Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 lipca 2014 roku powódka A. L. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki akcyjnej z siedzibą w Ł. kwoty 920 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 maja 2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych (pozew, k. 2-11).

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 63-69).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 marca 2014 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został samochód marki H. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność (...) S.A., a użytkowany przez A. T. na potrzeby prowadzonej pod nazwą Z. Zakład (...) działalności gospodarczej. Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdu pojazdów mechanicznych w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w Ł..

(dowód: okoliczność niesporna)

Uszkodzony pojazd marki H. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został przyjęty w dniu 12 marca 2014 roku do serwisu naprawczego i w tym samym dniu zgłoszono szkodę w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W dniu 17 marca 2014 roku doszło do oględzin podstawowych pojazdu, a w dniu 21 marca 2014 roku dostarczono do serwisu ocenę techniczną sporządzoną przez zakład ubezpieczeń. W dniu 24 marca 2014 roku serwis przekazał zakładowi ubezpieczeń kosztorys naprawy, który został zwrócony po weryfikacji w dniu 27 marca 2014 roku. Do dnia 28 marca 2014 roku naprawa nie rozpoczęła się.

(dowód: oświadczenie poszkodowanego i serwisu naprawczego – k. 27)

W okresie od dnia 12 marca 2014 roku do dnia 28 marca 2014 roku A. T. użytkował pojazd zastępczy marki N. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynajęty od A. L., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą PHU (...), na podstawie umowy najmu samochodu zastępczego nr INS 233/2014/03/12C. z dnia 12 marca 2014 roku. Czynsz najmu pojazdu zastępczego za okres do 7 dni wynosił 215 złotych netto za każdą rozpoczętą dobę, zaś powyżej 7 dni – 170 złotych netto za każdą rozpoczętą dobę.

(dowód: umowa najmu samochodu zastępczego - k. 20-23; pełnomocnictwo – k. 25; protokół zdawczo – odbiorczy – k. 29)

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 12 marca 2014 roku A. T. przelał na rzecz A. L. wierzytelność – prawo do odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego przysługujące mu z polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy, w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 12 marca 2014 roku, zarejestrowaną w (...) spółce akcyjnej w Ł. pod nr (...), celem zaspokojenia wierzytelności cesjonariusza z tytułu zwrotu kosztów za wynajem pojazdu zastępczego.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 12 marca 2014 roku - k. 24; pełnomocnictwo – k. 25)

Umowę najmu pojazdu zastępczego oraz umowę przelewu wierzytelności podpisała w imieniu A. L. D. Z. na podstawie pełnomocnictwa z dnia 8 listopada 2013 roku.

(dowód: pełnomocnictwo – k. 25)

W dniu 31 marca 2014 roku A. L. wystawiła na rzecz A. T. fakturę VAT nr (...) na kwotę 2.720 złotych netto tytułem zapłaty czynszu za wynajem pojazdu zastępczego marki N. (...) w okresie od dnia 12 marca 2014 roku do dnia 28 marca 2014 roku, tj. 16 dni.

(dowód: faktura VAT nr (...), k. 19)

Pismem z dnia 31 marca 2014 roku A. L. zgłosiła roszczenie do (...) spółki akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 2.720 złotych netto tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pismo zostało doręczone w dniu 7 kwietnia 2014 roku.

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2014 roku U. Towarzystwo (...)
spółka akcyjna w W. przyznała odszkodowanie w wysokości 1.800 złotych przyjmując 12 dni najmu i stawkę 150 złotych netto za 1 dobę.

(dowód: decyzja o przyznaniu odszkodowania, k. 49)

Uszkodzony pojazd nie mógł być użytkowany do dnia faktycznego rozpoczęcia naprawy albowiem charakter uszkodzeń zagrażał bezpieczeństwu w ruchu drogowym.

Pojazd nie mógł być naprawiany do chwili zatwierdzenia przez zakład naprawczy kosztorysu.

Technologiczny czas naprawy wynosił 3 dni, zaś niezbędny czas przywrócenia samochodu do stanu sprzed szkody wynosił 7,5 dnia roboczego. Naprawa powinna się zakończyć w dniu 4 kwietnia 2014 roku i w tym samym dniu poszkodowany mógłby odebrać naprawiony pojazd.

Minimalny koszt najmu samochodu zastępczego w P. w marcu 2014 roku wynosił 110 złotych brutto, zaś maksymalny, przy przyjęciu do porównania firm działających na lotniskach, 240 złotych brutto.

Stawka zastosowania przez wynajmującego w przedmiotowej sprawie była stawką zbliżoną do stawek występujących na rynku i nie przewyższała maksymalnej stawki występującej na rynku.

(dowód: opinia pisemna biegłego sądowego P. H., k. 205-215; ustne wyjaśnienia biegłego P. H. na rozprawie w dniu 3 lipca 2015 roku – k. 246-247)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz opinii biegłego sądowego P. H..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast z treści § 2 powołanego wyżej przepisu wynika, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczyciel odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC za sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

W przedmiotowym procesie pozwana nie kwestionowała okoliczności faktycznych zdarzenia, swojej odpowiedzialności (co do zasady) za wyrządzoną szkodę oraz ważności umów najmu pojazdu zastępczego i przelewu wierzytelności. Wypłaciła zresztą przed procesem część żądanego pierwotnie przez powódkę odszkodowania.

Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa zarzuciła nie wykazanie, że najem pojazdu zastępczego był uzasadniony, zbyt długi czas naprawy oraz zbyt wysoką stawkę czynszu najmu.

Odnosząc się do zarzutu pozwanej, iż nie zostało wykazane, że normalnym następstwem działania sprawcy jest prawo najmu pojazdu zastępczego, wskazać należy, iż zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku (sygn. akt III CZP 5/11) odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki za najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Pozbawienie poszkodowanego możliwości korzystania z pojazdu uszkodzonego w trakcie kolizji skutkuje tym, że ma on prawo wynająć pojazd zastępczy i pozostaje to w związku przyczynowym z kolizją w rozumieniu powyższego przepisu. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową bez względu na rodzaj działalności lub cel, dla którego poszkodowany wykorzystuje pojazd. Jeżeli więc poszkodowany poniósł koszty wynajmu pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków zdarzenia podlegającego wyrównaniu.

W ocenie Sądu szkoda, którą poszkodowany A. T. poniósł w wyniku kolizji z dnia 12 marca 2014 roku obejmowała również koszty najmu pojazdu zastępczego. Oczywistym jest bowiem, że przez okres, kiedy samochód przebywał w warsztacie naprawczym nie mógł korzystać z własnego samochodu, musiał zatem wynająć samochód zastępczy i ponieść koszty tego wynajmu. Należy ponadto podkreślić, że samochód ten był wykorzystywany do prowadzenia przez poszkodowanego działalności gospodarczej. Pozwany nie wykazał aby poszkodowany posiadał inne pojazdy, które mogły zastąpić pojazd uszkodzony lub zasada proporcjonalności przemawiała za skorzystaniem z innego środka komunikacji.

Pozwana zakwestionowała także zgłoszone w pozwie roszczenie co do wysokości, w szczególności zakwestionowała długość okresu naprawy uszkodzonego pojazdu i będący jego odpowiednikiem czas korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego oraz przyjętą stawkę czynszu.

Jak wynika z pisemnej opinii biegłego sądowego P. H. oraz złożonych przez niego na rozprawie w dniu 3 lipca 2015 roku ustnych wyjaśnień, naprawa pojazdu powinna się zakończyć w dniu 4 kwietnia 2014 roku i w tym samym dniu poszkodowany mógł odebrać naprawiony pojazd. Minimalny koszt najmu samochodu zastępczego w P. w marcu 2014 roku wynosił 110 złotych brutto, zaś maksymalny, przy przyjęciu do porównania firm działających na lotniskach, 240 złotych brutto.

Opinia biegłego jest opinią logiczną, jasną i opartą na wiedzy i doświadczeniu biegłego. Po złożeniu przez biegłego ustnych wyjaśnień żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o sporządzenie opinii uzupełniającej lub dopuszczenie dowodu z innego biegłego.

Ponieważ biegły wskazał, że uzasadniony czas naprawy obejmował okres od 12 marca 2014 roku do 4 kwietnia 2014 roku, należało przyjąć, że cały okres najmu samochodu zastępczego (od 12 marca 2014 roku do 28 marca 2014 roku) pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

Odnosząc się z kolei do stawki czynszu najmu należy wskazać, że tak długo pozostaje ona w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, jak długo nie przekracza stawek występujących na rynku lokalnym. Jak wynika ze złożonych przez biegłego ustnych wyjaśnień, najwyższa występująca na rynku stawka czynszu najmu wynosiła 240 złotych brutto, a więc 195 złotych netto. W konsekwencji należało za biegłym stwierdzić, że przyjęta przez strony umowy najmu samochodu zastępczego stawka 170 złotych netto była stawką zbliżoną do stawek występujących na rynku i nie przewyższała maksymalnej stawki rynkowej.

W związku z tym uzasadniony był zarówno cały okres najmu samochodu zastępczego, jak i przyjęta przez strony umowy stawka czynszu najmu.

Odnosząc się do zarzutu pozwanej, iż odszkodowanie powinno zostać zmniejszone o zaoszczędzone koszty eksploatacji własnego pojazdu należy wskazać, że zagadnienie to było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. Dopuszczalność pomniejszania w taki sposób odszkodowania została zaaprobowana przez Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 8 września 2004 (IV CK 672/03) Sąd Najwyższy wskazał, że odszkodowanie za wydatki na najem pojazdu mechanicznego może być pomniejszone o zaoszczędzone przez poszkodowanego koszty eksploatacji własnego samochodu. Dopuszczalność stosowania tego rodzaju pomniejszenia wysokości świadczenia odszkodowawczego można także znaleźć w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2003 r. (IV CKN 1961/00). Konkluzja ta wynika z obowiązującej zasady compensatio lucri cum damno (zasady przeciwdziałania wzbogaceniu się poszkodowanego).

W przedmiotowej sprawie, strona pozwana nie wykazała jednak żadnej inicjatywy dowodowej, która miałaby na celu udowodnienie, że poszkodowany zaoszczędził jakąś kwotę z uwagi na brak eksploatacji własnego pojazdu. Nie wskazała nawet, jakiego rodzaju wydatków poszkodowany nie poniósł. W konsekwencji, brak było podstaw do obniżenia w tym zakresie odszkodowania.

Ponieważ przed procesem pozwana zapłaciła kwotę 1.800 złotych, do zasądzenia pozostała cała kwota dochodzona pozwem, tj. 920 złotych.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek od zasądzonej na rzecz powódki kwoty Sąd oparł na treści art. 481 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Ponieważ zgłoszenie szkody nastąpiło w dniu 7 kwietnia 2014 roku (k. 35), uzasadnione było żądanie zasądzenia odsetek od dnia 8 maja 2014 roku.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w punkcie I wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych – art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z i § 6 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348). Na koszty te, poniesione przez powódkę, składają się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 46 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 180 złotych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

W punkcie III i IV wyroku na podstawie art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano zwrócić powódce kwotę 1.000 złotych, a pozwanej kwotę 458,55 złotych tytułem niewykorzystanych części zaliczek na opinię biegłego.