Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 grudnia 2017 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt II C 1103/16, Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo o pozbawienie w części tytułu wykonawczego wykonalności w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego, zapatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 7 marca 2013 roku w sprawie II 1 Co 1897/13 oraz nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku złożyła powódka zaskarżając wyrok w całości, zarzucając:

1. nierozpoznanie istoty sprawy, bowiem Sąd w ogóle nie poddał analizie zarzutów powódki w zakresie przedawnienia części wierzytelności pozwanego, gdyż kwestią sporną jest czy samo złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji przerywa bieg terminu przedawnienia co do całości kwot wynikających z tytułu wykonawczego, czy też skoro wierzyciel żądał wszczęcia egzekucji jedynie w części roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego, bieg terminu przedawnienia został przerwany jedynie do tej właśnie dochodzonej części, ponieważ organ egzekucyjny jest związany zakresem egzekucji określonym przez wierzyciela;

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy w szczególności:

a. art 233 § 1 k.p.c. przez zaniechanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, jak również dokonanie sprzecznej z zasadami logiki, doświadczenia, oceny dowodów, polegające na dowolnym ustaleniu, że powództwo jest bezzasadne, w sytuacji gdy w świetle dotychczas zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż pozwany rozszerzył prowadzoną egzekucję pismem z dnia 26 lipca 2016 roku o kwoty, w zakresie których doszło do upływu 3- letniego terminu
przedawnienia, gdyż wszczynając egzekucję 24 kwietnia 2013 roku wierzyciel dochodził jedynie kwoty głównej w wysokości 17.925,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami,

b. art 328 § 2 k.p.c. polegające na tym, że Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku w istocie nie zadośćuczynił obowiązkowi wskazania podstawy prawnej wyroku, gdyż w ogóle nie odniósł się do kwestii przedawnienia dochodzonych częściowo roszczeń z (...), w następstwie czego Sąd Rejonowy nie wskazał dlaczego fakty ustalone przez Sąd nie uzasadniają uwzględnienia żądania pozwu,

c. art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie i oddalenie
powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w części
w stosunku do powódki, w sytuacji gdy z okoliczności sprawy wynika, iż
częściowo zobowiązanie powódki określone w bankowym tytule
egzekucyjnym uległo przedawnieniu, z uwagi na brak wniosku wierzyciela
o wszczęcie egzekucji w dalszym zakresie;

d. § 6 pkt 6 w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2
września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz
ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (Dz. U.02.163.1348), poprzez ich niezastosowanie,
pominięcie wniosku pełnomocnika z urzędu powódki o przyznanie
kosztów nieopłaconej, ani w części ani w całości, pomocy prawnej
udzielonej z urzędu;

3. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 123 § 1 k.c. art. 118 k.c. przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż samo złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji przerywa bieg terminu przedawnienia co do całości kwot wynikających z tytułu wykonawczego, w sytuacji gdy skoro wierzyciel żądał wszczęcia egzekucji jedynie co do części roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego, jedynie do tej części zostaje przerwany bieg terminu przedawnienia ponieważ organ egzekucyjny jest związany zakresem egzekucji określonym przez wierzyciela.

W konsekwencji podniesionych zarzutów skarżąca wniosła o:

1. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy,

2. ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a. pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w części,

b. zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego przed Sądem I instancji według norm przepisanych,

3. w przypadku oddalenia apelacji - przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu przed Sądem I Instancji według norm przepisanych powiększonych o podatek vat w wysokości 23 % oświadczając, że koszty te nie zostały pokryte w całości ani w części.

4. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych,

5. w przypadku oddalenia apelacji o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych powiększonych o podatek vat w wysokości 23 % oświadczając, że koszty te nie zostały pokryte w całości ani w części.

W toku rozprawy apelacyjnej pełnomocnik powódki cofnął apelację w zakresie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd I instancji ustalenia, a w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w treści uzasadnienia. Korekty jednak wymagają ustalenia Sądu I instancji co do wysokości kwoty egzekwowanej przez wierzyciela w sprawie Km 1762/13.

(...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W., we wniosku złożonym w dniu 24 kwietnia 2013 roku do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi- Widzewa w Łodzi J. Z., domagał się egzekucji następujących kwot:

a.  kapitał 43.672,27 zł,

b.  odsetki umowne 584,21 zł,

c.  odsetki karne 18.540,99 zł,

d.  koszty sądowe i inne należności według tytułu wykonawczego z zastrzeżeniem, że łączny stan zadłużenia w sprawie na dzień 11 kwietnia 201 roku wynosi 62.994,47 zł,

e.  dalsze odsetki od kwoty 43.672,27 w wysokości 19% w stosunku rocznym, stanowiącej czterokrotność obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP, od dnia 11 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty.

Wierzyciel wniósł także o wyegzekwowanie kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym według norm przepisanych. Jednocześnie ograniczył swoje roszczenia do kwoty 179.251,35 złotych.

( wniosek egzekucyjny k. 1 akt Km 1762/13)

Przy tak skorygowanym stanie faktycznym zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu nierozpoznania istoty sprawy. Zarzut ten jest niezasadny. Sąd Okręgowy podziela zapatrywania przyjęte w orzecznictwie, zgodnie z którymi nierozpoznanie istoty sprawy zachodzi wówczas, gdy sąd pierwszej instancji: rozstrzygnął nie o tym, co było przedmiotem sprawy lub zaniechał w ogóle zbadania materialnej podstawy żądania; pominął całkowicie merytoryczne zarzuty zgłoszone przez stronę; rozstrzygnął o żądaniu powoda na innej podstawie faktycznej niż zgłoszona w pozwie; nie rozważył wszystkich zarzutów pozwanego dotyczących kwestii faktycznych czy prawnych rzutujących na zasadność roszczenia powoda ( Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 stycznia 2016 r. I ACa 492/15).

W przedmiotowej sprawie brak podstaw do podzielenia tego zarzutu. Sąd I instancji poddał ocenie podniesiony zarzut przedawnienia roszczenia i rozważył, że w przedmiotowej sprawie roszczenie pozwanego nie przedawniło się. Sygnalizowana przez powódkę istota rozstrzygnięcia sprowadzająca się do rozważenia tego czy złożenie wniosku egzekucyjnego obejmującego część kwoty przerywa bieg terminu przedawnienia co do całości roszczenia, nie ma w tej sprawie znaczenia. Jak wskazano powyżej wniosek egzekucyjny obejmował swoim zakresem całość roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym. Jedynie przez pomyłkę komornika w pierwotnym zawiadomieniu o wszczęciu egzekucji wskazano kwotę 17.925,35 zł. Brak było zatem potrzeby rozstrzygania w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku problemu postawionego przez skarżącą.

Sąd Okręgowy nie podziela również zarzutów naruszenia prawa procesowego tj. naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 k.p.c.. Sąd I instancji przeprowadził w sposób prawidłowy postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie treścią tego przepisu sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a ponadto powinna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Zarówno w literaturze jak i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że ocena powyższa oparta nadto być musi na wszechstronnym rozważeniu zgromadzonego materiału dowodowego, przez co należy rozumieć uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności. Wielokrotnie w orzecznictwie sądów odwoławczych oraz Sądu Najwyższego podnoszono, iż zgłoszony w apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1 może zostać uwzględniony jedynie w przypadku wykazania jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając, a także w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r. I ACa 180/08, OSA 2009/6/55, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r. II CKN 817/00, nie publik., LEX 56906).

Jednocześnie Sąd Okręgowy nie podziela zarzutów dotyczących naruszenia art. 328 k.p.c. Co do zasady przepis ten nie może stanowić skutecznego zarzutu naruszenia prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a to przede wszystkim z tego względu, iż uzasadnienie orzeczenia ma niejako charakter wtórny – sporządzane jest już po wydaniu orzeczenia w sprawie – i tym samym niemal niemożliwym jest wykazanie jego wpływu na treść zapadłego orzeczenia. Niemniej w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, iż dopuszczalne jest sformułowanie skutecznego zarzutu naruszenia omawianego przepisu, w sytuacji, w której uzasadnienie orzeczenia dotknięte jest tak kardynalnymi brakami, że niemożliwym jest przeprowadzenie skutecznej kontroli instancyjnej zapadłego orzeczenia.

W przedmiotowej sprawie nie sposób stwierdzić, iż uzasadnienie nie pozwala na kontrolę prawidłowości zapadłego orzeczenia. Skarżąca podniosła, że Sąd Rejonowy nie zadośćuczynił obowiązkowi wskazania podstawy prawnej wyroku, gdyż w ogóle nie odniósł się do kwestii przedawnienia dochodzonych częściowo roszczeń z (...). Treść uzasadnienia jednak wskazuje, że Sąd rozważył okoliczności dotyczące przedawnienia roszczenia pozwanego.

Sąd Okręgowy nie podziela również zarzutu naruszenia art. 840 k.p.c. oraz art. 123 k.c. Argumentacja powoda dotycząca przedawnienia roszczenia nawiązuje do przesłanki określonej w punkcie 2. art. 840 § 1 k.p.c. - „nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie (…) nie może być egzekwowane”. Z kolei jak stanowi art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju (…) przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (…). Tego rodzaju czynnością niewątpliwie jest złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, co spowodowało przerwanie biegu terminu przedawnienia. Wierzyciel złożył wniosek egzekucyjny w 2013 roku obejmujący całość należności stwierdzonej tytułem. Kwota do której odnosi się powódka tj. 17.925,35 zł, jest kwotą wynikającą z zawiadomienia komornika o wszczęciu egzekucji, którą błędnie wskazał komornik jako kwotę egzekwowanego kapitału. Z treści wniosku wyraźnie wynika wysokość egzekwowanego roszczenia, wierzyciel zaś ograniczył egzekucję do kwoty 179.251,35 zł, a zatem kwoty wynikającej z postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Nie ma przy tym znaczenia fakt, iż komornik błędnie oznaczył wysokość egzekwowanej kwoty. Czynnością która przerywa bieg terminu przedawnienie jest złożenie wniosku egzekucyjnego.

Podsumowując, z uwagi na przerwanie biegu terminu przedawnienia, nie ma podstaw by uznać, że termin ten upłynął co do jakiejkolwiek części żądania. Wobec powyższego, powództwo należy uznać za bezzasadne.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną, orzekając jak w sentencji.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powódce w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na podstawie § 4 ust. 3 w zw. z § 8 pkt 5 w zw. z § 16 ust.1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( Dz. U . z 2016r., poz. 1714).