Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 maja 2015 r. powód (...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. R. kwoty 63.909,65 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

- 5.814,18 zł od dnia 19 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

- 4.500,00 zł od dnia 19 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

- 11.250,35 zł od dnia 26 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

- 42.345,12 zł od dnia 25 marca 2015 r. do dnia zapłaty

oraz zwrotu kosztów procesu w kwocie 799 zł.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany nabywał od niego materiały oraz zlecał wykonywanie usług, nie dokonał jednak za nie zapłaty (pozew – k. 3-5).

Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 15 czerwca 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 956389/15 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie uwzględnił żądanie powoda w całości (nakaz zapłaty – k. 6).

W dniu 9 lipca 2015 r. pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty przyznając, że pobierał materiały, lecz wskazując, że faktura (...) jest zawyżona co najmniej o kwotę 21.300 złotych. Pozwany podniósł, że faktura ta dotyczy prawdopodobnie przyłącza wodociągowego, zaś zgodnie z umową ustną z J. K. miała być to kwota 16.800 złotych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. oraz M. R. pozostawali w stałych stosunkach gospodarczych, w trakcie których M. R. zlecał (...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. wykonywanie usług oraz nabywał od niej towary.

(dowód: okoliczności bezsporne)

(...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. sprzedała M. R. następujące towary:

- w dniu 11 grudnia 2013 r. materiały do robót sanitarnych za cenę 11.250,35 zł z terminem płatności do dnia 25 grudnia 2013 r. (faktura VAT nr (...)),

- w dniu 11 grudnia 2013 r. materiały do robót sanitarnych za cenę 5.818,85 zł z terminem płatności do dnia 18 grudnia 2013 roku (faktura VAT nr (...)),

- w dniu 11 grudnia 2013 r. materiały do robót sanitarnych za cenę 6.019,82 zł z terminem płatności do dnia 18 grudnia 2013 r. (faktura VAT nr (...)),

- w dniu 11 marca 2014 r. tytułem wynagrodzenia w wysokości 51.345,12 zł za wykonanie robót sanitarnych na terenie Netto w W. przy ulicy (...) z terminem płatności do dnia 25 marca 2014 roku (faktura VAT nr (...)).

(dowód: faktury VAT – k. 71-87)

W dniu 19 marca 2014 r. M. R. zapłacił na rzecz (...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. kwotę 9.000,00 zł tytułem należności objętej fakturą VAT nr (...).

W dniu 15 stycznia 2015 r. M. R. zapłacił na rzecz (...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. kwotę 1.318,85 zł tytułem należności objętej fakturą VAT nr (...).

(dowód: dowód wpłaty – k. 70, dowody wpłat – k. 19 akt pomocniczych (...))

Pismem z dnia 29 grudnia 2014 r. (...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. wezwała M. R. do zapłaty kwoty 80.613,67 zł, w tym 72.900,35 zł tytułem należności głównej stwierdzonej fakturami VAT nr (...) oraz 7.713,32 zł tytułem odsetek. Odbiór wezwania M. R. potwierdził własnoręcznym podpisem dnia 31 grudnia 2014 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 103)

Pismem z dnia 15 stycznia 2015 r. (...) spółka jawna R. K. i J. K. z siedzibą w G. wezwała M. R. do zapłaty kwoty 71.364,27 zł, w tym kwoty 63.909,65 zł tytułem należności głównej stwierdzonej fakturami VAT nr (...) oraz 7.454,62 zł tytułem odsetek. Odbiór wezwania M. R. potwierdził własnoręcznym podpisem, jednocześnie oświadczając, iż potwierdza istnienie zadłużenia.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 102)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów, wymienionych w jego opisie. Autentyczność, wiarygodność i moc dowodowa wskazanych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Zarządzeniem z dnia 26 stycznia 2017 roku zwrócono na podstawie art. 130 § 2 k.p.c. pismo pozwanego z dnia 29 marca 2016 roku, które wpłynęło do Sądu w dniu 31 marca 2016 roku. Należy bowiem wskazać, że zarządzeniem z dnia 23 maja 2016 roku wezwano pozwanego do uzupełnienia braków formalnych tego pisma poprzez złożenie jednego odpisu pisma w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu pisma (k. 110). Zawiadomienie to zostało doręczone w trybie art. 139 § 1 k.p.c. z dniem 19 lipca 2016 roku. Zobowiązanie nie zostało przez pozwanego wykonane.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód dochodził zapłaty należności z tytułu sprzedaży na rzecz pozwanego towarów (faktury VAT nr: (...), (...) i (...)) oraz z tytułu wynagrodzenia za świadczone usługi sanitarne (faktura VAT nr (...)).

Stosownie do art. 535 § 1 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa sprzedaży ma charakter wzajemny – ekwiwalentem świadczenia sprzedawcy polegającego na wydaniu rzeczy i przeniesieniu jej własności, jest świadczenie kupującego obejmujące zapłatę ceny.

Zgodnie z art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Natomiast zgodnie z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

Powód wykazał istnienie oraz wysokość dochodzonych pozwem wierzytelności. Złożył bowiem podpisane przez pozwanego faktury VAT, w których wskazano przedmiot umowy – rodzaj nabytych towarów i świadczonych usług, wysokość ceny sprzedaży oraz wynagrodzenia za świadczone usługi, a także termin płatności poszczególnych należności. Pozwany składając pod każdą z faktur swój podpis potwierdził zgodność danych zawartych w fakturze z treścią umowy. Ponadto na wezwaniu do zapłaty z dnia 15 stycznia 2015 roku pozwany potwierdził istnienie i wysokość dochodzonych pozwem należności (k. 117).

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzucił zawyżenie kwoty wskazanej w fakturze VAT nr (...). Należy jednak wskazać, że faktura ta nie była objęta żądaniem pozwu. Należności z niej wynikające nie były więc przedmiotem sporu.

Pozwany przy sprzeciwie od nakazu zapłaty złożył szereg innych, nie objętych pozwem, faktur VAT. Nie wyjaśnił jednak, jaki mają one wpływ na żądanie pozwu.

Ponadto pozwany złożył przy sprzeciwie dwanaście potwierdzeń wpłat. Dwa z nich dotyczą faktury VAT nr (...) (k. 16 i 17 akt pomocniczych (...)), a jeden faktur VAT nr (...) (k. 20 akt pomocniczych (...)). Dowody te nie mają wpływu na żądanie objęte pozwem – wpłaty zostały uiszczone na inne należności powoda. Jeden dokument wpłaty na kwotę 9.000 złotych dotyczy faktury VAT nr (...) (k. 18 akt pomocniczych (...)), a jeden na kwotę 1.318,85 złotych dotyczy faktury VAT nr (...) (k. 19 akt pomocniczych (...)). Dwie ostatnie wpłaty zostały w sposób prawidłowy rozliczone przez powoda – powód obniżył należności z ww. faktur o dokonane wpłaty.

Pozostałe złożone przez pozwanego potwierdzenia wpłat nie zawierają sprecyzowanego tytułu płatności, a jedynie wskazanie „zaliczka”, „zaliczka na B.” lub „zaliczka na materiał”. Pozwany nie zgłosił wniosków, które miałaby na celu wykazanie, na jakie wierzytelności zostały uiszczone te kwoty, w szczególności, że zostały one uiszczone na wierzytelności objęte pozwem. Istotne jest również, że po dokonaniu tych wpłat pozwany uznał roszczenie dochodzone pozwem wpisując odpowiednią adnotację oraz składając swój podpis na wezwaniu do zapłaty z dnia 15 stycznia 2016 roku (k. 120). Świadczy to jednoznacznie o tym, że wpłaty te nie zostały uiszczone na poczet należności objęte pozwem (wpłaty zostały dokonane przed złożeniem oświadczenia o uznaniu długu).

Stosownie do art. 451 k.c. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne (§ 1). Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu (§ 2). W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego (§ 3).

Mechanizm zaliczania płatności w pierwszym rzędzie pozwala wybrać dłużnikowi wierzytelność, którą ma zostać zaspokojona. Wola dłużnika zaliczenia spełnionego świadczenia na poczet określonych długów może być określona w dowolny sposób. Dłużnik, o ile w ramach zaspokajanego długu nie występują zaległe należności uboczne (np. odsetki) czy zalegające świadczenia główne, nie jest ograniczony w zakresie dokonanego wyboru Prawo dłużnika jest tamowane uprawnieniami wierzyciela, który ma prawo zaspokojenia z tego, co przypada na rachunek danego długu, przede wszystkim zaległych należności ubocznych (np. koszty postępowania) oraz zalegających świadczeń głównych. W stosunku do sposobu zarachowania dokonanego przez wierzyciela dłużnikowi nie przysługuje prawo sprzeciwu. Jeżeli dłużnik nie skorzysta z przyznanego mu prawa decydowania o sposobie zarachowania dokonanej wpłaty na jeden z wielu długów, które ma wobec wierzyciela, wtedy o zarachowaniu decyduje sam wierzyciel. Musi on jednak wskazać w pokwitowaniu, na jaki dług zalicza dokonane świadczenie. Przyjęty przez wierzyciela sposób rozliczenia wywoła skutek w momencie doręczenia pokwitowania dłużnikowi, który dokument ten przyjmie. Przedstawiony w pokwitowaniu sposób zaliczenia płatności jest wiążący dla dłużnik - skoro dokonując wpłaty, dłużnik nie skorzystał z przysługujących mu uprawnień, to trudno byłoby wyposażać go w takie uprawnienia na dalszym etapie postępowania. Dłużnik nie może już bowiem wtedy żądać zaliczenia wpłaty na poczet innego długu. W sytuacji gdy ani dłużnik, ani wierzyciel nie złożyli właściwych oświadczeń i nie skorzystali z uprawnień, w które komentowany przepis ich wyposaża, to spełnione przez dłużnika świadczenie zalicza się na poczet długu wymagalnego.

W przypadku uznania, że nie doszło do wskazania przez pozwanego wierzytelności, na poczet których miałyby zostać zarachowane wpłaty: z dnia 3 sierpnia 2013 roku w kwocie 5.000 złotych (k. 9 akt pomocniczych (...)), 4 września 2013 roku w kwocie 4.000 złotych (k. 10 akt pomocniczych (...)), 24 września 2013 roku w kwocie 14.000 złotych (k. 11 akt pomocniczych (...)), 7 października 2013 roku w kwocie 10.000 złotych (k. 12 akt pomocniczych (...)), 6 listopada 2013 roku w kwocie 2.900 złotych (k. 13 akt pomocniczych (...)), 7 listopada 2013 roku w kwocie 5.000 złotych (k. 14 akt pomocniczych (...)) oraz 8 listopada 2013 roku w kwocie 5.000 złotych (k. 15 akt pomocniczych (...)), należałoby je zaliczyć na poczet wierzytelności najdawniej wymagalnych (wierzyciel nie wydał pokwitowania ze wskazaniem sposobu zarachowania).

Pozwany nie wskazał, która z wierzytelności powoda była w dacie uiszczania każdej należności najdawniej wymagalna, w szczególności aby była nią któraś z wierzytelności objętej pozwem. Nie zgłosił również w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych.

Wobec powyższego, uznając roszczenie powoda za wykazane zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 63.909,65 zł.

Odnośnie odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty 63.909,65 zł należy wskazać, iż w myśl art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zaś jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Na zasądzoną kwotę składają się cztery należności, których terminy płatności przypadały na dzień: 18 grudnia 2013 r. – kwota 5.814,18 zł określona fakturą VAT nr (...) grudnia 2013 r. – kwota 4.500,00 zł określona fakturą VAT nr (...) grudnia 2013 r. – kwota 11.250,35 zł określona fakturą VAT nr (...) marca 2014 r. – kwota 42.345,12 zł określona fakturą VAT nr (...). Ponieważ pozwany nie uiścił powyższych należności, pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem należnego powodowi świadczenia, odpowiednio od dnia 19 grudnia 2013 r., 19 grudnia 2013 r., 26 grudnia 2013 r. oraz dnia 26 marca 2014 r. i od tych dat Sąd zasądził odsetki jak w punkcie I. wyroku. Ze względu na zmianę brzmienia przepisu art. 481 § 2 k.c., wprowadzonego z dniem 1 stycznia 2016 r. ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830), do dnia 31 grudnia 2015 r. Sąd zasądził odsetki ustawowe, zgodnie przepisem art. 481 § 2 k.c. w poprzednio obowiązującym kształcie, natomiast od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. (art. 56 ustawy o zmianie ustawy o terminach zapłaty).

O kosztach procesu w punkcie II. wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik sporu. Pozwany przegrał spór w całości w związku z czym to na nim spoczywa obowiązek pokrycia całości kosztów postępowania, w tym kosztów postępowania poniesionych przez powoda w kwocie łącznej 4.433,00 zł, na którą składają się: uiszczona opłata sądowa od pozwu w wysokości 799,00 zł, dwie uiszczone opłaty sądowe od pełnomocnictwa w kwocie łącznej 34,00 zł oraz koszt wynagrodzenia pełnomocnika powoda w wysokości 3.600,00 zł, ustalonej na podstawie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 tekst jedn.).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

SSR Łukasz Oleksiuk