Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 grudnia 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, w sprawie z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w P. przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3.152,76 złotych, w pkt 1 zasądził od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w P. kwotę 3.152,76 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 grudnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, w pkt 2 oddalił powództwo w pozostałej części oraz w pkt 3 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.899,09 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (wyrok – k. 154).

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pozwany – (...) spółka akcyjna z siedzibą w W., zaskarżając wyrok w części, tj. w zakresie:

a)  pkt 1 wyroku, w którym Sąd zasądził od pozwanego dalsze koszty odszkodowania, co do kwoty 1.963,08 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty;

b)  punktu 3 wyroku w całości.

Apelujący zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie:

1.  przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. i art. 228 k.p.c. i art. 278 k.p.c. w związku z art. 286 k.p.c.:

- poprzez błędne dokonanie ustaleń faktycznych w zakresie uzasadnionych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu S. nr rej. (...) i przyjęcie, że pojazd ten powinien zostać naprawiony przy użyciu części oryginalnych z logo producenta, o jakości O, podczas gdy powód nie udowodnił, że pojazd był serwisowany i naprawiany wyłącznie częściami nowymi oryginalnymi, a stan pojazdu, jego wiek oraz zużycie eksploatacyjne uzasadniały przyjęcie, iż restytucja pojazdu do stanu sprzed szkody z dnia 6 listopada 2015 roku nastąpi poprzez naprawę przy użyciu części oryginalnych używanych, o jakości O, a w konsekwencji przyjęcie przez Sąd niewłaściwej i zawyżonej wartości kosztów naprawy;

- poprzez błędną ocenę dowodów z opinii biegłego i uznanie, że użycie do naprawy pojazdu S. nr rej. (...) używanych części oryginalnych z logo producenta nie przywróci przedmiotowego pojazdu do stanu sprzed szkody z dnia 6 listopada 2015 roku, pomimo że zgodnie ze stanowiskiem biegłego naprawa za pomocą części używanych jest praktykowana, szczególnie jeśli chodzi o części przykręcane i naprawa za pomocą oryginalnych drzwi przednich i tylnych lewych używanych przywróciłaby pojazd do stanu sprzed zdarzenia oraz w sytuacji gdy praktyka dokonywania skutecznych napraw pojazdu przy użyciu oryginalnych używanych jest notoryjna i znana Sądowi z urzędu, a ich łatwa dostępność oraz uprawnienia kupującego z rękojmi za ewentualne wady zapewniają należytą ochronę poszkodowanemu;

2. prawa materialnego, a mianowicie art. 363 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie w procesie ustalania wysokości powstałej szkody i przyjęcie, że jedynie ceny części oryginalnych z logo producenta przywrócą stan pojazdu sprzed szkody, w sytuacji gdy ekonomicznie uzasadnione byłoby naprawienie szkody powstałej w pojeździe S. nr rej. (...) przy pomocy części oryginalnych używanych o jakości O.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. Ponadto, wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych (apelacja - k. 165 – 167).

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na apelację – k. 177 – 182).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlegała oddaleniu.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, jak również w następstwie bezbłędnie zastosowanych przepisów prawa materialnego.

W myśl art. 233 § 1 k.p.c., którego naruszenie apelujący zarzuca Sądowi I instancji, Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przy ocenie materiału dowodowego sądowi przysługuje zatem swoboda zastrzeżona treścią powołanego wyżej przepisu. W razie tylko pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego, może mieć miejsce skuteczne kwestionowanie tej swobody oceny dowodów. Tego rodzaju uchybień nie sposób się dopatrzyć w stanowisku Sądu I instancji, zaś apelujący w żaden sposób nie wykazał, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia, czy odszkodowanie za szkodę w pojeździe mechanicznym, w którym w następstwie kolizji uszkodzeniu uległy części oryginalne i zachodziła konieczność ich wymiany na nowe, powinno być ustalone według cen części nowych oryginalnych pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu, czy, jak wskazał skarżący w apelacji, według cen części oryginalnych, ale używanych.

Rozstrzygając tę kwestię należy przyjąć za punkt wyjścia, że zasadą powinno być ustalanie odszkodowania według części nowych oryginalnych. Z założenia bowiem wykorzystanie właśnie takich części zapewnia przywrócenie pojazdowi stanu poprzedniego pod wszystkimi istotnymi względami. W konsekwencji, w sprawie o odszkodowanie za szkodę w pojeździe mechanicznym, gdy w następstwie kolizji uszkodzeniu uległy części oryginalne i zachodzi konieczność ich wymiany na nowe, poszkodowanemu co do zasady przysługiwało prawo do odszkodowania ustalonego według cen części oryginalnych pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu. Uprawnienie to jest niezależne od wieku pojazdu, stanu jego wyeksploatowania i faktu, że w obrocie dostępne są również tzw. części alternatywne oraz części oryginalne używane. Dzięki bowiem naprawie dokonanej z wykorzystaniem części nowych, oryginalnych stan samochodu jest - pod względem technicznym, użytkowym, trwałości i estetyki - najbardziej zbliżony do jego stanu sprzed kolizji (oczywiście jeśli pojazd ten uprzednio posiadał zamontowane części oryginalne bezpośrednio pochodzące od producenta pojazdu), co odpowiada zasadzie pełnego odszkodowania.

Analogiczne stanowisko zostało przedstawione w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku w sprawie sygn. akt III CZP 80/11, opubl. Legalis Nr 447330. Zgodnie z jej treścią: „Zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi”.

Zasadą zatem jest, że dla pełnej restytucji uzasadnione jest ustalenie odszkodowania przy odwołaniu się do cen części nowych, oryginalnych. Z tej przyczyny ciężar dowodu, że w danych okolicznościach faktycznych szkoda może, wyjątkowo, zostać w pełni naprawiona przez wypłatę wartości cen części innych niż nowe oryginalne, obciąża ubezpieczyciela.

W przedmiotowej sprawie pozwany tej okoliczności nie udowodnił. Wprawdzie biegły sądowy w ustnej opinii uzupełniającej złożonej na rozprawie w dniu 27 stycznia 2017 roku wskazał, iż naprawa za pomocą części oryginalnych używanych jest praktykowana, szczególnie jeśli chodzi o części przykręcane, jednakże twierdzenie to zostało wypowiedziane z zastrzeżeniem spełnienia szeregu warunków, które winny być spełnione łącznie. Warunki te, które należy uznać za hipotetyczne, biegły sformułował następująco: „gdyby przyjąć, że możliwy byłby zakup drzwi oryginalnych używanych w bardzo dobrym stanie technicznym, bez korozji, bez wcześniejszych napraw, naprawa przy użyciu takich drzwi mogłaby przywrócić do stanu sprzed szkody”” (protokół rozprawy z dnia 27 stycznia 2017 roku, k. 111). Pozwany jednak zobligowany treścią art. 6 k.c. winien udowodnić, że realnie możliwy był zakup takich drzwi, które spełniały łącznie wszystkie wskazane przez biegłego warunki (a dodatkowo były jeszcze tego samego koloru, jak uszkodzone). Samo zaś twierdzenie pozwanego, że naprawa pojazdu przy użyciu elementów oryginalnych używanych mogłaby teoretycznie przywrócić stan pojazdu sprzed wypadku nie mogło stanowić do poczynienia takich ustaleń faktycznych w tej konkretnej sprawie. Nie sposób zaś obciążać poszkodowanego przy naprawianiu pojazdu obowiązkiem poszukiwania na rynku wtórnym tych części, które – spełniając wszystkie warunki, o których powiedział biegły – mogłyby akurat nadawać się do zamontowania w miejsce uszkodzonych. Gołosłowne jest zaś twierdzenie apelującego, że takie części używane są powszechnie dostępne, zwłaszcza dla sporadycznie występującego na rynku modelu samochodu, jakim jest S. (...).

Biegły w opinii pisemnej zaznaczył, że z akt szkody nie wynika, aby w przedmiotowym pojeździe przed szkodą były zamontowane nieoryginalne części (k. 76 opinii). Zatem z opinii biegłego sądowego wnosić należało, że pomimo zaawansowanego wieku pojazdu, w związku z niepodważonym przez pozwanego, a stwierdzonym przez biegłego sądowego faktem oryginalności uszkodzonych w wyniku kolizji części, iż tylko naprawa pojazdu przy użyciu oryginalnych części producenta przywróci ten pojazd do stanu sprzed szkody. Tym bardziej, że fakt montażu nieoryginalnych części, które uległy uszkodzeniu w pojeździe w wyniku kolizji, nie został też odnotowany na etapie postępowania likwidacyjnego przez ubezpieczyciela. Jest to dodatkowy argument za prawidłowością rozstrzygnięcia dokonanego przez Sąd Rejonowy, który przyjął w opinii biegłego jako zasadny wariant ustalenia kosztów naprawy pojazdu przy użyciu części nowych oryginalnych.

Oceniając zasadność zarzutów naruszenia prawa materialnego podniesionych w apelacji przyjąć należy, że odpowiedzialność strony pozwanej za szkodę jakiej doznał poszkodowany na skutek kolizji drogowej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu.

W rozpoznawanej sprawie przeprowadzone prawidłowo postępowanie dowodowe dawało podstawy do uznania, że ustalone odszkodowanie obejmujące naprawę pojazdu przy użyciu oryginalnych części zamiennych i przy przyjęciu stawek robocizny wskazanych przez biegłego, a nie dowolnie – w oderwaniu od jakichkolwiek realiów rynku – w sposób wskazany przez pozwanego, dawało gwarancję przywrócenia pod każdym istotnym względem pojazdu sprzed szkody (art. 361 § 1 i 2 k.c.), a jednocześnie nie przewyższało rozmiaru doznanej szkody (art. 824 ¹ § 1 k.c.).

Sąd Okręgowy nie dostrzegł uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy oparł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu wynikającej z art. 98 § 1 k.p.c. uwzględniając dyspozycję art. 98 § 3 k.p.c. Powód wygrał postępowanie apelacyjne, w związku z czym pozwany winien zwrócić poniesione przez niego koszty w kwocie 450,00 złotych stanowiące wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ustalone stosownie do wartości przedmiotu zaskarżenia na podstawie § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity z dnia 3 stycznia 2018 roku, Dz. U. z 2018 roku, poz. 265).

Krzysztof Wójcik Mariola Szczepańska Piotr Chańko