawdziła się, z uwagi na brak zgody pracodawcy oraz brak następców powódki i prof. W.. W takiej sytuacji w ocenie sądu złożonego przez powódkę oświadczenia woli nie można - rzecz jasna - uznać za wynik błędu, lecz za wynik nietrafnego przewidywania (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1997 r., III CKN 214/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 47).

Możność uchylenia się od skutków wadliwego oświadczenia woli następuje przez złożenie innej osobie stosownego oświadczenia na piśmie, którym może być również pozew wniesiony przeciwko tej osobie. Wówczas datę uchylenia się od skutków oświadczenia woli stanowi chwila doręczenia pozwu ( (por. OSA/Lub. 1999 nr 3, poz. 10, str. 65, Biul. Inf. Pr. 2000 nr 3, poz. 278, str. 1, OSA 2000 nr 3, poz. 13, str. 48, Legalis).

Dopiero na rozprawie w dniu 12 stycznia 2017 r powódka stwierdziła, że uchyliła się od skutków oświadczenia woli w sposób doorozumiany poprzez wykonywanie własnoręcznych zapisków w aktach osobowych w czerwcu 2014 r Powódka argumentowała, że wykryła błąd polegający na tym że umowa zawarta na czas określony nie będzie zawarta.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że to na powódce ciążył obowiązek wykazania, że oświadczenie złożone zostało pod wpływem błędu oraz że oświadczenie woli o uchyleniu się od skutków prawnych tego oświadczenia zostało złożone w terminie 1 roku (art. 88 k.c.). W ocenie Sądu powódka nie sprostała jednak temu obowiązkowi.

W ocenie sądu powódka doskonale zdawała sobie sprawę, że skutkiem podpisania porozumienia z dnia 25.09.2013 r będzie zmiana umowy z czasu określonego na czas określony tj; do 30.06.2014 r, co wynika z treści tego porozumienia, jak również podpisanego w dniu 7 stycznia 2014 aneksu do zawartego wcześniej porozumienia. Przytoczone przez powódkę okoliczności związane z realizacją dalszych badań naukowych dotyczą wyłącznie sfery motywacyjnej, która legła u podstaw złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron i nie uzasadnia, jako taka, uchylenia się od skutków oświadczenia woli z powodu błędu. Ewentualny błąd powódki nie odnosił się, bowiem do prawa, ani faktu, lecz pobudki. Powódka nie została wprowadzona w błąd przez G. W., bowiem nie rozmawiała z nim, lecz decyzję podjęła na skutek sugestii swojego przełożonego R. W. (1), który zeznał "ja sugerowałem powódce żeby zgodziła się na to samo, co ja i ona się zgodziła".

Poza tym jak wskazano wyżej warunkiem dopuszczalności złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu jest zachowanie ustawowego terminu wynoszącego rok od wykrycia błędu (art. 88 § 2 KC). Jest to termin nieprzywracalny, po upływie, którego uprawnienie do złożenia oświadczenia wygasa.

W ocenie sądu termin 1 roczny powinien biec od dnia 29 maja 2014 r kiedy powódka dowiedziała się o decyzji dyrekcji o braku zgody na przedłużenie zatrudnienia - wynika to z pisma pracodawcy z dnia 29.05.2014 r. Tymczasem w niniejszej sprawie powódka pozew z dnia 5 kwietnia 2016 r nadała drogą pocztową w dniu 29 kwietnia 2016 r, ale dopiero na rozprawie w dniu 12 stycznia 2017 r powódka powołała się na uchylenie się od skutków oświadczenia woli.

Również we wniosku o zawezwaniu do próby ugowej z dnia 30 marca 2015 r ((...)) powódka nie uchyliła się od skutków oświadczenia woli złożonego ja twierdzi powódka pod wpływem błędu.

Prawo polskie przewiduje możliwość unieważnienia czynności prawnej dokonanej pod wpływem błędu, podstępu i groźby jedynie przez złożenie odpowiedniego oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia woli. Powódka dopiero na rozprawie w dniu 12 stycznia 2017 r wystąpiła z takim żądaniem i wykazywała, że uchyliła się od skutków oświadczenia woli - jak twierdziła w sposób dorozumiany poprzez wykonywanie własnoręcznych zapisków w aktach osobowych w czerwcu 2014 o treści „p rzyjmuję do wiadomości, ale gorąco protestuję i nie zgadzam się z przesłaną pośrednio decyzją dyrektora. (...) Odwołuję się do stosownych władz zwierzchnich. Wobec tego, że 31.07.2014 r. nabywam prawo do nagrody za 45 lat pracy w Instytucie. Zwalnianie mnie w wymienionym terminie jest nieporozumieniem albo skrają bezdusznością" - po wykryciu, że umowa nie będzie przedłużona do końca 2014 r).

W ocenie sądu zapiski powódki znajdujące się w jej aktach osobowych nie są oświadczeniem o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli.

Wykrycie błędu w rozumieniu art. 88 § 2 KPC, stanowiące rezultat określonego procesu poznawczego jest bowiem aktem jednorazowym i musi dotyczyć treści tego dokumentu, a nie okoliczności obocznych takich jak notatki poczynione na piśmie pracodawcy z dnia 23.06.2014 r,

Oświadczenie o uchylaniu się od skutków prawnych powino zawierać: oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu; wskazanie od skutków jakiego oświadczenia woli powódka się uchyliła, na czym polegał błąd, w przypadku błędu istotnym jest wskazanie jakie wywarł on skutki w zakresie ostatecznego kształtu treści czynności prawnej. Powódka w adnotacji na którą się powołuje wprawdzie nie zgadza się z nieprzedłużeniem jej umowy o pracę, ale nie podważa, że oświadczenie woli złożone było pod wpływem błędu oraz na czym ten błąd polegał

W związku z powyższym powództwo podlegało oddaleniu.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania nastąpiło w oparciu o treść art. 98 § 1 k.p.c., na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu, przy czym w zakresie kosztów zastępstwa procesowego strony pozwanej w wysokości 3.600 zł sąd wziął pod uwagę wysokość wynikającą z § 8 pkt 5 i § 15 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszeniem przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1805).