Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 182/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 grudnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział
w Ł., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2016 r., poz. 887), wobec orzeczenia przez komisję lekarską ZUS trwałej częściowej niezdolności do pracy ponownie ustalił
od 1 stycznia 2017 roku rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy dla J. G. (znak: I/5721524/1). Rentę przyznano na stałe.

Od decyzji ZUS odwołanie złożył wnioskodawca wnosząc o zmianę decyzji
i przyznanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania J. G. wskazał, że w okresie od 2000 do 2016 roku był uznany za całkowicie niezdolnego do pracy. Aktualnie ma problemy z poruszaniem się z uwagi na schorzenia ortopedyczne jak również nasiliły się schorzenia kardiologiczne dlatego w codziennych czynnościach jest wspomagany przez żonę.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

J. G. urodził się (...). Jest z wykształcenia technikiem mechanikiem samochodowym, ostatnio zatrudniony był na stanowisku portiera. Ubezpieczony posiada wymagane okresy składkowe i nieskładkowe.

(okoliczności bezsporne)

W okresie od 28 lutego 1989 roku do 31 grudnia 2016 roku wnioskodawca pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W dniu 18 listopada 2016 roku wnioskodawca złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 382, k.382 akta ZUS)

Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u wnioskodawcy: chorobę niedokrwienną serca, stan po ostrym zespole wieńcowym w 2012 roku z implantacją stentu, niestabilną chorobę niedokrwienną serca w 2015 roku (leczoną zachowawczo), niewydolność serca, astmę oskrzelową dobrze kontrolowaną, stan po przebytej sepsie w 2010 roku w wyniku przebiegu infekcji układu oddechowego, zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego z zachowaną ruchomością i miernym pogorszeniem wydolności chodu, zespół bolesnego barku lewego z niewielkim pogorszeniem ruchomości, okresowe bóle głowy (prawdopodobnie naczyniopochodne), przepuklinę kresy białej oraz żylaki odbytu nieme.

Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że aktualnie wnioskodawca jest trwale częściowo niezdolny do pracy, jednakże daty powstania niezdolności nie da się ustalić. Jednocześnie brak jest podstaw do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.

(opinia lekarska z dnia 9 grudnia 2016 roku – k. 88 – 90 dokumentacji medycznej, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 9 grudnia 2016 roku – k. 384 akta ZUS)

W wyniku złożonego przez wnioskodawcę sprzeciwu z dnia 9 grudnia 2016 roku, sprawę rozpoznała Komisja Lekarska ZUS, która w orzeczeniu z dnia 22 grudnia 2016 roku, na podstawie dokumentacji leczenia i badania własnego, podtrzymała orzeczenie lekarza orzecznika o trwałej częściowej niezdolności do pracy na poziomie posiadanych kompetencji zawodowych. Nie stwierdzono długotrwałej całkowitej niezdolności do pracy zarobkowej.

(sprzeciw wnioskodawcy – k. 91 dokumentacji medycznej, opinia lekarska z dnia 22 grudnia 2016 roku – k. 138 – 140 dokumentacji medycznej, orzeczenie Komisji Lekarskiej z dnia 22 grudnia 2016 roku – k. 385 akta ZUS)

U wnioskodawcy rozpoznano: przewlekłą, stabilną chorobę niedokrwienną serca, stan po ostrym zespole wieńcowym – niestabilna dławica piersiowa leczona angioplastyką pnia lewej tętnicy wieńcowej z implantacją stentu, nadciśnienie tętnicze I stopnia, utrwalone migotanie przedsionków, przewlekłą niewydolność serca. Ponadto, rozpoznano także: hiperlidemię mieszaną w trakcie leczenia statyną, otyłość, astmę oskrzelową, stan po przebytej sepsie w przebiegu zakażenia układu oddechowego, cukrzycę typu II, zespół bólowy kręgosłupa, stan po ostrym, przemijającym uszkodzeniu wątroby i nerek w 2010 roku.

Wnioskodawca był poddawany intensywnym zabiegom oceny tętnic wieńcowych oraz jest po przebytym leczeniu w 2012 roku. Zastosowana u wnioskodawcy angioplastyka tętnic wieńcowych jest stosunkowo małoinwazyjnym zabiegiem a wdrożone leczenie było skuteczne w odległej perspektywie i aktualnie przyniosło pozytywne efekty. Dzięki skutecznym zabiegom udało się przywrócić prawidłową funkcję i przepływ tętnic wieńcowych. Także wykonane badanie ECHO wykazało zachowaną dobrą globalną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca. Oznacza to, iż pomimo przebytego zabiegu angioplastyki tętnic wieńcowych nie doszło do uszkodzenia serca jako całości.

Wnioskodawca leczy się ze względu na nadciśnienie tętnicze, które kontrolowane jest lekami. Uzyskano jednak dość optymalną jego kontrolę przy zastosowaniu relatywnie umiarkowanych dawek leków.

U wnioskodawcy rozpoznano również utrwalone migotanie przedsionków, które jest leczone farmakologicznie. Jest to jedna z najczęstszych arytmii, której częstotliwość występowania wzrasta wraz z wiekiem. Potencjalnie nie jest to arytmia zagrażająca życiu, lecz rodzaj zaburzeń rytmu serca, z którymi można funkcjonować i może powodować obniżenie tolerancji wysiłku.

Zdiagnozowane schorzenia kardiologiczne wymagają przewlekłego leczenia i stałej kontroli. Ponadto, u pacjentów z tego typu schorzeniami występuje większe ryzyko kolejnych niekorzystnych zdarzeń sercowo – naczyniowych.

Wnioskodawca jest częściowo niezdolny do wykonywania pracy zarobkowej, której początek datuje się na 24 listopada 2016 roku, to jest okres diagnostyki w Izbie Przyjęć Szpitala im. (...) w Ł..

(pisemna opinia biegłego kardiologa, dr n. med. R. G. – k. 16 – 19, uzupełniająca pisemna opinia biegłego kardiologa, dr n. med. R. G. – k. 49)

U wnioskodawcy rozpoznano: chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych z przewagą prawego z cechami niestabilności przedniej kolana prawego, przewlekłe obustronne zapalenie okołobarkowe z częściowym uszkodzeniem stożka ścięgien mięśni rotatorów, przebyte w 2010 roku i prawidłowo wygojone złamanie szyjki kości ramiennej ze zwichnięciem barku prawego, a także zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.

Nadto stwierdzono u wnioskodawcy zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych
i niewielką niestabilność przednią kolana prawego z pełnym zakresem ruchomości kolan
i wydolnością chodu, przewlekłe i obustronne zapalenie okołobarkowe z częściowym uszkodzeniem stożka rotatorów bez ograniczenia ruchomości barków. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa nie powodują istotnego ograniczenia jego czynności.

Rozpoznane schorzenia nie upośledzają czynności narządu ruchu wnioskodawcy w stopniu dającym podstawę do orzekania o niezdolności do pracy zarobkowej. W okresach nasilenia dolegliwości mogą być one leczone w zakresie zasiłku chorobowego.

(pisemna opinia biegłego ortopedy, dr n. med. E. B. – k. 22 – 25, pisemna uzupełniająca opinia biegłego ortopedy, dr n. med. E. B. – k. 50)

U wnioskodawcy rozpoznano organiczne zaburzenia nastroju i zachowania. Schorzenie z zakresu psychiatrii powoduje częściową okresową niezdolność do pracy do marca 2019 roku. Wnioskodawca ujawnia objawy organicznych zaburzeń depresyjno – lękowych. W tomografii głowy nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego co powoduje, że zgłaszane przez wnioskodawcę skargi mają raczej charakter subiektywny.

(pisemna opinia biegłego psychiatry, dr n. med. K. K. – k. 95 – 96)

Sąd dokonał powyższych ustaleń w oparciu o załączone akta organu rentowego, dokumenty oraz opinie biegłych kardiologa, ortopedy oraz psychiatry.

Sąd uznał wartość dowodową złożonych przez biegłych kardiologa, ortopedę oraz psychiatrę opinii. Biegli zapoznali się szczegółowo z całą przedłożoną dokumentacją lekarską z przebiegu chorób i leczenia wnioskodawcy i na podstawie tej dokumentacji oraz badania bezpośredniego wydali opinie, które są wewnętrznie spójne, logiczne i kompletne. Opinie w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazują stan zdrowia odwołującego i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzygają kwestię wpływu stwierdzonych u wnioskodawcy schorzeń na zdolność do pracy, przy uwzględnieniu jego kwalifikacji zawodowych.

W toku postępowania, wobec zgłoszonych przez wnioskodawcę zarzutów co do opinii biegłych, Sąd przeprowadził także dowód z opinii uzupełniających. Po złożeniu opinii uzupełniających, w ocenie Sądu okoliczności sporne zostały w sprawie dostatecznie wyjaśnione w oparciu o dotychczas przeprowadzone dowody z opinii biegłych sądowych, a stawiane zarzuty przez wnioskodawcę były pozbawione merytorycznej argumentacji, która podważyłaby wartość dowodową tychże opinii i jako takie. Zarzuty te są jedynie polemiką z wnioskami biegłych. Wydane w sprawie opinie biegłych kardiologa, ortopedy i psychiatry wyjaśniają wszystkie kwestie sporne w sposób pełny, powołując się w ich uzasadnieniach na rzeczowe, konkretne i przekonujące argumenty.

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że potrzeba powołania innego (kolejnego) biegłego (biegłych) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej (złożonych) opinii. Jeżeli więc opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 roku, II CSK 642/08, postanowienie Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2012 roku, I UK 113/12).

Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, nie mogą więc tutaj mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności
art.217§1 k. p. c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych opinii biegłych w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony (wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25 czerwca 2009 roku V Ca 139/09, postanowienie Sądu Najwyższego z 19 sierpnia 2009 roku, III CSK 7/09, wyrok Sądu Najwyższego z 16 września 2009 roku, I PK 79/09, wyrok Sądu Najwyższego z 30 maja 2007 roku, IV CSK 41/07). Ponadto w orzecznictwie podkreśla się także, że o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość, w przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, co powinno skutkować jego pominięciem (art.217§2 k. p. c.) – (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 5 czerwca 2002 roku, III AUa 811/02). Kierując się zatem wyżej przytoczonymi rozważaniami Sąd Okręgowy uznał, że wszystkie istotne w sprawie okoliczności zostały wyjaśnione na podstawie przeprowadzonych dowodów z opinii kardiologa, ortopedy oraz psychiatry.

Dodatkowo należy wskazać, iż podstawowym dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (wyroki Sądu Najwyższego z 27 listopada 1974 roku, II CR 748/74; z 18 września 2014 roku, I UK 22/14; z 24 czerwca 2015 roku, I UK 345/14).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art.57 punkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu o ile jest niezdolny do pracy,
ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność powstała w okresach wymienionych w tym przepisie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Na podstawie art.102 ww. ustawy prawo do świadczeń uzależnione od okresowej niezdolności do pracy ustaje z upływem okresu na jaki to świadczenie przyznano.

W oparciu o art.12 ust.1 wskazanej ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest zaś osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), a częściowo niezdolną do pracy - osoba, która
w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3)

Na mocy art.13 ust.1 przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Wskazane w cyt. przepisie art. 57 warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Brak choćby jednego z nich powoduje brak prawa do świadczenia.

Wnioskodawca miał przyznane prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia 31 grudnia 2016 roku.

W dniu 18 listopada 2016 roku złożył wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na dalszy okres.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż wnioskodawca cierpi na liczne schorzenia kardiologiczne, aktualnie na przewlekłą stabilną chorobę niedokrwienną serca, migotanie przedsionków i niewydolność serca. Był poddawany inwazyjnym zabiegom oceny tętnic wieńcowych z implantacją stentu w 2012 roku. Zastosowana u wnioskodawcy angioplastyka tętnic wieńcowych była skuteczna i dała dobry efekt. Dzięki skutecznym zabiegom udało się przywrócić prawidłową funkcję i przepływ w tętnicach. Na poprawę stanu zdrowia wskazuje również wykonane 22 listopada 2016 roku badanie ECHO (USG serca), które wykazało zachowaną dobrą, globalną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca (frakcja wrzutowa 67% przy normie powyżej 50%). Nadciśnienie tętnicze jest kontrolowane lekami i uzyskano optymalną jego kontrolę, przy relatywnie umiarkowanych dawkach leków. Utrwalone migotanie przedsionków również jest kontrolowane farmakologicznie.

Z powodu schorzeń kardiologicznych oraz organicznych zaburzeń nastroju i zachowania wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy, zgodnie z poziomem kwalifikacji. Częściowa niezdolność do pracy oznacza, iż wnioskodawca wobec naruszenia sprawności organizmu nie jest w stanie wykonywać prawidłowo czynności związanych z zawodem, ale zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifikacje (wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2010 roku, I UK 215/09).

Należy także wskazać, iż o częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Oznacza to, że stan zdrowia wnioskodawcy musi być oceniany w kontekście jego predyspozycji zawodowych, posiadanych kwalifikacji i doświadczenia zawodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 23 marca 2017 roku III AUa 414/16).

Kwalifikacje zawodowe wnioskodawcy należy oceniać zarówno przez pryzmat jego wykształcenia w zawodzie technika mechanika samochodowego, kierowcy jak i w związku z doświadczeniem w pracy jako pracownik ochrony.

Z ustaleń Sądu wynika, iż schorzenia kardiologiczne wymagają przewlekłego leczenia i stałej kontroli celem zmniejszenia ryzyka sercowo-naczyniowego i opóźnienia wystąpienia dalszych powikłań, niemniej jednak brak jest podstaw do uznania, że wnioskodawca utracił całkowicie zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Także schorzenia z zakresu psychiatrii (organiczne zaburzenia nastroju) nie powodują całkowitej niezdolności do pracy.

Zachowanie przez wnioskodawcę zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, nie oznacza automatycznie, że jest w pełni zdolny do pracy. Określony w art.12 ust.3 ww. ustawy o emeryturach i rentach wymóg „utraty zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w stopniu znacznym” wskazuje na możliwość zachowania nieznacznej zdolności do takiej pracy. Istnieniu częściowej niezdolności do pracy nie przeczy zatem wykonywanie pracy zgodnej z kwalifikacjami, choć w rozmiarze odpowiadającym tej nieznacznej zdolności (wyroki Sądu Najwyższego z 18 maja 2010 roku, I UK 22/10 i z 20 sierpnia 2003 roku, II UK 403/02).

Biorąc pod uwagę zarówno poziom wykształcenia wnioskodawcy, jego kwalifikacje jak i stan kliniczny należy wskazać, iż zachował on częściowo zdolność do wykonywania pracy, tym samym, zasadne jest uznanie go za częściowo niezdolnego do pracy w rozumieniu art.12 ust.3 ww. ustawy o emeryturach i rentach.

Schorzenia z zakresu ortopedii (choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych, z przewagą prawego z cechami niestabilności przedniej kolana prawego, przewlekłe obustronne zapalenie okołobarkowe z częściowym uszkodzeniem stożka ścięgien mięśni rotatorów oraz przebyte w 2010 roku prawidłowo wygojone złamanie szyjki kości ramiennej ze zwichnięciem barku prawego, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy. Wnioskodawca w okresach nasilenia dolegliwości może być leczony w ramach zwolnień lekarskich.

Okoliczność, iż wnioskodawca był całkowicie niezdolny do pracy od 28 lutego 1989 roku nie przesądza o dalszej całkowitej niezdolności do pracy, ponieważ stan zdrowia nie jest stały, może z czasem ulegać polepszeniu w konsekwencji odpowiednich zabiegów, czy rehabilitacji. W przypadku jego poprawy uniemożliwia dalsze uznanie istnienia całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ust.2 ww. ustawy.

Nadto należy wskazać, iż renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem okresowym, co oznacza iż może ulegać zmianom w przypadku zmiany stopnia niezdolności do pracy, bądź ustania niezdolności do pracy.

Reasumując, z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy, trwale. U wnioskodawcy ze względu na rozpoznane schorzenia kardiologiczne występuje jedynie większe ryzyko kolejnych niekorzystnych zdarzeń sercowo – naczyniowych. Sam fakt istnienia u wnioskodawcy schorzeń, potwierdzonych przez biegłych ani ilość tych schorzeń, nie może być utożsamiany z całkowitą niezdolnością do pracy wnioskodawcy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 14 §1 k. p. c. oddalił odwołanie.

(K. J.)

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie złożenia apelacji.

8 czerwca 2018 roku