Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 27 października 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., po rozpatrzeniu wniosku z 28 lutego 2017 roku, odmówił A. B. (1) prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, z uwagi na nieudowodnienie okresu 25 lat ogólnego stażu ubezpieczeniowego oraz okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Uzasadniając decyzję organ rentowy podał, iż do stażu pracy w szczególnych warunkach odmówił doliczenia okresu zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Rolnym S. od 17 lipca 1980 roku do 6 grudnia 1990 roku oraz od 1 marca 1991 roku 31 maja 1992 roku, z uwagi na fakt, iż w świadectwie pracy w szczególnych warunkach z 15 czerwca 2010 roku nie wskazano jednoznacznie, aby A. B. był wówczas zatrudniony na stanowisku oczyszczania ścieków i filtrów wodnych, wymienionym w stosownym wykazie, dziale i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku. Ponadto organ wyjaśnił, że do ogólnego stażu pracy nie uwzględnił okresu korzystania przez A. B. z urlopu bezpłatnego od 26 listopada 1990 roku do 6 grudnia 1990 roku oraz okresu od 1 sierpnia 1995 roku do 15 września 1995 roku, tj. pracy na podstawie umowy zlecenia w Central (...) Ł., a to ze względu na brak zaświadczenia wystawionego przez pracodawcę, stwierdzającego, że umowa zlecenia była faktycznie w tym okresie wykonywana oraz, że były z jej tytułu odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.

A. B. (1) odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury. W odwołaniu wyliczył w szczególności wszystkie okresy zatrudnienia, które jego zdaniem organ rentowy powinien zaliczyć mu tak do ogólnego stażu pracy, jak i do stażu pracy w warunkach szczególnych, wyjaśniając, iż spełnił wszystkie warunki niezbędne do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury - wykazał 15 – letni staż pracy w warunkach szczególnych oraz wymagany staż ubezpieczenia. Wskazał, że w warunkach szczególnych pracował przy oczyszczaniu ścieków i filtrów otwartych na stanowisku konserwatora urządzeń (obiektów) wodnych i kanalizacyjnych, co mogą potwierdzić zawnioskowani przez niego świadkowie. Podkreślił nadto, że do ogólnego stażu pracy organ rentowy powinien zaliczyć mu okres pracy w Central (...) w Ł., bowiem świadkowie mogą potwierdzić, że w tym okresie faktycznie wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy pracę jako robotnik pomocniczy.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości, podtrzymując argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zauważył ponadto, że nawet w przypadku doliczenia okresu pracy w Central (...) od 1 sierpnia 1995 roku do 15 września 1995 roku do ogólnego stażu pracy, ubezpieczony nadal na dzień 1 stycznia 1999 roku nie wykaże, że ma 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, gdyż jego staż w tym zakresie wyniesie jedynie 24 lata, 11 miesięcy i 22 dni.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. B. (1) urodził się (...). Przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Wniosek o emeryturę złożył w organie emerytalnym w dniu 28 lutego 2017 roku, wnosząc jednocześnie o przekazanie środków zgromadzonych na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Niesporne, a nadto dowód: wniosek o emeryturę - k. 1-6 plik IX akt ZUS.

Do dnia 1 stycznia 1999 roku A. B. (1) podlegał ubezpieczeniom społecznym przez okres krótszy niż 25 lat.

Dowód: świadectwa pracy i zaświadczenia – w aktach ZUS.

W okresie od 17 lipca 1980 roku do 31 maja 1992 roku A. B. (1) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Państwowym Gospodarstwie Rolnym S.. Podczas tego zatrudnienia ubezpieczony w okresie od 26 listopada 1990 roku do 6 grudnia 1990 roku korzystał z urlopu bezpłatnego.

W trakcie zatrudnienia u ww. pracodawcy ubezpieczony faktycznie był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresach od 17 lipca 1980 roku do 26 listopada 1990 roku oraz od 1 marca 1991 roku do 31 maja 1992 roku, wykonując pracę operatora oczyszczalni ścieków, wymienioną w wykazie A, dziale IX, poz. 2, pkt 6 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach (Dz. Urz. (...) i GŻ nr 2 poz. 4 ze zm.).

Do zakresu obowiązków A. B. w czasie zatrudnienia w charakterze operatora oczyszczalni ścieków należała obsługa biologicznej oczyszczalni (...) oraz przepompowni. A. B. nadzorował proces oczyszczania, odpompowywał osad biologiczny, czyścił kosze na przepompowniach z grubych zanieczyszczeń, wywoził je na wysypisko gdzie były suszone, a następnie palił je. Każdego dnia pobierał do analizy próbki ścieków, wody, pilnował, by osad był cały czas natleniany. Pracował w narażeniu na zakażenie bakteriami chorobotwórczymi, w pracy korzystał z odzieży BHP, po skończonej pracy zawsze musiał skorzystać z natrysku. Przepompownia zlokalizowana była około 500 metrów od oczyszczalni. (...) przepompowni i oczyszczalni polegała na smarowaniu turbin, wymianie oleju na zimowy i letni w turbinach, codziennym nadzorze nad funkcjonowaniem urządzeń. Ubezpieczony prowadził również dokumentację ruchu oczyszczalni.

Od 24 do 28 listopada 1980 roku A. B. (1) był uczestnikiem kursu II dla operatorów oczyszczalni ścieków, który ukończył z wynikiem pozytywnym.

Dowody:

- świadectwo pracy z 29.05.1992 r. - k. 36 plik IX akt ZUS;

- świadectwo pracy w warunkach szczególnych z 15.06.2010 r. - k. 64 plik IX akt ZUS;

- umowa o pracę z 17.07.1980 r. - k. 19 akt osobowych z okresu zatrudnienia A. B. w PGR S.;

- opinia o pracowniku z 28.02.1991 r. - k. 59 akt osobowych z okresu zatrudnienia A. B. w PGR S.;

- angaż z 3.12.1990 r. - k. 58 akt osobowych z okresu zatrudnienia A. B. w PGR S.;

- podanie o urlop bezpłatny z 26.11.1990 r. - k. 57 akt osobowych z okresu zatrudnienia A. B. w PGR S.;

- zakres czynności pracownika oczyszczalni - k.46-47 akt osobowych z okresu zatrudnienia A. B. w PGR S.;

- zaświadczenie o ukończeniu kursu - k. 18 akt osobowych z okresu zatrudnienia A. B. w PGR S.;

- zeznania świadka W. D. – w wersji elektronicznej oraz protokół - k. 52 akt sprawy;

- zeznania świadka M. Z. - w wersji elektronicznej oraz protokół - k. 53 akt sprawy;

- zeznania świadka T. S. - w wersji elektronicznej oraz protokół - k. 53-54 akt sprawy;

- zeznania A. B. (1) - w wersji elektronicznej oraz protokół - k. 51-52 akt sprawy.

Poza okresem zatrudnienia w PGR S. pracę w warunkach szczególnych A. B. wykonywał jeszcze w czasie zatrudnienia w (...) Kombinacie Rolnym w latach 1976 i 1978, a także w spółce (...) w latach 1996-1997, łącznie przez okres 3 lat , 8 miesięcy i 15 dni.

Niesporne, a nadto dowody: świadectwa pracy – w aktach ZUS.

W dniu 22 lutego 1994 roku A. B. (1) został zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ł. jako osoba bezrobotna.

W związku z powyższym w okresie od stycznia 1995 roku do stycznia 1996 roku (między innymi w dniach 3 sierpnia i 5 września 1995 roku) A. B. stawiał się co miesiąc w urzędzie pracy, w którym składał każdorazowo pisemne oświadczenia, że nie uzyskuje żadnych dochodów czy to z tytułu zatrudnienia, czy z tytułu wykonywania innej pracy zarobkowej. Oświadczenia takie złożył zarówno 3 sierpnia 1995 r., jak i 5 września 195 roku.

Dowody: dokumenty w aktach PUP w Ł. - karta rejestracyjna, pisemne oświadczenia A. B..

W dniu 1 sierpnia 1995 roku A. B. (1) podpisał umowę zlecenia nr (...), której drugą stroną była spółka Central (...) z siedzibą w Ł.. W pisemnym dokumencie umowy wskazano, że zostaje ona zawarta na okres od 1 sierpnia 1995 roku do 15 września 1995 roku. Na jej podstawie spółka powierzyła A. B. wykonywanie pracy na stanowisku robotnika pomocniczego. Kwotę wynagrodzenia ustalono na 547,00 zł oraz wynagrodzenie zryczałtowane w kwocie 23,50 zł za każdy dzień pracy w dni wolne od pracy oraz niedziele i święta. W imieniu płatnika umowę podpisał ówczesny prezes spółki M. P.. (...) umowy zlecenia przygotowała I. A., zatrudniona wówczas w spółce na stanowisku kierownika działu kadr, płac i administracji.

Dowody:

- umowa zlecenia z 1.08.1995r. - k. 43 -44 plik IX akt ZUS;

zeznania świadka I. A. – w wersji elektronicznej oraz protokół - k. 73-74 akt sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie mogło zostać uwzględnione, mimo że zaskarżona decyzja nie była w pełni prawidłowa. Istotą sporu była bowiem możliwość przyznania A. B. (1) prawa do emerytury w wieku obniżonym; konieczne było zatem zbadanie czy ubezpieczony spełnił łącznie wszystkie wymagane prawem przesłanki przewidziane dla osób ubiegających się o takie świadczenie.

Stosownie do treści przepisu art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ( tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (wynoszący 25 lat w przypadku mężczyzn).

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Oznaczało to, że aby możliwe było przyznanie A. B. (1) prawa do wcześniejszej emerytury, musiałby on po pierwsze ukończyć 60 lat (ten warunek spełnił), a poza tym udowodnić, że do końca 1998 roku przepracował łącznie 25 lat.

Ponadto do ubezpieczonego znajdował zastosowanie art. 32 omawianej ustawy, a więc w jego przypadku wymagane było także spełnienie warunku przepracowania do końca 1998 roku co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych. Oznaczało to konieczność zastosowania do niego również przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Wyniki przeprowadzonego w niniejszej sprawie postępowania dowodowego pozwoliły w ocenie sądu wyłącznie na przyjęcie, że A. B. (1) legitymuje się wymaganym 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Brak było natomiast podstaw do uznania, że ma on także – wypracowany do końca 1998 roku, gdyż tego wymagają przepisy – 25-letni staż pracy (podlegania ubezpieczeniom społecznym) w ogóle.

Jeśli chodzi o pracę w warunkach szczególnych, to w ocenie sądu za taką należało uznać pracę wykonywaną przez A. B. (1) w czasie zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Rolnym S. od 17 lipca 1980 roku do 29 listopada 1990 roku oraz od 1 marca 1991 roku 31 maja 1992 roku, na stanowisku operatora oczyszczalni ścieków. Jak wynika z przeprowadzonych dowodów w postaci świadectw pracy, dokumentów znajdujących się w archiwalnych aktach osobowych A. B. z czasu zatrudnienia u tego pracodawcy oraz z zeznań tak samego odwołującego, jak i świadków - osób, które w spornym okresie pracowały razem z ubezpieczonym, A. B. wykonywał wówczas stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych. Zważywszy, że świadkowie M. Z. i T. S. pracowali razem z ubezpieczonym, wykonując te same prace w spornym okresie, a W. D. jako administratorowi osiedla, które obsługiwała oczyszczalnia ścieków podlegał bezpośrednio ubezpieczony, należało uznać, że przesłuchani świadkowie dysponowali bezpośrednią, szczegółową, a co za tym idzie - wiarygodną wiedzą co do zakresu obowiązków ubezpieczonego oraz warunków w jakich świadczył on pracę. Świadkowie są ponadto osobami obcymi dla ubezpieczonego; nie mieli więc interesu w tym, by składać fałszywe zeznania na jego korzyść, narażając się na odpowiedzialność karną. Ich zeznania znalazły nadto pełne oparcie w dowodach z dokumentów, w tym także w wystawionym A. B. (1) za omawiany okres świadectwie pracy w warunkach szczególnych. Należy bowiem podkreślić, iż w dniu 15 czerwca 2010 roku przechowawca akt osobowych pracowników PGR S. - Oddział Terenowy Agencji Nieruchomości Rolnych w S. Filia Archiwum Zakładowego w Ł. – wystawił A. B. (1) świadectwo pracy w szczególnych warunkach wskazujące, iż ubezpieczony w okresach od 17 lipca 1980 roku do 6 grudnia 1990 roku i od 1 marca 1991 roku do 31 maja 1992 roku wykonywał pracę przy oczyszczaniu ścieków, wymienioną w wykazie A Dziale IX zatytułowanym „W gospodarce komunalnej” stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (oczyszczanie ścieków i filtrów otwartych) oraz w Dziale IX pod poz. 2 w pkt 6 wykazu B, stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. Urz. MRiRW z 1988 r. Nr 2, poz. 4). Ze zgromadzonych dowodów jasno wynika zaś, że A. B. we wskazanym wyżej okresie wykonywał wyłącznie pracę przy oczyszczaniu ścieków, zajmując się jedynie obsługą oczyszczalni (...) i przynależnej do niej przepompowni. Skoro więc wykazany dowodami okres tej pracy wynosił 11 lat, 7 miesięcy i 9 dni (po wyłączeniu 11 dni przebywania ubezpieczonego na urlopie bezpłatnym), po doliczeniu zaliczonego już wcześniej przez ZUS innego okresu pracy w warunkach szczególnych, w wymiarze 3 lat, 8 miesięcy i 15 dni, koniecznym było uznanie, że A. B. (1) wykazał świadczenie takiej pracy w wymiarze większym niż 15 lat wymagane ustawą.

Powyższe nie oznaczało jednak konieczności uwzględnienia odwołania, skoro do przyznania A. B. prawa do wcześniejszej emerytury wymagane było także spełnienie przez niego warunku podlegania ubezpieczeniom przez okres 25 lat, licząc do końca 1998 roku. Kluczowym okresem, bez zaliczenia którego nie było możliwe uznanie, że A. B. ma taki właśnie staż pracy, był zaś okres trwania umowy zlecenia zawartej ze spółką Central (...). W późniejszym okresie (licząc od roku 1996) A. B. był bowiem pracownikiem tej spółki (przekształconej potem w spółkę o nazwie P. (...)); twierdził jednak, a swoje twierdzenia chciał udowodnić, składając do akt ZUS oryginał pisemnej umowy, że jeszcze wcześniej – w okresie od 1 sierpnia do 15 września 1995 roku – łączyła go z tą spółką umowa zlecenia. O ile w toku procesu organ rentowy nie kwestionował samego faktu podpisania takiej umowy przez ubezpieczonego, o tyle twierdził, że brak jest dowodów na to, że umowa ta była faktycznie wykonywana przez cały wskazany w niej okres, a także, aby była ona umową, od której zostały odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne. Te zarzuty organu rentowego okazały się zdaniem sądu trafne.

Tę część rozważań należy w związku z tym poprzedzić krótką analizą przepisów ubezpieczeniowych regulujących w spornym okresie kwestie obejmowania ubezpieczeniem społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia. W roku 1995 aktem prawnym nadal obowiązującym była ustawa z 19 grudnia 1975 roku o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (tekst jednolity: Dz.U. z 1995 r., Nr 65, poz. 333 z późn. zm.). Zgodnie z przepisem jej art. 1 ust. 1 ww., w brzmieniu nadanym od 22 lutego 1995 roku ustawą z 18 listopada 1994 roku o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz.U. z 1994 r., Nr 133, poz. 686), obowiązkowe ubezpieczenie społeczne określone tą ustawą obejmowało osoby wykonujące odpłatnie pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej na okres co najmniej 15 dni. Oznacza to, że nawet jeśli A. B. (1) zawarł umowę, na którą się powoływał, miałaby ona znaczenie dla ZUS tylko wówczas, gdyby faktycznie wykonywał ją przez co najmniej 15 dni. Powyższe w pełni koreluje z obowiązującym obecnie przepisem art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, stanowiącym, że okresami składkowymi są okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w przepisach wymienionych w art. 195 pkt 1-4 i 8, w przepisach o adwokaturze, w przepisach o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz w przepisach o pomocy społecznej. W przepisie art. 195 pkt 2 mowa jest zaś właśnie o przywołanej wyżej ustawie z 19 grudnia 1975 roku o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Mając to na uwadze, jeszcze raz należy przypomnieć, że przedłożona przez odwołującego umowa zlecenie z dnia 1 sierpnia 1995 roku potwierdza jedynie, że z tym dniem spółka Central (...) powierzyła A. B. (1) wykonanie pracy, brak jest natomiast jakiegokolwiek dowodu, że ubezpieczony pracę tę faktycznie podjął i wykonywał zgodnie z umową, przez cały określony w jej treści czas jej trwania. Tak samo bowiem jak zawarcie umowy o pracę nie pozwala na ustalenie tylko w oparciu o treść pisemnej umowę o pracę, że pracownik pracę podjął i ją faktycznie przez określony czas wykonywał, tak samo nie da się w oparciu tylko o umowę zlecenia ustalić tego samego w przypadku zleceniobiorcy. Mimo że ciężar dowodu w tym zakresie obciążał w całości A. B. (1), zarówno sąd, jak i wcześniej organ rentowy podjęli działania zmierzające do samodzielnego ustalenia faktów mogących mieć w tym przypadku istotne znaczenie. W ich wyniku organ ustalił jednak, że w jego archiwach brak jest dokumentów związanych ze zgłoszeniem A. B. do ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia, zaś sąd ujawnił istnienie innych dokumentów, które sprzeciwiały się uznaniu, że taka umowa była faktycznie wykonywana.

Po pierwsze więc, w ramach postępowania dowodowego prowadzonego w niniejszej sprawie sąd przeprowadził dowód z dokumentów zawartych w aktach emerytalnych ubezpieczonego oraz z archiwalnej dokumentacji dotyczącej wykonywania przez niego pracy na rzecz spółki Central (...) w latach późniejszych na podstawie umowy o pracę. W dokumentacji tej nie odnaleziono jednak jakiegokolwiek dokumentu poświadczającego, że przed zatrudnieniem w ramach umowy o pracę, A. B. (1) od 1 sierpnia do 15 września 1995 roku faktycznie wykonywał pracę w ramach umowy zlecenia. Z kolei z zeznań zawnioskowanych przez A. B. świadków (I. A. i S. I.) nie wynikały żadne istotne dla badanej kwestii fakty. I. A. nie wiedziała bowiem nic o faktycznym wykonywaniu przez ubezpieczonego umowy zlecenia (z uwagi na upływ czasu nie była w stanie stwierdzić, czy taka umowa była przez niego wykonywana przez nie, podawała natomiast, że ubezpieczony był sumiennym pracownikiem). Świadek ta przyznała jedynie z całą pewnością to, że to ona właśnie przygotowała druk podpisanej następnie przez A. B. umowy zlecenia z 1 sierpnia 1995 roku. Z kolei świadek S. I. zeznał, że w ww. zakładzie ubezpieczony od razu został zatrudniony na umowę o pracę, co stało w sprzeczności z żądaniem A. B. ustalenia, że najpierw pracował tam w oparciu o umowę zlecenia. Sąd rozumie przy tym w pełni, że nie jest w zasadzie możliwe, aby po ponad dwudziestu latach osoby obce dla A. B. (1) pamiętały dokładnie kiedy i na podstawie jakiej umowy został on zatrudniony; powyższe nie mogło jednak stanowić o konieczności uznania, że umowa była wykonywana.

Dokonanie takiego ustalenia było bowiem niemożliwe, gdy zważyć na treść dokumentacji nadesłanej do akt sprawy na żądanie sądu przez Powiatowy Urząd Pracy w Ł.. Z dokumentów tych, uznanych przez sąd za w całości miarodajne, jako że pochodzą od uprawnionego organu administracji publicznej, wynika jednoznacznie, że z dniem 22 lutego 1994 roku A. B. (1) został zarejestrowany jako osoba bezrobotna i w 1995 roku nadal posiadał taki status. Z dokumentacji tej wynika również, że w okresie od stycznia 1995 roku do stycznia 1996 roku odwołujący co miesiąc stawiał się w urzędzie pracy i w każdym miesiącu składał oświadczenie, że nie uzyskuje żadnych dochodów czy to z tytułu zatrudnienia, czy z tytułu wykonywania innej pracy zarobkowej. Podkreślić należy szczególnie, że odwołujący stawił się w PUP w Ł. i złożył oświadczenie, o którym mowa powyżej w dniach 3 sierpnia i 5 września 1995 roku, a więc w czasie, kiedy zgodnie z umową z dnia 1 sierpnia 1995 roku miał pracować na podstawie umowy zlecenia (z którego to tytułu miał osiągnąć wskazane w umowie wynagrodzenie). Nie sposób dziś rozstrzygnąć czy ubezpieczony kłamał, składając w sierpniu i wrześniu 1995 roku w PUP oświadczenie o powyższej treści, czy też nie, a w konsekwencji nie sposób również jednak przyjąć za pewne - wobec braku jakichkolwiek dowodów świadczenia pracy i wobec składanych PUP oświadczeń o braku dochodów w sierpniu i wrześniu 1995 roku - że faktycznie wykonywał umowę zlecenia z dnia 1 sierpnia 1995 roku. W świetle powyższego nie sposób było uznać samego faktu sporządzenia umowy zlecenia za przesądzającego dla ustalenia, iż umowa ta była rzeczywiście wykonywana przez okres ponad 15 dni zgodnie z jej treścią. Jeśli bowiem by tak było, A. B. (1) powinien był „przyznać się” do jej wykonywania w oświadczeniu składanym w PUP tak w sierpniu, jak i we wrześniu 1995 roku; jeśli zaś tego nie uczynił, a wręcz wprost wskazał, iż nie osiąga żadnego dochodu, konieczne było przyjęcie, że mimo podpisania umowy nie była ona wykonywana.

Co za tym idzie, pomimo iż odwołujący wykazał 15 lat pracy w warunkach szczególnych na dzień 1 stycznia 1999 roku, to jednak nie spełnił wszystkich warunków do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury, gdyż nie wykazał na ten dzień wymaganego stażu – 25 lat. Jego odwołanie musiało więc zostać oddalone, o czym sąd orzekł w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Na zakończenie należy wskazać, iż sąd dostrzegł, że A. B. (1) wielokrotnie powoływał się na zły stan swojego zdrowia, nienaganny przebieg dotychczasowego zatrudnienia oraz brak środków do życia. Powyższe okoliczności, choć niewątpliwie bardzo ważne dla ubezpieczonego, nie mogły jednak zostać wzięte pod uwagę w tym procesie, dotyczącym prawa do emerytury. Stan zdrowia może bowiem stanowić o przyznaniu prawa do renty, nie zaś emerytury – o rentę z tytułu niezdolności do pracy A. B. się zaś w ostatnim okresie nie ubiegał. Zarówno sąd, jak i wcześniej organ rentowy pouczali przy tym ubezpieczonego o możliwości złożenia wniosku o rentę. Skoro ubezpieczony dotychczas tego nie uczynił, sąd nie miał podstaw, by podejmować w tym zakresie decyzję za niego. Sąd nie ma również możliwości traktowania spraw tego rodzaju jak niniejsza w sposób wyjątkowy; to ustawodawca określa bowiem warunki wymagane do przyznania prawa do poszczególnych świadczeń, które mają charakter sztywny i nie mogą zostać unieważnione w przypadku osób znajdujących się w szczególnie złej sytuacji lub też szczególnie zasłużonych dotychczasową pracą.