Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: protokolant sądowy Sylwia Wardzała

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania I. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 9 lutego 2016 roku nr (...)

w sprawie I. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o rentę socjalną

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 202/16

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 7 września 2016 roku

Decyzją z dnia 9 lutego 2016 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej ( Dz. U. z 2013 r. poz. 982 ze zm. ) , po rozpatrzeniu sprawy w trybie nadzoru nad orzecznictwem lekarskim wstrzymał I. Z. wypłatę renty socjalnej od 01.02.2016 r. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż Komisja Lekarska po rozpatrzeniu sprawy , orzeczeniem z dnia 26.01.2016 r. orzekła , że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Odwołanie od tej decyzji wniosła I. Z., domagając się jej zmiany. Odwołująca podała, iż nie zgadza się z krzywdzącą dla niej decyzją , wstrzymującą jej wypłatę renty socjalnej . Wskazała ponadto , że pozostaje w stałym leczeniu od 2000 r. W tym czasie była wielokrotnie hospitalizowana z powodu pogarszającego się stanu zdrowia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, twierdząc, iż odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było ,że odwołująca I. Z. urodziła się (...)

Decyzją z dnia 02.08.2013 r. organ rentowy odmówił I. Z. prawa do renty socjalnej , ponieważ ubezpieczona nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy.

Wyrokiem z dnia 15.07.2014 r., sygn.. akt IV U 1609/13 Sąd Okręgowy w Tarnowie zmienił powyższą decyzję w ten sposób , że przyznał wyżej wymienionej rentę socjalna od 24.05.2013 r. na kres 2 lat , tj. do 31.05.2015 r.

W dniu 22.04.2015 r. I. Z. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty socjalnej.

Decyzją z dnia 21.09.2015 r. ZUS przyznał rentę socjalną od 01.06.2015 r. do 30.09.2016 r. na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 04.09.2015 r.

Z uwagi na sprzeczność ustaleń orzeczniczych pomiędzy orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 04.09.2015 r. wydanym dla celów renty socjalnej a ustalającym całkowitą niezdolność do pracy w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym w trakcie nauki w szkole tj. do 21.10.2003 r. lub od 01.10.2004 r. do 13.04.2005 r. z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z 17.08 2015 r. wydanym dla celów renty rodzinnej a ustalającym brak całkowitej niezdolności do pracy sprawa skierowana została w trybie nadzoru nad wykonywaniem orzecznictwa lekarskiego do rozpatrzenia przez komisję lekarską ZUS .

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26.01.2016 r. I. Z. nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy.

Wobec powyższego decyzja z dnia 09.02.2016 r. organ rentowy wstrzymał wypłatę renty socjalnej od 01.02.2016 r.

Ponadto decyzją z dnia 19.08.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił I. Z. prawa do renty rodzinnej po zmarłym (...) r. ojcu A. Z. .

Wniosek o przyznanie renty rodzinnej w danej sprawie wnioskodawczyni złożyła 19 stycznia 2015 r.

Decyzją z dnia 20.03.2015 r. organ rentowy odmówił przyznania renty rodzinnej, ponieważ Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 18.02.2015 r. uznał, iż wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy do 31.05.2015 r., ale niezdolność do pracy nie powstała do ukończenia 16 lat lub w trakcie nauki.

Postanowieniem z dnia 03.06.2015 r. , sygn.. akt IV U 399/15 Sąd Okręgowy w Tarnowie uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę organowi rentowemu do ponownego rozpoznania i umorzył postępowanie, bowiem zdaniem Sądu wniesienie sprzeciwu po terminie nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującej się.

Rozpoznając sprzeciw Komisja Lekarska ZUS , orzeczeniem z 17.08.2015 r. nie uznała odwołującej całkowicie niezdolną do pracy i na tej podstawie wydana została wydana decyzją z dnia 19.08.2015 r. odmawiająca prawa do renty rodzinnej. Od decyzji tej I. Z. złożyła odwołanie.

Powołana wyżej decyzja został uchylona przez organ rentowy kolejną decyzją z dnia 17.02.2016 r, wobec tego postanowieniem z dnia 24.02.2016 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie , sygn.. akt IV U 136/16 umorzył postępowanie w tym przedmiocie.

W dacie przekazania do Sądu (16.03.2016r.) niniejszej sprawy I. Z. nie wywiodła jeszcze odwołania od decyzji ZUS z dnia 17.02.2016 r., odmawiającej jej prawa do renty rodzinnej w związku z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26.01.2016 r. ustalającym brak całkowitej niezdolności do pracy.

/okoliczności bezsporne/

Sąd Okręgowy ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Naczelny Lekarz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Zakładu działając na podstawie art. 14 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przekazał niniejszą sprawę do ponownego rozpoznania przez Komisję Lekarska ZUS.

W orzeczeniu z dnia 26 stycznia 2016 r. Komisja zdiagnozowała u odwołującej: toczeń rumieniowaty układowy oraz martwicę aseptyczną głów kości udowych bez upośledzenia funkcji chodu i nie stwierdziła z powodu tych schorzeń całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu opinii podała, iż stan ubezpieczonej jest dobry, nie stwierdzono ograniczenia zakresu ruchów stawów i kręgosłupa , bez dysfunkcji chodu i sprawności manualnej oraz bez zmian troficznych skóry rąk i stóp. Wskazała, że brak jest nowej dokumentacji, która by potwierdzała pogorszenie się stanu ogólnego ubezpieczonej, która od marca 2014 r. nie wymagała leczenia szpitalnego , czy też konieczności leczenia immunosupresyjnego. Podała ,iż ubezpieczona jest w badaniu fizykalnym wydolna krążeniowo i oddechowo, ponadto sprawna mentalnie , bez zaburzeń sfery emocjonalno- popędowej.

Orzeczenie powyższe legło u podstaw wydania zaskarżonej decyzji z dnia 9 lutego 2016 r.

Dowód:

- opinia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26.01.2016 r. – akta ZUS,

- decyzja – k 62.

W celu stwierdzenia, czy odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy zarobkowej, na jaki okres oraz kiedy powstała ta niezdolność, Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłych lekarzy : dr n. med. G. R. – specjalisty reumatologa oraz lek. med. D. B. – specjalisty neurologa.

W pisemnej opinii sądowo – lekarskiej 26 kwietnia 2016 r. biegła neurolog zdiagnozowała u badanej:

- okresowe dolegliwości bólowe kręgosłupa bez ograniczenia funkcji kręgosłupa,

- toczeń rumieniowaty układowy.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych biegła uznała, iż brak jest podstaw do uznania długotrwałej niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami z przyczyn neurologicznych. W uzasadnieniu opinii wskazała, iż w 2000 r. pacjentka była dwukrotnie hospitalizowana z podejrzeniem choroby układowej, występowały zmiany skórne oraz gorączka. W 2008 r. ze względu na ponowne objawy choroby , wysunięto podejrzenie tocznia rumieniowatego układowego. Wówczas włączono do leczenia sterydy. Schorzenie to ostatecznie potwierdzono w 2009 roku. Od 2013 r. u orzekanej pojawiły się dolegliwości bólowe stawów, od tego czasu badana przebywa w leczeniu reumatologicznym lub ortopedycznym. Podała, że orzekana jest osobą sprawną ruchowo i intelektualnie, a także , iż badaniem neurologicznym nie stwierdzono cech uszkodzenia układu nerwowego. Wskazała , iż ze względu na dolegliwości bólowe stawów konieczne jest opiniowanie przez biegłego z zakresu reumatologii.

Dowód:

- opinia sądowo- lekarska z dnia 26.04.2016 r. – k. 8 – 10.

W opinii sądowo – lekarskiej z 12 lipca 2016 roku biegła reumatolog rozpoznała u odwołującej:

- toczeń rumieniowaty układowy,

- stan po przebytej martwicy aseptycznej głów kości udowych bez upośledzenia funkcji chodu.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych biegła uznała, iż badana nie jest niezdolna do pracy zarobkowej zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. W uzasadnieniu opinii podała, że rozpoznane schorzenia w ich obecnym stanie zaawansowania nie upośledzają sprawności badanej w takim stopniu, aby uznać ją za niezdolną do pracy zarobkowej. Wskazała , iż w badaniu układu ruchu nie stwierdzono ograniczenia ruchomości czynnej i biernej w obrębie kończyn górnych i dolnych. Podała, że w stawach obwodowych nie stwierdzono obrzęków oraz, iż zakres ruchów w stawach biodrowych i kolanowych jest w normie.

Dowód:

- opinia sądowo – lekarska z dnia 12.07.2016 r. – k. 18 – 21.

Sąd w całości podzielił opinię biegłych neurologa i reumatologa uznając, że zawierają one kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu organizmu odwołującej, a ponadto uwzględniają wpływ rozpoznawanych u niej schorzeń na zdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem osób sporządzających opinie. Dlatego też , Sąd podzielił wnioski biegłych sądowych o zdolności odwołującej do pracy zarobkowej. Podkreślić ponadto należy, że opiniujący w sprawie biegli swoje ustalenia i wnioski wywiedli po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej oraz badaniu odwołującej. Należy ponadto dodać , iż opiniujący w sprawie biegli nie wskazali na konieczność opiniowania w sprawie biegłego z zakresu innych specjalności.

Wydane w sprawie opinie sądowo- lekarskie są wyczerpujące. W sposób przejrzysty obrazują stan zdrowia ubezpieczonej. Odpowiadają też na wszystkie istotne pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną w sentencji postanowienia o powołaniu biegłych sądowych. Biegli ci na podstawie osobistych badań wnioskodawcy, które przeprowadzone zostały dokładnie, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami oraz dogłębnej analizy dokumentacji medycznej, w tym wyników badań specjalistycznych, dokonali prawidłowego rozpoznania i sformułowali ostateczne wnioski, które Sąd w pełni podziela.

Opinie ponadto spełniły wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych określone w art. 278 kpc i art. 285 kpc a także w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 14.12.2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy w związku z art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( Dz.U. z 2016 poz. 887), zaś w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności , które mogłyby podważać zaufanie do wiedzy czy bezstronności biegłych. Strony nie wniosły również do nich żadnych merytorycznych zarzutów oraz nie wnioskowały o dopuszczenie opinii innego biegłego specjalisty.

W orzecznictwie przyjmuje się, że w postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy - weryfikacja orzeczeń Lekarzy Orzeczników - wymaga wiadomości specjalnych. W takiej sytuacji, Sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych. Dopuszczając tego rodzaju dowód, Sąd nie może czynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa (por. wyrok SN z dnia 27 listopada 1974 r., II CR 748/74, LEX nr 7618; wyroki SA w Szczecinie: z dnia 13 lutego 2014 r., III AUa 670/13, LEX nr 1441549 i z dnia 18 września 2014 r., III AUa 14/14, LEX
nr 1527188).

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd Okręgowy rozważył co następuje :

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy odwołująca spełnia przesłanki uprawniające ją do pobierania renty socjalnej.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej , renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

- przed ukończeniem 18 roku życia,

- w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia,

- w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

W myśl art. 5 cytowanej ustawy ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016r. 887).

Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 1 tej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2) natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3).

Równocześnie w myśl art. 13 powołanej ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia , jak również możliwość wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego.

Jednocześnie jak stanowi art. 101 ustawy emerytalnej (stosowany odpowiednio w oparciu o art. 15 ustawy o rencie socjalne) prawo do świadczeń ustaje: 1) gdy ustanie którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania tego prawa; 2) ze śmiercią osoby uprawnionej.

Natomiast w myśl art. 107 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie, czy ubezpieczona ze względu na stan zdrowia jest niezdolna do pracy całkowicie, czy też nie, jak to wynika z zakwestionowanego orzeczenia komisji lekarskiej i wydanej na jej podstawie decyzji ZUS.

Biorąc pod uwagę dyspozycje powyższych przepisów, w oparciu o wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego, w ramach którego ubezpieczona została poddana badaniu przez biegłych lekarzy neurologa i reumatologa – uprawnione jest stwierdzenie, że odwołanie okazało się nieuzasadnione. Opiniujący w sprawie biegli nie stwierdzili bowiem by rozpoznane przez nich schorzenia powodowały całkowitą niezdolność do pracy. W tym stanie rzeczy ubezpieczona nie spełniła przesłanki z art. 4 ustawy o rencie socjalnej, koniecznej do ustalenia prawa do tego świadczenia na dalszy okres.

Zatem zaskarżona decyzja organu rentowego okazała się uzasadniona.

Sąd wobec tych okoliczności na zasadzie art. 477 ¹⁴§1 kpc, orzekł, jak w sentencji wyroku.