Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2018 r. w S.

odwołania R. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 16 stycznia 2018 r. Nr (...)

w sprawie R. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt: IV U 163/18 UZASADNIENIE

Decyzją z 16 stycznia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał R. B. (1) od 1 grudnia 2017r. ,tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku, emeryturę. Wysokość emerytury obliczona została na podstawie art.26 powyższej ustawy na kwotę 1 334,10 złotych miesięcznie. Do wysokości emerytury organ rentowy doliczył zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres 11 lat i 3 miesięcy w kwocie 101,50 złotych. Łącznie ze zwiększeniem kwota emerytury wyniosła 1 435,60 złotych miesięcznie. Jednocześnie organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury z rekompensatą z uwagi na nieudokumentowanie 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od w/w decyzji złożył R. B. (2) kwestionując w nim odmowę przyznania rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wskazał, że przez ponad 15 lat pracował w szczególnych warunkach. Pracę w takich warunkach wykonywał w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. od 1 stycznia 1974r. do 15 czerwca 1977r., co potwierdza świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 30 marca 2015r. Nadto pracę w szczególnych warunkach wykonywał na rzecz M. (...) w R. od 16 października 1972r. do 31 grudnia 1973r., gdzie zajmował się naprawą pojazdów mechanicznych, a także w Państwowym Ośrodku (...) w S. od 16 czerwca 1977r. do 28 grudnia 1988r., gdzie naprawiał pojazdy mechaniczne. Na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach ubezpieczony zgłosił dowód z zeznań świadków (odwołanie k.1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3 akt sprawy ).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony R. B. (1) w dniu 8 marca 2017r. ukończył 65. rok życia. W dniu 20 grudnia 2017r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury wraz z rekompensatą z tytułu pracy w szczególnych warunkach (wniosek o emeryturę z 20 marca 2017r. k.1-3 akt emerytalnych). Do wniosku ubezpieczony załączył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione w dniu 30 marca 2015r. przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w R. za okres pracy od 1 stycznia 1974r. do 15 czerwca 1977r. W świadectwie wskazano, że w w/w okresie ubezpieczony wykonywał pracę przy naprawie pojazdów mechanicznych, o której mowa w wykazie A Dział XIV rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r., nie wskazując pozycji tegoż działu podającej rodzaj wykonywanej pracy (świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 30 marca 2015r. k.4 akt emerytalnych).

Po rozpoznaniu powyższego wniosku, zaskarżoną decyzją z 16 stycznia 2018r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu od 1 grudnia 2017r. ,tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku, emeryturę w wysokości wskazanej na wstępie uzasadnienia. Jednocześnie organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury z rekompensatą z uwagi na nieudokumentowanie 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

W okresie od 16 października 1972r. do 31 grudnia 1973r., a zatem przez 1 rok, 2 miesiące i 16 dni, ubezpieczony był zatrudniony w M. (...) w R. (zaświadczenie z 11 września 1980r. wystawione przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w R. k.9 akt rentowych). Wskazana baza świadczyła usługi polowe dla rolnictwa. Ubezpieczony pracował na stanowisku spawacz-kowal i wykonywał prace polegające na naprawie maszyn rolniczych. Były to maszyny: ciągniki w ilości około 20 sztuk, snopowiązałki, rozrzutniki. Ubezpieczony wykonywał różnego rodzaju naprawy, a ponadto jeżeli była potrzeba spawał np. pęknięte. W bazie były dwa kanały jeden w środku pomieszczenia, jeden na zewnątrz. W zależności od potrzeby, część napraw ubezpieczony wykonywał w kanale, w części poza kanałem. Obok ubezpieczonego, przy naprawie pojazdów i maszyn rolniczych pracowały dwie inne osoby zatrudnione na stanowisku mechaników. Ubezpieczony ukończył szkołę podstawową, a w 1971r. ukończył kurs spawania (zeznania świadka H. D. k.19 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.17v akt sprawy).

W okresie od 1 stycznia 1974r. do 15 czerwca 1977r., a zatem przez 3 lata, 5 miesięcy i 15 dni, ubezpieczony był zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R., Zakładzie Usług (...) na stanowisku montera ciągnikowego, w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z 20 czerwca 1977r. k.10 akt rentowych). W 1972r. ubezpieczony ukończył kurs mechanika. Spółdzielnia Kółek Rolniczych świadczyła usługi naprawy ciągników, kombajnów oraz maszyn typu snopowiązałki, rozrzutniki z baz maszyn, a także usługi naprawy maszyn dla rolników. W (...)rze były dwa kanały do naprawy pojazdów. Jeden w pomieszczeniu i jeden na zewnątrz. Na jeden kanał wchodził jeden ciągnik. Średnio jednocześnie w Spółdzielni naprawianych było około 20 sztuk ciągników. Spółdzielnia zatrudniała około 12 mechaników. Mechanicy specjalizował się w danego rodzaju naprawach, naprawy elektryczne, naprawy silników, naprawy filtrów, wymiana oleju. Ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. wykonywał różnego rodzaju naprawy (poza elektrycznymi), w tym w kanałach, jak i poza kanałem. W razie potrzeby wykonywał prace polegające na spawaniu (zeznania ubezpieczonego k.17v-18 akt sprawy).

W okresie od 16 czerwca 1977r. do 28 grudnia 1988r., a zatem przez 11 lat, 6 miesięcy i 13 dni, ubezpieczony był zatrudniony w Państwowym Ośrodku (...) w S. na stanowisku montera ciągnikowego i mechanika maszyn rolniczych, w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z 28 grudnia 1988r. k.11 akt rentowych). W okresie zatrudnienia w powyższym przedsiębiorstwie ubezpieczony wykonywał naprawy ciągników i kombajnów, a także innych maszyn rolniczych. W przedsiębiorstwie były dwa kanały, jeden wewnątrz hali napraw i jeden na zewnątrz. Na kanał wchodził jeden ciągnik. Przedsiębiorstwo zatrudniało około 20 mechaników, część z nich była tzw. mechanikami gwarancyjnymi ,tj. pracującymi przy naprawie maszyn w terenie. Średnio równocześnie naprawianych było 15 maszyn. Ubezpieczony wykonywał naprawy mechaniczne i spawalnicze, zarówno w kanale, jak i poza kanałem. Poza kanałem wykonał prace przy wymianie skrzyni lub silnika. Pismem z 3 listopada 1980r. pracodawca powierzył ubezpieczonemu dodatkowo prowadzenie i obsługę samochodu pogotowia technicznego, a w razie potrzeby zastępowanie mechanika gwarancyjnego stale obsługującego pogotowie techniczne (pismo pracodawcy z 3 listopada 1980r. - w aktach osobowych ubezpieczonego). Pogotowie techniczne stanowił samochód marki Ż.. Wyjazdy ubezpieczonego z samochodem miały miejsce średnio 2 razy w tygodniu, trwały po kilka godzin dziennie (zeznania świadków: W. M. i Z. L. k.18-19 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.17v-18 i 19 akt sprawy). W okresie zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) ubezpieczony nie był uprawniony do dodatku za pracę w szkodliwych warunkach (angaże ubezpieczonego z 25 czerwca 1981r. i 3 kwietnia 1986r. - w aktach osobowych ubezpieczonego).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie R. B. (1) podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art.21 ust.1 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008r., Nr 237, poz.1656 ze zm.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat, przy czym w myśl ust.2 powyższego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Analiza akt sprawy pokazuje, że ubezpieczony nie nabył prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach ,tj. emerytury w niższym wieku emerytalnym, na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W tych okolicznościach w odniesieniu do ubezpieczonego nie zachodzi negatywna przesłanka prawa do rekompensaty, o której mowa w przytoczonym wyżej art.21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych. Ustalenia Sądu pokazują jednak, że ubezpieczony nie spełnia przesłanki nabycia prawa do rekompensaty, a to z uwagi na niewykazanie, że przez co najmniej 15 lat wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Należy wskazać, że praca w szczególnych warunkach to praca, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) wyliczona enumeratywnie w wykazach zawartych w załączniku do przedmiotowego rozporządzenia, przy czym zgodnie z §2 ust.1 rozporządzenia okresami pracy w szczególnych są okresy, w których praca zaliczana do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Z ustaleń Sądu wynika, że okres aktywności zawodowej ubezpieczonego, wyznaczony odwołaniem, obejmuje okresy jego zatrudnienia w M. (...) w R., w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. oraz w Państwowym Ośrodku (...) w S. w okresie od 16 października 1972r. nieprzerwanie do 28 grudnia 1988r. (vide: ustalenia faktyczne). Należy podkreślić, że ubezpieczony przedstawił jedno świadectwo pracy w szczególnych warunkach wystawione przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w R. za okres zatrudnienia od 1 stycznia 1974r. do 15 czerwca 1977r. Świadectwo to wskazuje, że ubezpieczony wykonywał pracę polegającą na naprawie pojazdów mechanicznych, nie precyzuje jednak stanowiska pracy ubezpieczonego oraz nie podaje pozycji określającej rodzaj wykonywanej pracy w myśl wykazu z załącznika w/w rozporządzenia (vide: świadectwo pracy z 30 marca 2015r. k.4 akt emerytalnych). W tych okolicznościach ustalenia Sądu co do rodzaju wykonywanej przez ubezpieczonego pracy w w/w okresie oparte są na zeznaniach zawnioskowanych przez ubezpieczonego świadków, zeznaniach samego ubezpieczonego oraz zachowanych dowodach z dokumentów. Dowody te nie dają jednak podstaw do ustalenia, że ubezpieczony przez co najmniej 15 lat stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach. W odwołaniu i w toku rozprawy ubezpieczony ponosił, że w okresie zatrudnienia we wszystkich wymienionych wyżej zakładach pracy wykonywał prace przy naprawie ciągników i innych maszyn rolniczych, przy czym prace te polegały na spawaniu oraz na dokonywaniu napraw w kanałach remontowych, a zatem były to prace, o których mowa w wykazie A dziale XIV, poz.12 i 16 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów. Zeznania świadków i ubezpieczonego oraz dowody z dokumentów dają podstawy do ustalenia, że ubezpieczony wykonywał prace naprawcze polegające zarówno na spawaniu oraz na naprawie pojazdów w kanałach remontowych, ale brak jest podstaw do ustalenia, że naprawy pojazdów i maszyn rolniczych wykonywał stale w kanałach remontowych. Z przedstawionych wyżej ustaleń Sądu, opartych o zeznania ubezpieczonego oraz jego współpracowników wynika, że w/w zakładach pracy, a szczególnie w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. oraz Państwowym Ośrodku (...) w S. ubezpieczony wykonywał różnego rodzaju naprawy w tym i spawalnicze, i mechaniczne, przy czym te inne ,tj. nie polegające na spawaniu, prace były przez niego wykonywane zarówno w kanale remontowym, jak i poza kanałem. Ubezpieczony wskazywał, że przeważającą część napraw ,tj. 90% wykonywał w kanale, świadkowie posługiwali się w tym względzie m.in. sformułowaniem o większości prac wykonywanych w kanałach. Nie ulega wątpliwości, że wykonywanie większości prac naprawczych w kanale remontowym nie wypełnia przesłanki stałej i w pełnym wymiarze czasu, pracy w szczególnych warunkach. Ponadto brak jest podstaw do ustalenia, że te inne prace naprawcze ,tj. wykonywane poza kanałem polegały wyłącznie na spawaniu. Sam ubezpieczony wskazywał, że większość prac polegających właśnie na spawaniu wykonywał w kanale remontowych. Oceniając zeznania ubezpieczonego oraz świadków nie można nie zauważyć - że jak sami wskazali - (...) i (...) posiadały po dwa kanały remontowe, na które wchodziły zasadniczo po jednym ciągniku. Tymczasem w obu tych zakładach pracy było zatrudnionych od kilkunastu do nawet 20 mechaników i równoległe naprawianych było co najmniej kilkanaście ciągników, a dodatkowo różne inne maszyny. W tych okolicznościach nie sposób uznać twierdzeń zeznających, że ubezpieczony jako jeden z kilkunastu mechaników pracował stale w kanałach remontowych. Dodatkowo wskazać należy, że w początkowych latach zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) w S. pracodawca powierzył ubezpieczonemu kierowanie i obsługę pojazdu pogotowania technicznego ,tj. samochodu marki Ż., co wiązało się z wyjazdami kilka razy w tygodniu do napraw w terenie. Wskazać ponadto należy, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) nie był uprawniony do dodatku za pracę w warunkach szkodliwych (vide: ustalenia faktyczne). Praca w warunkach szkodliwych nie jest tożsama z pojęciem pracy w szczególnych warunkach. To ostatnie pojęcie jest pojęciem prawnym. Niemniej doświadczenie pokazuje, że prace uciążliwe dla organizmu człowieka, a za takie uznać należy m.in. prace polegające na spawaniu i na pracy w kanałach remontowych, o ile były wykonywane stale, były dodatkowo wynagradzane w/w dodatkiem.

Reasumując uznać należało, że ubezpieczony nie spełnia przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Mając to na uwadze Sąd na podstawie art.477.14§1 kpc odwołanie ubezpieczonego oddalił.