Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Regina Stępień

Protokolant: Marta Grabowska

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2013 r. w Legnicy

sprawy z wniosku B. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania B. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 19 czerwca 2013 roku

znak (...)

I. zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 19 czerwca 2013 roku znak (...) w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy B. Ł. prawo do emerytury od 22 maja 2013 roku,

II. stwierdza, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu prawa do świadczenia.

Sygn. akt VU 1060/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 19 czerwca 2013r. po rozpoznaniu wniosku z 22 maja 2013r. odmówił B. Ł. prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, że B. Ł. nie spełnia warunków do uzyskania tego świadczenia ponieważ udowodnił jedynie 5 lat, 4 miesiące i 19 dni okresów pracy w szczególnych warunkach wobec wymaganych 15 lat. Zakład podał, że nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w (...) SA w W. Oddział w Z.:

- od 20 listopada 1982r. do 30 maja 1989r.

- od 1 października 1989r. do 30 kwietnia 1990r.

- od 1 października 1990r. do 30 kwietnia 1991r.

- od 1 października 1991r. do 30 kwietnia 1992r.

- od 1 października 1992r. do 30 kwietnia 1993r.

- od 1 października 1993r. do 30 kwietnia 1994r.

- od 1 października 1994r. do 30 kwietnia 1995r.

- od 1 października 1995r. do 30 kwietnia 1996r.

- od 1 października 1996r. do 30 kwietnia 1997r.

Wskazał, iż brak jest informacji o przyczynie zmian nazw stanowisk pracy (np. zmian w taryfikatorze) oraz czy zmiana nazw stanowisk pracy wiąże się ze zmiana zakresu obowiązków i wykonywanych czynności. Dodał, iż po dostarczeniu brakujących informacji sprawa o emeryturę może zostać rozpatrzona ponownie.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył B. Ł. wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że przedłożone przez niego świadectwo pracy z 11 kwietnia 2013r. potwierdza fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach w okresach nieuwzględnionych przez organ rentowy na stanowiskach: operatora wydobycia gazu, (od 20.11.1982r. do 31.03.1986r.) oraz operatora wydobycia gazu i ropy(od 1.04.1986r. do 30.05.1989r.) wskazanych w wykazie A, dziale I, poz. 3 oraz na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 t (w pozostałych okresach w latach 1989 – 1997) ujętego w wykazie A, dziale VIII, poz. 2.

Dodał, iż zmiana nazw stanowisk pracy w (...) SA(wcześniej w Przedsiębiorstwie (...)) wiązała się w wprowadzeniem różnych grup zaszeregowania, co pozwalała różnicować wysokość wynagrodzenia pracowników w zależności od ilości i zakresu zlecanych im obowiązków. Podkreśli, iż praca zarówno operatora wydobycia gazu jak i operatora wydobycia gazu i ropy – to prace bezpośrednio związane z wydobywaniem ropy i gazu. Zaś w odniesieniu do pozostałych spornych okresów, to wskazał, iż w okresie jesienno-zimowym (od października do kwietnia) każdego roku wykonywa prace kierowcy samochodu ciężarowego o całkowitym ciężarze powyżej 3,5 tony.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił:

Wnioskodawca B. Ł.urodził się w dniu (...)

Na dzień 1 stycznia 1999r. ma 30 lat, 9 miesięcy i 23 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 16 dni okresów nieskładkowych (z okresu lat 1992-1996).

Nie jest członkiem OFE.

Organ rentowy uwzględnił mu 5 lat, 4 miesiące i 19 dni okresów pracy w szczególnych warunkach (2.07.1977-19.11.1982 w (...) Sp. z o.o. w L.).

(bezsporne)

Wnioskodawca jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (do chwili obecnej) w (...) SA w W. Oddział w Z. w tym:

1) od 20 listopada 1982r. do 31 marca 1986r. na stanowisku operatora wydobycia gazu,

od 1 kwietnia 1986r. do 30 maja 1989r. na stanowisku operatora wydobycia ropy i gazu

(łącznie jest to okres 6 lat, 6 miesięcy i 11 dni).

Nazewnictwo stanowisk jest zróżnicowane, mimo że wnioskodawca wykonywał w tym okresach takie same prace. Różnica ta wynikała z taryfikatora funkcjonującego w (...) SA w W. – gdyż w skład tego zakładu wchodziły zarówno kopalnie gazu, jak i kopalnie ropy naftowej. Przy czym w kopalni (...), w której wnioskodawca był zatrudniony wydobywano wyłącznie gaz ziemny.

Na obu tych stanowiskach wnioskodawca wykonywał takie same prace – zajmował się bezpośrednio obsługą urządzeń do wydobycia gazu w terenie, urządzeń na terenie kopalni związanych z oczyszczaniem gazu, jego przesyłaniem. Zamykał i i włączał odwierty, dozował metanol na odwiertach. Na terenie kopalni obsługiwał urządzenia do odpuszczania wody, kontrolą ciśnień i temperatury W okresie zimowym by przeciwdziałać zamarzaniu gazu zajmował się odmrażaniem odwiertów w terenie i na węzłach redukcyjno-pomiarowych oraz obsługą osuszaczy.

2) od 1 czerwca 1989r. do 31 grudnia 2008r. na stanowisku kierowcy.

Przy czym na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3, 5 tony:

- od 1 października 1989r. do 30 kwietnia 1990r.

- od 1 października 1990r. do 30 kwietnia 1991r.

- od 1 października 1991r. do 30 kwietnia 1992r.

- od 1 października 1992r. do 30 kwietnia 1993r.

- od 1 października 1993r. do 30 kwietnia 1994r.

- od 1 października 1994r. do 30 kwietnia 1995r.

- od 1 października 1995r. 31 grudnia 1995r.

(łącznie jest to okres 6 x 7 m-cy + 3 m-ce czyli 45 m-cy tj. 3 lata i 9 miesięcy).

W tych okresach kierował samochodem ciężarowym – cysterną G. (...) do przewozu metanolu. Jednorazowo przewoził nią do 2000 litrów skroplonego gazu. Gaz ten był wykorzystywany do zalewania odwiertów celem ochrony w okresie zimowym przed zamarzaniem.

Zaś w okresach letnich, od maja do września każdego roku (od 1989r. do 1995r.) i od 1 stycznia 1996r. do 30 kwietnia 1997r. jako kierowca samochodów o ciężarze całkowitym do 2, 5 tony. Były to samochody typu łazik, którymi przewoził ludzi do pracy w terenie, metanol w beczkach o poj. 200 litrów, materiały.

Dowody:

- akta kap. pocz.: zaświadczenia o zatrudnieniu k.9, 11,

- akta emerytalne: zaświadczenie o zatrudnieniu k. 8, 11; 30 świadectwo pracy w szcz. warunkach k. 9-10

- akta osobowe: umowy o pracę, aneksy do umowy i angaże, zakresy czynności

- zeznania świadków: protokół z 27.11.2013r.: R. G. 00:05:28-00:22:47

S. K. 00:22:59-00:32:03

F. Ł. 00:32:03-00:42:01

C. P. 00:42:01-00:49:06

J. S. 00:49:06-01:03:22

K. W. 01:03:22-01:10:03

- wyjaśnienia wnioskodawcy protokół z 27.11.2013r.: 01:10:03-01:15:09

Sąd zważył:

Odwołanie jest uzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed 01 stycznia 1949r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt.1, tj. innym niż 65 lat dla mężczyzn. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. I tak zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, 2) ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Z mocy art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej cytowane przepisy znajdują zastosowanie w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ( 01.01.1999r. ) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W sprawie bezspornym był fakt, iż wnioskodawca miał wymagany przepisem art. 27 ustawy emerytalnej okres składkowy i nieskładkowy - 25 lat, osiągnął wymagany wiek 60 lat, nie przystąpił do OFE.

Natomiast w ocenie organu rentowego – na dzień 01 stycznia 1999r. udowodnił jedynie 5 lat, 4 miesiące i 19 dni okresu pracy w szczególnych warunkach.

Wnioskodawca wskazywał natomiast, że ma wymagany 15 – letni okres pracy w szczególnych warunkach, bowiem jako taki jego zdaniem należało uznać okresy nieuwzględnione przez organ rentowy na stanowiskach: operatora wydobycia gazu, (od 20.11.1982r. do 31.03.1986r.) oraz operatora wydobycia gazu i ropy(od 1.04.1986r. do 30.05.1989r.) wskazanych w wykazie A, dziale I, poz. 3 oraz na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 t (w pozostałych okresach w latach 1989 – 1997) ujętego w wykazie A, dziale VIII, poz. 2.

Sąd podzielił stanowisko wnioskodawcy, w tym zakresie, że ma on wymagany 15 – letni okresu pracy w warunkach szczególnych.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. są okresy w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

W rozpoznawanej sprawie ze świadectwa pracy, świadectwa pracy w szczególnych warunkach oraz dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych (umowy o pracę, aneksy do umowy i angaże, zakresy czynności), dokumentów zawartych w aktach ubezpieczeniowych (w aktach kap. pocz.: zaświadczenia o zatrudnieniu; w aktach emerytalnych zaświadczenie o zatrudnieniu; świadectwo pracy w szczególnych warunkach) w powiązaniu z zeznaniami świadków R. G., S. K., F. Ł., C. P., J. S., K. W. oraz wyjaśnień wnioskodawcy - wynika, że w okresie zatrudnienia od 20 listopada 1982r. do 31 marca 1986r. na stanowisku operatora wydobycia gazu i od 1 kwietnia 1986r. do 30 maja 1989r. (6 lat, 6 miesięcy i 11 dni) na stanowisku operatora wydobycia ropy i gazu – wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy – prace ujęte w Wykazie A, dziale I poz. 3 załącznika do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983r. tj. prace w górnictwie przy wydobywaniu gazu.

Zaś w okresach od 1 października 1989r. do 30 kwietnia 1990r., od 1 października 1990r. do 30 kwietnia 1991r., od 1 października 1991r. do 30 kwietnia 1992r., od 1 października 1992r. do 30 kwietnia 1993r., od 1 października 1993r. do 30 kwietnia 1994r., od 1 października 1994r. do 30 kwietnia 1995r. oraz od 1 października 1995r. 31 grudnia 1995r. (3 lata i 9 miesięcy) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym pow. 3, 5 tony – prace ujęte w Wykazie A, dziale VIII, poz. 2 załącznika do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983r.

Łączny wymiar tych okresów pracy w szczególnych warunkach (6 lat, 6 miesięcy i 11 dni plus 3 lata, 9 miesięcy (po wyłączeniu okresów zasiłków chorobowych tj. 3 miesięcy i 16 dni z okresu lat 1992-1996) oraz uznanych przez organ rentowy: 5 lat, 4 m-ce i 19 dni - daje wnioskodawcy 15 lat i 8 miesięcy okresów pracy w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kodeksu postępowania cywilnego w pkt. I wyroku zmienił zaskarżoną decyzje i przyznał B. Ł. prawo do emerytury od dnia złożenia wniosku tj. od 22 maja 2013r.

W punkcie II wyroku, sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu prawa do świadczenia.

Zgodnie z treścią art. 118 pkt. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – w przypadku ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego – organ rentowy wydaje decyzję w terminie 30 dni, przy czym za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się dzień wpływu do Zakładu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Przepis art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych - stanowi , że jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności .

W rozpoznawanej sprawie okoliczności niezbędne do przyznania wnioskodawcy prawa do żądanego świadczenia zostały wyjaśnione na etapie postępowania sądowego. Dopiero bowiem w wyniku przesłuchania świadków oraz analizy dokumentacji zawartej w aktach osobowych i aktach ubezpieczeniowych możliwe było dokonanie oceny charakteru prac wykonywanych przez skarżącego w spornym okresie zatrudnienia i zakwalifikowania tych prac według obowiązującego wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Reasumując, sąd uznał, iż - wydając decyzję w dniu 19 czerwca 2013r. - organ rentowy nie popełnił błędu, skutkującego odpowiedzialnością za opóźnienie w przyznaniu świadczenia. W tym stanie rzeczy, sąd orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.