Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2018 r. w Rybniku

sprawy z odwołania A. S. ( A. S. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 8 grudnia 2017 r. nr (...)

1.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu A. S. prawo do emerytury począwszy od dnia (...),

2.zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180,00 zł ( sto osiemdziesiąt złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia

Sygn. akt IX U 365/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 grudnia 2017r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił ubezpieczonemu A. S. (S.) prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r., podnosząc w uzasadnieniu, iż do 01.01.1999r. nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu. Organ rentowy nie zaliczył do okresu pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia ubezpieczonego:

- od 1.06.1979r. do 30.06.1987r. w Przedsiębiorstwie (...), ponieważ ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach,

- od 2.07.1987r. do 31.12.1996r. w (...) Spółce (...), ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 2.01.1997r. została podana błędna podstawa prawna (nieprawidłowo wykazano wykaz B zamiast A),

- od 1.01.1997r. do 31.12.1998r. w Usługi-Handel-Produkcja (...), ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 31.07.2000r. została podana niekompletna podstawa prawna. Ponadto nazwa stanowiska wskazana w świadectwie pracy w szczególnych warunkach ma być zgodna z figurującym pod wskazanym wykazem, działem, pozycję punktem powołanych przepisów.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji wniósł o jej zmianę oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania według norm przepisanych. Wskazał, że w okresach nieuznanych przez organ rentowy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach, tj. w Przedsiębiorstwie (...) jako kierowca samochodowy w I kategorii zatrudnienia, w (...) Spółce (...) oraz w Usługi-Handel-Produkcja (...) jako maszynista operator koparki jednonaczyniowej.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn podniesionych w zaskarżonej decyzji.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony urodził się w (...).

Wniosek o świadczenie w postaci emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych złożył w organie rentowym (...)

Ubezpieczony posiada łączny staż pracy okresów składkowych i nieskładkowych uznany przez organ rentowy na dzień 01.01.1999r. w wymiarze 25 lat, 2 miesiące i 21 dni, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.
(dowód: dokumentacja zawarta w aktach organu rentowego)

Ubezpieczony w okresie od 1.06.1979r. do 30.06.1987r. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w K. Filia M. na stanowisku kierowcy samochodowego I kategorii zatrudnienia.

Ubezpieczony posiada uprawnienia do kierowania samochodami ciężarowymi pow. 3,5 tony od 28.11.1980r.

W okresie od 28.04.1981r. do 12.04.1983r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową, gdzie 27.09.1981r. uzyskał uprawnienia do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych – koparek jednonaczyniowych III klasy. Do pracy w Przedsiębiorstwie w M. jw. powrócił w dniu 2.05.1983r.

W okresie od 2.07.1987r. do 31.12.1996r. zatrudniony był w (...) Spółce (...) Ruch „1 M.” w W. na stanowisku maszynisty operatora koparki jednonaczyniowej.

Następnie od 1.01.1997r. do 31.07.2000r. zatrudniony był w Usługi-Handel-Produkcja (...) w W. na stanowisku operatora koparki.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K. Filia M. ubezpieczony początkowo od czerwca 1979r. do listopada 1980r. pracował na małym samochodzie jako kierowca. Po uzyskaniu uprawnień do kierowania samochodami ciężarowymi powyżej 3,5 tony, od grudnia 1980r. do końca zatrudnienia w tym Przedsiębiorstwie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego.

Przedsiębiorstwo (...) było wielkim przedsiębiorstwem. Miało na wyposażeniu około 40 samochodów różnego typu np. Ż., N., S.,S. 200, 2 J., 2 A. i 2 R.. W Filii w M. samochody były parkingowane, a nadto były też biura i pomieszczenia socjalne dla pracowników.

Początkowo ubezpieczony jeździł samochodem ciężarowym powyżej 3,5 tony marki S., który był mu przydzielony i był za niego odpowiedzialny. Następnie ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. W czasie obywania zasadniczej służby wojskowej ubezpieczony był w brygadzie saperów i obsługiwał koparkę oraz samochód ciężarowy, którym przewożony był sprzęt. Po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej ubezpieczony wrócił do pracy w Przedsiębiorstwie na stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego. Dostał nowy samochód ciężarowy powyżej 3,5 tony, również marki S.. Ubezpieczony tym S. jeździł po całej Polsce. Ubezpieczony głównie rozwoził towar produkowany w Spółdzielni Pracy (...) produkującej choinki, zabawki. W drodze powrotnej często zabierał towar od firmy (...), w której znajdowały się towary dla różnych miast. Towar do załadowania był podwożony przez magazynierów na wózkach, ładowany na auto ubezpieczonego, a ubezpieczony towar ten rozkładał na samochodzie. Natomiast w Spółdzielni Pracy samochód był zarówno załadowywany przez pracowników Spółdzielni jak i rozładowywany. Ubezpieczony był w trasie po kilka dni, średnio od niedzieli w nocy do czwartku- piątki. Na takich zasadach pracował do końca zatrudnienia w tym Przedsiębiorstwie.

Jeśli samochód przydzielony ubezpieczonemu zepsuł się, to były jeszcze dwa zastępcze samochody ciężarowe także marki S..

Pracę opisaną powyżej ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Z Przedsiębiorstwa (...) ubezpieczony zwolnił się na własną prośbę i zatrudnił w KWK (...) Ruch „(...)" na stanowisku operator koparki. Ubezpieczony pracował w ramach oddziału sprzętu ciężkiego i transportu. W oddziale tym były spycharki, ładowarki, samochody ciężarowe, dostawcze i koparki. Oddział liczył około 100 pracowników.

Ubezpieczony wykonywał prace jako operator koparki kołowej. Były III kategorie uprawnień do obsługi takich koparek. To uprawnienie było uzależnione od wielkości łyżki danej koparki. Koparka, którą jeździł ubezpieczony miała pojemność łyżki od 0,6 do 0,7 metra sześciennego.

Przeważnie praca ubezpieczonego polegała na obsłudze placu drzewa - ładowaniu transportu do wagoników, który był kierowany na dół kopalni, a także, gdy była taka potrzeba, to ubezpieczony kierowany był do pracy na zwałach. Wtedy koparką ubezpieczony wyjeżdżał z placu i dojeżdżał na zwały do wyznaczonego miejsca. Przeważnie ubezpieczony pracował przy torach, które trzeba było podsypywać. Ubezpieczony podnosił tory za pomoca koparki.

Pracę wykonywał na III zmiany.

Ubezpieczony nie był kierowany do innych prac. Miał przydzieloną swoją koparkę wspólnie ze zmiennikiem, który obsługiwał koparkę na innej zmianie. Minimum 2 osoby na każdej zmianie zajmowały się obsługą koparek. Była też jedna duża koparka, ale ta była przypisana do jednego pracownika, który pracował cały czas na rano przy wydawaniu mułu.

Następnie ubezpieczony pracował w firmie (...), która powstała w wyniku sprywatyzowania oddziałów, należących do kopalni na powierzchni. Cały oddział, w którym pracował ubezpieczony został przejęty przez F. (...) łącznie z urządzeniami, z terenem i pracownikami.

Ubezpieczony dalej wykonywał tą samą pracę, co w ramach Kopalni, na tym samym sprzęcie. W dalszym ciągu te prace były skierowane na utrzymanie ruchu Kopalni. Ubezpieczony obsługiwał tą samą koparkę.

W okresie pracy w firmie (...) oraz w KWK (...) Ruch „(...)” ubezpieczony otrzymywał mleko i posiłki regeneracyjne.

Pracę wskazaną powyżej operatora koparki ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresach spornych razem z ubezpieczony pracowali: W. S. i J. S. w Przedsiębiorstwie (...) w K. Filia M. także jako kierowcy samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, Z. S. jako operator koparki oraz J. B. (uprawniony do emerytury w obniżonego wieku) przełożony ubezpieczonego w KWK (...) „(...)” oraz w firmie (...).

Powyższe ustalił Sąd w oparciu o akta organu rentowego, akt tutejszego Sądu o sygn. IX U 1096/14 dot. świadka J. B., akt osobowych ubezpieczonego z Przedsiębiorstwa (...) w M., z KWK „(...)”, w tym świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z 3.01.2018r. w KWK „(...)”, oraz z Firmy Usługi – Handel -Produkcja (...) Sp. z o.o. w W., legitymacji ubezpieczeniowej, książeczki wojskowej ubezpieczonego k. 20-23 a.s., zeznań świadków W. S., J. S., Z. S. i J. B. złożonych na rozprawie 20 marca 2018r., czas nagrania protokołu elektronicznego 00:15:53-01:19:08 oraz zeznania ubezpieczonego złożone na rozprawie 19 kwietnia 2018r., czas nagrania protokołu elektronicznego 00:04:19- 00:31:34.

Ustalając jw. w zakresie rzeczywiście wykonywanej pracy przez ubezpieczonego w okresie spornym Sąd oparł się danych wynikających z akt organu rentowego, w tym świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, na zeznaniach świadków, którzy pracowali razem z ubezpieczonym w poszczególnych okresach spornych, gdy świadkowie codziennie widywali się z ubezpieczonym w pracy przy wykonywaniu powierzonych zadań i stąd niewątpliwie był bezpośrednim świadkiem wykonywanej przez ubezpieczonego pracy. W tej sytuacji zeznaniom tym Sąd dał wiarę, dodatkowo jako logicznym i zasadniczo spójnym w swej treści. Sąd oparł się również na zeznaniach ubezpieczonego, które korelują z treścią powołanej dokumentacji i z zeznaniami świadków i stąd w konsekwencji Sąd uznał je również za wiarygodne.

Zgromadzony materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny, przekonywujący, spójny
i logiczny, przez co mogący stanowić podstawę rozstrzygnięcia.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Jak wynika z treści art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2017r., poz. 1383 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. na dzień 31.12.1998r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. 25 lat dla mężczyzn).

Ust. 2 „Emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Jak wynika z §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w warunkach szczególnych, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne jest między stronami, że ubezpieczony w dniu (...) ukończył 60 lat. Ponadto poza sporem pozostawała okoliczność, iż ubezpieczony na dzień 01.01.1999r. udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Spór polegał na ustaleniu, czy ubezpieczony legitymuje się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Jak wykazało postępowanie dowodowe, ubezpieczony co najmniej w okresie od 28.11.1980r. (tj. od uzyskania uprawnień do kierowania samochodami ciężarowymi powyżej 3,5, tony) do 30.06.1987r. faktycznie, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę w Przedsiębiorstwie (...) w K. Filia M. w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony określoną w wykazie A, Dziale VIII, poz.2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Nadto nie ulega wątpliwości w świetle wyników przeprowadzonego postępowania dowodowego ubezpieczony od 2.07.1987r. do 31.07.2000r. faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu będąc zatrudniony w (...) Spółce (...) w W. a następnie w Usługi-Handel-Produkcja (...) w W. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę jako operatora koparki jednonaczyniowej, tj. wykonywał pracę określoną wykazie A, dziale V, poz.3, tj. prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych powołanego powyżej Rozporządzenia.

Za takim przyjęciem przemawiają zeznania ubezpieczonego, które Sąd uznał za w pełni wiarygodne jako przekonujące, spójne i logiczne a nadto korelujące z dokumentacją osobową ubezpieczonego, w tym świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach z (...) S.A. w B. z 3.01.2018r. oraz Usługi-Handel-Produkcja (...) Sp. z o.o. w W. z 31.07.2000r. Zeznania ubezpieczonego korespondowały z treścią dokumentacji osobowej ubezpieczonego, a nadto z zeznaniami świadków, którym Sąd w pełni dał wiarę jako przekonującym, spójnym i logicznym, szczegółowo opisującym charakter pracy ubezpieczonego w poszczególnych okresach spornych, przy bezsporności posiadania uprawnień do kierowania samochodami ciężarowymi powyżej 3,5 tony oraz obsługi koparki jednonaczyniowej.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż ubezpieczony posiada co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, po uwzględnieniu jako pracy w warunkach szczególnych okresów spornych od 28.11.1980r. do 30.06.1987r. i od 2.07.1987r. do 31.12.1998r.

Wskazać należy, że ubezpieczony legitymuje się 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach nawet po odliczeniu okresu obywania zasadniczej służby wojskowej od 28.04.1981r. do 12.04.1983r., który to okres w ocenie Sądu także podlega zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach, gdy bezpośrednio przed powołaniem do tej służby ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach – prace kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony w Przedsiębiorstwie (...) w K. Filia M. i bezpośrednio po odbyciu służby wojskowej, bo w dniu 2.05.1983r., powrócił do pracy w tym samym Przedsiębiorstwie, na to samo stanowisko i wykonywał taką samą pracę, jak przed powołaniem do służby wojskowej. W czasie służby wojskowej ubezpieczony również obsługiwał koparkę i samochód ciężarowy.

Odbywanie zasadniczej służby wojskowej regulowane było przez ustawę z 21.11.1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 827). Zgodnie z treścią art. 120 ust. 1 tej ustawy obowiązującego w okresie od 1.09.1979r. do 21.11.1983r., a zatem w okresie obywania zasadniczej służby wojskowej przez odwołującego – pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od zwolnienia z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej podjął pracę, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął pracę, w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że skoro czas odbywania służby wojskowej
w warunkach określonych w tych przepisach, wlicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, to okres ten należy zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.). Do odbywania zasadniczej służby wojskowej należy bowiem stosować przepisy w brzmieniu obowiązującym w okresie jej odbywania.

Takie stanowisko potwierdza Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 09.03.2010r. I UK 333/09 (LEX 585739) oraz w wyroku z dnia 25.02.2010 r. II UK 219/09 (LEX nr 590248), a także uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 16.10.2013r. sygn.II UZP 6/13 (OSNP 2014/3/42). Przychylił się do tego stanowiska Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 02.04.2015r., III AUa 2325/14, zaś Sąd orzekający prezentowane stanowisko w pełni podziela.

Zgodnie z treścią przepisu art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust. 2.

Mając powyższe na uwadze Sąd, w pkt 1 wyroku, na podstawie powołanych przepisów, z mocy art. 477 ¹⁴ §2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury począwszy od (...), tj. od ukończenia 60 lat, zgodnie z uregulowaniem powołanego art. 100 ust.1.

W pkt 2 wyroku Sąd z mocy art.98 §1 i §3 kpc w zw. z §9 ust.2 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015, poz. 1804) zasądził od organu rentowego kwotę 180,00zł na rzecz ubezpieczonego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR del. Renata Stańczak