Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 407/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 listopada 2017 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przyznał G. M. prawo do emerytury od 1 czerwca 2017 r to jest od daty nabycia uprawnień do emerytury.

/decyzja – k. 75 akt ZUS/

W dniu 17 stycznia 2018 r wnioskodawczyni wniosła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do świadczenia od dnia 1 listopada 2016 r (ubezpieczona w toku postępowania wskazała, że w odwołaniu błędnie określiła świadczenie jako rentę). W uzasadnieniu podniosła, że w sierpniu 2016 r udała się do placówki ZUS, gdzie po podaniu dowodu osobistego oznajmiła, że przyszła w celu uzyskania informacji na temat dokumentów wymaganych przy złożeniu wniosku o przyznanie prawa do emerytury, otrzymała wówczas informację, że wniosek o emeryturę należy złożyć w czerwcu 2017 r, bo wówczas powstanie prawo do emerytury. W maju 2017 r ponownie udała się do placówki ZUS , gdzie podano jej, że wszystkie warunki do uzyskania świadczenia spełniła w listopadzie 2016 r, pracownik ZUS zwrócił uwagę na rozbieżność pomiędzy numerem P. w dowodzie a jej datą urodzenia. W związku z czym udała się do USC, gdzie nadano jej nowy numer P.. Jednocześnie wskazała, że to właśnie błąd w numerze P. sprawił, że pracownik ZUS informował ja, że prawo do emerytury nabędzie w czerwcu 2017 r . W ocenie wnioskodawczyni błąd przy nadaniu numeru P. , a następnie brak należytej staranności pracownika ZUS doprowadziły do uniemożliwienia pobierania świadczenia przez 7 miesięcy. /odwołanie – k. 3-5 /.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego odrzucenie, wywodząc dodatkowo, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 8/

Na rozprawie w dniu 8 maja 2018 r pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. Pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/e – prot 00:01:09, 00:10:32/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. M. urodziła się w dniu (...)

/okoliczność bezsporna/

W dniu 6 czerwca 2017 r złożyła wniosek o emeryturę. W tym samym dniu złożyła podanie o przyznanie i wypłatę wstecznej emerytury, tj., od dnia 12 listopada 2016 r w związku z błędem państwowym związanym z datą urodzenia, a tym samym błędnym numerem P..

Do wniosku załączyła powiadomienie dnia 29 maja 2017 r o zmianie numeru P. (dotychczasowy numer: (...), nowy numer : (...)). Dotychczas posługiwała się dowodem osobistym, gdzie miała wskazaną datę urodzenia: 12. 11.1956 i numer PESEL: (...).

/wniosek – k. 1, podanie – k. 5,kserokopia dowodu – k. 6, powiadomienie – k. 7 akt ZUS/

W dniu 31 lipca 2017 r ZUS II Oddział w Ł. przyznał G. M., po rozpoznaniu wniosku z dnia 6 czerwca 2017 r emeryturę w kwocie zaliczkowej, od dnia 1 czerwca 2017 r , tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.

/decyzja – k. 59 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 21 listopada 2017 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. przyznał G. M. prawo do emerytury od 1 czerwca 2017 r to jest od daty nabycia uprawnień do emerytury.

/decyzja – k. 75 akt ZUS/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Brak było podstaw do odrzucenia odwołania, z uwagi na to, iż organ rentowy nie przedstawił dowodu doręczenia spornej decyzji, ostatecznie też wnosił o oddalenie odwołania.

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną była data, od której należało przyznać ubezpieczonej prawo do emerytury.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z FUS / tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz.1383/ postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. (ust. 5).

Przepis art. 116 ust. 1 wprowadza generalną zasadę postępowania emerytalno-rentowego, tj. zasadę wnioskowości (fakultatywności).Działanie z urzędu w sprawach świadczeń ma charakter wyjątkowy i musi wynikać wprost z ustawy. To do osoby występującej o przyznanie czy przeliczenie świadczenia należy przy tym zarówno wystąpienie z samym wnioskiem o przyznanie świadczenia, jak też zgromadzenie dokumentacji niezbędnej do uzyskania korzystnej decyzji organu rentowego. /tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 kwietnia 2017 r. ,III AUa 1219/16/

Konsekwencją wnioskowego charakteru świadczeń jest uregulowanie w przepisie art. 129 ust. 1 w/w ustawy maksymalnego wstecznego terminu podjęcia wypłaty. Dotyczy to pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku, o ile w tej dacie spełnione są wszystkie warunki do powstania prawa o podjęcia jego wypłaty. W zakresie podjęcia wypłaty świadczeń po przeliczeniu zasadę tę powtarza przepis art. 133 ust. 1 w/w ustawy. Brak jest podstaw prawnych, które modyfikowałyby powyższą zasadę, czy uzależniały termin wypłaty od dnia kiedy strona zasięgała informacji w organie rentowym, nie składając sformalizowanego wniosku. Przepis art. 133 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy konstruując instytucję błędu organu rentowego i możliwości wyrównania wstecz świadczenia wiąże to również z datą złożenia wniosku./wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 21 kwietnia 2017 r., III AUa 1912/16/

Zgodnie z art. 129 ust. 1 cytowanej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Ustawodawca nie przewidział możliwości domagania się wypłaty świadczenia od daty jego nabycia do chwili złożenia wniosku. Świadczenia wypłaca się, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Nie wypłaca się świadczeń z wyrównaniem za czas od nabycia do nich prawa in abstracto, bez względu na to, czy niezłożenie wniosku spowodowane było brakiem staranności w prowadzeniu własnych spraw czy też innymi okolicznościami w tym brakiem wiedzy./Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 października 2017 r. III AUa 1642/16 LEX nr 2409339.

Zgodnie z art. 133 ustawy w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

W ocenie Sądu, mając na względzie powyższe uregulowania, brak było podstaw do przyznania prawa do emerytury od 1 listopada 2016 roku (poza tym wiek emerytalny ubezpieczona osiągała 12 listopada ), skoro wniosek w tym zakresie ubezpieczona złożyła w dniu 6 czerwca 2017 r. Organ rentowy w sposób prawidłowy orzekł o prawie do świadczenia od dnia 1 czerwca 2017 roku.

Sąd nie dał wiary ubezpieczonej, iż w 2016 r była w jednostce ZUS, gdzie uzyskała informację, iż uprawnieninia emerytalne nabędzie w kolejnym roku. Oprócz bowiem własnych twierdzeń w tym zakresie nie przedstawiła na tą okoliczność innych wniosków dowodowych. Także w podaniu, które złożyła w dniu 6 czerwca 2017 r nie wskazuje na tą okoliczność.

Nawet, gdyby w istocie sytuacja wskazana przez ubezpieczoną faktycznie miała miejsce, pozostaje to bez wpływu na rozstrzygnięcie.

Jak sama ubezpieczona podnosi, miała przedstawić pracownikowi ZUS swój dowód osobisty, w którym widniał błędny numer P. i to na tej podstawie pracownik ZUS miał udzielić informacji.

Trudno więc w tym zakresie wskazywać na błąd organu rentowego, skoro ubezpieczona posługiwała się wadliwym dokumentem.

Nadto zwracanie się o informację do organu rentowego, nie jest tożsame z rozpoznaniem złożonego konkretnego wniosku, kiedy analizie poddawane są wszystkie dowody znajdujące się w aktach. W przypadku natomiast zapytań przeważa większy stopień uogólnienia, a odpowiedź uzależniona jest od sposobu zapytania. Skoro wnioskodawczyni powołuje się w toku procesu na zapytania do organu rentowego, działaniem na własne ryzyko było niezłożenie konkretnego wniosku, który byłby rozpoznany. Skupienie się strony na zapytaniach do organu rentowego, nie zastępuje, skutecznie złożonego wniosku.

W tej sytuacji nie ma podstaw do uznania, że organ rentowy wprowadził wnioskodawczynię w błąd i podjęcia wypłaty od daty wcześniejszej niż wynikająca z regulacji art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wnioskodawczyni miała możliwość złożenia wniosku w 2016 r i wówczas mogła by się już przekonać, że ma nadany błędny numer P.. Brak jest podstaw do obciążania błędem innego podmiotu organu rentowego, a ubezpieczona może rozważyć wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym do podmiotu, który popełnił błąd przy wydawaniu dokumentu tożsamości.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił odwołanie na podstawie art.477 14§ 1 k.p.c.