Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Arkadiusza Wolskiego

po rozpoznaniu w dniu 07 maja 2018 r.

sprawy:

oskarżonego R. K. (1)

syna J. i H. z domu M.

ur. (...) w B.

oskarżonego o to, że:

wbrew przepisowi art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.) pełniąc funkcję prezesa zarządu(...) z siedzibą w T. przy ul. (...) będąc komplementariuszem (...) (...) z siedzibą w T. przy ul. (...) działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru w okresie od 27 września 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. nierzetelnie wystawił 4 faktury (...) nie dokumentujące rzeczywistych zdarzeń gospodarczych tzw. Pustych faktur na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. przy (...), tj. faktury:

- (...) z dnia 27 września 2013 r., podatek VAT 418.600 zł,

- (...) z dnia 28 października 2013 r., podatek VAT 386.400 zł,

- (...) z dnia 30 listopada 2013 r., podatek VAT 124.000 zł,

- (...) z dnia 31 grudnia 2013 r., podatek VAT 133.400 zł,

na łączną kwotę podatku VAT 1.062.600 zł

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 62 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

Orzeka

I.  oskarżonego R. K. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu stanowiącego przestępstwo skarbowe z art. 62 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i za to w myśl art. 62 § 2 kks w zw. z art. 23§ 1 i 3 kks wymierza mu karę grzywny w wysokości 20 (dwudziestu) stawek dziennych przyjmując, iż jedna stawka jest równoważna kwocie 70 zł (siedemdziesiąt złotych) ;

II.  zwalnia oskarżonego z kosztów sądowych, wydatkami postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II K 179/18

UZASADNIENIE

R. K. (1) pełnił funkcję prezesa zarządu A (...) Sp. z o. o.
z siedzibą w T. przy ul. (...) będąc komplementariuszem(...)
(...) z siedzibą w T. przy ul. (...).

W dniu 20 czerwca 2014 roku (...) w T. wszczął kontrolę podatkową w(...) pod kątem prawidłowości rozliczania podatku od towarów i usług za okres od IV kwartału 2012 roku do I kwartału 2014 roku.

W toku kontroli podatkowej wykryto, że faktury VAT, o których mowa w akcie notarialnym Rep. A nr (...) z dnia 31 grudnia 2014 roku, którego stroną była powyższa spółka, dokumentujące zaliczki i sprzedaż nieruchomości zostały zabezpieczone wekslami
z błędną datą. Powyższe daty stały bowiem w sprzeczności z datami umów o emisje weksli. Nadto ustalono, iż (...) z racji tego, że miało posiadać wierzytelności wobec (...) z tytułu emisji weksli, a (...) miało posiadać wierzytelność wobec (...) z tytułu zaliczek ze sprzedaży nieruchomości potwierdzonych ww. fakturami - dokonało potrącenia wzajemnie przysługujących spółkom wierzytelności, wskutek czego dokonano wzajemnej kompensaty roszczeń. Z drugiej strony jednak, w powyższym akcie notarialnym R. K. (1) potwierdził, że kwota stanowiąca cenę sprzedaży nieruchomości została zapłacona w transzach do dnia 31 grudnia 2013 roku, zaś
w przedwstępnej umowie sprzedaży zapisano, iż kupujący tytułem zaliczki wpłaci sprzedającemu kwotę 1.820.000 zł netto, a zapłata nastąpi na podstawie faktury VAT. Powyższe sprzeczności wskazywały na pozorność ww. transakcji, a co za tym idzie faktur, które miały ją udokumentować.

Nadto w toku kontroli ujawniono, iż w/w działki występowały w obrocie przy okazji fikcyjnych transakcji. W dniu zawarcia umowy z (...)odsprzedała większość z uprzednio nabytych nieruchomości (...) w W..

(dowody: protokół kontroli podatkowej k. 3-13, 309v.,

przedwstępna umowa sprzedaży k. 49-51, 309v.,

akt notarialny Rep. A nr (...) k. 56-66, 309v.,

umowy o emisję weksla k. 69-71 i k. 72-74, 309v.,

porozumienia k. 75-76, k. 78-80, k. 81-83, k. 84-86, 309v. )

Na podstawie decyzji (...) w T. z dnia
5 maja 2015 roku określono wysokość podatku o którym mowa w art. 108 ust. 1 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.) z tytułu wystawienia faktur:

- nr (...) z dnia 27 września 2013 r., podatek VAT 418.600 zł,

- nr (...) z dnia 28 października 2013 r., podatek VAT 386.400 zł,

- nr (...) z dnia 30 listopada 2013 r., podatek VAT 124.000 zł,

- nr (...) z dnia 31 grudnia 2013 r., podatek VAT 133.400 zł.

(dowód: decyzja nr (...) k.15-27v, 309v. )

R. K. (2) ma 45 lat, wykształcenie średnie, z zawodu jest kierowcą. Nie był karany sądownie.

(dowód: dane osobowe k. 232, 309v.,

karta karna k. 248, 309v. )

R. K. (2) został oskarżony o to, że wbrew przepisowi art. 108 ust. 1 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U z 2011 r. Nr 177, poz. 1054,
ze zm.) pełniąc funkcję prezesa zarządu (...) z siedzibą w T. przy ul. (...), będąc komplementariuszem (...) z siedzibą w T. przy ul. (...), działając w krótkich odstępach czasu
w wykonaniu tego samego zamiaru, w okresie od 27 września 2013 r. do 31 grudnia 2013 r., nierzetelnie wystawił 4 faktury VAT nie dokumentujące rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, tzw. pustych faktur na rzecz (...)z siedzibą w W. przy(...), tj. faktury:

- (...) z dnia 27 września 2013 r., podatek VAT 418.600 zł,

- (...) z dnia 28 października 2013 r., podatek VAT 386.400 zł,

- (...) z dnia 30 listopada 2013 r., podatek VAT 124.000 zł,

- (...) z dnia 31 grudnia 2013 r., podatek VAT 133.400 zł,

na łączną kwotę podatku VAT 1.062.600 zł,

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 62 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

Oskarżony R. K. (2) konsekwentnie nie przyznawał się do popełniania zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu.

W czasie pierwszego przesłuchania w toku postępowania przygotowawczego R. K. (2) odmówił składania wyjaśnień (k. 221). W trakcie kolejnego przesłuchania (k. 223) wskazał, iż funkcję(...)pełnił do stycznia 2014 r. Jego rezygnacja została przyjęta przez udziałowca spółki, M. D.. Oskarżony wyjaśnił, iż trzy faktury z okresu wrzesień-listopad 2013 r. miały charakter zaliczkowy, podczas gdy faktura z grudnia kończyła transakcję. Wskazał nadto,
że zapłaty za nieruchomości dokonano wekslami z uwagi na zamiar wejścia przez (...) S.A. na giełdę – gdyby do tego doszło, weksle zostałyby ,,zamienione”
na gotówkę. Ostatecznie spółka nie weszła na giełdę. Odnosząc się do stanowiska zajmowanego w(...) R. K. (2) wskazał, że funkcję (...) przyjął za namową znajomych, którzy byli udziałowcami spółki, w tym wspomnianego już M. D. i A. P.. Wcześniej nie był zatrudniony przez rzeczoną spółkę. Pełniąc funkcję Prezesa, R. K. (2) miał jednie ,,dopilnować” transakcji. Nie podpisywał żadnej umowy o pracę, jak również nie otrzymywał z tytułu pełnionej funkcji wynagrodzenia. R. K. (2) wskazał nadto, że cała dokumentacja księgowa była kierowana do (...) T., ul. (...). Oskarżony przyznał, iż miał upoważnienie do podpisywania faktur (k. 225-225v.). Nie wiedział, czy takie uprawnienie miał ktoś jeszcze. R. K. (2) zaprzeczył,
by podpisywał faktury nr:(...)okazane mu w czasie przesłuchania. Nie znał autora podpisów, ale wykluczył, by podpisy złożył M. D.. R. K. (2) potwierdził , iż to jego podpisy widnieją na okazanych mu fakturach objętych postępowaniem. Dodał, że zrezygnował z funkcji Prezesa Zarządu (...) Sp. z o. o. (...), ponieważ ,,nie chciał już pracować społecznie”. Podkreślił, iż nie wiedział, że(...) odsprzedawała sprzedane przez (...) nieruchomości - ,,(...). z W.. Nadto, R. K. (2) wskazał, iż będąc Prezesem Zarządu nie korzystał z konta (...) Sp. z o. o. (...) i nie miał wiedzy na temat środków zgromadzonych na koncie spółki.

W postępowaniu sądowym (k. 245-245v) R. K. (2) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Potwierdził, iż w okresie od września 2013 r.
do 15 stycznia 2014 r. pełnił funkcję Prezesa Zarządu A (...) Sp. z o. o. z siedzibą
w T., a następnie ustąpił z tegoż stanowiska. R. K. (2) ponownie podkreślił,
że zgodził się pełnić funkcję Prezesa jedynie czasowo, na prośbę M. D., natomiast powodem jego rezygnacji był fakt, iż „nic się nie działo”. Oskarżony wyjaśnił,
iż (...) miała rzeczywiście kupować działki od(...)., a kontrahent miał płacić za pomocą weksli, gdyż nie posiadali środków finansowych. Mimo tego (...) spodziewało się zysków z giełdy, na którą mieli wejść w pierwszym kwartale 2014 roku, więc była szansa na wykupienie weksli. Oskarżony nie potrafił wyjaśnić, w jaki sposób spółka weszła w posiadanie działek. R. K. (2) podał, iż pokazywał w (...) wyciąg z księgi wieczystej odnośnie przeniesienia własności działek, jednak nie pamięta czy powoływał się na weksle.

Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego za generalnie niewiarygodne. W ocenie sądu wiarygodność wyjaśnień oskarżonego dezawuowała w głównej mierze sprzeczność z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Nie sposób bowiem racjonalnie przyjąć,iż osoba, będąca z wykształceniem technikiem -mechanikiem , nie dysponująca wiedzą i doświadczeniem w kwestii zagadnień prawnych oraz finansowych została zatrudniona na tak eksponowanym stanowisku, w spółce o znaczącym kapitale do finalizacji skomplikowanych transakcji związanych z obrotem nieruchomościami w dodatku bez wynagrodzenia.

Znamiennym jest przy tym fakt, iż oskarżony nie potrafił wskazać, czy spółka (...) miała rachunek bankowy w (...), jak również czy dysponowała jakimikolwiek środkami na koncie, nie potrafił również w sposób racjonalny określić pochodzenia działek stanowiących przedmiot obrotu ani faktu prawidłowego udokumentowania obrotu nimi. Tymczasem, znajdujące się w aktach sprawy materiały z kontroli skarbowej jednoznacznie wskazują, iż występowały one w obrocie gospodarczym jako element „karuzeli podatkowej”.

W/w zastrzeżenia wskazują najdobitniej na fikcyjność zdarzeń, będących przedmiotem analizy w przedmiotowej sprawie.

Ponadto wiarygodność depozycji oskarżonego deprecjonował fakt, iż w przedwstępnej umowie sprzedaży zapisano, że kupujący tytułem zaliczki wpłaci sprzedającemu kwotę netto 1820.000 zł , podczas gdy z przedłożonej do US dokumentacji wynikało, iż finalnie nie doszło do zapłaty w/w kwoty. Zawarto bowiem umowy o emisje weksli własnych na kwoty zbieżne z kwotami wystawionymi z należnościami uwzględnionymi w fakturach, w których kupującym poszczególne transze weksli miała być spółka sprzedająca nieruchomości zaś emitentem – spółka dokonująca zakupu nieruchomości. Następnie na przestrzeni kilku dni zawarto porozumienia, w wyniku których spółki dokonały wzajemnej kompensaty roszczeń ( mimo, iż we wcześniejszych umowach precyzowano, że zapłata nastąpi przelewami w ciągu 3 dni).

Symptomatycznym jest również fakt, iż kwestionowane weksle zostały wystawione z błędną datą roczną, który to błąd był powielany w taki sposób, że dawało to podstawy do jednoznacznej konkluzji ,iż wszystkie weksle zostały wystawiane jednorazowo na potrzeby kreacji nierzetelnej faktury, a nie na potrzeby rzeczywistego obrotu gospodarczego.

Ponadto zastrzeżenia odnośnie rzetelności wskazanego przez oskarżonego sposobu finansowania transakcji wzmacniał fakt, iż spółka(...) sprzedała większość z nieruchomości stanowiących przedmiot kwestionowanych transakcji bezpośrednio po ich rzekomym nabyciu.

Nadto dokonując weryfikacji wyjaśnień oskarżonego oraz okoliczności dotyczących kwestionowanych transakcji sąd nie mógł również tracić z pola widzenia powiązań osobowo, kapitałowo, organizacyjnych, występujących pomiędzy podmiotami , które miały uczestniczyć w obrocie w/w nieruchomościami .

Mając powyższe względy na uwadze sąd uznał, iż wyjaśnienia oskarżonego nie zasługiwały na przyznanie im waloru wiarygodności i tym samym nie mogły stanowić podstawy do dokonania wiążących ustaleń w zakresie stanu faktycznego..

Sąd dał wiarę wszelkim innym przeprowadzonym w sprawie dowodom z dokumentów w szczególności w postaci decyzji podatkowych, aktów notarialnych czy też różnego rodzaju umów oraz danych o karalności. Dokumenty te zostały pozyskane, sporządzone
i przeprowadzone zgodnie z wymogami procedury karnej, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich rzetelności ani prawdziwości. Również sąd nie miał podstaw aby podważyć ich wiarygodność

Sąd zważył, co następuje:

Przechodząc do rozważań materialnoprawnych, należy wskazać, że w art. 62 § 2 k.k.s. zakresem penalizacji objęte zostały zachowania polegające na wystawianiu w sposób nierzetelny faktury lub rachunku bądź posługiwaniu się takim dokumentem. Zgodnie z orzecznictwem i doktryną posługiwanie się nierzetelną fakturą to czyn popełniany przez podatnika, który w postępowaniu w przedmiocie własnego zobowiązania podatkowego, wykorzystuje nierzetelny dokument transakcji. Faktura nierzetelna, o której mowa w art. 62 § 2 k.k.s., to zarówno faktura nieodzwierciedlająca rzeczywistego przebiegu zdarzenia odnośnie do niektórych tylko jego elementów, przy zaistnieniu jednak samej transakcji, jak i faktura fikcyjna, dokumentująca czynność w ogóle nie zaistniałą ( zob. uchwała Sądu Najwyższego z 30.9.2003 r., I KZP 22/03, OSP 2004, Nr 5, poz. 63).

W ocenie sądu poczynione ustalenia faktyczne prowadzą do jednoznacznego wniosku, że faktury wystawione przez oskarżonego nie odzwierciedlały faktycznie dokonanych transakcji. Znamiennym jest fakt,iż nie wykazano ich w pierwotnych deklaracjach podatkowych za III i IV kwartał 2013 roku. O fikcyjności transakcji zawartej w akcie notarialnym Rep. A nr (...) z dnia 31 grudnia 2014 roku świadczy nadto fakt, że sprzecznie określono sposób rozliczenia między stronami umowy, a nadto ostatecznie dokonano wzajemnego umorzenia tychże wierzytelności, przy czym przedmiotowe działki niezwłocznie trafiły do dalszego obrotu nieruchomościami. Na fikcyjność analizowanych transakcji wskazywały także powiązania osobowo , kapitałowo, organizacyjne pomiędzy podmiotami, uczestniczącymi w obrocie rzeczonymi nieruchomościami, jak również fakt,iż kwestionowane umowy miały być negocjowane i finalizowane przez oskarżonego tj. osobę , która nie miała żadnego pojęcia o kondycji finansowej reprezentowanej przez niego spółki, jak również wiedzy i doświadczenia w kwestiach dotyczących prawnych i ekonomicznych niuansów związanych z obrotem nieruchomościami.

Mimo pozorności powyższych czynności, zgodnie z treścią art. 108 ust. 1 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U z 2011 r. Nr 177, poz. 1054,
ze zm.) z racji wystawienia przedmiotowych faktur podatek w nich wskazany stanowi kwotę podlegającą obowiązkowi zapłaty do Urzędu Skarbowego. Łączna kwota takiego zobowiązania wynosi w niniejszej sprawie 1.062.600 zł.

Mając powyższe ustalenia na względzie należało uznać,
iż oskarżony wypełnił znamiona czynu zabronionego stypizowanego w art. 62 § 2 kks. Nie ulega również wątpliwości, iż formalnie był on osobą odpowiedzialną za sprawy finansowe spółki w czasie kiedy pełnił funkcję prezesa zarządu w rozumieniu art. 9 § 3 kks. Nadto jego działania w postaci wystawiania faktur następowały w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu tego samego zamiaru, dlatego też należało przyjąć, że działał w warunkach z art. 6 § 2 kks.

Reasumując, na podstawie wyżej przytoczonych argumentów należy stwierdzić, iż R. K. wypełnił swoim zachowaniem znamiona czynu zabronionego z art. 62 § 2 kks w zw. z art. 6§2kks w zw. z art. 9§3kks i za to, w myśl art. 62 § 2 kks w zw. z art. 23 § 1 i 3 kks wymierzył mu karę grzywny w wysokości 20 stawek dziennych, przyjmując, iż jedna stawka jest równoważna kwocie 70 zł. Określając wymiar kary sąd kierował się zasadami i dyrektywami określonymi w art. 12 k.ks. oraz art. 13 k.k.s., mając na uwadze, aby kara nie przekraczała stopnia winy i była dostosowana do stopnia społecznej szkodliwości czynu, jak również aby spełniała cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do oskarżonego.

Jako okoliczność łagodzącą sąd poczytał wcześniejszą niekaralność oskarżonego. Natomiast na niekorzyść oskarżonego przemawiał fakt, że w sposób rażący naruszył obowiązki podatkowe i dopuścił się czynu zabronionego, który polega na stworzeniu niebezpieczeństwa powstania uszczerbku finansowego w mieniu Skarbu Państwa. Należy przy tym zaakcentować, iż wysoki stopień zawinienia i społecznej szkodliwości czynu, determinowane były w głównej mierze sposobem działania oraz wysokością należności publicznoprawnej.

Zakreślając wymiar poszczególnych stawek dziennych sąd miał na względzie sytuację materialną oskarżonego. Z ustaleń poczynionych przez sąd wynika, iż uzyskuje on dochody oscylujące w granicach 2000 zł miesięcznie , zaś na jego utrzymaniu pozostaje jedno dziecko.

W ocenie sądu tak ukształtowana sankcja karna, spełni swe cele w zakresie prewencji szczególnej i generalnej, a nadto jest adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego oraz stopnia społecznej szkodliwości czynu przez niego popełnionego. W takim kształcie orzeczona kara będzie miała wychowawczy wpływ na oskarżonego i uświadomi mu konieczność przestrzegania norm prawnych oraz nieopłacalność działań niezgodnych z prawem.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie 624 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks mając na względzie sytuację materialną oskarżonego.