Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Budzyńska

Sędziowie: SO Krzysztof Górski

SR del. Kornelia Żminkowska (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Eliza Sandomierska

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2014 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. T.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 28 marca 2013 roku, sygnatura akt XI GC 896/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że zasądzoną w nim kwotę obniża do kwoty 3.355 zł (trzy tysiące trzysta pięćdziesiąt pięć złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 28 stycznia 2011 roku i umarza postępowanie w części co do żądania zapłaty kwoty 610 zł (sześćset dziesięć złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 28 stycznia 2011 roku;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem kosztów postępowania odwoławczego.

Sygn. akt VIII Ga 312/13

UZASADNIENIE

W dniu 22 maja 2012 roku powód R. T. wniósł pozew o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 3.965,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 28 stycznia 2011 roku i kosztami postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 23 listopada 2010 r. doszło do kolizji, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód poszkodowanego. Sprawca kolizji posiadał obowiązkowe ubezpieczenie OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Poszkodowany zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego. Powód wystawił dnia 17 grudnia 2010 r. fakturę Vat nr (...) na kwotę 6.673,40 złotych brutto tytułem 21 dni najmu pojazdu zastępczego z zastosowaniem stawki dobowej czynszu najmu w kwocie 305,00 złotych brutto oraz kosztów holowania pojazdu ze S. do K.. Następnie powód na podstawie umowy cesji wierzytelności nabył od poszkodowanego przysługujące mu odszkodowanie o zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego. Pozwana wypłaciła powodowi łącznie kwotę 2.708,40 złotych brutto tytułem należnego odszkodowania.

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 25 maja 2012 roku w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział I Cywilny nakazał zapłacić dochodzoną pozwem kwotę.

W złożonym sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Strona pozwana wskazała, iż co do zasady uznała roszczenie zgłoszone przez powoda. Podniosła jednakże, że w jej ocenie zasadne było dokonanie najmu pojazdu zastępczego jedynie przez okres 10 dni i w tym zakresie dokonała wypłaty należnego odszkodowania. Jednocześnie pozwana dokonała weryfikacji dobowej stawki za wynajem, która jej zdaniem została rażąco wygórowana przez powoda i winna stanowić kwotę 244,00 złotych brutto (200,00 złotych netto) za dzień najmu pojazdu zastępczego. Na tej podstawie pozwana przyznała odszkodowanie za wynajem pojazdu w łącznej wysokości 2.440,00 złotych brutto.

W dniu 28 września 2012 r. pozwana (...) Spółka Akcyjna w W. zmieniła firmę na (...) spółka akcyjna w W..

Wyrokiem z dnia 28 marca 2013 r. (XI GC 896/13) Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy zasądził od pozwanej (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powoda R. T. kwotę 3.965,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 28 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty i kwotę 816,00 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie na gruncie następujących ustaleń faktycznych:

W dniu 23 listopada 2010 roku w S. miała miejsce kolizja, której skutkiem było uszkodzenie pojazdu marki R. (...) nr rej. (...) należącego do M. L. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...). L. w S.. Sprawca szkody dysponował obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Poszkodowany w dniu 24 listopada 2010 roku zawarł z powodem R. T., prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie wynajmu pojazdów pod nazwą Centrum Pomocy (...) w S., umowę najmu samochodu zastępczego marki R. (...). Czynsz najmu strony ustaliły na kwotę 230,00 złotych za dobę plus 20,00 złotych za „doubezpieczenie”. Najem samochodu trwał łącznie 21 dni . Na tej podstawie powód w dniu 17 grudnia 2010 roku wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 6.673,40 złotych obejmującą należność za najem w wysokości 6.405,00 złotych brutto oraz kwotę 268,40 złotych brutto naliczoną tytułem wykonania usługi holowania uszkodzonego pojazdu, z terminem płatności oznaczonym na dzień 31 grudnia 2010 roku. Sąd Rejonowy w oparciu o opinię biegłego sądowego ustalił, iż czas technologiczny naprawy pojazdu wynosił 21 dni. Średnie zaś stawki wynajmu pojazdu zastępczego przystosowanego do nauki jazdy na rynku lokalnym w listopadzie 2010 roku stanowiły kwotę 400,00 złotych netto (488,00 złotych brutto). W dniu 20 grudnia 2010 roku poszkodowany umową przelewu wierzytelności scedował na powoda wierzytelność przysługującą mu wobec (...) spółki akcyjnej w W. tytułem zwrotu kosztów wypożyczonego samochodu zastępczego w wysokości 6.673.40 złotych. Powód powiadomił pozwaną o zawartej umowie cesji. Pozwany zakład ubezpieczeń decyzją z dnia 29 grudnia 2010 roku po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego szkody oznaczonej nr (...) przyznał powodowi odszkodowanie w kwocie 1.464,00 złotych za najem pojazdu zastępczego i kwotę 268,40 zł za holowanie pojazdu – w sumie kwotę 1.732,40 złotych. W dniu 30 grudnia 2010 roku przyznana kwota została przelana na rachunek bankowy powoda. Powód odwołał się od powyższej decyzji pismem z dnia 21 lutego 2011 roku wskazując, że dobowa stawka wynajmu pojazdu podana w fakturze VAT nr (...) zawiera opłaty dodatkowe – bez limitu kilometrów, zniesienie odpowiedzialności w szkodach, ilość kierowców bez ograniczeń oraz (...). Zwrócił się też o weryfikację okresu najmu ze szczególnym uwzględnieniem czasu na przyjęcie pojazdu, oczekiwanie na rozpoczęcie naprawy, zamówienie części, dni wolne w warsztacie, schnięcie powłoki lakierniczej, transport do stacji kontroli pojazdów, przeprowadzenie badania technicznego, oczekiwanie na wydanie dowodu rejestracyjnego i wydanie pojazdu. Pozwana po ponownej weryfikacji decyzją z dnia 4 marca 2011 roku przyznała powodowi odszkodowanie w kwocie 2.440,00 złotych brutto za najem pojazdu zastępczego i kwotę 268,40 złotych brutto za usługę holowania pojazdu. Wskazując w uzasadnieniu, że uznała za uzasadniony 10-dniowy czas najmu obejmujący: 4 dni na technologiczny czas naprawy pojazdu, 2 dni na znalezienie pojazdu, zlecenie naprawy, przyjęcie pojazdu do naprawy i jego odbiór oraz zwrot pojazdu zastępczego, 2 dni na czas oczekiwania na części zamienne i 2 dni wolne od pracy. W dniu 8 marca 2011 roku kwota 976,00 złotych została przelana na rachunek bankowy powoda. Dalej Sąd Rejonowy ustalił, iż powód pismem z dnia 11 maja 2012 roku wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 3.965,00 złotych tytułem niewypłaconego w całości odszkodowania, w terminie do dnia 18 maja 2012 roku.

W oparciu o poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo, którego podstawę prawną stanowił przepis art. 822 §1 k.c., przy jednoczesnym zastosowaniu regulacji z art. 361 k.c. Sąd Rejonowy potraktował jako niesporny fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym zakładem ubezpieczeń, a także wystąpienie kolizji pojazdów, za którą odpowiadała osoba ubezpieczona. Sąd Rejonowy przyjął, iż legitymacja powoda wynikała z przedłożonej umowy cesji oraz z art. 509 i 510 k.c. Zaznaczono, iż konieczność wynajęcia przez poszkodowanego pojazdu zastępczego i wykonania usługi holowania uszkodzonego samochodu nie były przez strony kwestionowane. Spór dotyczył kwestii obliczenia wysokości należnego powodowi odszkodowania, przy uwzględnieniu czasu trwania naprawy i wysokości dobowej stawki najmu. Odnosząc się do przedmiotu sprawy Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na przeprowadzone dowody z dokumentów tj. druku zgłoszenia szkody w pojeździe, opisu szkody, kopii dowodu rejestracyjnego pojazdu, dokumentacji fotograficznej, faktury za najem, umowy najmu, umowy przelewu, wezwania do zapłaty, których zgodności z rzeczywistym stanem nie kwestionowała żadna ze stron, zeznań powołanego świadka M. L. oraz z opinii sporządzonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego. Sąd Rejonowy na podstawie doświadczenia życiowego przyjął także, że technologiczny czas naprawy zazwyczaj nie pokrywa się z rzeczywistym czasem, zwłaszcza przy uwzględnieniu długiego czasu oczekiwania na kosztorys i decyzję w sprawie wysokości szkody. Powołując się na utrwalony w judykaturze pogląd oraz sporządzoną w sprawie opinię biegłego sądowego Sąd uznał prawidłowość stanowiska powoda. Biegły sądowy dysponujący wiedzą specjalistyczną ocenił, że kwota 305,00 złotych za dobę najmu pojazdów przystosowanych do nauki jazdy mieściła się w stawkach stosowanych na rynku lokalnym w czasie powstania należności objętej pozwem. Sąd Rejonowy zaznaczył, że pozwana nie wykazała możliwości wynajęcia w 2010 roku samochodu tego rodzaju za mniejszą kwotę. Nadto sam fakt wystąpienia wypożyczalni oferujących mniejszą stawkę najmu nie mógłby stanowić podstawy do zastosowania art. 362 k.c. Wedle stanowiska Sądu Rejonowego pozwana nie wykazała, by poszkodowany świadomie lub przez niedbalstwo wybrał wypożyczalnię oferującą pojazd w zawyżonych cenach, ani też, że stawki powoda zostały zawyżone. Na tej podstawie Sąd Rejonowy uznał, że należało zasądzić na rzecz powoda całą objętą pozwem kwotę, stanowiącą różnicę miedzy kosztem wynajmu pojazdu zastępczego poniesionym przez poszkodowanego, a wypłaconym przez pozwaną odszkodowaniem. Z uzasadnienia orzeczenia wynika, że stan faktyczny ustalono w oparciu o dowody z dokumentów, których treść ani autentyczność nie budziła wątpliwości, a także przy uwzględnieniu korespondujących z nimi zeznań powołanego świadka w osobie M. L., które uznano za wiarygodne oraz w oparciu o opinię biegłego sądowego. Odsetki za opóźnienie przyznano wedle art. 481 § 1 k.c. i art. 817 § 1 i 2 k.c., tj. po upływie 30-dniowego terminu na ukończenie postępowania likwidacyjnego. Powód dochodził odsetek od dnia 28 stycznia 2011 r. Mając na uwadze prezentatę widniejącą na piśmie, do którego załączona była przedmiotowa faktura. Sąd Rejonowy uznał, że termin spełnienia świadczenia przypadał na dzień 27 stycznia 2011 r., zatem opóźnienie pozwanej rozpoczęło się dnia następnego. Koszty procesu w wysokości 816,00 złotych przyznano na zasadzie art. 98 k.p.c. i § 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Od powyższego orzeczenia apelację złożyła pozwana. Zaskarżonemu wyrokowi pozwana zarzuciła naruszenie przepisów postępowania:

-

art. 321 k.p.c. poprzez zasądzenie ponad żądanie, które zostało ograniczone pismem powoda z dnia 27 sierpnia 2012 r. do kwoty 3.355,00 złotych;

-

art. 328 §2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie przyjętych ocen prawnych dotyczących okresu, w którym uzasadniona była refundacja kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez odpowiedzialnego za szkodę oraz na jakiej podstawie ustalono, że okresem koniecznym i niezbędnym pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie był okres 21 dni;

-

art. 233 § 1 k.p.c. wyrażające się w dowolnej, a nie swobodnej ocenie i dowodowego zgromadzonego w sprawie i w konsekwencji bezpodstawne uznanie, iż okres 21 dni był koniecznym i niezbędnym okresem naprawy uszkodzonego pojazdu.

Pozwana zarzuciła także obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 6 k.c. wyrażającą się w przyjęciu przez Sąd Rejonowy, że powód w niebudzący wątpliwości sposób udowodnił, iż koniecznym i niezbędnym okresem najmu pojazdu zastępczego było 21 dni. W tym kontekście pozwana wskazała na poczyniony przez Sad I instancji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia. Na tej podstawie pozwana wniosła o zmianę wyroku i oddalenie powództwa oraz orzeczenie w zakresie kosztów procesu, a nadto o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych. W uzasadnieniu apelacji pozwana w pierwszej kolejności wskazała, iż Sąd I Instancji w sposób oczywisty naruszył normę wyrażoną w art. 321 k.p.c. zasądzając na rzecz powoda kwotę 3.965,00 złotych, pomimo ograniczenia żądania przez powoda w piśmie z dnia 27 sierpnia 2012 r. do kwoty 3.355,00 złotych z uwagi na zwiększenie przez pozwany zakład ubezpieczeń kwoty odszkodowania
i uznaniu stawek najmu pojazdu zastępczego zastosowanych przez stronę pozwaną. Z apelacji wynikało zatem, iż w konsekwencji powyższych okoliczności spór miedzy stronami w niniejszej sprawie dotyczył jedynie okresu, w którym najem pojazdu zastępczego był konieczny i niezbędny. Dalej pozwana powołując się na treść orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2003 r. (IV CKN 1862/00, LEX nr 109420) podała, iż w jej ocenie uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie zawiera wyjaśnienia zasadniczych przesłanek, którymi kierował się Sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok. Wedle pozwanej niezbędne byłoby wskazanie przez Sąd Rejonowy jaki w jego mniemaniu okres najmu pojazdu zastępczego pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą i w konsekwencji jaki okres powinien zrefundować pozwany zakład ubezpieczeń. Zdaniem pozwanej Sąd I instancji nie wyjaśnił także w sposób precyzyjny dlaczego uznał za uzasadniony 21-dniowy okres najmu pojazdu zastępczego. Pozwana co prawda przyznała, że technologiczny czas naprawy nie pokrywał się z czasem rzeczywistym. Podniosła jednak, że uwzględniła tą okoliczność w swoim stanowisku określając technologiczny czas naprawy na 4 dni robocze. Zdaniem pozwanej ustalenie, że czas rzeczywisty był wyższy winno opierać się na precyzyjnych obliczaniach i wskazaniu czynników, które spowodowały jego wydłużenie. W tym kontekście pozwana przyjęła, że Sąd I instancji przekroczył w sposób oczywisty granice swobodnej oceny dowodów z art. 233 k.p.c. Dalej pozwana zaznaczyła, iż Sąd I instancji nadał nieuzasadnione znaczenie zeznaniom świadka M. L., które w kwestii oczekiwania na moment rozpoczęcia naprawy wykluczały się z zeznaniami powoda i pozostawały w sprzeczności z treścią opinii sporządzoną przez biegłego sądowego, co do popularności marki uszkodzonego w kolizji pojazdu. Pozwana w uzasadnieniu apelacji podała, iż wbrew twierdzeniu Sądu I instancji nie korespondowały one także z innymi dowodami przeprowadzonymi w sprawie. Z dokumentacji wynikało bowiem, że decyzja o ustaleniu wysokości szkody została dostarczona już po naprawie przedmiotowego pojazdu, zatem ani poszkodowany ani zakład naprawczy nie oczekiwali na czynności podejmowane przez pozwaną. Pozwana odwołała się do poglądu orzecznictwa, iż „…koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu ...” (wyrok SN z dnia 5 listopada 2004 r, II CK 494/03, Biul.SN 2005/3/11). Tym samym to powód, reprezentowany w postępowaniu przez zawodowego pełnomocnika, w oparciu o art. 6 k.c. zobowiązany był przedstawić bardziej przekonujące dowody świadczące o tym, iż w rzeczywistości z uzasadnionych przyczyn czas naprawy uszkodzonego samochodu był dłuższy. Pozwana nie mogła się zatem zgodzić z uzasadnieniem wyroku Sądu I instancji, że przedstawione przez stronę powodową dowody pozwalały na przyjęcie 21-dniowego czasu technologicznej naprawy, tym bardziej że biegły sądowy w opinii jednoznacznie wskazał 21 godzin tj. 4 dni robocze.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się o tyle zasadna, że doprowadziła do zmiany zaskarżonego orzeczenia. Sąd Okręgowy nie podziela jednak podniesionych w skardze apelacyjnej zarzutów.

Na wstępie należy wskazać, iż przy przyjętym w polskiej procedurze cywilnej modelu apelacji pełnej, sąd drugiej instancji rozpatruje sprawę ponownie, przedstawione pod osąd roszczenie procesowe jest rozpoznawane po raz wtóry. Sąd drugiej instancji władny jest poczynić własne ustalenia faktyczne, a także przyjąć za własne ustalenia sądu pierwszej instancji, uzupełniając je jedynie odmienną oceną materiału dowodowego.

Pierwszy z zarzutów strony pozwanej podniesiony w apelacji w zakresie naruszenia art. 321 k.p.c., Sąd II instancji uznał za niezasadny. Nie można bowiem przyjąć, że w niniejszej sprawie nastąpiło wydanie wyroku przez Sąd Rejonowy ponad żądanie określone w pozwie. Z akt sprawy wynikało bowiem, iż modyfikacja roszczenia nastąpiła w toku prowadzonego postępowania. Doszło zatem do naruszenia przepisów proceduralnych, ale w zakresie art. 203 k.p.c. regulującego instytucję cofnięcia pozwu i jego skutku prawnego w świetle art. 355 § 1 k.p.c. tj. wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania. Powód bowiem pismem z dnia 27 sierpnia 2012 r. cofnął pozew w zakresie kwoty 610,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 28 stycznia 2011 r., w uzasadnieniu podając, iż pozwana po wydaniu nakazu zapłaty uwzględniła częściowo żądanie pozwu i dokonała zapłaty kwoty 610,00 złotych. Okoliczność ta znalazła potwierdzenie w treści sporządzonej apelacji, gdzie pozwana przyznała dokonanie ponownej weryfikacji wysokości przyznanego odszkodowania w zakresie poniesionych przez poszkodowanego kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pozwana podała, iż uwzględniła wysokość dobowej stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego ustaloną przez powoda i na tej podstawie dokonała dopłaty. Sąd II instancji uznał, iż nastąpiło skuteczne cofnięcie pozwu. Brak bowiem podstaw do uznania cofnięcia pozwu za sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzającego do obejścia prawa, w rozumieniu art. 203 § 4 k.p.c. Dlatego też wyrok Sądu I instancji zmieniono, w ten sposób, że zasądzoną w nim kwotę obniżono do kwoty 3.355,00 złotych z odsetkami ustawowymi do dnia 28 stycznia 2011 r., a postępowanie co do żądania zapłaty kwoty 610,00 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 28 stycznia 2011 r. podlegało umorzeniu, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., w zw. z art. 203 § 1 i 4 k.p.c.

Dlatego też, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., należało orzec jak w punkcie I sentencji wyroku.

Dalsze zarzuty podniesione w apelacji dotyczyły naruszenia 328 § 2 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c., art. 6. k.c. oraz błędu w ustaleniach faktycznych, a zatem szeroko rozumianego postępowania dowodowego. Rzeczone zarzuty odnosiły się przede wszystkim do dokonania przez Sąd pierwszej instancji wadliwej oceny materiału dowodowego i poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. W ramach tak sformułowanych zarzutów należało zbadać czy Sąd pierwszej instancji słusznie przyjął jako uzasadniony 21-dniowy czas najmu samochodu zastępczego, pozostający w związku adekwatno-przyczynowym z powstałą szkodą.

Odnosząc się do zgłoszonego zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy zasady swobodnej oceny dowodów zaznaczyć trzeba, że w świetle art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Wymieniony przepis nakłada na sąd orzekający obowiązek wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału i uwzględnienia wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu. Nadto obowiązkiem sądu jest skonkretyzowanie okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności oraz wskazania jednoznacznego kryterium i argumentacji pozwalającej na weryfikację dokonanej oceny w przedmiocie uznania dowodu za wiarygodny bądź też jego zdyskwalifikowanie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1966 r., sygn. II CR 423/66, niepubl.; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 24 marca 1999 r., sygn. I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 382; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 18 lipca 2002 r., IV CKN 1256/00, niepubl.). Przyjmuje się, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. W orzecznictwie wskazuje się, że do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. dochodzi wówczas, gdy ocena dowodów dokonana przez Sąd jest sprzeczna z regułami logicznego myślenia, uchybia zasadom wynikającym z doświadczenia życiowego lub też narusza zasady właściwego kojarzenia faktów (por. wyrok SN z dnia 16 grudnia 2005r., III CK 314/05, Lex nr 172176). Z kolei zarzut błędu w ustaleniach faktycznych odnosi się stricte do elementu faktycznego orzeczenia. Sąd Odwoławczy bada w takim wypadku czy w stanie faktycznym sprawy nie zachodzą sprzeczności między poszczególnymi ustaleniami oraz czy stan faktyczny stanowi harmonijną całość. Innymi słowy sprzeczność zachodzi wówczas, gdy istnieje dysharmonia między materiałem zgromadzonym w sprawie a konkluzją, do jakiej doszedł Sąd na jego podstawie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 19 sierpnia 2009 r., I ACa 507/09, Lex nr 756625, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 16 listopada 2005 r., I ACa 447/05, Lex nr 177024).

Przenosząc cytowane zasady na grunt badanej sprawy stwierdzić należy, że Sąd I instancji przeprowadził częściowo postępowanie dowodowe w zakresie wnioskowanym przez strony. Jednakże zgromadzone w ten sposób dowody poddał analizie ustalając w sposób prawidłowy stan sprawy. Sąd Okręgowy uzupełnił postępowanie dowodowe w ten sposób, że dopuścił dowody z dokumentów znajdujące się a aktach sprawy, a także wnioskowane przez stronę powodową dokumenty akt szkody nr 0007582210. Dokonując ponownej oceny pełnego materiału dowodowego uznać należało, iż ocena zebranego materiału dowodowego nie nosi w sobie cech dowolności. Uwzględniwszy bowiem przedłożoną dokumentację, zeznania powołanego świadka i treść opinii sporządzonej przez biegłego sądowego uznać należy, iż zasadny pozostaje okres 21 dni najmu pojazdu zastępczego. Opierając się na zeznaniach i dokumentacji wskazać należy, że poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego jedynie w czasie przeprowadzania naprawy uszkodzonego pojazdu. Faktem nie podlegającym podważeniu było to, iż poszkodowany oddał wynajmowany samochód w dniu odbioru naprawionego samochodu. Trudno zatem na tej podstawie doszukiwać się braku związku przyczynowo - skutkowego z powstałą w dniu 23 listopada 2010 r. kolizją. Sąd II instancji dokonując ponownej oceny zebranego materiału dowodowego stwierdził, iż zeznania świadka nie stoją w opozycji do twierdzeń zawartych w sporządzonej opinii biegłego sądowego. Świadek wskazał bowiem, że „problemem były lewe drzwi, nigdzie nie można było ich dostać. Blacharz robił, co mógł. jak tylko je sprowadził po 3 dniach miałem samochód gotowy.” Biegły zaś wskazał, że co prawda sam czas naprawy stanowi 4 dni robocze, ale sprowadzenie części do zajmuje do 2 dni (z Polski) lub nawet od 2 do 3 tygodni (z Francji), przy tym z reguły drzwi do pojazdów marki R. (...) sprowadzane są właśnie z Francji (k. 85). Jak podkreślił Sąd Rejonowy technologiczny czas naprawy nie jest tożsamy z rzeczywistym czasem naprawy uszkodzonego pojazdu. W tych okolicznościach nie można przyjąć za wystarczający – jak chce pozwana – okres 2 dni oczekiwania na uszkodzoną w wyniku kolizji cześć zamienną (drzwi). Nadmienić trzeba, iż nie można przypisać poszkodowanemu w żadnym razie złej woli, czy interesu w dążeniu do zwiększenia kwoty odszkodowania. Poszkodowany bowiem przystąpił do naprawy pojazdu pomimo przedłużającego się postpowania likwidacyjnego. Co więcej uszkodzony pojazd został naprawiony, a zastępczy zwrócony, jeszcze przed wydaniem decyzji o ustaleniu przez pozwaną zakresu jej odpowiedzialności odszkodowawczej. Sąd I instancji słusznie uznał za wiarygodne w tym zakresie zeznania świadka, iż wynajął auto w dniu zgłoszenia szkody, cały czas monitorował przebieg naprawy i dokonał zwrotu pojazdu zastępczego z chwilą odzyskania możliwości posługiwania się własnym samochodem. Korespondują one z przedstawioną przez strony dokumentacją. Sąd Okręgowy po uzupełnienia materiału dowodowego o dokumenty znajdujące się w aktach szkody uzyskał pełen obraz procesu likwidacji szkody w uszkodzonym pojeździe. Rzeczone dokumenty potwierdziły ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w zakresie uznania za zasadny 21-dniowego okresu konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż w zaskarżonym wyroku nie doszło do przypisania jakiejś szczególnej wagi zeznaniom świadka M. L.. Sąd I instancji potraktował zeznania świadka jako posiłkowe źródło informacji, których treść była zgodna dokumentarnym materiałem dowodowym. Zeznania świadka jawiły się jako spójne, konsekwentne i wyczerpujące. Stąd też uzupełnienie stanu faktycznego o przekonujące i wiarygodne zeznania nie nosiło w sobie znamion wykroczenia poza dopuszczalną ocenę dowodów.

Reasumując analiza dostępnego materiału dowodowego pozwalała na uznanie, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił sporne okoliczności. Stąd też zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie znajdował uzasadnienia. Powód zaś przedkładając stosowne dokumenty i powołując się posiłkowo na zeznania poszkodowanego udowodnił zgłaszane roszczenie co do jego zasadności i wysokości, zgodnie z regułą dowodowa wyrażoną w art. 6 k.c. Pozwana zaś nie zdołała przedstawić skutecznego dowodu na ich podważenie, do czego w myśl obowiązującej reguły dowodowej z wskazanego wyżej przepisu była zobowiązana. Sąd Okręgowy ponownie podkreśla, że powołany z jej wniosku biegły przyznał, że czas naprawy stanowi 4 dni robocze, ale jednocześnie wskazał w swej opinii na inne okoliczności mogące prowadzić do jego znacznego wydłużenia (np. sprowadzanie drzwi z Francji).

Mając na względzie przywołaną wyżej argumentację na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił w tym zakresie apelację pozwanej, co znalazło wyraz w pkt. II sentencji wyroku.

O kosztach postępowania przed Sądem Odwoławczym orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 oraz art. 100 k.p.c. w zw. z § 13 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002r., nr 163, poz. 1398 ze zm.). Ponieważ strona powodowa uległa tylko co do nieznacznej części swego żądania Sąd II instancji włożył na stronę pozwaną obowiązek zwrotu wszystkich kosztów procesu przed Sądem II instancji. Na koszty te składają się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 300,00 zł.

SSO Krzysztof Górski SSO Anna Budzyńska SSR (del.) Kornelia Żminkowska