Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2018 roku w Człuchowie

sprawy

z powództwa P. T., G. T.

przeciwko R. S. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego R. S. (1) solidarnie na rzecz powodów G. T. i P. T. kwotę 75.000,00 złotych (słownie: siedemdziesiąt pięć tysięcy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 58.608,00 złotych (słownie: pięćdziesiąt osiem tysięcy sześćset osiem groszy) od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- od kwoty 16.392,00 złotych (słownie: szesnaście tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt dwa zł) od dnia 19 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty,

2. zasądza od pozwanego R. S. (1) solidarnie na rzecz powodów G. T. i P. T. kwotę 11.968,00 złotych (słownie: jedenaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem kosztów procesu,

3. nakazuje pobrać od pozwanego R. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 825,69 złotych (słownie: osiemset dwadzieścia pięć złotych i sześćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem nieopłaconych kosztów sądowych.

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I C 475/16

UZASADNIENIE

Powodowie G. T. i P. T., reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, wnieśli przeciwko pozwanemu R. S. (1) pozew o zapłatę kwoty 58.608,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazali, że powodowie są właścicielami nieruchomości położonej w C. przy ul. (...), zabudowanej domem mieszkalno – usługowym, którego część zajmuje bez tytułu prawnego pozwany. Podkreślili nadto, że zwracali się do pozwanego z propozycją zawarcia umowy najmu zajmowanych przez niego pomieszczeń, a po jej odrzuceniu z żądaniem ich opuszczenia wraz z ich wydaniem. Pozwany nie zastosował się do powyższego żądania i do dnia wniesienia pozwu pomieszczeń nie opuścił.

Przedmiotowym pozwem powodowie domagają się zasądzenia na ich rzecz wynagrodzenia (odszkodowania) za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od 1 czerwca 2013 roku do 31 maja 2016 roku (36 miesięcy), a kwotę dochodzoną wyliczyli przyjmując do podstawy rynkową cenę najmu 1 m ^{( 2)} powierzchni użytkowej, obowiązującą na terenie C. – 18,50 zł oraz zajmowaną powierzchnię, to jest 88 m ^{( 2)}. Podnieśli nadto, że w ramach prawomocnie zakończonej sprawy I C(...) Sądu Rejonowego w C. pozwany nie kwestionował wskazanego sposobu wyliczenia wynagrodzenia.

W piśmie procesowym z dnia 14 czerwca 2016 roku powodowie wskazali, że wnoszą o zasądzenie ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty.

Nakazem zapłaty z dnia 17 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy w C., w sprawie I Nc (...), uwzględnił przedmiotowe powództwo w całości oraz orzekł o kosztach procesu.

W przepisanym terminie pozwany R. S. (1), reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, złożył sprzeciw od ww. nakazu, w którym wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany zarzucił niezasadne uznanie, że jest on biernie legitymowany w procesie, że nie ma on prawa do korzystania z nieruchomości, co miałoby rodzić u powodów roszczenie o zapłatę wobec niego, a nadto, iż brak jest sformułowania podstawy prawnej roszczenia (wynagrodzenie, odszkodowanie), co dalece utrudnia mu zajęcie stanowiska w sprawach szczegółowych tego roszczenia oraz, z ostrożności procesowej, podkreślił wygórowane żądanie albowiem pozwany przyznał, że korzysta z powierzchni użytkowej – I piętra budynku stanowiącego własność powodów, ale w znacznie mniejszej powierzchni (około 20 m ²), jak również zastosowanie zawyżonej stawki czynszu, głównie z uwagi na brak ogrzewania zajmowanego przez niego powierzchni.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że korzysta z części powierzchni użytkowej I piętra budynku stanowiącego własność powodów i prowadzi tam działalność gospodarczą pod firmą (...). Zajmuje jednak z tego tytułu około 20 m ^{( 2)} albowiem większa powierzchnia nie jest mu potrzebna. Wskazał nadto, że cała powierzchnia I piętra nie jest ogrzewana przez powodów, dlatego też powinno mieć to wpływ na wysokość czynszu. Pozwany zaznaczył nadto, że nie korzysta samowolnie z opisanej części powierzchni w sposób samowolny, a swoje prawo wywodzi od T. S., która pozwoliła mu na prowadzenie działalności gospodarczej w budynku. Podkreślił, że prawomocnym postanowieniem wydanym w dniu 17 sierpnia 2012 roku w sprawie I Co (...) Sąd Rejonowy w C. stwierdził, że umowa leasingu nieruchomości położonej w C. przy ulicy (...) nie wygasła i wiąże ona T. S. oraz P. T. i G. T., mimo prawomocnego przysądzenia własności nieruchomości na rzecz obojga tych ostatnich. Zatem T. S., na podstawie tej umowy, ma prawo do korzystania z całej nieruchomości, w tym do oddawania jej do używania innymi osobom. Pozwany nie jest zatem biernie legitymowany w niniejszym procesie. Dysponentem spornej części powierzchni jest bowiem T. S. i to ona powinna być ewentualnie pozywaną. Ponadto według pozwanego, powodowie formułują podstawę swojego roszczenia w sposób niejasny, albowiem nie wynika z pozwu czy to ma być wynagrodzenie, czy odszkodowanie. Zdaniem strony pozwanej takie rozróżnienie niesie za sobą określone konsekwencje prawne. Wobec braku jednoznacznego podania podstawy roszczenia trudno mu zająć bardziej szczegółowe stanowisko w sprawie zagadnień związanych z odpowiednią regulacją prawną.

W piśmie procesowym z dnia 25 września 2016 roku powodowie zaprzeczyli aby T. S. przysługiwało jakiekolwiek prawo do nieruchomości położonej w C. przy ulicy (...), w tym do lokali znajdujących się w położonym na niej budynku. Zaznaczyli, że umowa leasingu wygasła z dniem 22 grudnia 2011 roku, to jest z dniem wydania przez Sąd Okręgowy w S. postanowienia o oddaleniu zażalenia na postanowienie Sadu Rejonowego w C. z dnia 7 listopada 2011 roku, w sprawie I Co (...). Podkreślili nadto, że dochodzą wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego z lokalu użytkowego o powierzchni 88 m ^{( 2)}, który znajdował się przez pozwanego przez wiele lat, w każdym razie w okresie od 22 grudnia 2011 roku do września 2016 roku, to jest do dnia, w którym Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w C. – I. O., w sprawie Km (...), wprowadziła powodów w jego posiadanie. Podnieśli również, że pozwany nie kwestionował do tej pory powierzchni zajmowanego przez siebie lokalu, a nawet okoliczność tę przyznał w treści sprzeciwu z dnia 19 lutego 2015 roku od nakazu zapłaty wniesionego w sprawie I Nc (...) (I C (...)). Do dnia wprowadzenia powodów przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w C.– I. O., w sprawie Km (...) nie zaszły żadne zmiany pozwalające na przyjęcie, że R. S. (1) korzystał wyłącznie z powierzchni 20 m ^{( 2)}.

Pismem procesowym z dnia 19 kwietnia 2017 roku powodowie, reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, rozszerzyli powództwo wnosząc o zasądzenie od pozwanego R. S. (1) na rzecz powodów kwoty 75.000,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 58.608,00 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz od kwoty 16.392,00 złotych od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazali, że rozszerzenie powództwa jest konsekwencją ustalenia rzeczywistej, rynkowej wartości czynszu, który powodowie mogliby uzyskać.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. Ł. jako finansujący i T. S. jako zbywca zwarli umowę leasingu nieruchomości położonej w C. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w C.Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Umowa został zawarta na okres od 17 listopada 2003 roku do dnia 16 listopada 2012 roku.

bezsporne, nadto dowód znajdujący się w aktach I C (...): umowa leasingu nieruchomości k. 30-32

Powodowie – P. T. wraz żoną G. T., nabyli prawo własności ww. nieruchomości na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w C. z dnia 7 listopada 2011 roku, sygn. akt I Co (...), o przysądzeniu prawa własności nieruchomości. Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2011 roku Sąd Okręgowy oddalił zażalenie T. S. na powyższe orzeczenie.

bezsporne

W chwili nabycia prawa własności nieruchomości, w dziale III Kw (...) ujawnione było prawo leasingu na rzecz T. i D. S. prowadzących działalność gospodarczą w postaci Przedsiębiorstwa (...) z siedzibą w C.. Podstawą tego wpisu była ww. umowa leasingu zawarta w dniu 17 listopada 2003 roku.

bezsporne

Postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2012 roku Sąd Rejonowy w(...)uzupełnił plan podziału sporządzony przez Komornika Sądowego w C. w ten sposób, iż stwierdził, że ujawniona w dziale III ww księgi wieczystej umowa leasingu nie wygasła i wiąże uczestniczkę postępowania T. S. i powodów.

bezsporne

Pozwany R. S. (1) od lipca 2010 roku korzysta – w związku z porozumieniem zawartym z T. S. – z powierzchni użytkowej I piętra ww. budynku stanowiącym obecnie własność powodów. W lokalu tym prowadził on działalność gospodarczą.

bezsporne, nadto dowód: zeznania świadka D. S. 00:05:16 k. 240v.

Pozwany - R. S. (1) wiedział o konflikcie powodów z T. S. oraz D. S., dotyczącym praw wynikających z umowy leasingu. Powodowie informowali natomiast pozwanego o przysługującym im prawie własności do przedmiotowej nieruchomości. Pozwany powoływał się na umowę z T. S., jako podstawę swojego uprawnienia do korzystania z lokalu użytkowego, jak również nie sygnalizował powodom, że nie korzysta z całości nieruchomości.

bezsporne, por. wyjaśnienia pozwanego 00:14:26 k. 167v, 00:16:40 k. 167v, nadto dowód: zeznania świadka D. S. --:09:43 k. 240v. .

Powodowie wzywali pozwanego do przedstawienia tytułu prawnego, na podstawie którego zajmuje lokal oraz zwracali się do niego z propozycją zawarcia umowy najmu zajmowanych pomieszczeń, a po odrzuceniu tej propozycji z żądaniem opuszczenia ich wraz z ich wydaniem. Pozwany zastosował się do żądania powodów i do dnia wniesienia pozwu zajmował lokal stanowiący własność powodów.

bezsporne, nadto dowód z dokumentów znajdujących się w aktach I C (...): wezwanie z dnia 15 marca 2012 roku k. 40.

Pozwany R. S. (1) w okresie od dnia 1 grudnia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku (13 miesięcy) nie uiścił na rzecz powodów żadnych opłat, dlatego też powodowie złożyli pozew przeciwko pozwanemu R. S. (1) o zapłatę kwoty 21.151,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Podstawą dochodzonego roszczenia było wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Powodowie ustalając wysokość wynagrodzenia przyjęli do podstawy rynnową cenę najmu 1 m ² powierzchni użytkowej, wynoszącą na terenie C. 18,50 złotych oraz zajmowaną przez pozwanego powierzchnię – 88 m ^2..

Sąd Rejonowy w C. w sprawie I C(...), wyrokiem z dnia 30 czerwca 2015 roku uwzględnił roszczenie strony powodowej w całości oraz orzekł o kosztach procesu.

Na skutek apelacji złożonej przez pozwanego R. S. (1), Sąd Okręgowy w Słupsku, w sprawie IV Ca (...), wyrokiem z dnia 9 maja 2016 roku zmienił wyrok Sądu Rejonowego w C., w ten sposób, że zasądzoną kwotę 21.151,00 złotych obniżył do kwoty 14.643,00 złotych i oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz orzekł o kosztach procesu.

bezsporne, nadto por. uzasadnienie pozwu akta I C(...) k. 2, wyrok Sądu Rejonowego wC. z dnia 30 czerwca 2015 roku k. 59, wyrok Sądu Okręgowego wS. z dnia 9 maja 2016 roku k. 117 – akta I C (...).

W okresie od 1 czerwca 2013 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku pozwany R. S. (1) nadal zajmował przedmiotową nieruchomość i nie ponosił z tego tytułu żadnych opłat na rzecz powodów. Opuścił on lokal kiedy to Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w C. – I. O., w sprawie Km(...), wprowadziła powodów w posiadanie przedmiotowej nieruchomości.

bezsporne, por. wyjaśnienia pozwanego R. S. (1) 00:14:26 k. 167v, nadto dowód: zeznania świadka D. S. 00:12:13 k. 240v.

W październiku i listopadzie 2016 roku pozwany R. S. (1), (...) Przedsiębiorstwo (...) w C., wynajmował lokal od Przedsiębiorstwa (...) J. B. w C. o powierzchni 40m i z tego tytułu uiszczał opłaty czynszowe w wysokości 738,00 złotych.

W dniu 29 kwietnia 2017 roku pozwany R. S. (1), prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w C., zawarł umowę najmu lokalu z firmą (...) sp. z o.o. w C.. Przedmiotem umowy jest lokal znajdujący się w budynku przy ul. (...) w C. o powierzchni 16 m ².

Pozwany R. S. (1) od dnia 1 marca 2015 roku do 31 grudnia 2018 roku świadczy pracę na podstawie umowy o pracę w P.U.H.P (...) j. K., H. K., Z. (...) Sp. jawna z siedzibą w C., na stanowisku pracownika marketingu.

bezsporne, nadto dowód: faktura VAT FS (...) k. 44, k. 223, umowa najmu lokalu k. 225 – umowy o pracę k. 226 – 227.

Wartość rynkowa czynszu za 1 m ² w lokalu użytkowym zajmowanym przez pozwanego, w okresie od 1 czerwca 2013 roku do dnia 31 maja 2016 roku, przy zastosowaniu metody korygowania ceny średniej, podejście porównawcze, wyniosła kwotę 30,00 złotych.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości K. F. k. 73 – 113, uzupełniająca opinia biegłego sądowego k. 151 – 152, ustna opinia uzupełniająca 00:04:39 – 00:29:20 k. 175, pismo biegłego z dnia 26 lutego 2018 roku k. 200, kserokopia pisma biegłego k. 201.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie bezspornym była okoliczność, że powodowie są właścicielami nieruchomości położonej przy ulicy (...), w której na I piętrze znajduje się lokal użytkowy wykorzystywany przez pozwanego do prowadzenia działalności gospodarczej.

Pozwany w toku niniejszego procesu kwestionował natomiast wysokość dochodzonej kwoty, używaną powierzchnię oraz legitymację procesową bierną.

Wobec powyższego w pierwszej kolejności koniecznym było rozważenie zarzutów dotyczących legitymacji procesowej pozwanego.

W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom strony poznanej, powodów nie łączy umowa leasingu z T. S., zawarta do dnia 16 listopada 2012 roku, z której pozwany wywodził swoje uprawnienie do korzystania z przedmiotowego lokalu. Podkreślić należy bowiem, że powodowie nabyli przedmiotową nieruchomość w drodze egzekucji sądowej. Nie budzi zatem wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości w powyższy sposób jest nabyciem pierwotnym, powodującym co do zasady (art. 1000 § 1 k.p.c.) – wygaśnięcie wszelkich praw i roszczeń osobistych ciążących na nieruchomości. Dlatego też przepisy przewidujące wyjątki od wyżej wymienionej zasady muszą podlegać ścisłej wykładni.

Zarówno w piśmiennictwie, jak i orzecznictwie przyjmuje się wąską wykładnię art. 1002 k.p.c., który dotyczy tylko wstąpienia w prawa i obowiązki dłużnika wynikające ze stosunku najmu i dzierżawy ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2008 r. III CZP 1/08). Wprawdzie w sprawie o sygn. akt I Co (...), w treści planu podziału, Sąd nie określił, stosownie do wymogu wynikającego z art. 1024 § 1 pkt 5 kpc, że prawo to wygasło, niemniej jednak nie stoi to na przeszkodzie ustaleniom dotyczącym wygaśnięcia uprawnień, albowiem skutek ten nastąpił z mocy prawa, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności. Nieokreślenie tego skutku w postanowieniu dotyczącym planu podziału powoduje to, że dokumenty wskazane w art. 1003 kpc – prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności wraz z planem podziału sumy uzyskanej z egzekucji – nie mogą stanowić dla tego prawa w niniejszej sprawie podstawy do żądania wykreślenia stosowanego wpisu w księdze wieczystej. Ponadto w postanowieniu z dnia 17 sierpnia 2012 roku Sąd, na co wskazują powodowie w niniejszej sprawie stwierdził, że ujawniona w księdze wieczystej umowa leasingu nie wygasa i wiąże pozwaną w niniejszej sprawie T. S. oraz powodów P. T. i G. T., tj. nabywców nieruchomości. Należy jednak podkreślić, że rozstrzygnięcie to dotyczy jedynie stwierdzenia istnienia prawa zawartego w planie podziału.

Na marginesie należy nadto zauważyć, że przedmiotowa umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony, tj. na okres do dnia 16 listopada 2012 roku. Zatem, nawet gdyby nie brać pod uwagę tego, że umowa wygasa wraz z prawomocnym przysądzeniem prawa własności na rzecz nabywców - powodów (czego jednakowoż Sąd w niniejszym składzie nie czyni), to należało przyjąć, że umowa ta i tak wygasła wraz z upływem okresu, na który została zawarta.

Dlatego też, skoro powodowie w niniejszej sprawie dochodzą roszczenia z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego z ich nieruchomości za okres od dnia 1 czerwca 2013 roku do dnia 31 maja 2016 roku, to nie ma najmniejszych wątpliwości co do tego, że w tym okresie pozwany nie posiadał on tytułu prawnego do władania przedmiotową nieruchomością, w szczególności, że pozwany wywodził swoje uprawnienie do korzystania z przedmiotowego lokalu z umowy leasingu, która została zawarta do dnia 16 listopada 2012 roku. Oznacza to bezspornie, że pozwany korzystał z nieruchomości powodów w sposób bezumowny. Świadczy o tym również okoliczność, że powodowie wzywali pozwanego R. S. (2) nie tylko do okazania tytułu prawnego zajmowanego lokalu, ale również do zawarcia umowy, która regulowałaby kwestię korzystania przez niego z tego lokalu. Jednakże bezskutecznie.

Wobec powyższego, skoro zarówno T. S., jak i pozwany R. S. (1), nie posiadali żadnego uprawnienia do dysponowania niniejszą nieruchomością, to tym samym pozwany R. S. (1) władał nią bez tytułu prawnego . A zatem Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że pozwany jest posiadaczem w złej wierze, tym bardziej, że nie kwestionował on podnoszonych przez powodów okoliczności co do chęci zawarcia umowy regulującej dysponowanie lokalem czy też okazania tytułu prawnego do jego używania. Ponadto pozwany z tej samem podstawy prawnej, ale za wcześniejszy okres, został już zobowiązany do uregulowania wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z przedmiotowej nieruchomości, jak również posiadał wiedzę o toczącym się postępowaniu egzekucyjnym z inicjatywy powodów, którego celem było wprowadzenie powodów w posiadania przedmiotowej nieruchomości. Co więcej pozwany opuścił lokal powodów dopiero po interwencji organu egzekucyjnego. Okoliczność powyższe nie były zresztą sporne pomiędzy stronami, a co więcej zostały one w zakresie dotyczącym prowadzenia postępowania egzekucyjnego, mającego na celu wprowadzenie powodów do nieruchomości, potwierdzone również przez świadka D. S..

W związku z powyższym powództwo powodów oparte na podstawie art. 224 -225 k.c. należało uznać za zasadne.

Zgodnie bowiem z treścią art. 224 § 2 k.c. roszczenie o wynagrodzenie wynika z samego faktu władania rzeczą przez osobę, która nie ma do tego żadnego tytułu prawnego. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy przysługujące właścicielowi wobec posiadacza samoistnego (art. 224 § 2 i art. 225 k.c.) lub wobec posiadacza zależnego (art. 230 k.c.) należy do tzw. roszczeń uzupełniających roszczenie właściciela o wydanie rzeczy, czyli, innymi słowy, do roszczeń uzupełniających roszczenie windykacyjne. Jako roszczenie uzupełniające roszczenie windykacyjne pozostaje ono z nim w ścisłym związku. Związek ten wyraża się tym, że jest ono uwarunkowane ziszczeniem się przesłanek uzasadniających roszczenie windykacyjne (warunek konieczny, ale niewystarczający). W myśl art. 222 § 1 k.c. roszczenie windykacyjne przysługuje właścicielowi przeciwko osobie, która bez podstawy prawnej włada faktycznie jego rzeczą. Czynnie materialnie legitymowany jest więc tu wyłącznie właściciel, a biernie materialnie legitymowany – wyłącznie ten, kto bez podstawy prawnej faktycznie włada jego rzeczą, a zatem – w zależności od okoliczności konkretnego przypadku: posiadacz samoistny rzeczy lub posiadacz zależny rzeczy albo jej dzierżyciel. W rezultacie jeżeli niemający tytułu prawnego posiadacz samoistny oddał rzecz (nadal zachowując swój status posiadacza samoistnego – art. 337 k.c.) w faktyczne władanie posiadaczowi zależnemu, roszczenie windykacyjne przysługuje właścicielowi wobec posiadacza zależnego i – należy podkreślić – tylko wobec niego. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy przez posiadacza niemającego do niej tytułu prawnego jest roszczeniem uzupełniającym roszczenie windykacyjne tylko w sensie materialnoprawnym, a nie procesowym. Umożliwia bowiem ochronę tych interesów właściciela, których nie jest w stanie zaspokoić roszczenie windykacyjne, ograniczające się jedynie do zwrotu rzeczy. Procesowe zaś roszczenie uzupełniające zachowuje autonomiczność względem żądania windykacyjnego, co oznacza, że może być skutecznie dochodzone samodzielnie, niezależnie od roszczenia opartego na podstawie art. 222 § 1 k.c. Należy stwierdzić, że uzupełniający charakter roszczenia z art. 225 k.c. nie oznacza, że jest ono związane z żądaniem windykacyjnym w sposób nierozerwalny (por. Bezumowne korzystanie z rzeczy a właściwa konstrukcja powództwa E. M.).

W niniejszej sprawie pozwany R. S. (1) kwestionował również wysokość dochodzonego roszczenia z uwagi na wskazaną stawkę za m ² oraz faktycznie użytkowaną powierzchnię w tym lokalu.

Odnosząc się do kwestii zajmowanej przez pozwanego powierzchni lokalu użytkowego, to w ocenie Sądu, pozwany w toku niniejszego procesu nie wykazał okoliczności, że zajmował wyłącznie 20 m ². Sąd nie dał w tym zakresie wiary zeznaniom świadka D. S., który w ocenie Sądu, przyjął linię obrony reprezentowanej przez samego pozwanego. Ponadto wskazywane przez świadka okoliczności dotyczą 2000 roku, jak również nie wynika z nich jaką faktycznie powierzchnię zajmował i wykorzystywał pozwany do prowadzenia działalności gospodarczej. Należy również zauważyć, że świadek sam przyznał, iż pozwany nie sygnalizował powodom, jaką rzeczywiście zajmuje powierzchnię. Natomiast sama okoliczność, że w późniejszym okresie pozwany wynajmował znacznie mniejsze lokale, w ocenie Sądu, absolutnie nie mogą przemawiać na korzyść pozwanego.

Odnosząc się natomiast do wysokości stawki czynszowej za 1 m ² ustalonej przez powodów na kwotę 18,50 złotych, a kwestionowanej przez pozwanego R. S. (1), Sąd posiłkował się w tym przedmiocie opinią biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości K. F. (2). Biegły sądowy, z uwagi na brak informacji z Urzędów Skarbowych informacji o wysokości czynszów lokali użytkowych na terenie C. i C., zmuszony był ustalić tę wartość metodą stosowaną w szacowaniu wartości nieruchomości oraz wysokości dochodów, jakie nieruchomość może przynosić. Tym bardziej, że dochód nieruchomości rozumie się jako czynsz, jaki można uzyskać za wynajem nieruchomości.

Biegły sądowy ustalił wysokość tego czynszu za 1 m ² na kwotę 30,00 złotych.

W ocenie Sądu opinia biegłego sądowego zasługuje na wiarę albowiem jest ona spójna, szczegółowa, merytoryczna i sporządzana zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Należy również zauważyć, że biegły sądowy potwierdził podnoszone okoliczność w ustnej uzupełniającej opinii, wskazując jednocześnie, że przy sporządzeniu opinii posiłkował się dwiema umowami, w których stawki czynszu za 1 m ² wynosiły 25,00 złotych za lokal z piwnicą, a za lokal na parterze 38,00 złotych. Ponadto biegły sądowy K. F. (2), pomimo zlecenia przez Sąd sporządzenia opinii według informacji uzyskanych z instytucji skarbowych, oświadczył, że nie posiadają one takich danych, a w konsekwencji sporządzenie dodatkowej opinii według stawek czynszu nie jest możliwe do wykonania.

Istotnym jest również, że pozwany R. S. (1) ograniczył się jedynie do zakwestionowania wysokości stawki za 1 m ², nie podając jednocześnie żadnej wartości. Wprawdzie, w toku niniejszego procesu, przedłożył on wydruki internetowe, z których wynikają wysokości stawek czynszu za 1 m ². Należy jednak zauważyć, że dotyczą one okresu późniejszego niż ten, za który powodowie żądają wynagrodzenia, a nadto dotyczą one lokali, które nie znajdują się w tej samem lokalizacji co lokal użytkowy powodów. Dlatego też Sąd pominął ten wniosek dowodowy jako powoływany dla zwłoki, albowiem pozwany już od samego początku kwestionował wysokość stawki czynszu za 1 m ², a zatem mógł on zaoferować w tym zakresie odpowiedni materiał dowodowy.

W ocenie Sądu na uwagę nie zasługiwał również wniosek pozwanego z opinii biegłej sądowej A. D. sporządzonej w innej sprawie. Należy bowiem zauważyć, że przeciwko przeprowadzeniu dowodu z tej opinii oponowali powodowie, ponadto Sąd w niniejszej sprawie posiadał już opinie biegłego sądowego K. F. (2).

Zgodnie natomiast z przyjętą linią orzecznictwa, którą Sąd w niniejszym składzie podziela, opinia biegłego sporządzona w innej sprawie może być wykorzystana jako dowód w rozumieniu art. 278 § 1 kpc tylko wtedy, gdy żadna ze stron nie zgłasza co do niej zastrzeżeń i nie żąda powtórzenia tego dowodu w toczącym się postępowaniu w sprawie cywilnej (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 31 maja 2017 roku, III UK 133/16). Niewątpliwym bowiem jest, że dowód z opinii biegłego złożonej w innej sprawie, w zakresie zawartej w niej treści ma charakter dokumentu prywatnego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 roku, I UK 210/12 i z dnia 9 listopada 2011 roku, II CNP 23/11). Ponadto sam fakt niezadowolenia strony z dopuszczonej w sprawie opinii jednego biegłego, przy ocenie przez Sąd, że spełnia ona wszelkie wymogi do tego, by stanowić miarodajny dowód w sprawie, nie uzasadnia dopuszczenia dowodu z opinii alternatywnej ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - I Wydział Cywilny z dnia 16 kwietnia 2015 roku, I ACa 1026/14).

Należy również podkreślić, że pozwany R. S. (1) przez cały proces nie wskazał żadnej wartości stawki, a jedynie ograniczał się do kwestionowania tej, która została wskazana przez powodów, mimo że była ona taka sama, jak w sprawie I C (...), gdzie pozwany nie miał zastrzeżeń co do jej wysokości.

Biorąc zatem pod uwagę stanowisko powodów, którzy w sposób prawidłowy rozszerzyli swoje pierwotne roszczenie i ostatecznie żądali kwoty 75.000,00 złotych, przyjmując tym samym niższą stawkę niż to wynika z opinii biegłego sądowego, jak również okoliczność, że zasadność i wysokość dochodzonego roszczenia została wykazana w toku niniejszego procesu, Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na mocy art. 481 § 1 kpc, który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W przedmiotowej sprawie pozwany R. S. (1) nie kwestionował roszczenia ubocznego, zarówno co do rodzaju odsetek, jak i okresu ich naliczania. Dlatego też Sąd uznał roszczenie powodów w tym zakresie, zgodnie z ich żądaniem.

Sąd pominął wniosek dowodowy w przedmiocie z protokołu Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w C.oraz przesłuchania stron albowiem, w ocenie Sądu, okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione do rozstrzygnięcia. Ponadto fakt prowadzenia postępowania egzekucyjnego oraz wprowadzenia powodów przez organ egzekucyjny nie był kwestionowany przez pozwanego. W ocenie Sądu, nie budzi także wątpliwości fakt, że pozwany uzyskał pozwolenie na korzystanie z nieruchomość od T. S., jednakże podkreślić należy, że utraciła ona prawo do korzystania z nieruchomości po uprawomocnieniu się orzeczenia w przedmiocie przysądzenia własności.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Pozwany R. S. (1) przegrał proces w niniejszym postępowaniu, dlatego też powinien on zwrócić powodom koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony w łącznej wysokości 11.968,00 złotych. Obejmują one opłatę stosunkową od pozwu w wysokości 2.931,00 złotych uiszczoną przez powodów w chwili inicjowania postępowania oraz opłatę od rozszerzonego w toku postępowania powództwa w wysokości 820,00 złotych, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 złotych, zaliczkę uiszczoną przez powodów na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości w wysokości 1.000,00 złotych oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w wysokości 7.200,00 złotych, zgodnie z treścią § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) według przepisów obowiązujących na chwilę wniesienia pozwu.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398), który stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

W przedmiotowej sprawie pozwany R. S. (1) jest stroną przegrywającą proces w całości, natomiast w toku niniejszego procesu Skarb Państwa Sąd Rejonowy w Człuchowie poniósł koszty w wysokości 624,27 złotych tytułem części wynagrodzenia biegłego sądowego za sporządzenie opinii biegłego sądowego, albowiem uiszczona przez powodów zaliczka nie pokryła tego wynagrodzenia w całości, jak również kosztów sądowych w postaci wynagrodzenia biegłego sądowego za udział w rozprawie w dniu 22 listopada 2017 roku oraz kosztów podróży w związku ze stawiennictwem na rozprawie w dniu 15 listopada 2017 roku.