Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Mastalerz

Protokolant st. sekr. sądowy Ilona Królikiewicz

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku A. W. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania A. W. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

z dnia 2 stycznia 2013r. sygn. (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje A. W. (1) prawo do emerytury od dnia (...)

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. na rzecz wnioskodawcy A. W. (1) kwotę 518,40 zł (pięćset osiemnaście złotych czterdzieści groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 162/13

UZASADNIENIE

A. W. (1) wystąpił w dniu 8 października 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury przewidzianej dla pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach.

Decyzją z dnia 2 stycznia 2013 2011 r. wydaną w sprawie nr (...) organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawcy nie zaliczono do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia:

- od 9 czerwca 1976 roku do 28 lutego 1977 roku i od 16 września 1990 roku do 31 grudnia 1994 roku ponieważ na podstawie posiadanej przez Oddział dokumentacji nie można ściśle określić charakteru pracy i stanowiska, a stanowiska: kierowca, kierowca samochodowy i dozorca nie znajdują potwierdzenia w Rozporządzeniu rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku,

- od 15 lipca 1980 roku do 30 września 1987 roku ponieważ w tym okresie wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochody marki „robur” o ciężarze całkowitym 2,3 tony, które nie jest wymienione w powołanym wyżej rozrządzeniu.

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 28 stycznia 2013 roku pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o jej zmianę i ustalenie, iż w spornych okresach pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił, co następuje:

A. W. (1), urodzony (...), złożył w dniu 8 października 2012 roku wniosek o emeryturę.

(dowód: wniosek k. 1-6 akt emerytalnych)

A. W. (1), legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 r. okresem ubezpieczenia w łącznym rozmiarze 29 lat 11 miesięcy i 22 dni, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i nie pracuje.

(okoliczności bezsporne)

Wnioskodawca od dnia 2 czerwca 2001 roku uprawniony był do zasiłku przedemerytalnego.

(dowód: decyzja z dnia 11.06.2001 r. k. 2 akt ZUS plik I)

Niekwestionowany ostatecznie przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy
w szczególnych warunkach wynosi łącznie 10 lat 2 miesiące i 9 dni.

(dowód: decyzja z dnia 2.01.2013 r. akt emerytalnych)

Do pracy w szczególnych warunkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na podstawie świadectw pracy w szczególnych warunkach zaliczył okresy:

- od 1 sierpnia 1970 roku do 25 października 1972 roku i od 25 października 1974 roku do 8 czerwca 1976 roku w Spółdzielni Kółek Rolniczych w S. na stanowisku kierowca ciągnika,

- od 1 marca 1977 roku do 14 lipca 1980 roku w Spółdzielni (...) w B.,

- od 1 października 1987 roku do 15 września 1990 roku w Spółdzielni Usług (...) w P. na stanowisku kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony.

(dowód: odpowiedź na odwołanie k. 11-12, świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 8, 9, 11akt emerytalnych)

Do stażu pracy w warunkach szczególnych ZUS nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia:

- od 9 czerwca 1976 roku do 28 lutego 1977 roku w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P.,

- od 15 lipca 1980 roku do 30 września 1987 roku w Spółdzielni (...)
w B. i

- od 16 września 1990 roku do 31 grudnia 1994 roku w (...) Spółdzielni (...) w S. i

(okoliczności niesporne)

W okresie od 9 czerwca 1976 roku do 28 lutego 1977 roku A. W. (1) pracował w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P., - od 1 marca 1977 roku do 30 września 1981 roku w Spółdzielni (...) w B.,

- od 1 października 1981 roku do 31 grudnia 1982 roku w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P.,

- od 1stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1986 roku w (...) Spółdzielni (...) w S.,

- 1 stycznia 1987 roku do 30 września 1987 roku w Wojewódzkim Zakładzie (...),

- od 1 października 1987 roku do 15 września 1990 roku w Spółdzielni Usług (...) w P.,

- od 16 września 1990 roku do 15 lutego 1994 roku do 31 grudnia 1994 roku w (...) Spółdzielni (...) w S..

Funkcjonalnie cały czas był to ten sam zakład, zmieniały się tylko jego nazwy.

(dowód: zaświadczenie k. 10 akt emerytalnych, zeznania świadka K. P. nagranie od minuty 3.30 do minuty 9.25 oraz od minuty 16.00 do minuty 17.22 – koperta k. 28, zeznania świadka J. R. nagranie od minuty 9.50 do minuty 14.30 kopert k. 28, zeznania wnioskodawcy A. W. (1) nagranie od minuty 19.14 do minuty 23.05 koperta k. 28).

Wnioskodawca będąc zatrudnionym w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P., Spółdzielni (...) w B., czy (...) Spółdzielni (...) w S. pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie będąc kierowanym do innych prac.

Wnioskodawca jeździł w dystrybucji tzn. przewoził mleko, masło i inne wyroby mleczarskie. W tym celu kierował samochodami ciężarowymi skrzyniowymi oraz samochodem z chłodnią typu „S.”, „R.”, i „I.”. Wszystkie te samochody posiadały ciężar całkowity powyżej 3,5 tony, natomiast posiadały różną ładowność. Wnioskodawca dziennie przewoził nawet 10-12 tysięcy litrów mleka.

Od dnia 15 lipca 1980 roku wnioskodawcy został przedzielony samochód marki „R.” a od 1 października 1987 roku marki „I.” z naczepą cysterną.

(dowód: zeznania świadka K. P. nagranie od minuty 3.30 do minuty 9.25 oraz od minuty 16.00 do minuty 17.22 – koperta k. 28, zeznania świadka J. R. nagranie od minuty 9.50 do minuty 14.30 kopert k. 28, zeznania wnioskodawcy A. W. (1) nagranie od minuty 19.14 do minuty 23.05 koperta k. 28,

pismo k. 32, angaże k 33-36, wniosek k. 37 akt emerytalnych ZUS).

Samochód Ciężarowy marki R. jest samochodem ciężarowym o dopuszczalnej masie całkowitej 5,8 tony.

(dowód: kopia opinii rzeczoznawcy G. Ł. k. 4-5)

W (...) Spółdzielni (...) w latach 1970 – 2003 pracował K. P. jako magazynier oraz w latach 1989 – 1992 J. R. jako kierowca.

(dowód: zeznania świadka K. P. nagranie od minuty 3.30 do minuty 9.25 oraz od minuty 16.00 do minuty 17.22 – koperta k. 28, zeznania świadka J. R. nagranie od minuty 9.50 do minuty 14.30 kopert k. 28)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. (ust. 2)

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi w odwołaniu przez wnioskodawcę, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu (nie budzi wątpliwości, że wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, tj. 25 lat, a w dniu(...) r. ukończył 60 lat).

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono wnioskodawcy trzech okresów pracy tj. od 9 czerwca 1976 roku do 28 lutego 1977 roku i od 16 września 1990 roku do 31 grudnia 1994 roku oraz od 15 lipca 1980 roku do 30 września 1987 roku .

Odnosząc się do zasadności odmowy zaliczenia przez ZUS wyżej wskazanych okresów zatrudnienia do pracy w szczególnych warunkach stwierdzić należy, iż materiał dowodowy zgromadzony w toku sprawy (w postaci zeznań świadków i wnioskodawcy) potwierdza, iż praca świadczona przez A. W. (1) w spornych okresach odpowiadała definicji zawartej w wykazie A, Dział VIII, pkt 2 – prace w transporcie i łączności - prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Jak ustalił Sąd Okręgowy prace jakie wykonywał wnioskodawca w w/w Spółdzielniach w spornych okresach, faktycznie polegały na prowadzeniu samochodu ciężarowego. Wnioskodawca jeżdżąc samochodem ciężarowym marki „I.”, S.”,
i „R.” z przyczepami czy chłodniami rozwoził mleko i inne wyroby mleczarskie. Wnioskodawca wykonywał tą pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do innych prac wnioskodawca nie był w tym czasie kierowany.

Okoliczności powyższe znajdują potwierdzenie w treści zgodnych, jasnych i logicznych zeznań świadków K. P. i J. R.. Świadek K. P. pracował w Spółdzielni (...) w S. w latach 1970 – 2003 jako magazynier , a świadek J. R. w latach 1989 – 1992 jako kierowca. Świadkowie jako współpracownicy wnioskodawcy posiadają więc wiedzę dotyczącą charakteru pracy oraz zakresu obowiązków A. W. (1) w spornym okresie. Doskonale pamiętają jakie prace wykonywał wnioskodawca.

Z zeznaniami w/w świadków korespondują jasne i przekonywujące zeznania wnioskodawcy A. W. (2), który zeznał, iż przez cały okres zatrudnienia w w/w Spółdzielniach pracował jako kierowca samochodu ciężarowego marki I.”, S.”, i „R.” i przewoził mleko.

Wskazać należy, iż organ rentowy zakwestionował okres zatrudnienia wnioskodawcy od 15 lipca 1980 roku do 30 września 1987 roku ponieważ w tym okresie wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochody marki „R.” o ciężarze całkowitym 2,3 tony. Stanowisko organu rentowego jest błędne. Organ rentowy kierując się angażami z dnia 5 września 1980 roku, 29 października 1980 roku, 9 stycznia 1981 roku, w których zawarto zapis „2,3 tony”, uznał, iż jest to masa całkowita tego samochodu. Z tym stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Jak wynika bowiem z zeznań świadków K. P. i J. R. oraz samego wnioskodawcy, samochód marki „R.” był samochodem a masie całkowitej powyżej 3,5 tony, a wskazane „2,3 tony” dotyczyły dopuszczalnej ładowności.
W ocenie Sądu Okręgowego zeznania wskazanych świadków są również w tym zakresie wiarygodne. Ponadto znajdują potwierdzenie w sporządzonej przez rzeczoznawcę G. Ł. na potrzeby postępowania przed organem rentowym opinii, z której wynika, że dopuszczalna masa całkowita samochodu ciężarowego marki „R.” wynosi 5800 kg.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca udowodnił, iż w okresach od 9 czerwca 1976 roku do 28 lutego 1977 roku, od 16 września 1990 roku do 31 grudnia 1994 roku i od 15 lipca 1980 roku do 30 września 1987 roku zajmował stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, tj. że wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Okres ten wraz z okresem uznanym przez ZUS powoduje, iż A. W. (1) posiada łącznie ponad 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach, spełniając jednocześnie pozostałe warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury.

Dlatego też Sąd Okręgowy uznając wniesione odwołanie od decyzji z dnia 2 stycznia 2013 roku, za zasadne zmienił ww. decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia emerytalnego poczynając od dnia(...) (tj. od ukończenia 60 lat - art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).