Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2018 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2018 roku w Limanowej

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W.

przeciwko J. C.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  przyznaje ze środków Skarbu Państwa na rzecz kurator adwokat A. M. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) oraz kwotę 41,40 zł (czterdzieści jeden złotych i czterdzieści groszy) tytułem podatku od towarów
i usług według skali 23% – to jest łącznie 221,40 zł (dwieście dwadzieścia jeden złotych i czterdzieści groszy) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora dla pozwanego J. C.,

III.  nakazuje ściągnąć od strony powodowej (...) Bank (...) S.A.
z siedzibą we W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w L. kwotę 221,40 zł (dwieście dwadzieścia jeden złotych
i czterdzieści groszy) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 202/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 24 maja 2018 roku

Pozwem z dnia 23 lutego 2017 roku (...) Bank (...) Spółka akcyjna z siedzibą we W. wniosła o zasądzenie od J. C. kwoty 1.005,81 zł wraz z liczonymi od kwoty 728,94 zł odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie od 31 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2015 roku i odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie, jednak nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazano, że strona powodowa w dniu 8 maja 2013 roku udzieliła pozwanemu kredytu w wysokości 2.352 zł, jednakże wymieniony nie wywiązał się z obowiązku spłaty. Strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty, jednak odmówił on przyjęcia wezwania, a roszczenie stało się wymagalne z dniem 6 grudnia 2016 roku. Na dochodzoną kwotę składa się 728,94 zł tytułem kapitału, 113,86 zł tytułem odsetek (różnica pomiędzy odsetkami naliczonymi a zapłaconymi) oraz 163,01 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 23 sierpnia 2017 roku o sygn. I Nc 1287/17 uwzględnił żądanie pozwu.

Kurator pozwanego w dniu 6 kwietnia 2018 roku wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości. W uzasadnieniu wskazano, iż nie jest skutecznym doręczenie nakazu zapłaty do rąk kuratora, gdyż nakaz zapłaty nie może zostać wydany, gdy nie jest znane miejsce pobytu pozwanego. Ewentualnie wniesiono o oddalenie powództwa z uwagi nie nieudowodnienie istnienia i wysokości roszczenia. Wskazano, że wraz z pozwem przedłożono wyłącznie wniosek o udzielenie kredytu, a nie samą umowę. Nie przedstawiono także żadnego dowodu potwierdzającego zapłatę jakiejkolwiek kwoty przez pozwanego na rzecz strony powodowej, co mogłoby ewentualnie świadczyć o akceptacji warunków umowy. Nadto, przesyłka z wezwaniem została zwrócona nie z uwagi na odmowę jej przyjęcia, a z powodu wyprowadzenia się pozwanego, dlatego nie można przyjąć, ze miał on możliwość zapoznania się z jego treścią.

W odpowiedzi strona powodowa wniosła o oddalenie sprzeciwu i zasądzenie kosztów postępowania. Wskazano, iż wniosek o udzielenie kredytu zawiera klauzulę, zgodnie z którą przedmiotowy wniosek uważa się za umowę kredytu zawartą z dniem zaakceptowania przez Bank, a zatem otrzymanie przez Kredytobiorcę wniosku z podpisem Banku oznaczało zawarcie umowy. Podniesiono, iż pozwany nigdy nie odstąpił od umowy i przystąpił do realizacji umowy poprzez dokonywanie wpłat (mógł podać dane do przelewu osobom trzecim). Strona powodowa zaznaczyła, że wyciąg z ksiąg banku co prawda nie ma status dokumentu urzędowego, jednakże jest wystarczający do wykazania zasadności dochodzonych odsetek, gdyż domniemanie autentyczności nie zostało obalone. Podniesiono, iż obie strony powinny współdziałać w wykonaniu zobowiązania, a zatem na pozwanym ciążył obowiązek poinformowania o zmianie adresu.

Kurator pozwanego na rozprawie w dniu 24 maja 2018 roku podniósł, iż w aktach brak jest strony wniosku o udzielenie kredytu, na której miał znajdować się podpis pozwanego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wniosek o udzielenie kredytu na zakup towarów/usług z dnia 8 maja 2013 roku o nr (...), w którym jako wnioskodawcę wskazano J. C. nie został podpisany przez pozwanego.

dowód: wniosek wraz z rozkładem spłat k. 20-21

Strona powodowa pismem z dnia 7 sierpnia 2016 roku wezwała J. C. do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 932,90 zł, w tym kwoty 78,96 zł tytułem odsetek od kapitału, kwoty 728,94 zł tytułem niespłaconych rat kapitałowych, kwoty 125 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

Przesyłka z wezwaniem została zwrócona nadawcy z adnotacją, że adresat się wyprowadził.

dowód: wezwanie k. 23, zwrócona przesyłka k. 24

Na dzień 31 stycznia 2017 roku wyciąg z ksiąg strony powodowej wykazywał, że należności J. C. wynoszą łącznie1.005,81 zł.

Z zestawienia wpłat przedłożonego przez stronę powodową wynika, iż wpłat na numer rachunku technicznego przypisanego pozwanemu dokonywały J. M. i M. W.. J. C. nie był nadawcą żadnej z wpłat na przedmiotowy rachunek.

dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 18-19, zestawienie wpłat k. 22

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na przedłożonych dokumentach – wyciągu z ksiąg banku, na wniosku o udzielenie kredytu wraz z rozkładem spłat, zestawieniu wpłat, wezwaniu do zapłaty wraz ze zwróconą przesyłką.

Sąd nie znalazł podstaw, by negować wiarygodność wymienionych dokumentów, a strony w toku postępowania nie negowały ich autentyczności. Kurator pozwanego zakwestionował wyłącznie okoliczność podpisu pozwanego na wniosku o udzielnie kredytu, gdyż takiego podpisu nie zawiera przedłożony przez stronę powodową dokument, a także wskazał, iż przesyłka z wezwaniem została zwrócona z uwagi na wyprowadzenie się pozwanego, a nie odmowę jej przyjęcia. Powyższe nie oznaczało jednak kwestionowania autentyczności przedłożonych dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 69 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Do umowy kredytu, pomimo uregulowania tej instytucji w odrębnej ustawie, zastosowanie znajdą przepisy części ogólnej Kodeksu cywilnego, w tym art. 60 k.c. Zgodnie z treścią powołanego przepisu z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Z definicji kredytu można wysnuć wniosek, iż umowa ma charakter dwustronnie zobowiązujący, gdyż kredytodawca zobowiązany jest do udzielenia kredytu, a później uprawniony jest do otrzymania spłaty, natomiast kredytobiorca ma uprawnienie do otrzymania przedmiotu kredytu i obowiązany jest do późniejszej spłaty. Przyjmuje się, iż zawarcie umowy kredytu wymaga formy pisemnej dla celów dowodowych (G. Sikorski (red.), Prawo bankowe. Komentarz, wyd. 1, 2015). Nie ma w tym przedmiocie dalej idących ograniczeń, dlatego dopuszczalnym jest zawarcie we wniosku o udzielenie kredytu klauzuli, zgodnie z którą zaakceptowanie wniosku przez kredytodawcę stanowi jednocześnie zawarcie umowy.

W niniejszej sprawie strona powodowa opierała swoje roszczenie na umowie kredytu zwartej z pozwanym, dlatego też była obowiązana, stosownie do dyspozycji art. 6 k.c., do wykazania zarówno okoliczności powstania zobowiązania w postaci zawarcia umowy kredytu oraz wykazania wysokości roszczenia. Podnoszono, iż zgodnie z klauzulą zawartą we wniosku o udzielenie kredytu jego zaakceptowanie przez bank stanowi atematycznie zawarcie umowy. O ile Sąd nie neguje, że zawarcie umowy kredytu w taki sposób jest prawnie dopuszczalne, o tyle należy wskazać, iż strona powodowa nie udowodniła, by pozwany rzeczywiście złożył przedmiotowy wniosek. Dokument zatytułowany „wniosek o udzielenie kredytu na zakup towarów/usług” nr (...) z dnia 8 maja 2013 roku nie zawiera bowiem podpisu, a wyłącznie w polach określających wnioskodawcę wpisano dane pozwanego. Wskazać należy, iż wyłącznie wskazanie danych personalnych pozwanego nie może świadczyć, że złożył on przedmiotowy wniosek, gdyż zważając na zasady logicznego rozumowania należy wziąć pod uwagę, iż mogła je wpisać osoba trzecia, a nie sam zainteresowany. Strona powodowa w jednym z pism powoływała się na trzecią stronę wniosku, jednakże przedłożony dokument nie zawiera wspomnianej strony, na której miał rzekomo znajdować się podpis J. C.. Gołosłowne twierdzenia w tym zakresie są niewystarczające, a strona powodowa nie wykazała w inny sposób, że J. C. rzeczywiście zawarł umowę kredytu.

Forma pisemna została zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych, zatem możliwym było wykazanie faktu zawarcia umowy także poprzez m.in. przedłożenie odpowiednich dokumentów. Wskazać należy, iż zestawienie wpłat dokonanych na rachunek techniczny kredytu przypisany pozwanemu rzeczywiście wykazuje pewne wpływy pieniężne, jednakże ani jednego przelewu nie dokonał J. C.. Wpłat dokonywały wyłącznie M. W. i J. M.. Sąd nie neguje twierdzeń strony powodowej, że pozwany mógł udzielić informacji o danych do przelewu osobom trzecim, jednakże w ocenie Sądu jest to niewystarczające do uznania, że J. C. w sposób dorozumiany zawarł umowę kredytu ze stroną powodową. Również niewystarczający w tym przedmiocie jest przedłożony wyciąg z ksiąg banku. Sąd wziął pod uwagę, iż na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego w aktualnym stanie prawnym wyciąg z ksiąg banku utracił charakter dokumentu urzędowego i stanowi wyłącznie dowód tego, że podpisująca go osoba złożyła zawarte w nim oświadczenie. Z tych powodów, w ocenie Sądu, samo przedłożenie wyciągu z ksiąg bankowych, bez poparcia jego treści dokumentem umowy, jest niewystarczające i nie może stanowić o odpowiedzialności cywilnej pozwanego. Zwłaszcza, iż pozostałe dokumenty, w szczególności zestawienie wpłat, nie potwierdzają twierdzeń zawartych w pozwie. Strona powodowa nie przedłożyła także dokumentu potwierdzającego, iż nastąpiła wypłata środków na rzecz pozwanego, co bez wątpienia mogła uczynić, jeżeli taka wypłata rzeczywiście nastąpiła.

Nie sposób pominąć, że wezwanie do zapłaty skierowane do J. C. nie zostało skutecznie doręczone. Na kopercie znajduje się adnotacja z dnia 18 sierpnia 2016 roku, że powodem zwrotu przesyłki jest wyprowadzenie się adresata, dlatego nie sposób w żadnej mierze przyjąć, że pozwany miał możliwość zapoznania się ze skierowanym do niego oświadczeniem. Sąd nie neguje, iż zasady uczciwości i lojalności kontraktowej wymagają informowania drugiej strony o zmianie adresu korespondencyjnego, jednakże nie ma to znaczenia dla ustalenia, że doręczenie wezwania nie było skuteczne.

Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 69 § 1 Prawa bankowego oddalił powództwo, albowiem strona powodowa nie wykazała faktu zawarcia umowy oraz przekazania środków pieniężnych na rzecz pozwanego.

W niniejszej sprawie z uwagi na nieznajomość miejsca pobytu pozwanego koniecznym było ustanowienie kuratora zgodnie z treścią art. 143 k.p.c. W pkt II wyroku Sąd przyznał ze środków Skarbu Państwa na rzecz kurator adwokat A. M. łącznie kwotę 221,40 zł (w tym 41,40 zł tytułem podatku od towarów i usług) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora dla pozwanego. Wysokość wynagrodzenia została ustalona na podstawie § 1 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w zw. z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2016 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. nakazał ściągnąć od strony powodowej – jako strony przegrywającej – na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Limanowej kwotę 221,40 zł tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, na które składa się wynagrodzenie kuratora ustanowionego dla pozwanego.

SSR Małgorzata Hybel