Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2018 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Łapińska

Sędziowie: SSO Urszula Sipińska-Sęk

SSO Mariola Mastalerz (spr.)

Protokolant: st.sekr.sądowy Marcelina Machera

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o odszkodowanie

na skutek apelacji powódki K. W. od wyroku Sądu Rejonowego

w P. IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 23 stycznia 2018r. sygn. IV P 71/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od pozwanej

(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powódki K. W. kwotę 5.544,00 ( pięć tysięcy pięćset czterdzieści cztery) złote z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy

o pracę,

II.  zasądza od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialności

w S. na rzecz powódki K. W. kwotę 400,00

( czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Sygn. akt V Pa 22/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 lipca 2017 roku powódka K. W. wniosła o zasą­dzenie na jej rzecz od pozwanego (...). (...) Spółka z o.o., w S. odszkodowa­nia w kwocie 5.544,00 PLN z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązaniem umowy o pracę.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż pracodawca rozwiązał z nią umowę o pracę za porozumieniem stron, pomimo nie złożenia przez nią pisemnego wypowiedzenia umowy o pracę.

Pozwany Spółka (...) pismem z dnia 21 sierpnia 2017 roku nie uznała po­wództwa i wniosła o jego oddalenie w całości.

W treści pisma pozwana wskazał, iż to powódka złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę.

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2018 roku wydanym w sprawie IV P 71/17 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo K. W. przeciwko (...). A. S.. o.o. w S.

Sąd ustalił, iż umową o pracę z dnia 17 lutego 2017 roku powódka K. W. została zatrudniona przez (...). (...) sp. z o.o. w S. na czas określony do dnia 17 lutego 2018 roku na stanowisku opiekuna osób starszych.

Pozwana Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi (...) A. w S..

W dniu 4 kwietnia 2017 roku powódka złożyła ustnie M. D. (1)­rektorowi (...) A. oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę. Wolę zakończenia zatrudnienia powódka potwierdziła w kolejnej rozmowie w dniu 4 maja 2017 roku kiedy powódka potwierdziła wolę zakończenia pracy i wskazała by nie umieszczać jej w grafiku czerwiec.

O odejściu z pracy powódka informowała zarówno współpracowników jak i pensjo­nariuszy (...).

Ostatni raz powódka świadczyła pracę na dyżurze w dniu 10 maja 2017 roku.

W dniu 13 maja 2017 roku powódka stała się niezdolną do pracy z uwagi na przeby­ty wypadek komunikacyjny.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Rejonowy wskazał, że podstawową kwestią sporną było czy powódka złożyła pracodawcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę.

Powódka podnosiła, iż nie złożyła takiego oświadczenia na piśmie, natomiast brak pisemnego oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem czy to złożonego przez powódkę, czy też w imieniu pozwanego był bezsporny. Sporna pozostawała natomiast kwestia charakteru oświadczenia złożonego przez powódkę.

Podnoszona przez pozwaną okoliczność, że powódka złożyła ustne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę znalazło zdaniem Sądu Rejonowego potwierdzenie z zeznaniach świadków I. B. (1), A. L. (1) i I. S. (1)., którzy potwierdzili fakt wskazywany przez M. D. (2) i M. M., iż powódka jednoznacznie wskazała, że z dniem 31 maja 2017 roku kończy pracę w (...). A., , a nadto , że K. W. o rozwiązaniu umowy o pracę informowała także współpracowników oraz pensjonariuszy, któ­rymi się opiekowała. Sąd I instancji uznał, że informowanie o takiej okoliczności także powyższych osób jednoznacz­nie potwierdza o woli powódki zakończenia pracy i podjętych w tym zakresie działaniach.

W ocenie Sądu Rejonowego takie zachowanie powódki przeczy jej twierdzeniom, iż jej rozmowy dotyczyły tylko ewentualności rozwiązania stosunku pracy bez podjęcia. definitywnej decyzji., gdyż z zeznań świadków wynika jednoznacznie, iż powódka informowała, że kończy pracę z dniem 31 maja 2017 roku.

Za nieistotną dla rozstrzygnięcia w sprawie należała zdaniem Sądu Rejonowego to czy, kiedy i kogo powódka informowała o zaistnieniu niezdolności do pracy i jej przy­czynach., co skutkowało zbędnością dowodów mających te okoliczności wyjaśnić. Dlatego też Sąd Rejonowego oddalił wnioski dowodowe powódki w tym zakresie.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powódki jest niezasadne, co skutkowało oddaleniem powództwa.

Sąd podniósł, iż w rozpoznawanej przez Sąd I instancji przedmiotowej sprawy powódka K. W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...). (...) Spółka z o.o. w S. odszkodowania w kwocie 5.544,00 PLN z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązaniem umowy o pracę. Zdaniem po­wódki nie otrzymała ona oświadczenia pracodawcy, a jedynie świadectwo pracy . Pozwana Spółka odnosząc się do roszczenia powódki wniosła o jego oddalenie podnosząc, iż to powódka rozwiązała umowę o pracę składając ustne oświadczenie o jej wypowiedzeniu. Sąd Rejonowy podniósł, że kwestia która ze stron rozwiązała umowo o pracę ma kluczowe znaczenie w niniej­szej sprawie, bowiem w przypadku przyjęcia, iż dokonała tego K. W. nie przysługują jej zgłoszone roszczenia. Podstawą roszczenia o odszkodowanie z tytułu roz­wiązania stosunku pracy czy to za wypowiedzeniem czy to bez wypowiedzenia jest bowiem oświad­czenie pracodawcy. Ustawodawca nie przewidział takiego prawa dla pracownika kiedy to on sam składa oświadczenie.

Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż to powód­ka złożyła oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy za wypowiedzeniem i dokonała tego ustnie nie na piśmie. Wprawdzie art. 30 § 3 k.p. wskazuje, iż oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, to jednak w doktrynie i judykaturze prawa pracy przyjęte jest bez zastrzeżeń, iż ustne ( oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy jest skuteczne i powoduje rozwiązanie stosunku pracy. Tym samym niezachowanie formy pisemnej oświadczenia skutkuje ewentualną odpowiedzialno­ścią za niezachowanie wymaganej formy, jednakże odpowiedzialność ta dotyczy wyłącznie pracodawcy, na którego zostały nałożone dodatkowe względem § 3 obowiązki wynikające z § 4 i § 5 art. 30 k.p.

Dlatego też Sąd Rejonowy uznał, iż wobec rozwiązania stosunku pracy przez powódkę nie przysługuje jej roszczenie zgłoszone w pozwie, a tym samym jej powództwo należało uznać za bezzasadne i podlegające oddaleniu.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła powódka – reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając przedmiotowe orzeczenie w całości

Zarzucając zaskarżonemu wyrokowi

1.naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 233 § 1 KPC poprzez jego wadliwe zastosowanie, polegające na dowolnej, w miejsce swobodnej, oceny dowodów, wyrażającej się w wybiórczej ocenie dowodów z przesłuchania świadków, w wyniku których Sąd uznał, że powódka skutecznie wypowiedziała ustnie umowę o pracę,

- art. 328 § 2 w zw. z art. 233 § 1 KPC - poprzez niewskazanie przez Sąd powodów uznania wiarygodności dowodu z przesłuchania świadków oraz odmówienia wiarygodności dowodu z przesłuchania powódki, co uniemożliwia weryfikację rozumowania Sądu w zakresie, w jakim Sąd dokonał oceny co do skuteczności złożenia ustnego wypowiedzenia umowy o pracę przez powódkę;

2.naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

-art, 30 § 1 KP w zw. art. 60 KC - poprzez błędne uznanie przez Sąd, że powódka ujawniła wolę wypowiedzenia umowy o pracę w sposób dostateczny, co doprowadziło do wadliwego przyjęcia przez Sąd o skuteczności rozwiązania umowy o pracę, podczas gdy należało orzec inaczej.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, na podstawie art. 386 § 1 KPC, powódka wniosła : o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki odszkodowania w kwocie 5.544 złotych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia Wniesienia pozwu, z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę, a także .zasądzenie na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelacje powódki pozwany (...). (...) Sp. z o.o. wniósł o jej oddalenie .

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Złożoną apelację należy uznać za zasadną, skutkującą zmianą zaskarżonego wyroku i uwzględnieniem powództwa.

Art. 233 k.p.c. stanowi , iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania , na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postepowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich oceny i wiarygodności. Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość , dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i wiążąc ich moc oraz wiarygodność , odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Poprawność rozumowania sadu powinna być możliwa do skontrolowania , z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadnienia orzeczeń ( art. 328 § 2 k.p.c. ).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania , iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważeni materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie , jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy , a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego powódka sprostała temu zadaniu, skutecznie wskazując na błędy w ocenie materiału dowodowego, dokonanej przez sąd I instancji.

Przede wszystkim Sąd ten w sposób całkowicie dowolny ustalił, iż powódka K. W. skutecznie wypowiedziała ustnie umowę o pracę. Analiza zebranego materiału dowodowego doprowadziła Sąd Okręgowy do odmiennych konkluzji.

Rozważania z tym związane należy poprzedzić stwierdzeniem , iż wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli, złożonym przez jedną stronę stosunku pracy drugiej stronie, powodujące rozwiązanie umowy o pracę z upływem okresu wskazanego w oświadczeniu wypowiadającym umowę.

Zgodnie z zasadami przyjętymi w Kodeksie pracy oświadczenie, zarówno pracownika jak i pracodawcy, o wypowiedzeniu umowy o pracę powinno zostać złożone na piśmie. ( 30 § 3 K.P. ). Forma pisemna jaką przewiduje Kodeks pracy nie jest formą zastrzeżoną pod rygorem nieważności, a więc wypowiedzenie w formie ustnej także jest ważne. Forma ta nie jest też zastrzeżona dla celów dowodowych, a więc w razie ewentualnego procesu nie ma przeszkód w przeprowadzaniu dowodu ze świadków lub przesłuchania stron.

Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę uznaje się za złożone z momentem, gdy doszło do drugiej strony w taki sposób, iż mogła zapoznać się z jego treścią. Wypowiedzenie ustne będzie więc skuteczne z chwilą powiadomienia drugiej strony ustnie. Wypowiedzenie jest czynnością jednostronną, a więc jest skuteczne bez zgody drugiej strony, ale cofnięcie wypowiedzenia będzie skuteczne tylko za zgodą drugiej strony.

W przedmiotowej sprawie spór koncentrował się na ustaleniu czy powódka złożyła pracodawcy ustne oświadczenie woli w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 roku. Na taki przebieg zdarzeń powołuje się strona pozwana twierdząc w odpowiedzi na pozew , iż oświadczenie to powódka złożyła w dniu 27 kwietnia 2017 r. Dyrektorowi (...) A. D. w obecności personelu. Ponowną rozmowę z powódką Dyrektor odbyła w czasie jej dyżuru w dniu 4 maja 2017 r. podczas planowania i ustalania harmonogramu dyżurów na miesiąc czerwiec 2017 r., w trakcie której powódka potwierdziła wcześniejsza decyzję o zakończeniu pracy z dniem 31 maja 2017 roku.

Powódka prezentuje natomiast stanowisko, iż nie składała wobec Dyrektor (...) A. oświadczenia w przedmiocie podjętej decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę ze skutkiem na dzień 31 maja 2017 r. Przyznała natomiast, iż rozmawiała z innymi pracownikami oraz pensjonariuszami , których informowała o zamiarze zmiany pracy w związku ze zmianą miejsca zamieszkania ( przeprowadzenia się do Ł. ). Twierdziła, iż planuje podjąć prace w swoim wyuczonym zawodzie weterynarza, jednakże dniu 13 maja 2017 r. uległa wypadkowi komunikacyjnemu doznając obrażeń ciała co „pokrzyżowało jej” jej plany.

Wskazać w tym miejscu należy, iż stosownie do treści art. 60 KC ( mającego zastosowanie z mocy art. 300 KP ) z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). W doktrynie przyjęto pogląd, że z oświadczeniem woli mamy do czynienia wówczas, gdy wewnętrzna wola podmiotu prawa cywilnego zostanie przez niego wyrażona, czyli uzewnętrzniona. Według rozpowszechnionego poglądu, znajdującego pełne oparcie w treści art. 60 KC, oświadczenie woli należy pojmować jako zewnętrzny przejaw wewnętrznej decyzji, rozumianej jako powzięcie woli wywołania określonych skutków prawnych. Podmiot składający oświadczenie woli musi zatem przejawiać chęć wywołania tym oświadczeniem określonych skutków prawnych. Skutek oświadczenia woli stanowi jego treść. Podmiot składający oświadczenie woli musi zatem obejmować swoją wolą określoną treść stosunku prawnego, który tym oświadczeniem zostaje wykreowany. Za ścisłym powiązaniem woli składającego oświadczenie z jego przekonaniem co do treści powstałego stosunku prawnego przemawia dodatkowo art. 84 § 1 KC, który umożliwia uchylenie się od skutków swojego oświadczenia woli w razie błędu co do treści czynności prawnej. Wynika z tego, że nie jest oświadczeniem woli zachowanie podmiotu prawa, które zgodnie z jego wewnętrznym przekonaniem nie zmierza do wywołania skutków prawnych( por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 24 lipca 2013 r., I ACa 287/13, L.).

W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody nie dają podstawy do uznania, iż powódka złożyła pracodawcy oświadczenia woli przejawiające jej chęć wywołania określonych skutków prawnym, tj. wypowiedzenia umowy o pracę ze skutkiem na 31 maj 2018 roku.

Podkreślenia wymaga, iż złożone przez stronę pozwana oświadczenia pracowników( k 27-34) potwierdzające twierdzenia pozwanego co do poinformowania Dyrektor M. D. (2) przez powódkę o swojej decyzji co do zakończenia pracy z dniem 31 maja 2017 r. nie stanowią dowodu. Oświadczenia osób o zaistnieniu pewnych zdarzeń nie mogą bowiem zastąpić ich zeznań , gdyż sprzeciwiałoby się to obowiązującej zasadzie bezpośredniości w postepowaniu dowodowym. Ponadto jak wynika z niespornych okoliczności sprawy oświadczenia te zostały zredagowane przez Dyrektora pozwanego (...) i po ich akceptacji podpisana przez pracowników.

Przesłuchani w sprawie świadkowie nie potwierdzili aby w ich obecności powódka składała wobec Dyrektor (...) A. oświadczenie co do wypowiedzenia stosunku pracy ze skutemu na koniec miesiąca maja 2017 roku, żaden z nich nie podał , aby oświadczenie to miało być złożone , jak twierdzi strona pozwana, w dniu 27 kwietnia 2017 r. a następnie powtórzone w dniu 4 maja 2017 roku. Świadek I. B. (nagranie z rozprawy w dniu 14.11.2017 r k. 59. ) zeznała, iż powódka „w rozmowie w maju powiedziała, ze znalazła prace w Ł. i rezygnuje z pracy w domu seniora. Wszyscy wiedzieli , ze K. odchodzi. Ja dowiedziałam się w pokoju socjalnym” . Świadek I. S. ( nagranie z rozprawy w dniu 14.11.2017 r k. 59) zeznała min: „ Pod koniec kwietnia mówiła, że pracuje do końca maja a później ma prace w Ł. w klinice weterynaryjnej. Dowidziałam się tego od pani K.. Na przerwie była rozmowa w dyżurce, na korytarzu.”… „ Byłam chyba raz przy rozmowie miedzy panią K. a panią Dyrektor”..” „Usłyszałam o tym pod koniec kwietnia . Były to rozmowy między pracownikami”. Zaznaczenia wymaga, iż w/w świadek w oświadczeniu z dnia 23 maja 2017 r. ( k. 27 ) stwierdziła kategorycznie , że słyszała jak powódką informowała M. D. , że ma jej nie planować w grafiku na miesiąc czerwiec z powodu zmiany pracy. Zeznając przed sądem świadek nie potwierdziła w sposób kategoryczny i jednoznaczny tego faktu . Świadek A. L. ( nagranie z rozprawy w dniu 23.01.2017 r. - k.70 ) podała natomiast, iż o tym, że powódka odchodzi nie tylko ona słyszała ale wszyscy pracownicy. Znamiennym jest w przypadku zeznań tego świadka, iż nie powtórzyła ona treści podpisanego oświadczenia z dnia 29.05.2017 r. ( k.34), w którym świadek podała, iż słyszała jak powódka informowała M. D. o fakcie zmiany pracy.

W świetle poczynionych wyżej rozważań prawnych, nie ulega w ocenie Sądu Okręgowego wątpliwości, iż oświadczenie woli obejmujące swoim zamiarem skutek w postaci rozwiązania umowy o pracę musi zostać złożone osobie reprezentującej pracodawcę ( w analizowanej sprawi Dyrektor (...) ) nie zaś innym osobom ( pracownikom ). Dlatego też samo informowanie pracowników oraz pensjonariuszy nawet wielokrotne o zamiarze rezygnacji z pracy , w sytuacji nie złożenia przez powódkę wypowiedzenia na piśmie, przy braku jednoznacznych i przekonywujących dowodów , iż oświadczenie spełniające wskazane wyżej wymogi powódka złożyła ustnie bezpośrednio pracodawcy, przy jednoczesnym kategorycznym zaprzeczaniu przez powódkę aby jej rozmowy prowadzone nawet w obecności M. D. miały wywołać przypisywany jej przez stronę poznaną skutek - nie może prowadzić do uznania w przedmiotowej sprawie, iż powódka dokonała ważnej i skutecznej czynności prawnej polegającej na wypowiedzeniu umowy o pracę.

Marginalnie należy podnieść, iż w związku z powziętą przez pracodawcę informacją o niezdolności powódki do pracy od dnia 13 maja 2016 roku , przy braku jej pisemnego wypowiedzenia umowy o pracę , nic nie stało na przeszkodzie by pracodawca zażądał od powódki potwierdzenia na piśmie podjętej wcześniej decyzji w tym zakresie. Pracodawca z tej możliwości nie skorzystał pomimo , iż jako zakład zatrudniający pracowników winien mieć świadomość, iż oświadczenia pracodawcy jak i pracownika w zakresie rozwiania stosunku pracy ze względu na gwarancyjną funkcję prawa pracy winny być sporządzone przede wszystkim formie pisemnej.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy w ocenie Sądu Okręgowego uznać, iż pracodawca przesyłając powódce świadectwo pracy ze wskazaniem ustania stosunku pracy z dniem 31 maja 2017 roku w rzeczywistości sam dokonał niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę.

To zaś przesądza o zasadności roszczenia powódki zasądzenia odszkodowania w oparciu o przepis art. 45 § 1 związku z art. 50 § 3 i § 4 K P.

Z tych względów oraz z mocy art. 386 § 1 k.p.c. orzeczono jak w punkcie I wyroku.

O kosztach postępowania za obie instancje Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu zawartej w art. 98 § 1 k.p.c. przy uwzględnieniu w zakresie ich wysokości § 9 ust.1 pkt 1 w zw. z §10 ust. 1 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. poz. 1800 z póz . zm.)