Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Ga 214/18

UZASADNIENIE

Powódka H. B. H1 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S., dochodząc roszczeń z tytułu czynszu najmu, wniosła pozew przeciwko G. Szczerbie o zapłatę kwoty 20.589,04 zł z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie.

Pozwany domagał się oddalenia powództwa twierdząc, że z uwagi na wcześniejsze wypowiedzenie przez niego umowy najmu, w okresie, za który powódka domaga się zapłaty czynszu, stosunek najmu już nie istniał. Wypowiedzenie umowy na podstawie art. 664 § 2 k.c. miało wynikać z tego, że przedmiot umowy obarczony był istotnymi wadami.

Wyrokiem z 4 stycznia 2018 r. w sprawie X GC 929/17 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum zasądził od pozwanego kwotę 20.589,04 zł z odsetkami ustawowymi w podwójnej wysokości od kwot: 8.702,93 zł od 11 lutego 2016 r., 8.702,93 zł od 11 marca 2016 r., 3.781,94 zł od 11 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka i pozwany, jeszcze przed wybudowaniem, będącego później przedmiotem najmu lokalu użytkowego w galerii handlowej w B., prowadzili negocjacje – powódka przekazała projekt umowy pozwanemu, a ten swoje propozycje. Przedmiotem negocjacji treści umowy była cena, czas najmu oraz lokal. Umowa została zawarta 19 marca 2014 r., a jej przedmiotem był lokal na II kondygnacji Galerii (...) o powierzchni około 61,76 m 2. § 3 ust. 2 umowy zobowiązywał powódkę do oddania pozwanemu przedmiotu najmu na czas określony w § 20 ust. 1 (5 lat od otwarcia galerii), a pozwanego do zapłaty czynszu oraz innych opłat, o których mowa w umowie, bez względu na to, czy rozpoczął działalność. Zgodnie z § 3 ust. 7 umowy pozwany wyraził zgodę na odchylenia w powierzchni najmu o maksymalnie 5%. Bezpośrednie koszty eksploatacyjne miały być płatne od przekazania lokalu, a czynsz i pośrednie koszty eksploatacyjne od otwarcia galerii, przez okres najmu również niezależnie od tego, czy pozwany faktycznie korzysta z lokalu (§ 5 ust. 1 i 2). Czynsz określony był jako suma czynszu od obrotu i czynszu minimalnego zależnie od tego, która z tych kwot będzie wyższa w okresie rozliczeniowym (§ 5 ust. 3). Czynsz minimalny miał wynosić 82,35 zł/m 2 (powiększone o VAT) – zgodnie z § 5 ust. 5 umowy – natomiast czynsz od obrotu (§ 5 ust. 14) miał wynosić 10% i być rozliczany rocznie. Czynsz, zaliczki na poczet opłat eksploatacyjnych z tytułu pośrednich kosztów, jak i z tytułu bezpośrednich opłat eksploatacyjnych i innych płatności, zgodnie z § 9 ust. 1 umowy, płatne być miały do 10. dnia każdego miesiąca kalendarzowego, a w przypadku opóźnienia pozwanego dodatkowo odsetki ustawowe w podwójnej wysokości za każdy dzień opóźnienia (§ 9 ust. 5). Na rzecz powódki zastrzeżono też karę umowną w wysokości sześciomiesięcznego czynszu brutto lub możliwość wypowiedzenia umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia w przypadku, gdy pozwany zaprzestał prowadzenia działalności w najmowanym lokalu przez okres 14 dni, lub łącznie przez 21 dni w ciągu roku (§ 18 ust. 1 pkt 8). Załącznikiem do umowy był rysunek przedstawiający rzut pierwszego piętra, regulamin funkcjonowania galerii, oświadczenie o obrotach, wzór protokołu zdawczo-odbiorczego, wzór aktu notarialnego oświadczenia o poddaniu się egzekucji.

Powódka poinformowała pozwanego pismem z 8 lipca 2014 r., że wydanie lokalu nastąpi 18 września 2014 r., zaś otwarcie planowane jest na 18 października 2014 r. Do protokolarnego przekazania lokalu nr (...) na pierwszym piętrze doszło 9 września 2014 r. W chwili jego wydania istniały już wszystkie elementy konstrukcyjne (w tym dwa słupy konstrukcyjne), a pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń co do jego stanu. Po przekazaniu lokalu pozwany przygotował lokal do prowadzenia w nim kawiarni, w tym dokonał jego aranżacji, jak też wykonano prace projektowe, wykończeniowe, rozwiązano szereg kwestii technicznych. Otwarcie galerii nastąpiło w październiku 2014 r., a pozwany nie podnosił wobec powódki, że najmowany lokal jest nieustawny, czy że utrudniona jest komunikacja, a z zewnątrz nie widać baru z uwagi na słupy konstrukcyjne.

W lokalu najmowanym przez pozwanego znajdowały się dwa słupy konstrukcyjne, które utrudniały ustawienie baru, stolików, a nadto ograniczały widoczność. Początkowo powód planował ustawić bar kawiarni naprzeciwko wejścia wraz z ofertą, tak aby była czytelna i widoczna, jednak z uwagi na słup konstrukcyjny bar został wykonany w innym miejscu. Uciążliwość postawionych słupów przejawiała się w konieczności ich omijania oraz braku możliwości zobaczenia przez klientów oferty kawiarni. Szczegółowa oferta znajdowała się nad barem oraz w leżących na stolikach kartach. Początkowo przed lokalem, na komunikacji galerii handlowej, ustawione były stoliki kawiarni pozwanego.

Strony przy tym jeszcze przed przekazaniem lokalu prowadziły korespondencję e‑mail, w której poruszano kwestię niewielkiej zmiany metrażu lokalu (geodezyjnego pomiaru stanowiącego podstawę obliczania czynszu dokonano 19 listopada 2014 r. ustalając ją na 65,01 m 2), wytycznych co do jego wykończenia, czy też powódka zaoferowała zmiany lokalu, tak aby nie sprawiał mu kłopotu występujący w nim słup. W dalszej korespondencji już po przekazaniu lokalu e‑mailem z 23 lutego 2015 r. powódka zaproponowała pozwanemu zamianę lokalu na wyspę kawiarnianą na wzór podobnych obiektów jednej z sieciowych kawiarń. W odpowiedzi pozwany wskazywał, że bardziej racjonalne jest ustawienie wyspy przodem do schodów ruchomych, a nie tyłem jak zaproponowano.

Następnie w e-mailu z 19 listopada 2015 r. pozwany zwrócił uwagę, że w celu realizacji wytycznych Sanepidu, potrzebował będzie zgody na korzystanie przez jego pracowników z toalety, bezpłatnego pomieszczenia socjalnego dla obsługi oraz pomieszczenia na środki czystości i przebieralnie, by następnie e-maile z 11 grudnia 2015 r. poinformować o rezygnacji z najmu lokalu oraz rezygnacji z uiszczonej kaucji jak i z kwoty 7.000 zł która zostanie przekazana z tytułu przygotowania obiektu. W kolejnej wiadomości, z 12 grudnia 2015 r. poinformował, że jedyna możliwa modyfikacja propozycji to przedłużenie okresu prowadzenia działalności do 15 lutego 2016 r. W odpowiedzi 19 stycznia 2016 r. powódka przesłała porozumienie, które miało pozwolić na poszukiwanie nowego najemcy na lokal dotychczas najmowany przez pozwanego. Pozwany odpowiedział, że porozumienie to nie zawiera określonego terminu, a umowa najmu zostanie rozwiązana najpóźniej z 1 lutego 2016 r.

W galerii handlowej znajdowały się płatne toalety dla klientów, a powódka przekazywała najemcom – w tym pozwanemu darmowe żetony umożliwiające korzystanie przez personel i klientów ze znajdujących się w obiekcie toalet. Liczba żetonów zmniejszała się, co powódka uzasadniała tym, że nie są one zwracane co skutkuje koniecznością pozyskania nowych. W trakcie prowadzenia przez pozwanego kawiarni w budynku galerii występowały też sytuacje polegające na braku dostępu do wody, konieczności oczyszczenia rur, a także problemy z dostawą energii elektrycznej. Tym niemniej po otwarciu galerii do kawiarni prowadzonej przez pozwanego przychodziło około 1.000 klientów dziennie, zaś po kilku miesiącach ich liczba stopniowo spadać, by w połowie 2015 r. z kawiarni korzystało około 100-150 klientów dziennie. Wówczas – w połowie 2015 r. – pozwany rozpoczął rozmowy z powódką dotyczące zmiany lokalu. W okresie od marca do kwietnia 2015 r. w budynku galerii otwarto działalność oferującą podobne produkty (ciasta, desery), która prowadzona była na „wyspie”. Przed zaprzestaniem prowadzenia działalności liczba klientów pozwanego wynosiła około 30 dziennie.

5 marca 2015 r. strony zawarły aneks nr (...) do umowy z 19 marca 2014 r. dodając w § 3 ust. 1 lit. a, zgodnie z którą powódka była uprawniona do jednostronnej zmiany przedmiotu umowy wskazanego w ust. 1, w ten sposób, że zamiast lokalu użytkowego przedmiotem najmu będzie część powierzchni użytkowej na komunikacji. Powódka miała wówczas zawiadomić pisemnie pozwanego o zmianie przedmiotu najmu wskazując jego położenie w galerii oraz powierzchnię, jak i wezwać pozwanego do zwrotu dotychczas najmowanego lokalu we wskazanym przez siebie terminie oraz wskazać równocześnie termin przekazania nowego przedmiotu najmu. Powódka miała w takim przypadku wykonać zabudowę wyspy, a pozwany na swój koszt aranżacje, meble oraz zapewnić wszelkie wyposażenie potrzebne do prowadzenia działalności. Pozwany wyrażał zainteresowanie przeniesieniem kawiarni na „wyspę komunikacyjną” z uwagi na mniejsze koszty jej utrzymania. Ostatecznie do zmiany miejsca prowadzonej działalności z lokalu na wyspę komunikacyjną nie doszło.

Pismem z 30 listopada 2015 r. pozwany zwrócił się do powódki z prośbą o rozwiązanie umowy z 19 marca 2014 r., wskazując, że w marcu 2015 r. podpisany został aneks do umowy, w którym stworzona została możliwość zmiany przedmiotu najmu i tym samym obniżenia kwoty czynszu, jednak mimo ostatecznie nie doszło do takiej zmiany. Pozwany zwrócił też uwagę, że zgodnie z wymaganiami Sanepidu utworzenie wyspy we wskazywanym miejscu byłoby niemożliwe z powodu braku odpowiedniej przestrzeni do podawania produktów gastronomicznych w naczyniach wielokrotnego użytku, a to zmniejsza atrakcyjność kawiarni i ilość potencjalnych klientów. Dodał też, że dochodowość jego kawiarni prowadzonej w galerii jest poniżej minimum. Następnie pozwany w piśmie z 28 stycznia 2016 r. (doręczonym powódce 1 lutego 2016 r.) oświadczył, że wypowiada umowę najmu z 19 marca 2014 r., a uzasadniając wypowiedzenie wskazał, że mimo pisemnych uzgodnień dokonanych w marcu 2015 r. powódka nie wywiązała się ze swoich obowiązków, tj. nie wykonała zabudowy wyspy oraz nie obniżyła czynszu zgodnie z § 1 aneksu nr (...) do umowy. 31 stycznia 2016 r. pozwany opuścił lokal i zaprzestał prowadzenia w nim działalności gospodarczej. Od otwarcia galerii do zaprzestania prowadzenia kawiarni przez pozwanego w galerii powódki nie były wprowadzone żadne zmiany budowlane, czy konstrukcyjne, wpływające na najmowany lokal. Zmiany dotyczyły innych najemców i lokali.

Powódka pismem z 18 lutego 2016 r. (doręczonym pozwanemu 26 lutego 2016 r.) poinformowała, że na podstawie umowy najmu z 19 marca 2014 r. jest zobowiązany do zapewnienia godzin otwarcia kawiarni w najmowanym lokalu w ustalonych godzinach otwarcia galerii przez cały okres najmu, natomiast 1 lutego 2016 r. – wbrew tym postanowieniom – zaprzestał prowadzenia działalności, wobec czego powódka wezwała go do wznowienia prowadzenia działalności w najmowanym lokalu w terminie 2 dni od doręczenia wezwania. Z kolei pismem z 24 lutego 2016 r. powódka wskazała, że według niej oświadczenie pozwanego o wypowiedzeniu umowy najmu jest bezzasadne i nieskuteczne, a aneks do umowy przewidywał jedynie uprawnienie powódki do jednostronnej zmiany przedmiotu najmu, nie nakładając na nią żadnych obowiązków w zakresie korzystania z tego uprawnienia, podczas gdy to pozwany narusza postanowienia umowy nie zapewniając otwarcia lokalu w ustalonych godzinach otwarcia galerii przez cały czas okresu najmu, wobec czego ponownie wezwała go do wznowienia działalności.

Powódka 1 lutego, 1 marca i 1 kwietnia 2016 r. wystawiła pozwanemu odpowiednio następujące faktury VAT: nr (...) tytułem czynszu najmu oraz kosztów eksploatacji za luty 2016 r., oraz tytułem kosztów związanych z energią elektryczną, wodą i odprowadzaniem ścieków, na łączną kwotę 8.702, 93 zł, płatną do 10 lutego 2016 r.; nr (...) tytułem czynszu najmu i kosztów eksploatacji za marzec 2016 r. na łączną kwotę 8.104,17 zł płatną do 10 marca 2016 r. oraz nr (...) tytułem czynszu najmu i kosztów eksploatacji za kwiecień 2016 r. na łączną kwotę 8.104,17 płatną do 10 kwietnia 2016 r., przy czym do tej ostatniej faktury 19 lipca 2016 r. wystawiona została korekta obniżająca należność do kwoty 3.781,94 zł. Tymczasem pismami datowanymi na odpowiednio 24 lutego, 24 marca i 12 maja 2016 r. (doręczanymi 29 marca i 16 maja 2016 r.) powódka wezwała pozwanego do zapłaty odpowiednio 8.702,93 zł tytułem czynszu za luty 2016 r., 8.104,17 zł tytułem czynszu za marzec 2016 r. i 8.104,17 zł tytułem czynszu za kwiecień 2016 r.

Pismem z 4 kwietnia 2016 r. (doręczonym pozwanemu 6 kwietnia 2016 r.) powódka ponownie wezwała do wznowienia prowadzenia działalności w najmowanym lokalu w terminie 2 dni od doręczenia wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy i naliczenia kary umownej. Następnie pismem z 12 kwietnia 2016 r. (doręczonym 14 kwietnia 2016 r.) powódka oświadczyła, że wypowiada umowę najmu z 19 marca 2014 r. zawartą z pozwanym – na podstawie § 18 ust. 1 pkt 8 tejże umowy – bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pozwany w odpowiedzi pismem z 22 kwietnia 2016 r. wskazał, że przekazuje klucz do lokalu, a jednocześnie podniósł, że pismo z 12 kwietnia 2016 r. jest bezprzedmiotowe, bo umowa ustała już z 1 lutego 2016 r. Następnie 30 kwietnia 2016 r. powódka wystawiła notę księgową nr (...) obciążającą pozwanego na 39.505,35 zł z tytułu kary umownej naliczonej na podstawie § 18 ust. 1 pkt 8 umowy najmu, by w dalszym piśmie z 2 maja 2016 r. (doręczonym 23 maja 2016 r.) oświadczyć, że dokonuje potrącenia tej wierzytelności z wierzytelnością pozwanego w wysokości 18.767,10 zł z tytułu zwrotu wniesionej kaucji.

Na podstawie powyższych okoliczności faktycznych Sąd Rejonowy uznał, że dochodzone przez powódkę od pozwanego roszczenie o zapłatę czynszu najmu lokalu użytkowego za okres od lutego do kwietnia 2016 r. oparte na art. 659 § 1 k.c. jest zasadne, ponieważ – w kontekście art. art. 673 § 3 k.c. oraz postanowień umowy najmu z 19 marca 2014 r. – pozwany nie zdołał skutecznie wypowiedzieć umowy ze skutkiem na koniec stycznia 2016 r., wobec czego umowa łączyła strony, aż do jej wypowiedzenia przez powódkę. W konsekwencji pozwany powinien zapłacić powódce należny jej czynsz najmu za wskazany okres. W ocenie Sądu I instancji w sprawie nie wystąpiły też żadne z okoliczności pozwalające na zastosowanie art. 664 § 2 k.c., art. 667 § 2 k.c., 672 k.c. czy też 682 k.c. Pozwany nie wykazał też przesłanek zastosowania zasady rebus sic stantibus (art. 357 1 § 1 k.c.). Co do zasądzonych odsetek umownych Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w kontekście § 9 ust. 1 i 5 umowy najmu z 19 marca 2014 r.

Apelację wywiódł pozwany zaskarżając wyrok w całości i domagając się zmiany poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania przed Sądem I instancji. Pozwany podniósł przy tym następujące zarzuty – nie kwestionując dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych – sprowadzające się do naruszenia prawa materialnego:

-

art. 357 1 § 1 k.c. przez jego niezastosowanie, podczas gdy zachodziły okoliczności wskazujące, że spełnienie świadczenia dochodzonego pozwem będzie rażącą stratą dla pozwanego oraz będzie związane z nadmiernymi trudnościami dla pozwanego, których nie mógł on przewidzieć w chwili zawierania umowy z powódką 19 marca 2014 r.;

-

art. 58 § 2 k.c. poprzez przyjęcie, że czynność prawna dokonana przez powódkę 12 kwietnia 2016 r. była skuteczna prawnie, podczas gdy powódka nadużywała uprawnień wynikających z umowy, sama będąc w zwłoce z wykonaniem zobowiązań wobec pozwanego.

Powódka w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego przed Sądem Okręgowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna. Ponowne rozpoznanie sprawy przez Sąd Okręgowy w postępowaniu apelacyjnym – wyrażające się w ponownym ustaleniu stanu faktycznego sprawy i ocenie zasadności roszczenia na podstawie prawa materialnego – prowadzi do wniosków analogicznych, jak przedstawione przez Sąd I instancji. Sąd Odwoławczy przyjmuje ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny za własne ustalenia, bez konieczności ponownego jego przytaczania – jednocześnie mając też na uwadze, że ustaleń tych nie zakwestionowano w apelacji. Podobnie materialnoprawna ocena powództwa wyrażona przez Sąd Rejonowy zasługuje na aprobatę.

Sąd Rejonowy nie naruszył art. 357 1 § 1 k.c. przez jego niezastosowanie. Pozwany nie może bronić się zarzutem procesowym opartym na przesłankach uzasadniających zastosowanie wskazanego przepisu. Wyrok znajdujący oparcie w art. 357 1 § 1 k.c. ma charakter prawokształtujący, norma wskazanego przepisu upoważnia stronę umowy do wystąpienia z powództwem zawierającym stosowne roszczenie, którego sposób realizacji pozostawiono ocenie Sądu w ramach przewidzianych tym przepisem możliwości. Orzekanie przez sąd w przedmiocie zmiany treści stosunku obligacyjnego łączącego strony albo w przedmiocie ich rozliczenia pozostawałoby poza zgłoszonym roszczeniem o zapłatę czynszu, naruszałoby zatem art. 321 § 1 k.p.c. Orzekanie na podstawie art. 357 1 § 1 k.c. może mieć miejsce jedynie w przypadku wytoczenia powództwa, w tym wzajemnego. Pogląd ten jest utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2000 r., II CKN 644/98, także z dnia 22 września 2011 r., V CSK 420/10, z dnia 21 czerwca 2001 r., IV CKN 385/00 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19 grudnia 1991 r., I ACr 463/91, OSA 1992, z. 4, poz. 35). Argumentacja powoda przytoczona w apelacji i szeroko rozwinięta podczas rozprawy apelacyjnej jest zupełnie bezprzedmiotowa, ponieważ w tej sprawie, z uwagi na niewytoczenie powództwa wzajemnego, orzekanie przez sąd w ramach art. 357 1 § 1 k.c. jest niemożliwe.

Zupełnie bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 58 § 2 k.c. Ustalenie, że wypowiedzenie umowy najmu przez powoda jest sprzeczne z moralnością, co miałoby prowadzić do nieważności tej czynności prawnej, skutkowałoby wnioskiem sprzecznym z intencją apelującego. W takiej sytuacji pozwany domagałby się ustalenia, że umowa najmu trwa nadal, więc że pozostaje dłużnikiem powoda z tytułu czynszu najmu. Zarzut naruszenia art. 58 § 2 k.c. jest oczywiście bezzasadny, pomijając nawet pogłębioną ocenę tej czynności na płaszczyźnie zasad współżycia społecznego. W tym kontekście wystarczy zauważyć, że powód skorzystał z uprawnienia do wypowiedzenia umowy najmu, działając zgodnie z interesem pozwanego, którego zamiarem przecież było jak najszybsze ustanie stosunku najmu. Trudno dopatrzyć się sprzeczności z moralnością działania powoda, które pozostaje w zgodzie z interesem pozwanego, innymi słowy jest przez niego oczekiwane.

Odwołując się do ugody w sprawie X GC 493/17 przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum pozwany literalnie zwrócił się w stronę argumentów pozaprawnych, ogólnie rozumianych jako postulat uwzględnienia zwykłych zasad sprawiedliwości; pozwany już zobowiązał się do zapłaty kwoty 10.000 zł i zaliczono na poczet kary umownej kaucję zapłaconą powodowi, jako wynajmującemu, w wysokości 18.767,10 zł. Tak przedstawiona argumentacja powoda poddana prawnej kwalifikacji prowadzi do wniosku o postawieniu zarzutu sprzeczności wykonywania przez powoda prawa podmiotowego w postaci żądania zapłaty czynszu z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.), mimo że apelacja wprost nie odwołuje się do takiej oceny. Apelujący zupełnie pominął, że kaucja została wpłacona na poczet roszeń wynajmującego wynikających z umowy, więc także na poczet kary umownej, a nie jedynie niezapłaconego czynszu. Na poczet kary umownej w wysokości 39.509,35 zł zaliczono kwotę kaucji 18.767,10 zł i pozwany zobowiązał się do zapłaty kwoty 10.000 zł, więc łącznie sumy mniejszej, niż kara umowna. Nie pozostaje to w żadnym związku z obowiązkiem zapłaty czynszu za okres trwania stosunku najmu; nie ma żadnego iunctum moralnego między obowiązkiem zapłaty kary umownej w niższej, niż wynika z umowy wysokości a obowiązkiem zapłaty czynszu najmu.

Nie istniały podstawy do wypowiedzenia umowy najmu przez pozwanego na podstawie art. 664 § 2 k.c. z tej oczywistej przyczyny, że przewidziane w umowie używanie rzeczy było możliwe, skoro kawiarnia obsługiwała klientów, w tym, przez pewien okres czasu 1000 dziennie. O przydatności lokalu do prowadzenia działalności gospodarczej świadczy początkowy sukces przedsięwzięcia. Pozwany nie udowodnił, że w czasie trwania najmu powstały wady uniemożliwiające prowadzenie kawiarni, co nie wymaga szerszego już wyjaśnienia. Zastrzeżenia pozwanego dotyczyły przede wszystkim kwestii o charakterze technicznym (jak dostęp do toalet) albo przejściowych (czasowe, zwykłe, przerwy w dostawie wody), co nie decyduje o niemożliwości prowadzenia kawiarni.

Powyższe stanowi o oddaleniu apelacji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § 1 w zw. z art. 98 § 1 k.p.c., powódka wygrała postępowanie apelacyjne w całości. Na koszty niezbędne do celowego dochodzenia jej praw złożyło się wynagrodzenie radcy prawnego (art. 98 § 3 w zw. z art. 99 k.p.c.) w wysokości 1.800 zł stosownie do § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

SSO(...)SSO (...)SSR del. (...)