Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Teresa Suchcicka (spr.)

Sędziowie: SA Sławomir Bagiński

SA Dorota Elżbieta Zarzecka

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2018 r. w B.

sprawy z odwołania T. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o przywrócenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 listopada 2017 r. sygn. akt III U 491/17

oddala apelację.

SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Teresa Suchcicka SSA Sławomir Bagiński

Sygn. akt III AUa 25/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 26.05.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił T. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

T. S. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, żądając przywrócenia mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na to, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 19.05.2017 r. ustaliła, że T. S. nie jest niezdolny do pracy.

Wyrokiem z 16 listopada 2017 r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał T. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1.06.2017 r. do dnia 31.03.2020 r. (pkt 1) oraz stwierdził brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (pkt 2).

Sąd Okręgowy ustalił, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. decyzją z 22.08.2005 r. przyznał T. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1.05.2005 r. do 31.07.2007 r. Prawo to, kolejnymi decyzjami, przedłużał do dnia 31.05.2017 r. W dniu 27.03.2017 r. odwołujący złożył kolejny wniosek o przedłużenie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z 4.05.2017 r. uznano T. S. za osobę nadal częściowo niezdolną do pracy okresowo do 30.04.2022 r. Zastępca Głównego lekarza orzecznika zgłosił zarzut wadliwości orzeczenia, którego wynikiem było orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 19.05.2017 r., stwierdzające, że T. S. nie jest niezdolny do pracy. W związku z tym, decyzją z dnia 26.05.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił T. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W świetle tak ustalonych okoliczności Sąd pierwszej instancji odwołał się do przepisu art. 61 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2017r., poz. 1383 ze zm.), po czym powołał definicję osoby niezdolnej do pracy oraz osoby całkowicie i częściowo niezdolnej do pracy (art. 12 ust. 1-3 cytowanej ustawy).

Następnie Sąd poniósł, iż skuteczność odwołania T. S. zależna była od wykazania przez niego niezdolności do pracy i jej powstania w okresie ustawowym. Na tę okoliczność Sąd pierwszej instancji dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu ortopedii, neurologii i kardiologii. Biegli sądowi rozpoznali u odwołującego: stan po alloplastyce bezcementowej obu stawów biodrowych w przebiegu zmian zwyrodnieniowych, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa C i L-S, zwyrodnienia wielostawowe, cukrzycę typu 2 oraz nadciśnienie tętnicze. Biegli orzekli, że stwierdzone schorzenia powodują nadal częściową niezdolność do pracy od 05.2017 r. do 04.2020 r.

Organ rentowy zakwestionował ocenę dokonaną przez biegłych. Podniósł, że T. S. zasadniczo nie pracował w wyuczonym zawodzie technika-leśnika. Natomiast pracował jako stolarz i magazynier. Aktualnie pracuje przy montażu elementów szczęk hamulcowych. Organ rentowy stwierdził, że istniejące ograniczenia stanowią jedynie o przeciwskazaniach stanowiskowych, a nie o niezdolności do pracy. W konkluzji wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu ortopedii.

W oparciu o analizę dokumentów znajdujących się w aktach rentowych i zeznania odwołującego złożone w charakterze strony Sąd Okręgowy ustalił, że odwołujący z wykształcenia jest leśnikiem i w wyuczonym zawodzie pracował 4 lata w okresie od 1993 r. do 1997 r. Następnie pracował jako stolarz do 2004 r. W 2005 roku zachorował na zwyrodnienie stawów biodrowych i operowano mu obydwa stawy biodrowe. Od tego czasu przebywał na rencie.

W ocenie Sądu pierwszej instancji odwołujący wykazał w niniejszym postępowaniu, że utracił zdolność do wykonywania zawodu leśnika, jak i stolarza. Wynika to z opinii biegłych, którzy stwierdzili, że choroba zwyrodnieniowa obu stawów biodrowych i stan jej zaawansowania uniemożliwiają mu wykonywanie pracy zgodnej z jego kwalifikacjami. Okoliczność, że odwołujący od dnia 2.02.2011 r. jest zatrudniony jako pracownik pomocniczy w warunkach pracy chronionej, także nie wpływa na ocenę jego zdolności do pracy. Sąd Okręgowy podniósł, że jako osoba niepełnosprawna odwołujący ma 7-godzinny dzień pracy i dodatkowy urlop. Jest to stanowisko przystosowane do niepełnosprawności odwołującego, gdyż jest to praca siedząca i polega na nabijaniu różnych elementów na element szczęki hamulcowej. Odwołujący ma przeciwskazania do pracy stojącej i zakaz dźwigania ponad 5 kg potwierdzone zaświadczeniem lekarza medycyny pracy. Mając to na uwadze, Sąd pierwszej instancji na mocy art. 217 § 3 k.p.c. oddalił wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy uznając, że sporne okoliczności zostały dostatecznie wyjaśnione.

Sąd Okręgowy podzieli wywody i wnioski zawarte w pisemnej opinii biegłych sądowych ortopedy, neurologa i kardiologa, uznając, że na okoliczność stanu zdrowia T. S. wypowiadali się lekarze z zakresu specjalności, właściwej dla zgłaszanych przez niego dolegliwości. Wnioski biegłych zostały sformułowane po przeprowadzeniu wywiadu, badaniu odwołującego i analizie dokumentacji medycznej zgromadzonej w związku z występującymi u T. S. schorzeniami. Wnioski wynikające z tej opinii Sąd ocenił jako jasne. Zostały poparte logiczną argumentacją, z której wynika, że schorzenia narządu ruchu nadal powodują częściową niezdolność do pracy na okres od 1.06.2017 r. do 31.03.2020 r. Zdaniem Sądu opinia wydana przez biegłych sądowych uwzględnia całokształt okoliczności związanych ze stanem zdrowia odwołującego i dlatego jest miarodajna dla oceny istnienia jego niezdolności do pracy.

Z materiału dowodowego wynika, że odwołujący pracuje przy produkcji hamulców na specjalnie przystosowanym stanowisku pracy. Sąd podzielił pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1.06.2017r. (I UK 245/16), że nawet zatrudnienie u pracodawcy niebędącego zakładem pracy chronionej nie wyklucza zaliczenia do znacznego stopnia niepełnosprawności. Prowadzi to do konkluzji, że ustalenie całkowitej niezdolności do pracy w aspekcie art. 13 ust. 4 ww. ustawy osoby mającej znaczny stopień niepełnosprawności nie jest wykluczone w przypadku wykonywania pracy w zakładzie niebędącym zakładem pracy chronionej, jeżeli osoba niepełnosprawna jest zatrudniona w specjalnie przystosowanym stanowisku pracy, uwzględniającym niepełnosprawność. Zachowanie zdolności do pracy w tych warunkach nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Taka interpretacja znajduje oparcie w dotychczasowej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, z której wynika, że przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (tak m.in. wyrok SN z 08.12.2000 r., II UKN 134/00). Wobec powyższego Sąd Okręgowy stwierdził, że nie ma przeszkód, aby uznać, że osoba pracująca w zakładzie pracy chronionej na przystosowanym stanowisku, jest osobą częściowo niezdolną do pracy.

Z tych względów Sąd pierwszej instancji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał T. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres wynikający z opinii biegłych tj. od dnia 1.06.2017 r. do dnia 31.03.2020 r. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie istniały podstawy do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego za nieprzyznanie odwołującemu prawa do renty już na etapie postępowania przed ZUS z uwagi na poziom skomplikowania sprawy, do rozstrzygnięcia której niezbędne była opinia biegłych sądowych lekarzy (art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS) – pkt 2 wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zaskarżył wyrok w części dotyczącej pkt 1, zarzucając mu:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. przepisu art. 57 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 oraz 13 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz.1383 ze zm.) poprzez uznanie, iż T. S. spełnia przesłanki do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym przesłankę uznania go za osobę częściowo niezdolną do pracy w okresie od 1.06.2017 r. do 31.03.2020 r.,

2. naruszenie zasad prawa procesowego, tj.:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nienależyte rozważenie zebranego materiału dowodowego, w tym okoliczności związanych z wykonywaniem przez ubezpieczonego obecnego zatrudnienia, świadczących o zachowaniu przez niego zdolności do pracy a także bezzasadne uznanie za jasne i poparte logiczną argumentacją wniosków z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i neurologii, z pominięciem orzeczenia lekarza medycyny pracy dopuszczającego odwołującego do pracy do IV 2019 r.,

- art. 278 § 1 i 2 k.p.c., art. 286 k.p.c., art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 § 2 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego organu rentowego o powołanie innego biegłego sądowego z zakresu ortopedii, zgłaszanego przez organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 10.10.2017 r. i uznanie, że okoliczności sporne zostały wyjaśnione.

Organ rentowy wniósł o rozpoznanie postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego zgłoszonego w piśmie procesowym z dnia 11.04.2017 r. i ponowne jego rozpoznanie oraz powołanie innego biegłego sądowego z zakresu ortopedii. Ponadto domagał się powołania biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy w celu ustalenia, czy odwołujący jest obecnie częściowo niezdolny do pracy, podnosząc, że dopiero obecnie pojawiła się potrzeba zgłoszenia ww. środka dowodowego, tj. po przenalizowaniu uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego i motywów rozstrzygnięcia. Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest prawidłowe. Sąd Okręgowy dokonał bowiem trafnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, iż T. S. miał przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 maja 2005 r. Przy czym prawo to było okresowo przedłużane kolejnymi decyzjami organu rentowego do 31 maja 2017 r. Zatem spór w niniejszej sprawie sprowadzał się w istocie do ustalenia czy odwołujący po tej dacie jest nadal niezdolny do pracy i czy prawo do renty z tego tytułu podlega przywróceniu, czy też nastąpiła poprawa stanu jego zdrowia uzasadniająca odmowę przyznania mu tego świadczenia na dalszy okres.

Materialnoprawną podstawą rozstrzygnięcia niniejszej kwestii jest przepis art. 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z cytowanym przepisem prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy. Przypomnienia także wymaga, iż warunki przyznania przedmiotowego świadczenia określa art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stosownie do treści niniejszego przepisu renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy; ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; niezdolność do pracy powstała w okresach, szczegółowo wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3). Stosownie zaś do treści art. 13 ust. 1 cytowanej ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji; 2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Nie bez znaczenia pozostaje także okoliczność, iż ocena niezdolności do pracy z medycznego punktu widzenia nie jest możliwa bez odwołania się do wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c. Sąd nie może opierać ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu (wyrok Sądu Najwyższego z 24 lutego 2010 r., sygn. akt II UK 191/09, LEX nr 590238).

Pozyskanie wiadomości specjalnych wymagało zatem sporządzenia opinii przez biegłych odpowiednich specjalności. Z tych też względów Sąd Okręgowy zasadnie oparł rozstrzygnięcie na wnioskach sformułowanych w opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii i kardiologii, którzy jednoznacznie stwierdzili, że schorzenia rozpoznane u odwołującego, tj. stan po alloplastyce bezcementowej obu stawów biodrowych w przebiegu zmian zwyrodnieniowych, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa C i L-S, zwyrodnienia wielostawowe, cukrzyca typu 2 oraz nadciśnienie tętnicze, czynią go nadal osobą częściowo niezdolną do pracy zarobkowej od maja 2017 r. do kwietnia 2020 r. Uzasadniając swoje stanowisko biegli wyjaśnili, że leczenie operacyjne obu stawów biodrowych pod postacią endoprotezoplastyk, mimo że uwolniły ubezpieczonego od wielu negatywnych objawów chorobowych, nie przyniosły spodziewanego efektu. Nadal utrzymuje się znaczne ograniczenie ruchów w obu stawach biodrowych. Chód wnioskodawcy jest niewydolny w stopniu umiarkowanym. Nadto, w ocenie biegłego z zakresu ortopedii stan czynnościowy stawów biodrowych nie poprawił się znacząco, aby uznać odwołującego za zdolnego do pracy zarobkowej bez ograniczeń. U T. S. nie wystąpiły w ostatnim czasie jakiekolwiek przesłanki medyczne poprawy stanu czynnościowego narządu ruchu w stosunku do lat wcześniejszych. Dodatkowo odwołujący jest leczony z powodu cukrzycy insulinozależnej i nadciśnienia tętniczego krwi. Zdaniem biegłych stopień upośledzenia funkcji narządu ruchu pozwala uznać badanego za osobę częściowo niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej okresowo (k. 13-16).

Wbrew twierdzeniom zaprezentowanym w apelacji, Sąd Apelacyjny nie znajduje podstaw do negowania fachowości i rzetelności przedmiotowej opinii biegłych lekarzy sądowych, dlatego logiczne było poczynienie przez Sąd Okręgowy ustaleń zgodnych z wnioskami zawartymi w tej opinii. Opinia została bowiem wydana po analizie dokumentacji lekarskiej i przeprowadzeniu wywiadu oraz badania T. S.. Badania zostały przeprowadzone rzetelnie, zaś wnioski opinii są jednoznaczne i kategoryczne. Nadto, opinię sporządzili specjaliści z dziedzin medycyny, odpowiadającym wiodącym schorzeniom występującym u odwołującego, posiadający gruntowną wiedzę z zakresu swoich specjalności. Stąd też, zdaniem Sądu Apelacyjnego, przedmiotowa opinia jest miarodajna do czynienia ustaleń w sprawie, zaś zarzuty do opinii biegłych zgłaszane przez organ rentowy nie podważają jej merytorycznej prawidłowości ani przydatności dla rozstrzygnięcia sprawy.

Odnosząc się natomiast do poglądu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym wykonywanie przez T. S. obecnego zatrudnienia świadczyć ma o odzyskaniu przez niego zdolności do pracy, wskazać należy, iż zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 stycznia 2010 r. (sygn. akt I UK 215/09, Legalis nr 328334), za częściowo niezdolną do pracy uznaje się osobę, która wobec naruszenia sprawności organizmu nie jest w stanie wykonywać prawidłowo czynności związanych z zawodem, gdy zachowała zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji), lecz jednocześnie utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifikacje. Sąd Najwyższy wyjaśnił ponadto, że dla oceny poziomu tych kwalifikacji znaczenie ma także uzyskanie rzeczywistych umiejętności, mających wpływ na karierę zawodową, np. decydujących o uzyskaniu wyższych zarobków niż pracownicy mający takie same kwalifikacje formalne, przesądzających o awansach lub możliwości znajdowania nowego miejsca pracy (por. wyroki z dnia 17 listopada 2000 r., II UKN 59/00, (...)wkł. 2001 nr 10, poz. 8; z dnia 15 września 2006 r., I UK 103/06, OSNP 2007 nr 17-18, poz. 261; z dnia 17 kwietnia 2008 r., II UK 192/07, OSNP 2009 nr 15-16, poz. 206). Z tych względów poza posiadanym przez odwołującego wykształceniem technika-leśnika, jego kwalifikacje zawodowe należało oceniać również przez pryzmat doświadczenia w pracy na stanowisku stolarza.

T. S. wyjaśnił na rozprawie poprzedzającej wydanie orzeczenia przez Sąd pierwszej instancji, że zatrudniony jest jako pracownik pomocniczy w warunkach pracy chronionej, przy czym z wykształcenia jest technikiem-leśnikiem. Ponadto, z uwagi na niepełnosprawność, obowiązuje go siedmiogodzinny dzień pracy oraz przysługuje mu dodatkowy urlop. Odwołujący pracuje na stanowisku przystosowanym do jego niepełnosprawności, gdyż wykonuje pracę siedzącą, polegającą na nabijaniu różnych elementów na element szczęki hamulcowej. W przypadku odwołującego przeciwskazana jest praca stojąca i dźwiganie ponad 5 kg, co potwierdzono zaświadczeniem lekarza medycyny pracy (protokół rozprawy z dnia 16 listopada 2017 r., k. 35). W ocenie Sądu Apelacyjnego, powyższe nie wyklucza uznania, że T. S. nadal jest osobą częściowo niezdolną do pracy. Zachowanie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zwłaszcza jeśli jest to praca w zakładzie pracy chronionej, zatem wykonywana w warunkach dostosowanych do dysfunkcji danej osoby, nie oznacza automatycznie, że osoba ta jest w pełni zdolna do pracy (wyrok tutejszego Sądu Apelacyjnego z dnia 23 maja 2017 r., III AUa 216/17). Dodatkowo opiniujący w niniejszej sprawie biegły ortopeda, oceniając stan narządu ruchu T. S. stwierdził, że stan czynnościowy stawów biodrowych ubezpieczonego nie poprawił się znacząco, aby móc uznać odwołującego za zdolnego do wykonywania pracy zarobkowej bez ograniczeń.

Uwzględniając zatem całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności konkluzje wynikające z opinii biegłych sądowych z zakresu neurologii, kardiologii oraz ortopedii, uznać należy, iż z uwagi na występujące u T. S. schorzenia jest on nadal po dniu 31 maja 2017 r. częściowo niezdolny do wykonywania pracy jako pracownik pomocniczy w warunkach pracy chronionej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, tym bardziej taka zdolność nie została zachowana w odniesieniu do poprzednio wykonywanej przez T. S. pracy na stanowisku stolarza.

Tym samym nie można zgodzić się z zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., poprzez nienależyte rozważenie przez Sąd Okręgowy materiału dowodowego. Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów winny być wyznaczone wymogami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia. Dodać także należy, że opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Zadaniem biegłego jest udzielenie sądowi, na podstawie posiadanych wiadomości fachowych i doświadczenia zawodowego, informacji i wiadomości niezbędnych do ustalenia i oceny okoliczności sprawy. Jakkolwiek opinia biegłego jest oparta na wiadomościach specjalnych, to podlega ona ocenie sądu w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał, a zatem na tle tego materiału dowodowego koniecznym jest stwierdzenie, czy ustosunkowała się ona do wynikających z innych dowodów faktów mogących stanowić podstawę ocen w opinii zawartych oraz czy opierając się na tym materiale w sposób logiczny i jasny przedstawia tok rozumowania prowadzący do sformułowanych w niej wniosków (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 24 maja 2005 r., V CK 659/04, LEX nr 180821; z dnia 6 lutego 2003 r., IV CKN 1763/00, LEX nr 78280; z dnia 15 listopada 2002, V CKN 1354/00, LEX nr 77046). W ocenie Sądu Apelacyjnego, sporządzona w rozpoznawanej sprawie opinia biegłych sądowych z zakresu neurologii, ortopedii oraz kardiologii odpowiada powyższym wymogom.

Ustosunkowując się zaś do zarzutu naruszenia art. 278 § 1 i 2 k.p.c., art. 286 k.p.c., art. 227 k.p.c. w zw. z 217 § 2 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego organu rentowego o powołanie innego biegłego z zakresu ortopedii i uznanie, że okoliczności sporne zostały wyjaśnione, wskazać należy, iż z treści art. 278 § 1 k.p.c. nie można wywnioskować obowiązku sądu co do dopuszczania wszelkich dowodów z opinii biegłego wnioskowanych przez strony postępowania. Sformułowany w tym przepisie zwrot „sąd może” nie pozostawia wątpliwości co do swobody sądu w wyborze biegłych. Godzi się również zauważyć, iż w orzecznictwie przyjmuje się, że sąd nie jest zobowiązany dążyć do takiego stanu, aby strony zgadzały się ze złożoną opinią. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 18 marca 2016 roku, I ACa 1381/15). Nadto, Sąd drugiej instancji podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie wyrażone w wyroku z dnia 23 września 2010 r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 36/10 (LEX nr 785497), iż sam fakt niezadowolenia jednej ze stron z treści sporządzonej w toku sprawy opinii biegłego, tudzież podtrzymywania zarzutów pod adresem tej opinii, nie obliguje w żadnym razie sądu do dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłego. Skoro zatem opinia biegłych sądowych z zakresu neurologii, ortopedii i kardiologii dostarczyła Sądowi pierwszej instancji niezbędnych wiadomości specjalnych z właściwej gałęzi medycyny, mogących stanowić podstawę rozstrzygnięcia, Sąd ten nie był obowiązany do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego, zatem mógł poprzestać na opinii biegłych lekarzy sądowych powyższych specjalności.

Zważając na powyższe chybiony okazał się także zarzut naruszenia art. 278 § 1 i 2 k.p.c., art. 286 k.p.c., art. 227 k.p.c. w związku z art. 217 § 2 k.p.c.

Z tożsamych względów na uwzględnienie nie zasługiwał wniosek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o powołanie biegłych sądowych z zakresu medycyny pracy oraz ortopedii.

W konsekwencji dokonania prawidłowych ustaleń, że T. S. pozostaje nadal osobą częściowo niezdolną do pracy należało uznać, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego, tj. art. 57 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 i 3 oraz 13 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji.

SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Teresa Suchcicka SSA Sławomir Bagiński