Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 sierpnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił K. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 lipca 2017 r., która stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/decyzja - plik I akt ZUS/

W dniu 14 sierpnia 2017 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie K. P. od powyższej decyzji , w którym wskazała , że nie zgadza się z ustaleniami Lekarza Orzecznika ZUS , jak i Komisji Lekarskiej ZUS wskazującymi ,że nie jest ona niezdolna do pracy. Skarżąca wskazała ,że stan jej zdrowia , a w szczególności choroby na które cierpi ( zaburzenia psychiczne , stan po zakrzepicy , dna moczanowa oraz zwyrodnienie stawu kolanowego) , kwalifikuje ją jako osobę niezdolną do pracy.

/odwołanie k.2/

W odpowiedzi na odwołanie , pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi przytoczono argumentację jak w treści zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.3/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni K. P. urodziła się (...), posiada wykształcenie zawodowe w zawodzie sprzedawcy. K. P. pracowała jako sprzedawca oraz sprzątaczka.

/okoliczności bezsporne/

W okresie od 10 kwietnia 2015 r. do 30 czerwca 2017 r. K. P. posiadała prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/ okoliczność bezsporna/

W dniu 18 maja 2017 r. K. P. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek k. 43 - 43 odwrót plik I akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u wnioskodawczyni : zaburzenia depresyjno – lękowe , zaburzenia osobowości , kontrolowane nadciśnienie tętnicze oraz przebytą zakrzepicę żylną pkd. Orzeczeniem z dnia 26 czerwca 2017 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/opinia lekarska z dnia 26 czerwca 2017 r. k. 43 – 44 plik II akt ZUS, orzeczenie - plik I akt ZUS/

Od powyższego orzeczenia wnioskodawczyni złożyła sprzeciw.

/bezsporne/

Komisja lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania oraz po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u wnioskodawczyni: mieszane zaburzenia depresyjno – lękowe z somatyzacją objawów , nadciśnienie tętnicze poddające się leczeniu , otyłość ( (...) 38) , dnę moczanową , przebytą zakrzepicę pkd. oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów kolanowych bez upośledzenia sprawności ruchowej. Orzeczeniem z dnia 26 lipca 2017 r. komisja lekarska ZUS uznała, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/opinia lekarska z dnia 26 lipca 2017 r. k.49 – 51 plik II akt ZUS , orzeczenie - plik I akt ZUS/

Powyższe orzeczenie legło u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

/decyzja - plik I akt ZUS/

U wnioskodawczyni rozpoznano: żylną chorobę zakrzepowo – zatorową ( w wywiadzie) , pozakrzepową niewydolność żył głębokich prawej kończyny dolnej w stopniu zaawansowania C3 w sześciostopniowej skali (...) , otyłość ( (...) 38,4 kg/m ²) oraz stan po operacji przepukliny pępkowej ( z dobrym wynikiem). U wnioskodawczyni nie stwierdzono chorób wymagających leczenia chirurgicznego i powodujących zarazem istotne naruszenie sprawności organizmu w stopniu powodującym niezdolność do pracy zarobkowej w rozumieniu ustawy emerytalnej.

/opinia biegłego sądowego chirurga naczyniowego M. G. k.10 – 10 odwrót/

Po analizie akt sprawy oraz po przeprowadzonym badaniu u wnioskodawczyni rozpoznano: zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego oraz stawów kolanowych bez istotnych deficytów neurologicznych. Badana nie jest leczona w Poradni Neurologicznej. Stwierdzane naruszenie sprawności z przyczyn neurologicznych nie powoduje u wnioskodawczyni długotrwałej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej w myśl ustawy emerytalnej.

/opinia biegłego sądowego neurologa J. B. k.17 – 19/

Po analizie akt sprawy oraz po przeprowadzonym badaniu u wnioskodawczyni rozpoznano: nadciśnienie tętnicze, otyłość ( (...) 36) , cukrzycę typu 2 ( leczoną tabletkami) , zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych z objawowym zespołem bólowym na tle przeciążeniowym , hiperurykemię , przewlekłą niewydolność żylną , zespół pozakrzepowy prawej kończyny dolnej oraz stan po przebytej operacji przepukliny pachwinowej. Wnioskodawczyni jest w pełni wydolna krążeniowo i oddechowo , a ciśnienie tętnicze krwi jest dobrze kontrolowane lekami i nie powoduje powikłań ze strony serca. Redukcja masy ciała rokuje poprawę metabolizmu węglowodanów i zmniejszenie dolegliwości ze strony stawów kolanowych. Wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zarobkowej.

/opinia biegłego sądowego internisty L. P. k.21-23/

U wnioskodawczyni rozpoznano zaburzenia depresyjno – lękowe. K. P. posiada ustalony stopień niepełnosprawności i podejmuje , jako osoba niepełnosprawna, pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pracy chronionej ,co nie jest jednak równoznaczne z możliwością podjęcia pracy na tzw. otwartym rynku pracy. K. P. znajduje się pod opieką psychiatryczną. W przypadku zaburzeń lękowo – depresyjnych nie jest możliwym uzyskanie szybkiej poprawy stanu zdrowia. K. P. jest częściowo niezdolna do pracy , przy czym niezdolność ta powstała w trakcie świadczenia rehabilitacyjnego , ma charakter okresowy i trwa przez 3 lata, do osiągnięcia wieku emerytalnego.

/opinia k.13 – 15 , opinia uzupełniająca k.47, opinia uzupełniająca k.76 biegłego sądowego psychiatry K. K./

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS, wniosku o przyznanie renty oraz opinii lekarskich.

W toku postępowania wnioskodawczyni zakwestionowała ustalenia komisji lekarskiej ZUS wskazujące, że nie jest on niezdolny do pracy.

Celem weryfikacji stanowiska wnioskodawczyni Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych specjalistów : chirurga naczyniowego M. G. , neurologa J. B. , internisty L. P. oraz psychiatry K. K..

Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej ubezpieczonej. Określili schorzenia występujące u wnioskodawczyni oraz ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych.

Wprawdzie biegli sądowi: chirurg naczyniowy, neurolog oraz internista nie znalezli podstaw do uznania wnioskodawczyni za osobę niezdolną do pracy , to jednak biegły sądowy psychiatra wskazał jednoznacznie ,iż wnioskodawczyni jest osobą częściowo niezdolną do pracy. W ocenie Sądu złożona przez biegłego sądowego psychiatrę opinia podstawowa oraz opinie uzupełniające nie zawierają żadnych braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Co więcej , w wydanych opiniach uzupełniających biegły sądowy psychiatra odniósł się szczegółowo do złożonych przez organ rentowy zastrzeżeń.

Należy dodać, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, nie publ.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz.1383 z późn. zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia wnioskodawcy pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy wnioskodawczyni jest zdolna do wykonywania pracy w dotychczasowy pełnym zakresie, czy jej kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu. W wyroku z dnia 8 września 2014 roku (I UK 431/14, Legalis nr 1330112) Sąd Najwyższy wskazał, iż „doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art.12 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. R. legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Wskazać należy, iż wnioskodawczyni posiadała prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 10 kwietnia 2015 r. do 30 czerwca 2017 r. , a w dniu 18 maja 2017 r. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy , po którego rozpatrzeniu wydano zaskarżoną decyzję.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika jednak, że po 30 czerwca 2017 r. stan zdrowia wnioskodawczyni uzasadniał uznanie jej , w dalszym ciągu , za osobę niezdolną do pracy , gdyż nadal występowały u niej schorzenia natury psychiatrycznej. Wbrew twierdzeniom ZUS nie sposób zatem przyjąć ,że stan zdrowia K. P. uległ pogorszeniu dopiero po dniu wydania przez organ rentowy zaskarżonej decyzji. W ocenie Sądu nie ulega również wątpliwości ,że w przypadku zaburzeń lękowo – depresyjnych nie jest możliwym uzyskanie szybkiej poprawy stanu zdrowia , a nadto dla oceny jej zdolności do pracy nie ma znaczenia fakt podejmowania przez nią pracy w warunkach pracy chronionej. Reasumując , występujące u wnioskodawczyni schorzenia natury psychiatrycznej sprawiają ,że nie może ona wykonywać pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji zawodowych.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał K. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 lipca 2017 r. (od daty zaprzestania wypłaty świadczenia) do dnia 12 grudnia 2020 r. ( tj. daty osiągnięcia przez wnioskodawczynię wieku emerytalnego).

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie złożenia apelacji

2.  Wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe, zobowiązując do zwrotu w razie złożenia apelacji.

S.B.