Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2018 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Katarzyna Balcerczyk

Protokolant: Marta Florczyk

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2018 roku w Zgierzu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. R. (1) i A. R. (2)

przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powodów A. R. (1) i A. R. (2) solidarnie:

a. kwotę 13.933 (trzynaście tysięcy dziewięćset trzydzieści trzy) złote z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty ;

b. kwotę 5.310 (pięć tysięcy trzysta dziesięć) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 października 2017 do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądza od pozwanego Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powodów A. R. (1) i A. R. (2) solidarnie kwotę 4580 (cztery tysiące pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 3468/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11 grudnia 2017 r. powodowie A. R. (1) i A. R. (2) wnieśli o zasądzenie na ich rzecz „do niepodzielnej ręki” (ew. solidarnie) od Banku (...) S.A. w W. kwoty 13.943 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
od dnia 5 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 5.310 zł z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia 20 października 2017 r. do dnia zapłaty i kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż w dniu 8 września 2008 r. zawarli umowę
o kredyt hipoteczny nr KH/ (...) celem nabycia przez powodów spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w Z. na ul. (...). Dodatkowym zabezpieczeniem kredytu do czasu, gdy saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu stanie się równe lub niższe niż 213.600 zł, stanowiło ubezpieczenie kredytów hipotecznych z niskim udziałem własnym. W ocenie powodów, postanowienia umowne przewidujące powyższe ubezpieczenie stanowią niedozwolone klauzule umowne. (pozew – k. 3-6 w zw. z k. 38)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości
i zasądzenie kosztów procesu. Pozwany podniósł, że powodowie nie udowodnili roszczenia co do zasady jak i co do wysokości. Kwestionowane postanowienia umowne nie stanowią niedozwolonych klauzul umownych. Regulamin i Cennik oraz projekt umowy były udostępnione powodom przed zawarciem umowy i mieli oni możliwość konsultowania poszczególnych zapisów umownych. Postanowienia dotyczące ubezpieczenia niskiego wkładu własnego były negocjowane indywidualnie z powodami. Powodowie mieli możliwość samodzielnego ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Mogli również wybrać inną formę zabezpieczenia. W przypadku zaś wybrania kredytu w walucie polskiej opłata z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego byłaby niższa. Powodowie zostali poinformowani
o ryzyku wzrostu opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego w przypadku zmiany kursu walut. Poza tym w umowie wyraźnie wskazano, że ubezpieczenie dotyczy ochrony ubezpieczeniowej udzielonej bankowi, a nie powodom. Powodowie nie byli stroną umowy, zaś jej postanowienia objęte są tajemnicą handlową. Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego było standardowym zabezpieczeniem kredytów hipotecznych. Niezależnie od tego, opłata z tytułu (...) wyczerpuje znamiona świadczenia głównego. Pozwany podniósł również, że w niniejszej sprawie nie ma podstaw do uznania, iż został bezpodstawnie wzbogacony, a gdyby nawet, to pobrane środki zostały zużyte poprzez ich przekazanie towarzystwu ubezpieczeń. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda. (odpowiedź na pozew – k. 42-92)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 września 2008 r. powodowie zawarli z pozwanym umowę o kredyt hipoteczny nr KH/ (...) na kwotę 256.420 zł indeksowany do (...) na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Dodatkowym zabezpieczeniem kredytu do czasu, gdy saldo zadłużenia z tytułu udzielenia kredytu stanie się równe lub niższe niż 213.600 zł stanowiło ubezpieczenie kredytów hipotecznych z niskim udziałem własnym kredytobiorcy na podstawie umowy zawartej przez bank z Towarzystwem (...) S.A. V. (...). Kredytobiorca zobowiązany został
do zwrotu bankowi kosztów ubezpieczenia w wysokości 1.655 zł za pierwszy 36-miesięczny okres trwania ochrony ubezpieczeniowej. W umowie wskazano, iż, jeśli w tym okresie saldo zadłużenia nie stanie się równe lub niższe 213.600 zł, kredytobiorca zobowiązany będzie
do zwrotu kosztów ubezpieczenia za kolejny okres. (§ 9 ust. 7, 8, 9 umowy). W dniu
30 września 2011 r. strony sporządziły Aneks nr (...) do umowy. (bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia umowy – k. 16-18v, Aneksu – k. 131-132)

Zgodnie z § 2 pkt 6 Regulaminu kredytowania osób fizycznych w ramach usług bankowości hipotecznej pozwanego, niski wkład własny to udział środków własnych kredytobiorcy (różnica pomiędzy wartością nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie
a kwotę kredytu) w stosunku do wartości nieruchomości poniżej wymaganego standardowego minimum, wynoszący do 10 % wartości nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu
w przypadku kredytu w PLN oraz do 20% wartości nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie w przypadku kredytu w walucie obcej/indeksowanego kursem waluty obcej. Stosownie zaś do § 7 ust. 5-7 Regulaminu, opłata dotycząca refinansowania kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego określona jest w Cenniku. Podstawa wyliczenia opłaty dla kredytów indeksowanych kursem waluty obcej wyliczana jest w następujący sposób: dla celów wyliczenia opłaty przyjmowana jest kwota udzielonego kredytu wyrażona w PLN wyliczona według wartości kursów waluty obcej według Tabeli obowiązującej
w banku: w pierwszym dniu roboczym, w którym sporządzona została umowa – w przypadku nowych kredytów; w ostatnim dniu roboczym miesiąca ochrony ubezpieczeniowej –
w przypadku przedłużenia ochrony na okres kolejnych 36 miesięcy według wzoru: podstawa wyliczenia opłaty = [(kwota kredytu w PLN/kurs kupna dewiz) x kurs sprzedaży dewiz]
- 80 % wartości nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia kredytu. Opłatę wynikającą z kosztu ubezpieczenia niskiego wkładu bank pobierał poprzez obciążenie rachunku kredytobiorcy w dniu uruchomienia środków z kredytu za pierwszych 36 miesięcy obowiązywania umowy kredytowej. Jeżeli w ciągu 36 miesięcy ochrony ubezpieczeniowej niskiego wkładu własnego stosunek kwoty kredytu pozostającej do spłaty do wartości nieruchomości nie stanie się równy bądź niższy niż 80% w przypadku kredytów indeksowanych kursem waluty obcej, wówczas bank pobierał opłatę za kolejny
36-miesięczny okres. (bezsporne, nadto kopia regulaminu – k. 117-126)

Powodowie podpisali się pod dokumentem informującym kredytobiorców o ryzyku kursowym i ryzyku zmiany stóp procentowych dla kredytów indeksowanych kursem waluty obcej opartych na zmiennej stopie procentowej. (poświadczona za zgodność kopia informacji – k. 153-154)

Przed podpisaniem umowy powodowie odbyli wstępną rozmowę z przedstawicielem banku. Przedstawione zostały powodom ogólne warunki kredytu, tj. wysokość kredytu, okres kredytowania, oprocentowanie. Nie otrzymali wzorca umowy przed jej podpisaniem. Przekazano powodom, że konieczne dla zawarcia umowy było ubezpieczenie niskiego wkładu. Podczas podpisania umowy w banku powodom nie wyjaśniano pojęć z umowy,
w tym mechanizmu wyliczenia ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Powód zapoznał się z Regulaminem i Cennikiem podczas podpisywania umowy. Umowa nie podlegała negocjacjom. Powód był przekonany, że ubezpieczenie jest jednorazowe. (przesłuchanie powoda – k. 204 00:53:48 w zw. z k. 204 wyjaśnień informacyjnych 00:13:42-00:51:53)

Zgodnie z cennikiem Kredyt Hipoteczny/Pożyczka Hipoteczna koszt ubezpieczenia niskiego wkładu własnego wynosił 3%. (bezsporne, nadto kopia Cennika – k. 127-128)

W dniu 16 września 2008 r. bank pobrał z rachunku powodów kwotę 1.655 zł z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, w dniu 30 września 2011 r. pobrał kwotę 6.445 zł, zaś w dniu 29 września 2017 r. – 5.310 zł. (bezsporne, nadto potwierdzenia przelewu –
k. 195-197)

Pozwany pobrał również kwotę 5.833 zł na poczet ubezpieczenia niskiego wkładu. (bezsporne)

Pismem z dnia 27 lipca 2017 r. powodowie wezwali bank do zwrotu na ich rzecz kwoty 13.943 zł tytułem nienależnie naliczonych i potrąconych z rachunku bankowego kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu do dnia 4 sierpnia 2017 r. (bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia wezwania – k. 19-19v, kopia fragmentu książki nadawczej – k. 20)

Pismem z dnia 12 października 2017 r. powodowie wezwali pozwanego do zwrotu kwoty 5.310 zł z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu do dnia 19 października 2017 r. (bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia wezwania – k. 24-24v, kopia fragmentu książki nadawczej – k. 25)

Dokonując ustaleń faktycznych, Sąd, pominął wycinki prasowe jako niemające waloru dowodu o znaczeniu merytorycznym (k. 169-176v).

Sąd potraktował złożoną przez pozwanego ekspertyzę prywatną w postaci Prawnej
i ekonomicznej analizy klauzuli ubezpieczenia niskiego wkładu własnego w umowach
o kredyt hipoteczny M. O., T. S. i I. S.-B. jako wsparcie merytorycznego stanowiska pozwanego. (k. 177-184v)

Na terminie rozprawy 27 marca 2018 r. Sąd oddalił wniosek strony pozwanej
o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. S.. Nie był on bowiem obecny podczas podpisania umowy z powodami i miał jedynie informacje na temat ogólnej procedury obowiązującej w banku w dacie podpisania umowy przez powodów. Dowód ten był zatem nieprzydatny dla rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie bezspornym był fakt zawarcia przez pozwanego jako przedsiębiorcę umowy kredytu hipotecznego indeksowanego do franka szwajcarskiego ( (...)) z powodami jako konsumentami w rozumieniu art. 22 ¹ k.c. W konsekwencji zastosowanie
w sprawie znajdują przepisy art. 385 i n. k.c. dotyczące ochrony konsumentów w razie uznania postanowień umownych za niedozwolone.

Zgodnie z art. 385 § 2 zd. 1 i 2 k.c., wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały, a postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się
na korzyść konsumenta.

Stosownie zaś do dyspozycji art. 385 ¹ § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej
z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa
i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jak następnie stanowi art. 385 ¹ § 2 k.c., jeżeli postanowienie umowy nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie.

Postanowienia umowy nie są uzgodnione indywidualnie, jeżeli na ich treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 385 ¹ § 3 i 4 k.c.).

Zgodnie z art. 385 ² k.c., oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

Jak natomiast stanowi art. 385 ³ pkt 7 k.c., w razie wątpliwości uważa się,
że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy, niemającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie.

Wedle treści art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U.2015.128 j.t.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem
na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami
w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego jest jednym ze sposobów zabezpieczeń spłaty kredytu, a zatem stanowi świadczenie o charakterze ubocznym. Zabezpieczenie ma jedynie akcesoryjny charakter i nie jest świadczeniem niezbędnym przy ustalaniu treści umowy.

Przedmiotowe postanowienia nie zostały uzgodnione indywidualnie, zaś ich treść jest niejednoznaczna i nie poddaje się weryfikacji na poziomie przeciętnego konsumenta. Powodowie nie mieli rzeczywistego wpływu na treść postanowień w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, postanowienia umowy nie podlegały negocjacjom. Powodowie mogli jedynie przyjąć warunki umowy w kształcie przedstawionym przez pozwanego lub też zrezygnować z kredytu. Nie mieli zatem żadnych realnych możliwości uzgadniania
czy negocjowania zapisów dotyczących niskiego wkładu. Powodowie przed zawarciem umowy kredytu nie otrzymali do wglądu ani Regulaminu, ani Cennika służących zdefiniowaniu niektórych pojęć na gruncie ubezpieczenia niskiego wkładu. Dopiero
przy podpisaniu umowy zostały im przedstawione przedmiotowe dokumenty, co oznacza,
iż praktycznie nie mieli możliwości zapoznania się z nimi i ze sposobem wyliczania opłaty
z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu. Przy należytym wyjaśnieniu im wówczas kwestii mechanizmu działania tegoż ubezpieczenia nie jest wykluczone, iż nie wyraziliby zgody
na taki sposób zabezpieczenia, zwłaszcza, że z ubezpieczenia tego nie odnosili wprost żadnej korzyści, bowiem w momencie niespłacenia przez nich kredytu i zapłacenia stosownej kwoty przez ubezpieczyciela na rzecz banku ubezpieczycielowi służyłoby względem powodów roszczenie regresowe w oparciu o art. 828 § 1 k.c. Powyższe oznacza, iż powodowie mogli płacić niejako podwójnie: najpierw pokrywając bowiem koszt ubezpieczenia, następnie zaś koszt ewentualnie niespłaconego kredytu, ze wszystkimi odsetkami i innymi świadczeniami wynikającymi z umowy. Mimo tego, iż na powodach spoczywał tak znaczny ciężar
z tytułu dodatkowo zawartej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego,
w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie mieli faktycznie żadnych możliwości,
aby dowiedzieć się, jaki jest zakres ochrony ubezpieczeniowej, a także o innych istotnych postanowieniach umowy ubezpieczenia. Powodowie nie wiedzieli zatem za co płacą,
nie mieli także żadnej możliwości zweryfikowania czy płacona składka nie jest zbyt wysoka w stosunku do świadczenia ubezpieczyciela. Nie można zatem zgodzić się z argumentem pozwanego jakoby kwestia nieznajomości zapisów umowy ubezpieczyciela pozbawiona była znaczenia prawnego. Nie ulega wątpliwości, iż bank ma prawo stosować dodatkowe zabezpieczenia kredytów z niskim wkładem własnym. Tym niemniej nie oznacza to,
że zabezpieczenie może nastąpić w formie dowolnej i nieweryfikowalnej na poziomie konsumenta.

W niniejszej sprawie brak jest dowodów co do tego, kto (ubezpieczyciel czy bank) wylicza składkę ubezpieczeniową, w jaki sposób ją ustala oraz czy wzięte jest pod uwagę,
że w trakcie spłacania kredytu inaczej rozkłada się ryzyko banku (nawet przy wahaniach kursu waluty, do której indeksowany jest kredyt), a mimo to składka rośnie. Wątpliwe jest zatem, czy faktycznie ubezpieczenie to niweluje ekspozycję banku na ryzyko braku spłaty kredytu, czy też stanowi ukrytą prowizję dodatkową za brak zażądania od konsumenta wyższego wkładu własnego; nie wiadomo również, jakie zdarzenia ubezpieczeniowe są przedmiotem ochrony, co z kolei rodzi pytanie o to, czy i jakie świadczenia spełnia ubezpieczyciel na rzecz banku, oraz jakie konkretnie koszty powodowie mają obowiązek pokrywać co 36 miesięcy.

Powodowie przed zawarciem umowy kredytowej i od początku jej obowiązywania mieli prawo do otrzymania rzetelnej informacji o istocie i kosztach ubezpieczenia niskiego wkładu, czego bank zaniechał. Postępowanie to jest ryzykiem proferenta, którego skutki
nie mogą obciążać powodów jako konsumentów z uwagi na asymetrię informacyjną
w zakresie konstrukcji omawianej formy zabezpieczenia.

Należy również wskazać, iż celem ubezpieczenia niskiego wkładu pozostawało zagwarantowanie pozwanemu bankowi możliwie największych profitów przy równoczesnym (kosztem powodów) ograniczeniu ryzyka gospodarczego związanego z dokonaną czynnością bankową. Zasadniczo jedynym beneficjentem ubezpieczenia pozostawała strona pozwana – profesjonalista na rynku usług finansowych, która jako ubezpieczona dzięki zobowiązaniu powodów do uiszczania składek uzyskała daleko idące zabezpieczające płatność kredytu
w razie problemów z ich wypłacalnością. Powodowie zostali obciążeni obowiązkiem uiszczenia niebagatelnej kwoty bez uzyskania jakiegokolwiek świadczenia ekwiwalentnego. Nie bez znaczenia pozostaje także, że, uwzględniając zawarcie z powodami przez stronę pozwaną umowy kredytu waloryzowanego obcą walutą (frankiem szwajcarskim), w chwili kontraktowania nie sposób było ustalić jak długo zabezpieczenie będzie trwać, tj. kiedy wartość kredytu pozostałego do spłaty osiągnie pułap, w którym wedle umowy wystarczającym będą poczynione przy kontraktowaniu pozostałe zabezpieczenia. Okoliczności powyższe wskazują, że poprzez zawarcie umowy zawierającej omawiane postanowienie doszło do przerzucenie ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną
przez stronę pozwaną zawodowo działalnością bankową na powodów – konsumentów.

Obowiązek powodów co do umowy ubezpieczenia został ukształtowany
przez pozwanego na podstawie i w związku z treścią umowy ubezpieczenia, której powodowie nie są stroną, a przy tym przerzucają w całości na powodów ciężar finansowania kosztów tego ubezpieczenia (por. wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia z dnia 6 marca 2012 r., I C 494/11, Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych; por. wyroki Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie XVIII C 1500/13 i Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie III Ca 576/14). W ocenie Sądu nie ma wobec tego wątpliwości, że narusza to rażąco interesy powodów.

Należy również podkreślić, że postanowienia umowne przewidujące obowiązek kredytobiorcy ustanowienia ubezpieczenia niskiego wkładu kredytów ubezpieczeniowych – zwłaszcza w przypadku braku obowiązku zwrotu składki na rzecz konsumenta w razie spłaty części kredytu zakwalifikowanej jako niski wkład własny (art. 813 § 1 k.c.) – zostało zakwestionowane i uznane za abuzywne przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w wyroku z dnia 6 sierpnia 2009 r. (XVII AmC 624/09; por. wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 24 sierpnia 2012 r., XVII AmC 2600/11 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2013 r., VI ACa 1521/12).

Z tych wszystkich względów sporna klauzula umowy kredytowej przewidująca zmienne oprocentowanie nie wiąże powodów, a zatem jest wobec nich bezskuteczna. W tym stanie rzeczy pobrane przez powoda składki ubezpieczeniowe (określane także jako opłaty
lub koszty) podlegają zwrotowi na rzecz powodów jako świadczenie nienależne (por. wyroki Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie XVIII C 1500/13 i Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie III Ca 576/14) na podstawie art. 410 § 1 i 2 w zw. z art. 405 k.c. bez uprzedniego zastrzeżenia zwrotu świadczenia.

Samo spełnienie świadczenia na podstawie klauzuli uznanej następnie za abuzywną,
a więc bezskutecznej wobec konsumenta, spełnia przesłanki świadczenia spełnionego
na podstawie nieważnej ( per analogiam także bezskutecznej) czynności prawnej (kondykcji sine causa), jak i świadczenia w przypadku braku obowiązku świadczenia (kondykcji indebiti – M. Gutowski, Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2013, s. 372 i n.). Zachodzi zatem zbieg kondykcji skutkujący obowiązkiem zwrotu świadczeń pobieranych z rachunku powodów przez pozwanego. Rozwiązanie to stanowi techniczne określenie sposobu świadczenia na rzecz banku, ale jednocześnie wykluczało możliwość kontroli przez powodów zasadności naliczenia składki (opłaty).

Sąd zasądził więc od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 13.933 zł
z ustawowymi odsetkami od dnia 5 sierpnia 2017 r. oraz 5.310 zł z ustawowymi odsetkami
od dnia 20 października 2017 r., tj. kwoty pobrane tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu.
W pozostałym zakresie powództwo należało oddalić jako nieudowodnione.

Zobowiązanie z tytułu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy i wobec tego wymaga wezwania wierzyciela do zaspokojenia świadczenia (uchwała SN z dnia
26 listopada 2009 r., III CZP 102/09, OSNC z 2010 r., nr 5, poz. 75; wyrok SN z dnia
18 czerwca 2014 r., V CSK 421/13, LEX nr 1504855; wyrok Sądu Apelacyjnego
w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2011 r., VI ACa 1168/10, LEX nr 852459). Podzielając przytoczony pogląd, Sąd orzekł o odsetkach ustawowych na podstawie art. 481 § 1
w zw. z art. 455 k.c., tj. od dnia następnego po terminie zapłaty określonym w wezwaniach.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. uznając,
że powodowie nie utrzymali się ze swoim roszczeniem w znikomym tylko zakresie. Na rzecz powodów należało zasądzić 963 zł opłaty sądowej i 3.600 zł wynagrodzenia pełnomocnika
(§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie; Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).