Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSO Ryszard Warda

Sędziowie: SO Michał Pieńkowski

SO Wiesław Oryl (spr.)

Protokolant Marlena Achcińska

przy udziale oskarżycieli posiłkowych : G. Ł., E. K.

Prokuratora Ewy Budzińskiej

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2014 r.

sprawy P. P. (1)

oskarżonego z art. 177 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k., art. 178a § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wyszkowie VI Zamiejscowy Wydział Karny z/s w Pułtusku

z dnia 24 października 2013 r. sygn. akt VI K 893/13

Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400 /czterysta/ złotych tytułem opłaty za II instancję oraz obciąża go wydatkami za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt II Ka 382/13

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Pułtusku oskarżył P. P. (1) to, że:

I. W dniu 06 listopada 2011 r. ok. godz. 12.00 w miejscowości L., gm. Z.umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, określone w art. 25 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.2005, Nr 108, poz.908 z późn. zm.) w ten sposób, że znajdując się w stanie nietrzeźwości przy stężeniu alkoholu we krwi w granicach od 0,83 promila do 1,18 promila kierował samochodem osobowym marki V. (...) o nr rej. W WY (...) i jadąc od strony W. w kierunku (...) drogą nr (...) wykonując manewr skrętu w lewo, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu pojazdowi marki A. (...) o nr rej. (...) jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost, którym kierowała G. Ł., czym doprowadził do zderzenia ww. pojazdów i spowodował wypadek drogowy, w wyniku którego pasażer pojazdu marki V. (...) D. K. poniósł śmierć na miejscu na skutek ciężkiego urazu wielonarządowego, głównie obrażeń czaszki i mózgu, kolejny pasażer pojazdu marki V. (...) - A. D. doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy, złamania zatoki szczękowej po stronie prawej, rozejścia szwu czołowego-jarzmowego po stronie prawej rozejścia szwu jarzmowo-klinowego po stronie prawej, co skutkowało rozstrojem zdrowia na okres powyżej siedmiu dni, G. Ł. doznała obrażenia ciała w postaci wielomiejscowego, stłuczenia mózgu, niedowładu połowicznego lewostronnego, centralnego porażenia nerwu czaszkowego VII po stronie lewej co spowodowało chorobę długotrwałą, zaś L. Ł. doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy ze złamaniem kości jarzmowej, złamania zatoki szczękowej, skręcenia kręgosłupa szyjnego, skręcenia stawu skokowego prawego, co skutkowało rozstrojem zdrowia na okres powyżej siedmiu dni,

to jest o czyn z art. 177§1 i 2 k.k. w zw. z art. 178§l k.k.

II. W dniu 06 listopada 2011 r. na drodze nr (...) od miejscowości W. do miejscowość L. gm. Z. prowadził samochód osobowy marki V. (...) o nr rej. (...) znajdując się w wstanie nietrzeźwości przy stężeniu alkoholu we krwi w granicach 0,83 %0 do 1,18%0

to jest o czyn z art. 178a§l k.k.

Sąd Rejonowy w Wyszkowie VI Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w P. wyrokiem z dnia 24 października 2013 roku w sprawie VI K 893/13 oskarżonego P. P. (1) w ramach zarzucanego mu czynu opisanego w pkt I uznał za winnego tego, że w dniu 06 listopada 2011 r. ok. godz. 12.00 w miejscowości L., gm. Z. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, określone w art.25 ust. 1 pkt 3 i art.45 ust. l pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.2005, Nr 108, poz.908 z późn. zm.) w ten sposób, że znajdując się w stanie nietrzeźwości przy stężeniu alkoholu we krwi w nie mniejszym niż 0,83 promila alkoholu, kierował samochodem osobowym marki V. (...) o nr rej. (...) i jadąc od strony W. w kierunku (...) drogą nr (...) wykonując manewr skrętu w lewo, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu pojazdowi marki A. (...) o nr rej. (...) jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost, którym kierowała G. Ł., czym doprowadził do zderzenia ww. pojazdów w wyniku którego pasażer pojazdu marki V. (...) D. K. poniósł śmierć na miejscu na skutek ciężkiego urazu wielonarządowego, głównie obrażeń czaszki i mózgu, kolejny pasażer pojazdu marki V. (...) - A. D. doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy, złamania zatoki szczękowej po stronie prawej, rozejścia szwu czołowego - jarzmowego po stronie prawej rozejścia szwu jarzmowo-klinowego po stronie prawej, co skutkowało rozstrojem zdrowia na okres powyżej siedmiu dni, G. Ł. doznała obrażenia ciała w postaci wielomiejscowego, stłuczenia mózgu, niedowładu połowicznego lewostronnego, centralnego porażenia nerwu czaszkowego VII po stronie lewej, co spowodowało chorobę długotrwałą, zaś L. Ł. doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy ze złamaniem kości jarzmowej, złamania zatoki szczękowej, skręcenia kręgosłupa szyjnego, skręcenia stawu skokowego prawego, co skutkowało rozstrojem zdrowia na okres powyżej siedmiu dni tj. czynu art. 177§ 1 k.k. w zb. z art. 177§2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. z w zw. z art.178§l k.k. i za to na podstawie art. 177§ 1 k.k. w zb z art. 177§2 k.k. w zw. z art.ll§2 k.k. z w zw. z art.l78§l k.k. skazał go i na podstawie art. 177§2 k..k w zw. z art. 11 §3 k.k. wymierzył mu karę 3 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art.42 §3 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze.

Oskarżonego P. P. (1) uznał za winnego dokonania zarzucanego mu czynu opisanego w pkt II z tym, że ustalił stan nietrzeźwości na nie mniejszy niż 0,83 promila alkoholu we krwi i na podstawie art. l78a§l k.k. skazał go i wymierzył mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 42§2 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. (...) na okres 2 lat.

Na podstawie art. 85 k.k., art. 86§l k.k. wymierzył oskarżonemu karę łączną 3 lat i 9 miesięcy pozbawiania wolności.

Na podstawie art. 46§2 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej G. Ł. nawiązkę w kwocie 10 000 złotych, zaś na rzecz pokrzywdzonego L. Ł. nawiązkę w kwocie 1 000 złotych.

Zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400 złotych tytułem opłaty i obciążył go wydatkami w kwocie 140 złotych.

Powyższy wyrok w całości apelacją na korzyść oskarżonego P. P. (1) zaskarżyła obrońca. Skarżąca orzeczeniu zarzuciła:

1.  Obrazę prawa materialnego, mianowicie art. 11 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k., przez przyjęcie, że popełnienie czynu z art. 177 § 1 i 2 k.k. w stanie nietrzeźwości nie jest okolicznością zaostrzającą jego karalność, lecz odrębnym przestępstwem z art. 178a § 1 k.k.;

2. Obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia o karze, mianowicie art. 4, art. 7, art. 366 § 1 i art. 410 w zw. z art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k., przez pominięcie przemawiającej na korzyść oskarżonego okoliczności, że jadący z nim jako pasażerowie pokrzywdzeni D. K. i A. D. mieli świadomość jego nietrzeźwości, wobec czego godzili się na ryzyko spowodowania przez niego wypadku drogowego;

2.  Rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary 3 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej czynu oraz o złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności i warunkowe zawieszenie jej wykonania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego jest niezasadna w stopniu oczywistym i nie została uwzględniona.

Rozważania niniejsze należy rozpocząć od omówienia zarzutu obrazy przepisów postępowania art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., 366 § 1 k.p.k. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. przez pominięcie przemawiającej na korzyść oskarżonego okoliczności, że jadący z nim jako pasażerowie D. K. i A. D. mieli świadomość jego nietrzeźwości, wobec czego godzili się na ryzyko spowodowania przez niego wypadku drogowego. W ocenie Sadu Okręgowego nie doszło do naruszenia tychże przepisów w granicach wskazywanych przez obrońcę.

Analiza całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jak i pisemnych motywów wyroku Sądu Rejonowego dokonana w kontekście tak sformułowanych podstaw odwoławczych prowadzi do wniosku, iż Sąd I instancji nie naruszając reguł rzetelnego procesu sformułowanych w art. 7 k.p.k., ocenił zebrany materiał dowodowy, przyjmując za podstawę orzeczenia, zgodnie z art. 410 k.p.k. całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej. Sąd Rejonowy poddał rzeczowej, wnikliwej i obiektywnej analizie wszystkie zgromadzone w sprawie dowody. Przeprowadzone dowody ocenił swobodnie z zachowaniem reguł określonych w art. 7 k.p.k. Następnie na podstawie tej oceny dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wyprowadził właściwe wnioski w przedmiocie winy i prawno-karnej oceny zachowania oskarżonego

Nie sposób jest też dopatrzeć się w zaskarżonym orzeczeniu naruszenia normy zawartej w art. 4 k.p.k. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy oparł wyrok na okolicznościach ujawnionych w toku rozprawy głównej i nie pominął żadnej z okoliczności tak korzystnej, jak i niekorzystnej dla oskarżonego.

Zarzut naruszenia przepisu art. 410 k.p.k. także uzasadniony nie jest. W ocenie Sądu Okręgowego nie zostały pominięte żadne istotne części materiału dowodowego, które stały się podstawą wyrokowania. Sąd I instancji rozważył cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i na jego podstawie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w sprawie

Sąd odwoławczy nie znalazł też aprobaty do uznania zasadności naruszenia art. 366 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. Stwierdzić należy, że na gruncie niniejszej sprawy Sąd Rejonowy przeprowadził wszelkie dowody niezbędne do ustalenia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Zgodnie z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Analiza uzasadnienia wyroku spełnia wymogi określone przedmiotowym przepisem. W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy przedstawił dokładną i wnikliwą analizę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wskazał jakie dowody uznał za udowodnione i na jakich dowodach oparł dokonane ustalenia faktyczne.

Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy nie pominął w swych ustaleniach okoliczności, iż jadący z oskarżonym pokrzywdzeni D. K. i A. D. byli świadomi jego nietrzeźwości i godzili się na jazdę z nim . Niewątpliwie wsiadając do samochodu prowadzonego przez kierowcę w stanie nietrzeźwości postąpili bardzo lekkomyślnie. Jednakże powyższa okoliczność nie ma żadnego znaczenia co do dokonania ustaleń w kwestii winy oskarżonego i ponoszenia przez niego odpowiedzialności karnej. Należy zaznaczyć, że powyższa okoliczność może być wzięta pod uwagę ewentualnie przy orzekaniu w zakresie wymiaru kary. W tej kwestii podkreślić trzeba, że to przecież kierowca pojazdu odpowiada za bezpieczeństwo pasażerów i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Oskarżony przecież przeszedł w tym zakresie szkolenie. Musiał wiedzieć, że trzeźwość kierującego jest jedną z naczelnych zasad obowiązującą w ruchu drogowym. Natomiast jako osoba dorosła musiał wiedzieć, że na skutek stanu nietrzeźwości ulega poważnemu upośledzeniu zdolność postrzegania, szybkość reakcji i przewidywanie wystąpienia dających się normalnie przewidzieć różnych skomplikowanych sytuacji drogowych. Wszystkie te zasady oskarżony w tamtym dniu zignorował, a w konsekwencji doprowadził do tragicznego w skutkach wypadku komunikacyjnego. Wreszcie jako osoba w pełni świadoma musiał zdawać sobie sprawę z konsekwencji jakie mogą go spotkać w przypadku ujawnienia faktu prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości.

Wbrew zarzutowi apelującego Sąd Rejonowy nie dopuścił się również obrazy prawa materialnego tj. art. 11§ 1 i 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. dokonując oceny prawno – karnej zachowania oskarżonego i przyjmując, że dopuścił się on dwóch odrębnych czynów z art. 178a k.k. i z art. 177§1 k.k. w zb. z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 178§1 k.k.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu z dnia 28 marca 2002 roku (sygn. akt I ZP 4/02, OSNKW 2002/ 5- 6/37). Najwyższa Instancja Sądowa stwierdziła, że zachowanie sprawcy, kierującego pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka odurzającego, który w następstwie naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu powoduje wypadek komunikacyjny, stanowi dwa odrębne czyny zabronione – jeden określony w art. 178a§ 1 lub 2 k.k., drugi zaś – w art. 177§1 lub 2 k.k. w związku z art. 178§1 k.k. Za przekonujące i praktyczne należy uznać rozwinięcie powyższej tezy, że ewentualna redukcja ocen prawnokarnych powinna zostać dokonana – z uwzględnieniem okoliczności konkretnego przypadku – przy przyjęciu, iż występek zakwalifikowany z art. 178a § 1 lub 2 k.k. stanowi współukarane przestępstwo uprzednie.

Podobne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 czerwca 2008 r. W wymienionym judykacie Sąd Najwyższy po raz kolejny stwierdził, że zachowanie sprawcy kierującego pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka odurzającego, który w następstwie naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu powoduje wypadek komunikacyjny, stanowi dwa odrębne czyny zabronione, jeden określony w art. 178a § 1 lub 2 k.k., drugi zaś w art. 177 § 1 lub 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. Dalej Sąd stwierdził, że tego rodzaju subsumpcja ustaleń faktycznych pod powołane wyżej przepisy ustawy karnej stanowi więc zasadę, zaś ewentualna redukcja ocen prawnokarnych, polegająca na przyjęciu, że występek zakwalifikowany z art. 178a § 1 lub 2 k.k. stanowi współukarane przestępstwo uprzednie, może być dokonana jedynie wyjątkowo, z uwzględnieniem okoliczności konkretnego przypadku (por. postanowienie SN z dnia 18 czerwca 2008 r., sygn. akt III KK 41/08, LEX nr 436431).

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy wskazanej powyżej redukcji prawnokarnej nie sposób jednak przyjąć zważywszy, że oskarżony P. P. (1) znajdując się w stanie nietrzeźwości poruszał się trasą nr (...)łączącą dwa duże ośrodki na tym terenie: W. - P.. Biorąc nawet pod uwagę jedynie to, że alkohol spożył w W., to w tym stanie, do miejsca wypadku w miejscowości L., pokonał dystans około 16 km (miejscowości W. ul. (...) są oddalone o około 16 km - https://maps.google.pl/). Po czym naruszając zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym doprowadził do tragicznego wypadku komunikacyjnego. W świetle powyższego fakt prowadzenia pojazdu przez oskarżonego w stanie nietrzeźwości był realizowany przez kilkanaście kilometrów, a więc w dość długim okresie czasu przed spowodowaniem wypadku. Powyższa okoliczność, wbrew zarzutowi obrońcy oskarżonego, dała pełną podstawę do przypisania P. P. (2) dwóch odrębnych czynów.

Sąd Okręgowy nie podzielił słuszności zarzutu w zakresie rażącej niewspółmierności kary – w sensie surowości - wymierzonej przez Sąd I instancji oskarżonemu P. P. (1). Warto wskazać, że ingerencja Sądu Odwoławczego w rozstrzygnięcie co do kary Sądu I instancji ograniczona jest do wypadku uznania, iż kara ta jest niewspółmierna i to w formie kwalifikowanej, bowiem niewspółmierność musi mieć charakter rażący. W niniejszej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca.

Wymierzona oskarżonemu kara jest karą adekwatną do stopnia winy oskarżonego, jak też stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, należycie realizuje cele wychowawcze i zapobiegawcze , spełniając równocześnie wszystkie pozostałe dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k. Sąd I instancji w pisemnych motywach do swojego wyroku przytoczył konkretne argumenty jakie wziął pod uwagę przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść P. P. (1). Wskazać jednak należy, że oskarżony dopuścił się czynu powodującego poważne konsekwencje dla zdrowia czterech pokrzywdzonych. Szczególnie nie może umknąć uwadze, że ciężkie obrażenia jakich doznał D. K., wskutek wypadku będącego efektem zachowania oskarżonego, skutkowały jego śmiercią. Również należało mieć na względzie ciężki uszczerbek na zdrowiu G. Ł., która do końca życia będzie odczuwać skutki zachowania oskarżonego.

Sąd Rejonowy rozważył również okoliczność powoływaną przez skarżącego, że podróżujący pokrzywdzeni godzili się na jazdę z kierowcą będącym w stanie nie trzeźwości. Jednakże jak słusznie zauważył Sąd i instancji należało mieć w tym miejscu na względzie, że osobami pokrzywdzonymi była również G. Ł. i L. Ł., którzy nie mieli świadomości i nie godzili się na uczestniczenie w ruchu drogowym osoby nietrzeźwej, co jednoznacznie stanowiło okoliczność obciążającą oskarżonego.

Sąd Rejonowy dokonując oceny stanu nietrzeźwości oskarżonego P. P. (1), w uzasadnieniu za każdym razem używał sformułowania „ w stanie nietrzeźwości”, a nie jak twierdzi apelujący „w stanie znacznej nietrzeźwości”. Ostanie ze wskazanych określeń Sąd Rejonowy używał wobec pozostałych pasażerów V. (...), u których stężenie alkoholu w znacznej skali przekraczało dopuszczalne normy.

W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji wziął pod uwagę warunki osobiste i właściwości oskarżonego, w tym w szczególności fakt przyznania się do winy. Jednakże okoliczności podnoszone w apelacji, związane z sytuacją finansową i rodzinną oskarżonego w świetle powyższych uwag, nie mogą zmienić oceny Sądu Odwoławczego, co do słuszności stanowiska Sądu Rejonowego w zakresie ukształtowania wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności wobec oskarżonego.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy, nie podzielając argumentów obrońcy oskarżonego, apelacje obrońcy uznał za oczywiście bezzasadną i na zasadzie art. 437§1 k.p.k. zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Sąd odwoławczy na podstawie art. 626 k.p.k. w zw. z art. 636 k.p.k. w zw. z art. 2 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 ze zm.) zasądził od oskarżonego P. P. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400 złotych tytułem opłaty za II instancję oraz obciążył go wydatkami za postępowanie odwoławcze.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.