Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 lutego 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w Wydziale I Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: SSR Mariusz Kubiczek

Protokolant st. sek. sądowy Karolina Bieniek

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2017 r. w Tomaszowie Mazowieckim

przy udziale ------------------------------

na rozprawie

sprawy z wniosku J. K. (1), M. K.,

z udziałem – Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Nadleśnictwo S.,

o zasiedzenie

postanawia;

1/ stwierdzić, że J. K. (1) i M. K. nabyli do wspólności majątkowej małżeńskiej przez zasiedzenie z dniem 4 października 2011 roku własność nieruchomości położonej w miejscowości P., gmina I., o obszarze 0,1123 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem 503 – przedstawionej na mapie sporządzonej w dniu 23 stycznia 2018 roku przez biegłego geodetę U. B. i zaewidencjonowaną w dniu 8 lutego 2018 roku za numerem P. (...).2018.276, dla której to nieruchomości nie ma założonej księgi wieczystej ani zbioru dokumentów,

2/ ustalić, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

3/ nakazać ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa /Sądu rejonowego/ od wnioskodawców J. K. (1), M. K. solidarnie kwotę 2.000,00 zł (dwa tysiące złotych) od uczestnika Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Nadleśnictwo S. kwotę 2.000,00 zł (dwa tysiące złotych) tytułem częściowego zwrotu kosztów sądowych w sprawie w postaci poniesionych wydatków.

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 19 grudnia 2014 r. wnioskodawca J. K. (1), zastąpiony przez radcę prawnego, domagał się stwierdzenia, że wspólnie z M. K. do wspólności majątkowej małżeńskiej nabył przez zasiedzenie z dniem 4 października 2011 roku własność nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości P., gmina I., o powierzchni 0,1123 ha i stanowiącej niewyodrębnioną geodezyjnie część działki oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), posiadającej założoną księgę wieczystą nr (...) (k- 2 do 3).

Skarb Państwa reprezentowany przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo S., zastąpiona przez adwokata, początkowo nie uznał wniosku i wniósł o jego oddalenie, a ostatecznie pozostawił go do uznania sądu /k-215/.

Uczestniczka postępowania M. K. przyłączyła się do wniosku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Przedmiotowa nieruchomość położona jest w miejscowości P., gmina I.. Posiada kształt prostokąta dłuższych bokach od wschodu i zachodu, a krótszych od południa i od północy. Jest ogrodzona ze wszystkich stron. Od południa, od drogi polnej wiedzie do niej pas gruntu stanowiący dojazd w części południowo- wschodniej /brama wjazdowa i furtka/. W części zachodniej usytuowany jest budynek gospodarczy oraz dalej w kierunku na północ budynek drewniany mieszkalny. Obok niego w kierunku na wschód znajduje się studnia, a obok niej w kierunku na północny – wschód budynek gospodarczy /stojący prostopadle do budynku mieszkalnego. Pomiędzy tymi budynkami rozciągnięte jest ogrodzenie z siatki z furtką. Dalej na północ za ogrodzeniem znajduje się las. Ogrodzenie współcześnie istniejące, stoi w miejscu poprzedniego ogrodzenia postawionego jeszcze przez poprzednich właścicieli.

/dowód; szkic z oględzin k- 160, zdjęcia działki k-44 do k-55, zeznania świadków –M. P. k-162 do k- 162 odwrót, A. P. k-162 odwrót, J. K. (2) k-162 odwrót do k-163/.

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 4 października 1991 roku wnioskodawca J. K. (1) wspólnie z bratem J. K. (2) nabyli od J. P. zabudowaną nieruchomość położoną we wsi P., gmina I. o powierzchni 0,68 ha i składająca się z działek (...). Zostali ujawnieni w księdze wieczystej nr (...) jako współwłaściciele po ½ części.

Następnie na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz. z dnia 27 lutego 2014 roku dokonano zniesienia współwłasności pomiędzy J. K. (1) a J. K. (2) i wnioskodawcy przyznano na wyłączną własność działki nr (...) o powierzchni 0,1880 ha i nr 254/4 o powierzchni 0,1842 ha.

/dowód; odpis aktu notarialnego k-43 do k-43 odwrót, kopia postanowienia I Ns 918)12 k-59/.

W roku 1975 właściciel m.in. działek (...) – F. i J. małżonkowie K. zdali na Skarb Państwa za świadczenia emerytalne gospodarstwo rolne położone we wsi P., gmina I.. Podzielono więc przedmiotowe działki wyznaczając siedlisko znajdujące się na działce nr (...) oraz działkę dożywotniego użytkowania z działki nr (...). Działkę nr (...) o powierzchni 1,33 ha przekazano Administracji Lasów Państwowych, natomiast działka (...) o powierzchni 0,35 ha pozostała w zasobach (...). W 1990 roku podczas prac związanych z aktualizacją gruntów Lasów Państwowych Nadleśnictwo S. dokonało rozgraniczenia pomiędzy działkami nr (...) i sąsiednimi – spisując protokół graniczny. Ustalono granicę miedzy działkami (...) na gruncie po istniejącym płocie /ogrodzeniu siedliska/, podczas gdy miary /103.0 i 105.5/ od drogi przez wieś tną budynek mieszkalny, co jest poważnym błędem w określeniu granicy podziałowej wydzielającej siedlisko. Poważnym błędem było również niewprowadzenie zmian w ewidencji gruntów dla wszystkich działek będących przedmiotem rozgraniczenia, gdyż zmieniono powierzchnię działki nr (...) z 1,33 ha na 1,22 ha, natomiast działka nr (...) pozostała niezmieniona, czyli w efekcie powierzchnia 0,11 ha zniknęła z bazy ewidencji gruntów. W 1991 roku dokonano zwrotu nieruchomości –działek (...) /siedlisko o powierzchni 0,35 ha/ oraz nr 254/2 /dożywotniego użytkowania o powierzchni 0,33 ha/, nie uwzględniając zmian wynikających z rozgraniczenia, które w tym czasie zakończono prawomocną decyzją. Powstał problem natury prawnej, bowiem działka nr (...) o powierzchni 1,22 ha ma uregulowany stan prawny w księdze wieczystej nr (...) na podstawie decyzji o rozgraniczeniu, natomiast sąsiednia działka nr (...) ma uregulowany stan prawny w księdze wieczystej nr (...) ale na podstawie wyrysu z ewidencji gruntów po podziale w 1975 roku na powierzchnię 0,35 ha – bez uwzględnienia rozgraniczenia. Pozostała część byłej działki (...) nie jest uwidoczniona w żadnej dokumentacji.

/dowód; pisma pracowni geodezyjnej k-60 do k-62, mapa k-63, k-56 do k-58, protokół przyjęcia granic k-127 do k- 131, protokół graniczny k-132 do k- 134/.

Biegły geodeta potwierdził istniejące rozbieżności i wyjaśnił, że z operatu- protokół przyjęcia granic nieruchomości z dnia 23 kwietnia 2013 roku wynika, że granica działki nr (...) od strony północnej, tj. z działką nr (...) biegnie;

-po punktach 6-330 i 6-331 /rozgraniczenie z decyzją/,

- po punktach 6-341 i 6-340 /podział z 1975 roku/ obie tak określone granice oznaczono na szkicu przebiegu granic, przy czym granica 6-341 i 6-340 biegnie w odległości około 103,0 m – 105,5 m od drogi gminnej i przecina budynki na działce nr (...) /budynek mieszkalny drewniany i budynek gospodarczy murowany/, a granica 6-330 i 6-331 przebiega głębiej od drogi / w odległości około 135,8 – 139,7 m).

Wnioskiem o zasiedzenie objęta jest część dawnej działki nr (...) zawarta w granicach określonych przez linie 6-330 – 6-331 /od strony północnej- granica wynikająca z rozgraniczenia zatwierdzonego decyzją/ i 6-341 – 6-340 /od południa granica wynikająca z podziału działki nr (...), wykonana w 1975 roku, która przecina istniejące na gruncie budynki mieszkalny i gospodarczy/.

Biegła podkreśliła, iż na gruncie znajdują się stare graniczniki /słupki betonowe z krzyżykiem/ określające położenie punktów granicznych z rozgraniczenia ozn. Nr 6-330 i 6-331, usytuowane tuż przy siatce rozdzielającej tereny leśne od dawnego siedliska.

Po analizie wyników pomiaru biegła przedstawiła mapę do celów prawnych- do zasiedzenia z zaznaczoną nową działką o numerze (...) i o powierzchni 0,1123 ha, będąca w posiadaniu wnioskodawcy i jego żony.

/dowód; opinia biegłej U. B. k- 181 do k- 184, mapa k-185 oraz k-218/.

Sąd zważył, co następuje :

Wniosek o stwierdzenie nabycia własności przedmiotowej nieruchomości gruntowej – oznaczonej przez biegłego geodetę nr 503 o powierzchni 0,1123 ha zasługuje na jego uwzględnienie.

Stan faktyczny oparty jest o załączone do akt sprawy dokumenty /powołane na wstępie uzasadnienia/ oraz zeznania przesłuchanych świadków. Zeznania świadków zasadniczo są spójne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym. Nie znalazł Sąd podstaw aby odmówić im wiary. Zeznania świadków potwierdzają niezmienność granic na gruncie /niezmienność ogrodzeń oddzielających siedlisko od terenów leśnych i korespondują z dokumentami, które poddane zostały analizie biegłego geodety.

Opinia geodety – U. B. jest wyczerpująca, zrozumiała i sporządzono ją w sposób rzetelny.

Ocena powołanego materiału dowodowego prowadzić musi do wniosku, że od dnia 4 października 1991 roku /k-43/ następuje władanie nieruchomością określoną w sensie prawnym jako działka (...), ale też i posiadanie gruntu nieposiadającego bytu prawnego jako działka oznaczona numerem ewidencyjnym, jednakże istniejącego w rzeczywistym stanie faktycznym jako obszar częściowo pod budynkami /drewnianym mieszkalnym oraz gospodarczym/ aż do istniejącego ogrodzenia od strony północnej. Obszar ten po przeprowadzeniu czynności geodezyjnych, to obecnie działka nr (...) o powierzchni 0,1123 ha.

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze /zasiedzenie/. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze / § 2 art. 172 k.c./.

Przepis art. 172 k.c. w cytowanym brzmieniu wprowadzony został przez ustawę z dnia 28 lipca 1990 roku /Dz. U. nr 55, poz. 321/ zmieniającą m.in. ustawę kodeks cywilny z dniem 1 października 1990 roku.

W poprzednim brzmieniu przepis art. 172 k.c. stanowił, że posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dziesięciu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze /zasiedzenie/. Po upływie lat dwudziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze / § 2 art. 172 k.c./.

Oznacza to w praktyce, że jeżeli rozpoczęty bieg zasiedzenia nieruchomości, odpowiedni w dobrej wierze / 10 lat/, w złej wierze / 20 lat/ nie zakończył się przed dniem 1 października 1990 roku, to dotychczasowe terminy zasiedzenia ulegają automatycznemu przedłużeniu o okres potrzebny do zasiedzenia w dobrej wierze / 20 lat/, w złej wierze /30 lat/.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że można wnioskodawcy i jego żonie przypisać posiadanie samoistne w dobrej wierze, a to z uwagi na okoliczności towarzyszące nabyciu nieruchomości, która była ogrodzona i znajdowały się na niej budynki opisane w akcie notarialnym, a nie ich część jak wynikałoby to z błędnego oznaczenia granicy.

Zatem przyjmując termin początkowy do rozpoczęcia biegu zasiedzenia od daty 4 października 1991 roku /k- 43/, to termin końcowy przypadałby na dzień 4 października 2011 roku- przy przyjęciu dobrej wiary. W ocenie Sądu, w realiach niniejszej sprawy mówić można o nabyciu własności nieruchomości w dobrej wierze.

Czynność prawna, z której wynika posiadanie działki nr (...), dokonana została w formie aktu notarialnego, a zatem w formie przewidzianej prawem do obrotu prawnego nieruchomością.

Z tych wszystkich względów Sąd wniosek o zasiedzenie nieruchomości /działka nr (...) o powierzchni 0,1123 ha/ przez wnioskodawcę i jego żonę uwzględnił.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie przepisu art.113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych /Dz. U. nr 167, poz. 1389 z późniejszymi zmianami/ w związku z art. 520 § 2 k.p.c. Na koszty te składają się wydatki związane z wydaniem opinii przez biegłą, a wyłożone tymczasowo z funduszu Skarbu Państwa. Biorąc pod uwagę fakt, iż od początku trwania postępowania jego uczestnicy w różnym stopniu zainteresowani byli jego wynikiem /dopiero w ostatniej fazie pełnomocnik uczestnika pozostawił wniosek do uznania sądu –k-215/,, Sąd kierując się dyspozycją powołanego przepisu art. 520 § 2 k.p.c.- stosunkowo rozdzielił obowiązek zwrotu kosztów sądowych /po połowie/. Miał przy tym na uwadze, że w interesie obu uczestników leży rozwiązanie kwestii losu prawnego obecnej działki nr (...).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.