Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2018 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A.
w W.

przeciwko W. M. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 8 maja 2017 r. sygn. akt IX GC 398/16

1. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że nadaje mu treść: „zasądza od pozwanego W. M. (1) na rzecz strony powodowej (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 183.638,87 zł (sto osiemdziesiąt trzy tysiące sześćset trzydzieści osiem złotych osiemdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami, w tym:

- kwota 167.790,41 zł (sto sześćdziesiąt siedem tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt złotych czterdzieści jeden groszy) z odsetkami umownymi w wysokości stopy procentowej zmiennej, w stosunku rocznym, obowiązującej w powodowym (...) S.A. w W. dla należności przeterminowanych i postawionych po upływie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności na cele gospodarcze i mieszkaniowe, określonej w uchwale Zarządu (...) S.A. w W., obowiązującej w okresach, za które oprocentowanie jest naliczane i podawane do wiadomości klientom w Komunikacie (...)S.A. w W. udostępnionym w lokalach oddziałów, niezależnie od innych form powiadomienia, z tym że każdorazowo nie więcej niż czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego (...)i nie więcej niż obowiązująca w danym okresie stopa odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od dnia 30 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- kwota 15.833,46 zł (piętnaście tysięcy osiemset trzydzieści trzy złote czterdzieści sześć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 8 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty”;

2. w pozostałym zakresie apelację oddala;

3. zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 4050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO del. Wojciech Żukowski SSA Rafał Dzyr SSA Paweł Czepiel

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 stycznia 2016 r. strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego W. M. (1) kwoty 183.638,87 zł z odsetkami:

- od kwoty 167.790,41 zł z odsetkami umownymi w wysokości stopy procentowej zmiennej, w stosunku rocznym, obowiązującej w powodowym banku dla należności przeterminowanych i postawionych po upływie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, określonej w uchwale Zarządu powodowego banku, obowiązującej w okresach za które oprocentowanie jest naliczane, z tym że każdorazowo nie więcej niż czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi od dnia 30.12.2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 15.833,46 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Na uzasadnienie żądania podano, że powództwo obejmuje wymagalne wierzytelności z tytułu umowy z dnia 13 maja 2013 r. nr (...) o kredyt inwestycyjny, zmienionej aneksem nr (...) z dnia 7 sierpnia 2014 r. Stan zadłużenia pozwanego z tytułu tej umowy wyszczególniony został w wyciągu z ksiąg bankowych nr (...) z dnia 30 grudnia 2015 r.

W dniu 8 marca 2016 r. Sąd I instancji wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 8 marca 2016 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Przyznał, że zawarł ze stroną powodową umowę wskazaną w pozwie. Pismem z dnia 3 lutego 2015 r. umowa ta została mu wypowiedziana. Podniósł, że wypowiedzenie umowy było bezpodstawne. Nadto zarzucił, że strona powodowa błędnie dokonała obliczeń przysługujących mu kwot z tytułu opóźnienia w płatnościach, co skutkowało zawyżeniem dochodzonego roszczenia. Zdaniem pozwanego wypowiedzenie umowy niweczy jej skutki na przyszłość, w związku z czym upada także możliwość domagania się odsetek umownych od dnia wypowiedzenia umowy i w tej sytuacji wchodzą w grę odsetki ustawowe.

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa podtrzymała stanowisko w sprawie. Podała, że zgodnie z umową odsetki ujęte w wyciągu z ksiąg bankowych nr (...) z dnia 28 grudnia 2015r. zostały naliczone według umownej stopy procentowej wynoszącej, na dzień sporządzenia wyciągu 10% w stosunku rocznym, obowiązującej w (...) SA na dzień wystawiania wyciągu z ksiąg bankowych dla należności przeterminowanych i postawionych po upływie wypowiedzenia w stan wymagalności.

Podała, że podstawą wypowiedzenia pozwanemu umowy, doręczonego w dniu 11 lutego 2015 r. były zaległości płatnicze pozwanego. Wskutek wypowiedzenia kredyt stał się w całości wymagalny w dniu 19 marca 2015 r., a niespłacona kwota miała status zadłużenia przeterminowanego. Do niespłaconych odsetek mają zastosowanie postanowienia § (...) ust. (...) umowy.

Zgodnie z § (...) umowy kredytowej w przypadku opóźnienia w spłacie kredytu lub jego części, bank pobierze odsetki od niespłaconej kwoty za okres od dnia, w którym powinna nastąpić spłata do dnia poprzedzającego dokonanie spłaty według zmiennej stopy procentowej przewidzianej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po upływie okresu wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, na cele gospodarcze i mieszkaniowe określonej w uchwale zarządu Banku (...) S.A. obowiązującej w okresach, za które oprocentowanie jest naliczane i podawane do wiadomości klientom w komunikacie (...) S.A. udostępnionym w lokalach oddziałów, niezależnie od innych form powiadomienia.

Pozwany nie negował zobowiązania, na co wskazuje okoliczność, że ubiegał się w 2015 r. o restrukturyzację zadłużenia.

W dniu 5 sierpnia 2016 r. strona powodowa przedłożyła pismo zawierające szczegółowe obliczenie kwot dochodzonych w niniejszej sprawie odsetek (k. 180-182). W piśmie z dnia 4 października 2016 r. (k. 252), złożonym w odpowiedzi na wezwanie Sądu do odniesienia się między innymi do powyższego pisma (k. 248), pozwany podniósł jako jedyny merytoryczny zarzut, iż w nieprawidłowym jest przyjęcie, że razie uznania za zasadne wypowiedzenia umowy kredytu, należą się powodowi odsetki umowne i zakwestionował w ogóle możliwość obliczenia wysokości skapitalizowanych odsetek jako odsetek umownych.

Wyrokiem z dnia 8 maja 2017 r. Sad Okręgowy w Krakowie zasądził od pozwanego W. M. (2) na rzecz strony powodowej (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 183.638,87 zł (sto osiemdziesiąt trzy tysiące sześćset trzydzieści osiem złotych osiemdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami, w tym:

- kwota 167.790,41 zł (sto sześćdziesiąt siedem tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt złotych czterdzieści jeden groszy) z odsetkami umownymi w wysokości stopy procentowej zmiennej, w stosunku rocznym, obowiązującej w powodowym (...) S.A. w W. dla należności przeterminowanych i postawionych po upływie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności na cele gospodarcze i mieszkaniowe, określonej w uchwale Zarządu (...) S.A. w W., obowiązującej w okresach, za które oprocentowanie jest naliczane i podawane do wiadomości klientom w (...) S.A. w W. udostępnionym w lokalach oddziałów, niezależnie od innych form powiadomienia, z tym że każdorazowo nie więcej niż czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, liczonymi od dnia 30 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- kwota 15.833,46 zł (piętnaście tysięcy osiemset trzydzieści trzy złote czterdzieści sześć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 8 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

oraz zasądził od pozwanego W. M. (2) na rzecz strony powodowej (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 8.223,15 zł (osiem tysięcy dwieście dwadzieścia trzy złote piętnaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwota 7.200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) wynagrodzenia pełnomocnika procesowego.

W uzasadnieniu wyroku ustalono, że w dniu 13 maja 2013 r. strony zawarły umowę o kredyt inwestycyjny, oznaczoną numerem (...). Na podstawie tej umowy bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 197.000 zł. Pozwany zobowiązał się do spłaty całości zadłużenia wynikającego z umowy w terminie do dnia 1 maja 2020 r.

W § (...) umowy strony postanowiły, że kwota wykorzystanego kredytu jest oprocentowana w stosunku rocznym, według zmiennej stopy procentowej, która równa jest wysokości stawki referencyjnej powiększonej o marżę banku. Stawkę referencyjną stanowi WIBOR 3M, notowaną w tabeli kursów (...) S.A., bliżej opisaną w umowie. Marża banku jest stała w umownym okresie kredytowania i zależy od wyniku dokonanej przez bank oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy oraz stopnia ryzyka banku, wynosi 3.90 p.p.

W § (...) umowy postanowiono, że odsetki od wykorzystanego kredytu będą obliczane na bieżąco w okresach obrachunkowych i płatne w dniu zakończenia każdego okresu obrachunkowego. Poza pierwszym okresem obrachunkowym, kolejne okresy obrachunkowe będą miesięczne, a ostatni okres obrachunkowy skończy się w dniu całkowitej spłaty kredytu.

W § (...) umowy strony określiły opłaty i prowizje obciążające kredytobiorcę i sposób ich obliczania.

W §(...) strony postanowiły, że kredytobiorca jest zobowiązany do spłaty kapitału kredytu w ratach równych, płatnych 1-ego dnia każdego miesiąca kalendarzowego, zgodnie z harmonogramem. Natomiast zgodnie z §(...) kredytobiorca jest zobowiązany do spłaty rat kapitału kredytu w terminach wskazanych w § (...) umowy oraz do spłaty odsetek w terminie wskazanym w §(...) umowy.

W § (...) umowy postanowiono, że niespłacenie w terminie kredytu albo jego części spowoduje, że niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym. W razie niezaspokojenia tego roszczenia bank może wypowiedzieć umowę albo obniżyć kwotę przyznanego kredytu. Termin wypowiedzenia wynosi 30 dni, a w przypadku zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni, liczone od dnia następnego po dniu doręczenia kredytobiorcy oświadczenia o wypowiedzeniu umowy

W §(...)umowy zastrzeżono, że w przypadku niespłacenia odsetek w terminie i ich niezaspokojenia, bank może wypowiedzieć umowę, tak jak w wypadku niespłacenia w terminie kredytu.

W § (...) umowy postanowiono, że po wypowiedzeniu umowy kredytobiorca zobowiązany jest spłacić:

- nieprzeterminowaną część kredytu i naliczone bieżące odsetki od kredytu, których umowny termin spłaty przypada w terminie wypowiedzenia, przy czym ta część kredytu, niespłacona, staje się zadłużeniem przeterminowanym po upływie umownych terminów spłaty,

- nieprzeterminowaną część kredytu i naliczone bieżące odsetki od kredytu, których umowny termin spłaty przypada po upływie terminu wypowiedzenia, przy czym ta część kredytu, niespłacona, staje się zadłużeniem przeterminowanym po upływie terminu wypowiedzenia.

Zadłużenie przeterminowane, o którym mowa w § (...)ust. (...) oraz zadłużenie z tytułu niespłaconych odsetek, o których mowa w §(...)i (...) ust. (...) pkt(...) staje się wymagalne w następnym dniu po upływie terminów spłaty. Natomiast zadłużenie przeterminowane, o którym mowa w § (...)ust. (...) oraz zadłużenie z tytułu niespłaconych odsetek, o których mowa w § (...) ust. (...)pkt (...), staje się wymagalne w następnym dniu po upływie terminu wypowiedzenia.

Zgodnie z § (...) umowy w przypadku opóźnienia w spłacie kredytu lub jego części bank pobierze odsetki od niespłaconej kwoty za okres od dnia następującego po dniu, w którym powinna nastąpić spłata do dnia dokonania spłaty, według zmiennej stopy procentowej przewidzianej dla kredytów przeterminowanych, przeterminowanej pożyczki hipotecznej dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz kredytów i pożyczki hipotecznej dla małych i średnich przedsiębiorstw postawionych po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wymagalności na cele gospodarcze i mieszkaniowe, określonej w uchwale zarządu banku udostępnionym w lokalach oddziałów, niezależnie od innej formy powiadomienia; stopa procentowa należności przeterminowanych może ulegać zmianie w okresie obowiązywania umowy zależnie od sytuacji gospodarczej i zmian na rynku pieniężnym, a zwłaszcza od zmian stopy rezerw obowiązkowych banków oraz zmian stóp procentowych NBP, ustalonych przez Radę Polityki Pieniężnej. W dniu zawarcia umowy stopa procentowa wynosiła 18 % w stosunku rocznym.

Zgodnie z § (...) umowy spłata kredytu, odsetek oraz innych zobowiązań kredytobiorcy w kwocie niższej niż wynika to z bieżącego zadłużenia lub w innym terminie, niż to wynika z umowy, rozliczana będzie według terminów płatności rat, w kolejności: koszty banku, prowizje opłaty, odsetki od zadłużenia przeterminowanego, odsetki zaległe, zadłużenie przeterminowane z tytułu kredytu, odsetki bieżące, zadłużenie z tytułu kredytu. Kredyt uważa się za spłacony jeżeli stan zadłużenia po spłacie kapitału i odsetek wynosi „0” albo nie przekracza dwukrotnego kosztu przesyłki poleconej.

W dniu 7 sierpnia 2014 r. strony zawarły aneks do umowy, w którym wydłużyły termin spłaty całości zadłużenia do dnia 1 maja 2023 r. i przyjęły nowy harmonogram spłat.

Zarząd strony powodowej podjął i podał do wiadomości uchwałę w sprawie oprocentowania środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych i kredytów udzielanych przez (...) S.A. klientom obszaru bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej.

Pismem z dnia 3 lutego 2015 r., doręczonym pozwanemu w dniu 11 lutego 2015 r., powodowy bank wypowiedział pozwanemu umowę w zakresie warunków spłaty. W piśmie tym wezwano do wpłaty zaległej należności w terminie 7 dni od otrzymania pisma, podając, że kwota zaległości na dzień 3 lutego 2015 r. obejmuje należność główną w kwocie 5.546,45 zł, odsetki w kwocie 2.576,01 zł. Przypomniano nadto o konieczności wpłaty bieżącej raty przypadającej na dzień 1 marca 2015 r. Złożono oświadczenie, że w przypadku niedokonania wpłat we wskazanym terminie bank wraz z upływem tego terminu wypowiada pozwanemu umowę w zakresie warunków spłaty. Nadto podano, że wypowiedzenie warunków spłaty oznacza obowiązek spłaty całej kwoty zadłużenia w terminie wypowiedzenia, wynoszącym 30 dni, na które to zadłużenie obecnie składa się:

- kapitał wymagalny – 5.546,45 zł,

- kapitał niewymagalny – 162.243,96 zł,

- odsetki bieżące - 963,15 zł,

- odsetki zapadłe – 2.540,17 zł,

- odsetki karne – 35,84 zł,

- opłaty i prowizje – 3.244,88 zł, tytułem prowizji za wcześniejszą spłatę.

Spłata zaległych zobowiązań w okresie wypowiedzenia spowoduje, że wypowiedzenie traci moc, zaś w przypadku braku spłaty cała kwota kredytu wraz z odsetkami i opłatami po upływie terminu wypowiedzenia stanie się wymagalna. Jednocześnie podano, że od następnego dnia po upływie terminu wypowiedzenia bank będzie naliczał i pobierał od zadłużenia przeterminowanego odsetki według stopy procentowej przewidzianej obowiązującej w banku dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych po upływie terminu wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, która w dniu wysłania pisma wynosi 12% w stosunku rocznym.

Pozwany zwracał się o rozłożenie na raty spłat, o ugodę, co nie zostało zaakceptowane z uwagi na dużą wysokość zadłużenia .

Okoliczność braku spłaty należności była w sprawie niekwestionowana.

W oparciu o powyższy stan faktyczny uznał Sąd I instancji wypowiedzenie umowy kredytu za skuteczne, co spowodowało ustanie umowy ze skutkiem ex nunc. Strony uregulowały świadczenie pozwanego w toku umowy, jak i po jej ustaniu wskutek wypowiedzenia. Nic nie wskazywało w sprawie na to, aby w szczególności ustalone zobowiązania pozwanego po ustaniu umowy utraciły moc wiążącą. Tym bardziej nie można mówić, że fakt wypowiedzenia umowy ukształtował między stronami relację prawną na innych zasadach niż umówione. W umowie uzgodniono, że zaległa część kredytu stanie się zadłużeniem przeterminowanym (§ (...)). Zadłużenie przeterminowane zaś, zgodnie z § (...) umowy, będzie oprocentowane według zmiennej stopy procentowej przewidzianej dla kredytów przeterminowanych, bliżej opisanej w tym paragrafie umowy. Pozwany zobowiązał się spłacić dotychczas niespłaconą część kredytu i bieżące odsetki od kredytu, których umowny termin spłaty przypada w terminie wypowiedzenia i których umowny termin spłaty przypada po upływie terminu wypowiedzenia. Natomiast zadłużenie przeterminowane podlega oprocentowaniu zgodnie z §(...)umowy. Zasadnie zatem strona powodowa liczy i żąda od niespłaconego kapitału odsetek umownych , które strony uzgodniły w § (...) umowy, natomiast co do zaległych odsetek – odsetek ustawowych za opóźnienie. Mając na względzie, że żądane odsetki umowne miały w zasadzie obejmować okresy przyszłe (odsetek żądano od 30 grudnia 2015r. do dnia zapłaty), Sąd I instancji uznał za zasadne oznaczenie żądanych odsetek przez oznaczenie dokumentu je wyznaczającego, przytoczonego w § (...) umowy.

Powyższe uzasadniało uwzględnienie powództwa w oparciu o art. 69 ustawy - Prawo bankowe, art. 359 k.c., art. 481 k.c., art. 482 k.c.

O kosztach procesu między stronami orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. według zasady odpowiedzialności za wynika postępowania. Na koszty procesu strony powodowej – wygrywającej złożyły się opłata od pozwu – 1000 zł, wydatek na opłacenie pełnomocnictwa procesowego – 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego według norm przepisanych - 7.200 zł, wydatek na poświadczenie za zgodność z oryginałem przez notariusza dokumentów w sprawie – 6,15 zł (3,69 + 1,23 + 1,23), razem kwota 8.223,15 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości, zarzucając naruszenie prawa materialnego, a to art. 481 § 1 i 2 k.c. poprzez błędne przyjęcie, iż wobec wypowiedzenia umowy kredytu powodowi należą się odsetki w umownej wysokości, gdy w rzeczywistości odsetki te mogłyby się należeć wyłącznie w wysokości ustawowej za opóźnienie i w oparciu o ten zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasadzenie od strony powodowej kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I instancji według norm przepisanych ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu apelacji wywiódł, iż wypowiedzenie umowy niweczy jej skutki na przyszłość, a zatem wskutek jego dokonania upadła możliwość domagania się przez powoda zapłaty odsetek umownych od dnia wypowiedzenia umowy. W przedmiotowej sytuacji zastosowanie znajdują wyłącznie odsetki ustawowe. W ocenie pozwanego powód dokonał błędnego obliczenia przysługujących mu kwot wynikających z tytułu opóźnienia w płatności, co skutkowało zarówno zawyżeniem kwoty wskazanej jako roszczenie główne, jak i dokonano nieprawidłowego wskazania obliczania odsetek w umownej wysokości kwot wskazanych w wyroku. Wyrok powinien zostać uchylony z zastrzeżeniem, że powodowi przysługują wyłącznie odsetki ustawowe od dnia wypowiedzenia umowy kredytu. Z powodu nierozpoznania przez Sąd I instancji istoty sprawy i braku stosownych wyliczeń pozwalających na zasądzenie kwot w zgodnej z prawem wysokości. Ewentualnie wyrok powinien zostać zmieniony. Pozwany wskazywał, że powód dokonuje błędnych wyliczeń – w lichwiarski sposób, ale Sąd I instancji nie poczynił jednoznacznych i prawidłowych ustaleń, które pozwoliłyby na prawidłowe wyliczenie należnych odsetek. Konsekwencją jest orzeczenie na rzecz powoda świadczenia w zawyżonej wysokości i uprawniającego do dalszego niezgodnego z prawem naliczania odsetek.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie jako całkowicie bezzasadnej i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna co do zarzutu naruszenia prawa materialnego. W pkt I sentencji zasądzono bowiem odsetki umowne od kwoty 167.790,41 zł według umownej stopy procentowej zmiennej obowiązującej w powodowym banku dla należności przeterminowanych i postawionych po upływie wypowiedzenia w stan natychmiastowej wymagalności, określonej w uchwale Zarządu powodowego banku, obowiązującej w okresach za które oprocentowanie jest naliczane. Zasądzenie tak określonych odsetek znajduje wprawdzie uzasadnienie w treści § 17 umowy kredytu w związku z art. 481 § 2 k.c. Wszelako uwzględnić należy okoliczność, iż takie zasądzenie na przyszłość odsetek umownych w zmiennej stopie procentowej wiąże się z ryzykiem, iż ustalona uchwałą Zarządu strony powodowej wysokość odsetek może przekroczyć wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie określonych – poczynając od 1 stycznia 2016 r. - w art. 481 § 2[1] k.c. Uwzględnić przy tym należy, że zgodnie z art. 481 § 2[3] k.c. postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie. Zatem w przypadku zasądzenia na przyszłość odsetek w zmiennej stopie, niepowiązanych w umowie z wysokością odsetek maksymalnych, konieczne jest na podstawie powyżej wskazanych przepisów wprowadzenie do treści rozstrzygnięcia górnego pułapu, jaki mogą osiągnąć zasądzone odsetki umowne w przyszłości poprzez limitowanie wysokości tych odsetek wysokością odsetek maksymalnych za opóźnienie. Mając to na uwadze zmieniono pkt I zaskarżonego wyroku w ten sposób, że określenie wysokości odsetek umownych zasądzonych od kwoty 167.790,41 zł uzupełniono zastrzeżeniem, iż odsetki te mają wynosić każdorazowo nie więcej niż obowiązująca w danym okresie stopa odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Natomiast w pozostałym zakresie apelacja pozwanego jest bezzasadna. Powód nie zarzuca zaskarżonemu orzeczeniu naruszenia sprecyzowanych przepisów procesowych odnoszących się do postępowania dowodowego, w szczególności nie twierdzi, aby Sąd I instancji dokonał błędnych ustaleń faktycznych. Zatem Sąd Apelacyjny uznaje ustalenia Sądu I instancji za prawidłowe i przyjmuje je za własne.

Nie jest uzasadniony zarzut apelacji, iż za okres po dokonanym wypowiedzeniu umowy kredytu stronie powodowej należą się wyłącznie odsetki ustawowe za opóźnienie. Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji wypowiedzenie nie niweczy wszystkich skutków zawartej umowy kredytu, ale przekształca nawiązany nią stosunek zobowiązaniowy, w szczególności w ten sposób, że kredytobiorca staje się obowiązany do zwrotu całego dotąd niespłaconego kapitału. Umowa z dnia 13 maja 2013 r. przewiduje w § (...) obowiązek spłaty nieprzeterminowanej części kredytu i naliczonych bieżących odsetek od kredytu i przewiduje, że wierzytelności te stają się zadłużeniem przeterminowanym (§(...)ust.(...)). Zatem do wierzytelności tych, jako przeterminowanych, zastosowanie do znajdują odsetki umowne za opóźnienie określone w § (...) umowy. Nie jest zatem dopuszczalne zastosowanie w tym wypadku odsetek ustawowych za opóźnienie albowiem art. 481 § 2 k.c. przewiduje możliwość ich zastosowania jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie została oznaczona, podczas gdy w realiach niniejszej sprawy takie oznaczenie nastąpiło w wyżej cytowanych postanowieniach przedmiotowej umowy kredytu.

Powoływana w apelacji uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2014 r. (III CZP 53/14, OSNC 2015/6/67) nie rozstrzyga problemu, czy wypowiedzenie umowy kredytu wyklucza dopuszczalność żądania odsetek umownych za opóźnienie w spłacie mające miejsce po wypowiedzeniu, a jedynie wskazuje, że jest rzeczą sądu meriti samodzielnie ocenić skutki dokonanego przez kredytodawcę wypowiedzenia i jego wpływu na zasadność odsetek. W realiach niniejszej sprawy, wobec treści wyżej powołanych postanowień umownych, prawidłowa jest konstatacja, że złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu nie wyklucza dalszego zastosowania do obliczenia odsetek za opóźnienie stopy umownej z § (...) umowy kredytu. Jest tak tym bardziej, że dokonane wypowiedzenie nie dotyczy całego stosunku prawnego kredytu, a jedynie postanowień dotyczących warunków jego spłaty (k. 20).

Nie jest również zasadny podniesiony w apelacji zarzut, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy. Sąd ten orzekł o żądaniach zgłoszonych przez stronę powodową, zbadał sporne pomiędzy stronami przesłanki powstania tych roszczeń. W szczególności odniósł się do kwestii skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu (w tym co do kwestii wysokości odsetek obowiązujących po dokonaniu wypowiedzenia) oraz obowiązującej pomiędzy stronami stopy odsetek za opóźnienie. Okoliczność, że Sąd I instancji nie powielił w treści uzasadnienia merytorycznie niezakwestionowanych przez pozwanego obliczeń wysokości skapitalizowanych odsetek, nie daje podstaw do przyjęcia, aby nie rozpoznał istoty sprawy. Brak jest zatem podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku.

Nie jest również uzasadniony zarzut, iż strona powodowa dokonała błędnego obliczenia odsetek. Strona powodowa przedłożyła w dniu 5 sierpnia 2016 r. pismo zawierające szczegółowe obliczenie wysokości skapitalizowanych odsetek. Pismo to doręczono pełnomocnikowi powoda, który – pomimo wezwania przez Sąd I instancji – nie zgłosił do niego żadnych merytorycznych zarzutów. W szczególności nie wskazał, aby strona powodowa zastosowała w którymkolwiek okresie zawyżoną stopę odsetek (tj. stopę przekraczającą obowiązującą strony stopę odsetek umownych, czy – w kontekście zawartych w apelacji twierdzeń o „ lichwiarskim” sposobie obliczenia odsetek - stopę przekraczającą wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie), ani aby obliczyła odsetki od zawyżonej kwoty kapitału. W tym stanie rzeczy zarzut błędnego wyliczenia odsetek przez stronę powodową ocenić należało jako gołosłowny, a jako taki nie zasługiwał on na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., w częściowym uwzględnieniu apelacji zmienił częściowo w pkt 1 sentencji pkt I zaskarżonego wyroku, oddalając apelację w pkt 2 sentencji w pozostałym zakresie w oparciu o art. 385 k.p.c. jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w pkt 3 sentencji na zasadzie art. 100 k.p.c. uznając, że powód wygrał postępowanie apelacyjne jedynie w znikomym zakresie, co uzasadniało obciążenie powoda całymi kosztami tego postępowania poniesionymi przez stronę powodową, na które to koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej ustalone w oparciu o § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

SSA Paweł Czepiel SSA Rafał Dzyr SSO (del.) Wojciech Żukowski