Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2017 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Robert Grygiel

Protokolant starszy sekretarz sądowy Karina Zbroińska

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2017 roku w Częstochowie na rozprawie

sprawy Z. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 3 lutego 2017 roku Nr (...)

oddala odwołanie

Transkrypcja uzasadnienia wygłoszonego

w dniu 31 maja 2017 roku w sprawie IV U 273/17

(w wersji po korekcie sędziego referenta)

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 lutego 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C., odmówił przyznania ubezpieczonemu Z. R. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż na dzień 1 stycznia 1999 roku, ubezpieczony legitymuje się co prawda wymaganym 25 letnim okresem składkowym
i nieskładkowym, jednakże nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się jej zmiany, poprzez przyznanie mu prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Rozpoznając sprawę, Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony, Z. R., urodził się w dniu (...). W dniu 20 stycznia 2017 roku, ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury.
W istotnym dla sprawy okresie, do 31 grudnia 1998 roku, wnioskodawca legitymuje się wymaganym okresem 25 letniego zatrudnienia. Okres składkowy i nieskładkowy ustalony w zaskarżonej decyzji organu rentowego, wynosi 26 lat, 10 miesięcy i 25 dni, co znajduje potwierdzenie w dokumentacji znajdującej się w aktach organu rentowego. Łączne zestawienie tych okresów udokumentowane jest w karcie przebiegu zatrudnienia, znajdującej się na stronie 127 akt organu rentowego. Organ rentowy w zaskarżonej decyzji uznał, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych, w okresie 1 roku, 6 miesięcy i 12 dni, jest to kres zatrudnienia w (...), przypadający między 19 kwietnia 1978 roku a 31 października 1979 roku.

Ubezpieczony w okresie od 21 listopada 1979 roku do 31 lipca 1998 roku, jest to łącznie okres 18 lat, 8 miesięcy i 10 dni, zatrudniony był w Zakładach (...) w M., przy czym w okresie od 21 listopada 1979 roku do 31 sierpnia 1980 roku, jest to okres 9 miesięcy i 10 dni, odwołujący zatrudniony był na stanowisku czyściarza w wydziale przędzalni zgrzebnej. Do jego obowiązków należało oczyszczanie i ostrzenie walców zgrzeblarek, znajdujących się na terenie zakładu.

W okresie od 1 września 1980 roku do 28 września 1992 roku, to jest okres 12 lat i 28 dni, odwołujący zatrudniony był jako ślusarz brygady remontowej na wydziale przędzalni zgrzebnej, a w okresie od 29 września 1992 roku do 31 stycznia 1993 roku, jest to okres 4 miesięcy i 2 dni, na stanowisku ślusarza warsztatu mechanicznego.

Do obowiązków odwołującego w tym okresie należała naprawa maszyn włókienniczych, przy czym te naprawy i konserwacje urządzeń były prowadzone na halach na których jednocześnie, na maszynach nie wyłączonych z ruchu odbywała się produkcja i wykańczanie wyrobów włókienniczych.

W okresie od 1 lutego 1993 roku do 31 lipca 1996 roku, jest to okres 3 lat i 6 miesięcy, odwołujący zatrudniony był na stanowisku robotnika magazyny handlowego. Do obowiązków robotnika magazynowego magazynu handlowego, należało wydawanie gotowej produkcji z magazynu odbiorcom finalnym.

W okresie od 1 sierpnia 1996 roku do 10 września 1996 roku, jest to okres jednego miesiąca i 10 dni, odwołujący zatrudniony był na stanowisku robotnika magazynowego, w magazynie zaopatrzenia. Do obowiązków robotnika magazynowego magazynu zaopatrzenia, należało zaopatrywanie stanowisk produkcyjnych na halach produkcyjnych w surowiec niezbędny do produkcji włókienniczej prowadzonej na terenie zakładu. Było to związane z dostarczaniem bel wełny z magazynu bezpośrednio na stanowiska produkcyjne.

W ostatnim okresie od 11 września 1996 roku do 31 lipca 1998 roku, jest to okres 1 roku, 10 miesięcy i 20 dni, odwołujący zatrudniony był na stanowisku robotnika magazynu handlowego. Praca robotnika magazynu handlowego została już wskazana we wcześniejszej części uzasadnienia, w odniesieniu do okresu od 1 lutego 1993 roku do 31 lipca 1996 roku, kiedy to odwołujący był również zatrudniony na stanowisku robotnika magazynu handlowego.

Odwołujący, pracę na wszystkich tych stanowiskach, wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy.

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał w oparciu o zeznania świadków L. D. i T. S., w oparciu o wyjaśnienia odwołującego, złożone na rozprawie w dniu 31 maja 2017 roku, jak i w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach osobowych odwołującego z Zakładów (...) w M., przy czym Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom odwołującego, w zakresie w którym wskazywał na okresy zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach, z uwagi na fakt, iż są one sprzeczne z bogatą dokumentacją znajdującą się w jego aktach osobowych, w szczególności odwołujący wskazywał, iż na stanowisku czyściarza pracował przez okres około 5, 6 lat, co nie znajduje potwierdzenia w dokumentacji, gdyż na tym stanowisku pracował tylko przez 9 miesięcy i 10 dni a od 1 września 1980 roku już został przeniesiony na stanowisko ślusarza brygady remontowej. Sąd również nie dał wiary wyjaśnieniom odwołującego, w zakresie w jakim wskazywał, iż na początku przez kilka lat pracował w magazynie zaopatrzenia, a dopiero w końcowym okresie swojego zatrudnienia, pracował w magazynie handlowym.
W szczególności Sąd Okręgowy odnosząc się do okresu pracy na stanowisku robotnika magazynowego, co będzie miało szczególnie istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, wskazuje na fakt, iż w aktach osobowych odwołującego znajduje się pismo z dnia 27 stycznia 1993 roku, kierowane do odwołującego jako ślusarza wydziału mechanicznego, w którym wskazano, że z dniem 1 lutego 1993 roku, „za pana zgodą przenosi się z pana z dotychczas zajmowanego stanowiska ślusarza warsztatu mechanicznego na stanowisko robotnika magazynowego magazynu handlowego”. Adresatem tego pisma, zgodnie z adnotacją znajdującą się w dolnej części tego pisma jest również magazyn handlowy. W aktach osobowych znajdują się również angaże wskazujące na wysokość wynagrodzenia odwołującego, z dniem 1 listopada 1993 roku, zaszeregowującego Z. R. na stanowisko robotnika magazynu, magazynowego, magazynu handlowego. Analogiczne pismo dotyczące wysokości wynagrodzenia, z dniem 1 maja 1994 roku, skierowane jest do odwołującego jako robotnika magazynowego magazynu handlowego. Kolejne takie pismo określa wysokość wynagrodzenia odwołującego jako robotnika magazynowego magazynu handlowego, z dniem 1 listopada 1994 roku. Dopiero z dniem 1 sierpnia 1996 roku, odwołujący został zaszeregowany na stanowisko robotnika magazynowego magazynu zaopatrzenia, co w ocenie Sądu Okręgowego pozwalało na uznanie, że na stanowisku robotnika magazynowego magazynu handlowego, odwołujący pracował od 1 lutego 1993 roku, to jest od daty przeniesienia do 31 lipca 1996 roku. W aktach osobowych odwołującego znajduje się również wniosek kierownika D. (...) i (...) Zakładów (...) w M., wniosek o przeniesienie z dniem 11 września 1996 roku, ze stanowiska robotnika magazynowego magazynu zaopatrzenia do magazynu handlowego, w związku z koniecznością uzupełnienia pracowników w magazynie handlowym i w ślad za tym wnioskiem został przygotowany angaż, kierowany do odwołującego jako robotnika magazynowego magazynu zaopatrzenia, w którym wskazano, że „z dniem 11 września 1996 roku, przenosi się pana, za pana zgodą, ze stanowiska robotnik magazynowy magazynu zaopatrzenia na stanowisko robotnik magazynowy magazynu handlowego”. W aktach osobowych znajduje się również jeszcze jeden angaż, wskazujący na wysokość wynagrodzenia odwołującego od 1 września 1997 roku, kierowany do pana Z. R., jako robotnika magazynowego magazynu handlowego. W świetle tych dokumentów, biorąc pod uwagę, że pierwszy angaż na stanowisko robotnika magazynowego magazynu zaopatrzenia wskazuje na datę 1 sierpnia 1996 rok, a angaż kolejny wskazuje, iż z dniem 11 września 1996 roku, odwołujący został przeniesiony z magazynu zaopatrzenia do magazynu handlowego. W ocenie Sądu Okręgowego, uprawionym było ustalenie, iż odwołujący w okresie od 1 sierpnia 1996 roku do 10 września 1996 roku, pracował jako robotnik magazynowy magazynu zaopatrzenia a w ostatnim okresie zatrudnienia w Zakładach (...) w M., od 11 września 1996 roku, do 31 lipca 1998 roku, pracował jako robotnik magazynowy magazynu handlowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z postanowieniami artykułu 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2016 roku, poz. 887), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku, przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

po pierwsze, okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymaganym w przepisach dotychczasowych, do nabycia prawa do emerytury, w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn,

oraz po drugie, okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1 przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków złożonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa. Wynika to z ust. 2 tego przepisu.

W myśl art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będących pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w artykule 27 ust. 2 i 3. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenie. Wynika to z ustępu 2 tego przepisu.

Wiek emerytalny, o którym mowa w ustępie 1 rodzaje prac i stanowisk oraz warunki na podstawie, których osobom wymienionym w ustępie 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, co wynika, z ustępu 4 tego przepisu.

Co należy rozumieć pod pojęciem przepisów dotychczasowych rozstrzygnięte zostało
w uchwale sprawy siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku w sprawie III ZP 30/01, w której wskazano, iż zawarte w artykule 32 ustęp 4 ustawy odesłanie do przepisów dotychczasowych sankcjonujących obowiązywanie rozporządzenia można odnosić tylko do tych przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dziennik Ustaw numer 8, pozycja 43 ze zmianami), które regulują materię określoną w przepisie ustawy, a więc wiek emerytalny rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na jakich osobom wykonującym tę pracę przysługuje prawo do emerytury. Zachowały, zatem moc przepisy paragrafów od 4 do 8a określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przepisy paragrafów od 9 do 15 określające wiek emerytalny i warunki przechodzenia na emeryturę osób zatrudnionych w szczególnym charakterze, a ponadto przepis paragrafu 3 określający ogólny wymagany okres zatrudnienia oraz przepis paragrafu 2 ustęp 1 stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń za zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Zgodnie z paragrafem 3 wyżej wymienionego rozporządzenia do uzyskania prawa do emerytury wymagany jest dla mężczyzny okres zatrudnienia w wymiarze 25 lat. Pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnie wiek emerytalny wynoszący dla mężczyzn 60 lat ma wymagany okres zatrudnienia w tym, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Stanowi o tym paragraf 4 ustęp 1 rozporządzenia. Praca w warunkach szczególnych winna być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, co wynika z paragrafu 2 ustęp 1 rozporządzenia.

W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczony nie spełnia wszystkich powołanych wyżej warunków do uzyskania prawa do emerytury albowiem mimo osiągnięcia wieku 60 lat
i niepozostawania w stosunku członkostwa z otwartym funduszem emerytalnym i mimo posiadania według stanu na dzień 1 stycznia 1999 roku okresu pracy w wymiarze ponad 25 lat, to jednak na dzień 1 stycznia 1999 roku odwołujący nie legitymuje się wymaganym 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył możliwości zaliczenia ubezpieczonemu do okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w Zakładach (...) w M. od 21 listopada 1979 roku do 31 lipca 1998 roku.

Należy w tym miejscu podnieść, iż okresy pracy w warunkach szczególnych wskazane
w powołanym wyżej rozporządzeniu w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach mogą być wykazywane przez zainteresowanego przed Sądem wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi przez kodeks postępowania cywilnego a w szczególności dokumentami z osobowych akt pracowniczych, zeznaniami świadków, wyjaśnieniami stron. W obecnym stanie prawnym zarządzenia resortowe zawierające uściślenia dokonane w innym okresie przez właściwych ministrów polegające na ustaleniu wykazu stanowisk powołane w świadectwach wykonywania prac w warunkach szczególnych nie mają wartości normatywnych, lecz jedynie informacyjne. W państwie prawnym nie jest dopuszczalne zamieszczanie w rozporządzeniu, jako akcie wykonawczym upoważnienia do podejmowania określonych działań przez inny podmiot i wyposażenie go w kompetencje wykonawcze. W świetle Konstytucji 1997 roku rozporządzenie, jako akt wykonawczy oparty na ustawie nie może zawierać subdelegacji. W konsekwencji przedmiotem wykładni są wyłącznie przepisy ustawy i wydane na jej podstawie akty wykonawcze. W rezultacie, zatem o spełnieniu przesłanki praca w szczególnych warunkach przesądza wykonywanie pracy wymienionej w załącznikach A i B do rozporządzenia z dnia
7 lutego 1983 roku, które stanowią integralną część rozporządzenia, jako aktu wykonawczego niezależnie od tego, w jakim zakładzie pracy taka była wykonywana.

W ocenie Sądu Okręgowego z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż część ze spornych okresów zatrudnienia należy zaliczyć do okresu pracy w warunkach szczególnych.

W szczególności w ocenie Sądu Okręgowego w okresie od 21 listopada 1979 roku do 31 sierpnia 1980 roku, to jest w okresie 9 miesięcy i 10 dni, kiedy to odwołujący zatrudniony był na stanowisku czyściarza w Wydziale Przędzalni (...) pracował on w warunkach szczególnych wykonując wyłącznie pracę, o której mowa w wykazie A dziale VII punkcie 2 wzmiankowanego rozporządzenia, to jest wykonując pracę związane z oczyszczaniem
i ostrzeniem walców zgrzeblarek.

Również w ocenie Sądu Okręgowego do okresu pracy w warunkach szczególnych należy zaliczyć ubezpieczonemu 2 kolejne okresy pracy w Zakładach (...) w M., to jest okres od 1 września 1980 roku do 28 września 1992 roku łącznie jest to 12 lat i 28 dni, kiedy to odwołujący pracował, jako ślusarz brygady remontowej Wydziału Przędzalni (...) i okres od 29 września 1992 roku do 31 stycznia 1993 roku, jest to okres 4 miesięcy i 2 dni, kiedy odwołujący zatrudniony był na stanowisku ślusarza warsztatu mechanicznego. W tym okresie, w ocenie Sądu Okręgowego, odwołujący stale
i wyłącznie wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy prace, o których mowa w dziale XIV punkcie 25 w związku z działem VII punktem 1 i 4 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Były to bieżące prace konserwacyjne agregatów i urządzeń oraz prace budowlano montażowe i budowlano remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie a więc prace, o których mowa w punkcie 1 i 4 działu VII są to prace związane z obróbką surowców włókienniczych i z przędzeniem oraz prace przy produkcji i wykończaniu wyrobów włókienniczych.

W ocenie Sądu Okręgowego do okresu pracy w warunkach szczególnych należało również zaliczyć odwołującemu okres od 1 sierpnia 1996 roku do 10 września 1996 roku, jest to okres 1 miesiąca i 10 dni, kiedy odwołujący zatrudniony był, jako robotnik magazynowy magazynu zaopatrzenia. Aczkolwiek bezpośrednio w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku brak jest pozycji, która odpowiadałaby takiemu stanowisku pracy to jednak posiłkując się zarządzeniem numer 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia
7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze w zakładach pracy Resortu Przemysłu (...) (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 1987 roku, numer 4 z 3 sierpnia 1987 roku) należy wskazać, iż w wykazie A w dziale VII pod pozycją 11 tegoż zarządzenia wskazano, jako prace w warunkach szczególnych to prace Robotnika (...) Wewnętrznego. Mimo, że jak już zostało to wskazane we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia zarządzenia resortowe w tym zakresie nie mają mocy obowiązującej, to jednak biorąc pod uwagę charakter pracy Robotnika (...) Magazynu (...), który wiązał się z bezpośrednim całodobowym dostarczaniem w ciągu zmiany surowca na stanowiska, na których odbywała się produkcja wyrobów włókienniczych w ocenie Sądu Okręgowego można uznać, iż praca Robotnika Magazynu (...) była w istocie pracą Robotnika (...) Wewnętrznego związaną z produkcją wyrobów włókienniczych w rozumieniu punktu 4 działu VII wykazu A.

W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do zakwalifikowania do pracy w warunkach szczególnych pozostałych okresów zatrudnienia odwołującego w Zakładach (...) w M. na stanowisku robotnika magazynowego magazynu handlowego, to jest okresu od 1 lutego 1993 roku do 31 lipca 1996 roku i okresu od 11 września 1996 roku do 31 lipca 1998 roku. Praca Pracownika Magazynu Handlowego w żaden sposób już nie wiązała się udziałem czy to w czynnościach produkcyjnych czy z przebywaniem na terenie pomieszczeń produkcyjnych zakładu pracy i nie kwalifikuje się do żadnej pozycji wykazu A jak i wykazu B wzmiankowanego rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku.

Ustalając faktyczny charakter pracy ubezpieczonego w spornych okresach Sąd jak już zostało to wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia oparł się na treści zeznań słuchanych świadków L. D. i T. S. oraz na wyjaśnieniach ubezpieczonego, ale z modyfikacją wynikającą z treści dokumentów znajdujących się w aktach osobowych, które w sposób precyzyjny określały daty, w których odwołujący był przenoszony na kolejne stanowiska pracy. Zarówno świadkowie jak i odwołujący biorąc pod uwagę upływ czasu mieli prawo nie pamiętać szczegółów tego zatrudnienia i okresów zatrudnienia. Należy jednak zauważyć, że suma okresów wykonywania prac w warunkach szczególnych uznanych przez Sąd Okręgowy z okresem uznawanym przez organ rentowy, jako praca w warunkach szczególnych, czyli okres 1 roku 6 miesięcy i 12 dni powiększona o okres 9 miesięcy i 10 dni o okres 12 lat i 28 dni, o okres 4 miesięcy i 2 dni, oraz o okres 1 miesiąca i 10 dni daje łącznie 14 lat 10 miesięcy i 2 dni pracy w warunkach szczególnych. Tym samym zabrakło tylko 1 miesiąca i 28 dni pracy w warunkach szczególnych do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury.

W konsekwencji z uwagi na to, że ubezpieczony nie legitymuje się okresem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze przekraczającym 15 lat nie spełnia tym samym wszystkich warunków, od których zależy nabycie prawa do tak zwanej wcześniejszej emerytury, co spowodowało, że Sąd uznał decyzję organu rentowego za prawidłową i odwołanie oddalił. Orzeczono na podstawie artykułu 477 ¹⁴ § 1 kodeksu postępowania cywilnego oraz przepisów szczegółowo wskazanych w treści uzasadnienia.

Przepisywanie.pl SERWER - Automatyzacja Przepisywania Nagrań