Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi, sygn. akt III C 65/14 w sprawie z powództwa A. A. przeciwko U. F. i B. F. o zapłatę, 1) zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 28.000 zł z ustawowymi odsetkami za okres od 4 października 2013 roku do dnia zapłaty, 2) oddalił powództwo w pozostałym zakresie, 3) szczegółowe wyliczenie kosztów postępowania pozostawił referendarzowi sądowemu przy zastosowaniu zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów i przyjęciu, że powód wygrał sprawę w ok. 79 %.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie pkt. 1 i 3 wnieśli pozwani, zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie polegające na błędnej ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w postaci opinii biegłego J. P., przejawiające się wskazanymi poniżej uchybieniami: pominięcie faktu, iż opinia wydana została w oparciu o błędne założenia tj. z uwzględnieniem funkcjonowania w budynku powoda pieca B., który powód we własnym zakresie zainstalował po kilku latach od zakupu domu od pozwanych, błędne przyjęcie, iż piec pierwotnie zamontowany i funkcjonujący w budynku (V. (...)- max PLUS) był jedynie założeniem projektowym i nigdy nie został zamontowany w budynku, oraz przyjęcie, iż piece te są równoważne pod względem mocy, pomimo sprzeczności tych założeń z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, przyjęcie niejednoznacznych wniosków płynących z opinii biegłego za kategoryczne i przesądzające o nienależytym wykonaniu zobowiązania przez pozwanych oraz oparcie na nich wydanego orzeczenia, w sytuacji gdy ich ocena, mając na uwadze podstawę ewentualnej odpowiedzialności pozwanych (odpowiedzialność kontraktowa) winna być dokonana z uwzględnieniem łączącej strony umowy, tj: przyjęcie, iż brak zamontowania neutralizatora kondensatu stanowi przejaw nienależytego wykonania umowy, pomimo tego, iż umowa nie przewidywała zamontowania takiego urządzenia, świadek wskazany przez stronę powodową (D. S.) montujący piec u powoda również wskazał, iż producent urządzenia nie wymagał jego montażu, a biegły stwierdził w opinii, że zamontowanie pieca bez neutralizatora kondensatu nie jest naruszeniem norm, przepisów wykonawczych czy ustaleń producentów pieca, a jego brak jedynie może oddziaływać na przydomową oczyszczalnie ścieków; przyjęcie konieczności montażu studni kontrolno-rewizyjno-rozdzielczej z pominięciem faktu jej zamontowania, pomimo tego, iż biegły nie wykluczył w opinii (a co za tym idzie nie sprawdził) faktu rzeczywistego jej zamontowania, co następnie zostało potwierdzone w zeznaniach świadków; ustalenie, iż system odprowadzania wód opadowych na nieruchomości powoda działa nieefektywnie i okoliczność ta obciąża pozwanych, oraz przyjęcie, iż konsekwencją powyższego winno być zmodyfikowanie sytemu z użyciem dodatkowych, kosztownych urządzeń, w sytuacji gdy umowa przenosząca własność nieruchomości oraz stanowiące jej elementy załączniki w postaci projektów i specyfikacji technicznych przewidywały naziemny system odprowadzania wody, a strony uzgodniły jedynie drobną modyfikację tego systemu poprzez wprowadzenie rur spustowych pod powierzchnię gruntu, bez użycia dodatkowych studni rozsączających,

- art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 286 k.p.c. poprzez pominięcie wniosku dowodowego pozwanych w przedmiocie wezwania biegłego J. P. na rozprawę celem uzupełnienia opinii i rozstrzygnięcia kwestii podnoszonych w piśmie z dnia 17.11.2014 r., w sytuacji gdy pozwani kwestionowali ustalenia biegłego oraz żądali dodatkowych wyjaśnień do opinii biegłego, a sam biegły w opinii uzupełniającej z dnia 18.12.2014 r. wskazał sądowi konieczność jego stawiennictwa na rozprawie w celu złożenia dodatkowych wyjaśnień, co w konsekwencji spowodowało, iż opinia biegłego nie miała charakteru zupełnego i przesądzającego,

- art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez uznanie, że wszystkie zgłoszone uwagi i zastrzeżenia stron zostały przez biegłego wyjaśnione a strony nie wnosiły o dalsze uzupełnienie opinii, w sytuacji gdy opinia uzupełniająca biegłego J. P. z dnia 18.12.2014 r. nie rozstrzygała wątpliwości i nie odnosiła się do zastrzeżeń pozwanych w sposób wyczerpujący, a jedynie zawierała dywagacje biegłego, wykraczające poza wskazane tezy dowodowe,

- art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego, tj. pominięcie zeznań świadka D. S., w szczególności w zakresie, w którym zeznał, iż firma (...), której piec był zamontowany pierwotnie w domu powoda, nie przewiduje wymogu zamontowania neutralizatorów kondensatu, a także pominięcie zeznań świadka M. M. i D. M. w zakresie, w którym zeznali, iż w przydomowej oczyszczalni ścieków funkcjonującej przy domu powoda, zamontowano studzienkę rozprowadzającą oraz dodatkowo, że w dacie jej montażu brak było przeciwskazań do montażu tej studzienki pod powierzchnią gruntu (przysypanie jej ziemią).

- art. 471 k.c. zdaniem skarżących wskazane powyżej naruszenia przepisów prawa procesowego doprowadziły w konsekwencji do uznania, iż stanowiący przedmiot umowy sprzedaży dom jednorodzinny dotknięty był wadami, pomimo tego, iż powód dochodzący roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy nie wykazał w toku postępowania jakoby dom oraz jego instalacje były niezgodne z umową a wykazał jedynie, iż były niezgodne z jego oczekiwaniami, bądź możliwymi do wykonania były rozwiązania odmienne od przyjętych, które mogłyby poprawić jego funkcjonalność.

W oparciu o powyższe zarzuty, apelujący wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy, zasądzenie od powoda solidarnie na rzecz pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, jak również w następstwie bezbłędnie zastosowanych przepisów prawa materialnego.

Zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c., jest bezzasadny. Apelujący nie zdołał wykazać, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana wbrew regułom wynikającym z tego przepisu. Tylko w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego, może mieć miejsce skuteczne kwestionowanie swobody oceny dowodów. Tego rodzaju uchybień nie sposób dopatrzeć się w stanowisku Sądu Rejonowego. Zdaniem Sądu Okręgowego, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Fakt, że określony dowód został oceniony niezgodnie z intencją skarżącego, nie oznacza naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Ocena dowodów należy bowiem do sądu orzekającego i nawet w sytuacji, w której z dowodu można było wywieść wnioski inne niż przyjęte przez sąd, nie dochodzi do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005r., III CK 314/05, Orzecznictwo w Sprawach (...)/).

Odnosząc powyższe do stanowiska skarżących uznać trzeba, iż nie sprostał on opisanym wymogom formułowania analizowanego zarzutu, a jego stanowisko jest wyrazem polemiki ze stwierdzeniem Sądu Rejowego przyjętym u podstaw zaskarżonego wyroku, iż brak zamontowania neutralizatora kondensatu stanowi przejaw nienależytego wykonania umowy, przyjęcie konieczności montażu studni kontrolno – rewizyjno – rozdzielczej, a także, że system odprowadzania wód opadowych na nieruchomości powoda działa nieefektywnie i okoliczność ta obciąża pozwanych. Wyjaśnić należy, że wbrew twierdzeniom skarżących Sąd Rejonowy nie pominął faktu zamontowania studni kontrolno - rewizyjno – rozdzielczej, a wskazał, że nie zamontowano właściwej i skutecznej studni. To, że opinia biegłego J. P. została wydana w oparciu o założenie z uwzględnieniem funkcjonowania w budynku powoda pieca firmy (...) a nie pierwotnie zamontowanego pieca V. nie ma znaczenia, albowiem konieczność zamontowania neutralizatora kondensatu wynikała z właściwego funkcjonowania przydomowej oczyszczalnie ścieków a nie miała wpływu na funkcjonowanie pieca. Biegły stwierdził: „Dla właściwego funkcjonowania oczyszczalni przydomowej ścieków w odniesieniu do biologicznego utleniania osadów, biologicznego oczyszczania ścieków, jak i większej trwałości wszelkich instalacji, niezbędne jest zainstalowanie neutrolizatora skroplin. Urządzenie to pozwoli na poważne ograniczenie zużycia instalacji przez różnego rodzaju korozję na skutek podwyższenia z kwasowego do obojętnego odczynu skroplin” (k. 262).

Podkreślić należy, że sformułowany zarzut odnosił się raczej do dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny prawnej ustalonych faktów, a nie do ustaleń faktycznych. W świetle przedstawionych uwag nie jest to jednak wystarczające dla podważenia stanowiska prezentowanego w zaskarżonym orzeczeniu.

Niezasadny jest zarzut naruszenia art. 217 § 1 k.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 286 k.p.c. poprzez pominięcie wniosku dowodowego pozwanych w przedmiocie wezwania biegłego J. P. na rozprawę celem uzupełnienia opinii i rozstrzygnięcie kwestii podnoszonych w piśmie z dnia 17 listopada 2014 roku. Kwestie te zostały wyjaśnione przez biegłego w opinii uzupełniającej (k. 311). Zarządzeniem z dnia 19 grudnia 2014 roku odpis uzupełniającej opinii biegłego został doręczony pełnomocnikom stron, którzy zostali zobowiązani do wypowiedzenia się czy i w jakim zakresie ją kwestionują, czy wnoszą o wezwanie biegłego na rozprawę i czy mają pytania do biegłego i jeśli tak – do ich sprecyzowania w terminie dwutygodniowym pod rygorem ich pominięcia w razie złożenia po wyznaczonym terminie. Strona powodowa nie kwestionowała opinii biegłego (k. 323). Zaś pozwani nie udzielili odpowiedzi w tym zakresie. W tych okolicznościach nie zasadne są twierdzenia skarżących, że opinia biegłego nie rozstrzygała wątpliwości i nie odnosiła się do zastrzeżeń pozwanych w sposób wyczerpujący. Strony nie wnosiły o dalsze uzupełnienie opinii. Słusznie zatem przyjął Sąd Rejonowy, że wobec jednoznacznego stanowiska stron opinia nie wymagała szerszej analizy, a Sąd nie miał obowiązku wzywania z urzędu biegłego na rozprawę celem złożenia ustnych wyjaśnień uzupełniających (wyrok SN z dnia 24.08.2011r, II CSK 551/10, Lex).

Niezasadny jest zarzut dotyczący naruszenia art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez pominięcie zeznań świadka M. M. i D. M., w zakresie, w którym zeznali, iż w przydomowej oczyszczalni ścieków została zamontowana studzienka. Wbrew twierdzeniom skarżących okoliczność ta została ustalona przez Sąd Rejonowy, który ustalił ponadto, że nie była ona właściwa. Wbrew twierdzeniom skarżących Sąd Rejonowy nie pominął zeznań świadka D. S., w zakresie w którym zeznał, że firma (...) nie przewiduje wymogu zamontowania neutralizatorów kondensatu i że piec ten został zmieniony przez powoda. Przeciwnie w oparciu o te zeznania Sąd Rejonowy ustalił, że „przy piecach o mocy do 20 kV firma (...) nie wymaga neutralizatorów kondensatu, jest to w opisie technicznym tego urządzenia. Firma (...) nie podaje w opisie technicznym takiej wskazówki” (k.420), „u powoda pierwotnie również był zainstalowany piec firmy (...). Po około dwóch latach od zamieszkania na osiedlu powód wymienił u siebie ten piec na firmy (...)” (k. 418).

Sąd Rejonowy właściwie zastosował art. 471 k. c, w przedmiotowej sprawie. Wbrew twierdzeniom skarżących powód udowodnił, że poniósł szkodę w postaci różnicy między wartością nabytej przez siebie od pozwanych nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), zakupionej za cenę 780.000 zł będącą ekwiwalentem niewadliwego przedmiotu sprzedaży a wartością rzeczy wadliwej (752.000 zł). Wysokość szkody jest równa kosztom jakie zgodnie z opinią biegłego musi ponieść powód, aby usunąć wady. Prawidłowo ocenił Sąd Rejonowy, że zawinienie pozwanych polegało na sprzedaży nieruchomości, w której przy piecu akumulacyjnym nie zainstalowano wbrew wskazaniom ku temu neutralizatora kondensatu, zainstalowano niewydajny w istniejących warunkach system podpowierzchniowego odprowadzania wody opadowej, jak również wbrew wskazaniom w tym zakresie nie zastosowano właściwej studzienki inspekcyjno –rozdzielczej. Wskazać należy, że dla konieczności zamontowania neutralizatora kondensatu w przedmiotowej sprawie, nie miało znaczenia jakiej firmy piec był montowany, o jakiej mocy, czy dla montowanego pierwotnie u powoda pieca V. potrzebne było wymienione urządzenie. Urządzenie to nie ma wpływu na działanie pieca. (por. zeznania świadka D. S. k. 420, opinia biegłego). W przedmiotowej sprawie zamontowanie tego urządzenia, było konieczne z uwagi na funkcjonowanie przydomowej oczyszczalni ścieków. Bezsporne jest, że pozwani zdecydowali się na założenie na ich koszt neutralizatorów u wszystkich właścicieli domów na osiedlu, z wyjątkiem domu powoda. Pozwani podjęli decyzję o założeniu tych urządzeń na osiedlu choć sami stali na stanowisku, że urządzenia te nie są niezbędne, ale robią to dla utrzymania dobrego imienia firmy i dobrych relacji z mieszkańcami osiedla. Neutralizator przeznaczony dla powoda nie został do tej pory zamontowany. Okoliczność, że system odprowadzania wody opadowej z dachu miał być w świetle łączącej strony umowy przedwstępnej sprzedaży, pierwotnie powierzchniowy, a zmiana tego systemu na system pod powierzchnią gruntu, nastąpiła z dobrej woli developera i zmierzała do podwyższenia standardu wykonania, nie zwalnia pozwanych od odpowiedzialności za wadliwe wykonanie tego systemu. Słusznie uznał Sąd Rejonowy, że zawierając ostateczną umowę sprzedaży, powód zaakceptował tę zmianę, skoro strony wskazały, iż umowa ostateczna wyczerpuje ich roszczenia wynikające z umowy przedwstępnej a powód nie zgłaszał z tego powodu zastrzeżeń. Skoro tak, to strony zgodnie zmieniły umowę we wskazanym zakresie a zastosowany przez pozwanego dobrowolnie system o wyższym standardzie powinien być sprawny i spełniać swoje zadania. Nie może teraz strona pozwana zwolnić się od odpowiedzialności za wadliwe funkcjonowanie systemu odprowadzania wody opadowej tylko dlatego, że zainstalowała inny system o podwyższonym standardzie.

Mając na uwadze powyższe, a także fakt, że w postępowaniu apelacyjnym nie ujawniono okoliczności, które Sąd II instancji winien wziąć pod uwagę z urzędu i które mogłyby skutkować uwzględnieniem wniosków złożonego środka zaskarżenia, apelacja podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym zgodnie z § 2 pkt 5, w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).