Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 października 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca Sędzia SR A. S.

Protokolant st. sekr. sąd. M. U.

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2018 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku D. K.

z udziałem P. S., M. S. (1), W. S. (1), M. S. (2) i (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

o stwierdzenie nabycia spadku po J. S.

postanawia

1.  stwierdzić, że spadek po J. S. synu S. i A. zmarłym w dniu 5 kwietnia 2017 roku w P. ostatnio stale zamieszkałym w Ł. na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyli:

a)  syn P. S. (syn J. i I.) w ½ (jednej drugiej) części,

b)  wnuki: M. S. (1) (syn W. S. (2) i K. G.), M. S. (2) (syn W. S. (2) i K. G.) i W. S. (1) (syn W. S. (2) i K. G.) po 1/6 (jednej szóstej) części każdy z nich;

2.  przyznać M. R.- kuratorowi uczestnika P. S., którego miejsce pobytu nie jest znane wynagrodzenie w kwocie 120 zł (sto dwadzieścia złotych złotych) i kwotę tę nakazać wypłacić z zaliczki uiszczonej w dniu 29 maja 2018 roku, zaksięgowanej poz. 500031525393;

3.  zasądzić solidarnie od P. S. i M. S. (2) na rzecz D. K. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

4.  oddalić wniosek D. K. o zasądzenie kosztów postępowania od uczestników w pozostałej części.

Sygn. akt II Ns 223/18

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 31 października 2017 roku D. K., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po J. S., zmarłym w dniu 5 kwietnia 2017 roku, ostatnio stale zamieszkałym w Ł.. Wyjaśniła, że według jej wiedzy spadkobiercami ustawowymi J. S. są: syn P. S. oraz wnukowie M. S. (1), M. S. (2) i W. S. (1). Uzasadniając swój interes prawny w złożeniu wniosku, wnioskodawczyni wskazała, że jest wierzycielem uczestnika P. S., zaś jedynym znanym jej majątkiem dłużnika jest udział w spadku.

(wniosek k.3-5, pełnomocnictwo k. 6)

W dniu 26 marca 2018 roku swój udział w sprawie zgłosił (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.. Wniósł o stwierdzenie, że spadek po J. S. nabył w całości syn spadkodawcy P. S.. Uzasadniając swój interes prawny, wskazał, że jest wierzycielem uczestnika P. S..

(pismo k. 40-41, odpis KRS k. 43-50)

Postanowieniem z dnia 4 maja 2018 roku Sąd ustanowił dla uczestników postępowania P. S. i M. S. (2), których miejsce pobytu nie jest znane kuratora w osobie pracownika Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.

(postanowienie k. 51)

W piśmie z dnia 15 lutego 2018 roku wnioskodawczyni D. K. wniosła o zasądzenie od spadkobierców na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania.

(pismo k. 65)

W piśmie z dnia 27 czerwca 2018 roku kurator uczestników postępowania P. S. i M. S. (2) pozostawił wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do uznania sądu oraz wniósł o przyznanie wynagrodzenia.

(pismo k. 65)

Na rozprawie w dniu 19 lipca 2018 roku uczestnik W. S. (1) przyłączył się do wniosku co do zasady.

(protokół rozprawy k. 106)

Postanowieniem z dnia 4 października 2018 roku Sąd zwolnił od udziału w sprawie kuratora ustanowionego do reprezentowania M. S. (2), z uwagi na ustalenie aktualnego adresu tego uczestnika i skuteczne doręczenie dla niego korespondencji pod ustalonym adresem.

(postanowienie k. 113, pismo k. 97, potwierdzenie odbioru k. 109)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny

J. S. syn S. i A. zmarł w dniu 5 kwietnia 2017 roku w P.. Ostatnio przed śmiercią stale zamieszkiwał w Ł.. Zmarł jako wdowiec. Pozostawił syna P. S. (syna I.). Syn spadkodawcy W. S. (3) zmarł w dniu (...) roku pozostawiając trzech synów: M. S. (1), M. S. (2) i W. S. (1) (synów K. G.). W. S. (3) i J. S. nie mieli innych dzieci. J. S. nie sporządził testamentu. Nikt z uprawnionych nie zrzekał się dziedziczenia po J. S., nie odrzucał po nim spadku, ani nie został uznany za niegodnego dziedziczenia.

( odpisy skrócone: aktu zgonu k. 52, aktów urodzenia k. 53-55- kserokopie z akt II Ns 453/16 zgodnie z zarządzeniem k. 51, odpis skrócony aktu urodzenia k. 64, zapewnienie spadkowe k. 106-107, odpis skrócony aktu zgonu k. 108 – kserokopia z akt II Ns 560/18 zgodnie z postanowieniem k. 107)

D. K. posiada wierzytelność wobec P. S..

(odpis tytułu wykonawczego k. 9-11)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. posiada wierzytelność wobec P. S..

(kserokopia tytułu wykonawczego k. 20-21, kserokopia tytułu wykonawczego k. 42-42v)

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 922 § 1 kc prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jego spadkobierców. Art. 926 kc stanowi, iż powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu, przy czym dziedziczenie ustawowe następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy.

Wobec tego, iż J. S. nie sporządził testamentu, w grę wchodzi dziedziczenie ustawowe.

Zgodnie z art. 931 § 1 kc w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, dziedziczą oni w częściach równych, jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼ całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. (art. 931 § 2 KC). J. S. nie pozostawił małżonki. Pozostawił natomiast syna P. S., który stosownie do powołanych wyżej regulacji jest powołany do spadku w 1/ 2 części oraz wnuki (dzieci zmarłego wcześniej syna W. S. (3)) tj. M. S. (1), M. S. (2) i W. S. (1), którzy stosownie do powołanych wyżej regulacji są powołani do spadku po 1/6 części.

Brak było okoliczności skutkujących wyłączeniem od dziedziczenia syna i wnuków spadkodawcy i należało przyjąć, iż przyjęli spadek poprzez upływ czasu z dobrodziejstwem inwentarza. (art. 1015 § 1 i 2 kc).

Uwzględniając powyższe, Sąd postanowił jak w punkcie 1 sentencji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych /Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm./ wydatki obejmują w szczególności wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez kuratorów ustanowionych w danej sprawie. Wobec powyższego Sąd przyznał kuratorowi uczestnika P. S., którego miejsce pobytu nie jest znane, wynagrodzenie w oparciu o treść § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 roku sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2013r. poz. 1476).

Zgodnie z art. 108 kpc w każdym orzeczeniu kończącym postępowanie sądowe sąd ma obowiązek orzec o tym, kto ponosi koszty postępowania. Na koszty postępowania podlegające rozliczeniu w orzeczeniu kończącym postępowanie składają się w szczególności: opłaty sądowe, opłaty kancelaryjne, wydatki (np. na wynagrodzenie biegłych sądowych), opłaty za czynności adwokatów lub radców prawnych. Zasady ponoszenia kosztów postępowania w procesie różnią się od zasad ponoszenia kosztów postępowania w postępowaniu nieprocesowym. W postępowaniu nieprocesowym, co do zasady, każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 520 § 1 kpc). Wyjątek od tej zasady stanowi jedynie sytuacja, w której uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może wówczas stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości; to samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników (art. 520 § 2 kpc). Jeżeli zaś interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika, przy czym regułę tę stosuje się odpowiednio, jeżeli uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie (art. 520 § 3 kpc).

Włożenie obowiązku zwrotu kosztów na jednego uczestnika postępowania nieprocesowego winno mieć miejsce wtedy, kiedy odpowiada to względom słuszności i spełnione zostają przesłanki przewidziane w art. 520 § 2 in fine k.p.c. W rozpoznawanej sprawie zasądzeniu na rzecz wnioskodawczyni podlegał tylko poniesiony przez nią koszt wynagrodzenia kuratora, ustanowionego dla uczestników, których miejsce pobytu nie było znane. Na skutek braku ujawnienia przez P. S. i M. S. (2) ich aktualnych adresów w ewidencji, powstała konieczność ustanowienia dla nich kuratora.

Pozostałe czynności dokonane przez wnioskodawczynię w niniejszej sprawie, a związane m.in. ze złożeniem wniosku, wskazaniem następcy prawnego, oraz z udzieleniem stosownych pełnomocnictw – podjęte zostały przede wszystkim w jej interesie. Brak podstaw do zasądzenia co do zasady kosztów postępowania od spadkobierców na rzecz wnioskodawczyni zachodzi także dlatego, że interesy uczestników postępowania nie były sprzeczne.

Powyższe stanowisko reprezentowane jest przez piśmiennictwo: „(…) Z treści całego art. 520 k.p.c. wynika, że ustawodawca zakłada, że w zasadzie uczestnicy postępowania są w tym samym stopniu zainteresowani jego wynikiem, a orzeczenie sądu udziela ochrony prawnej każdemu uczestnikowi. Dlatego ten, kto poniósł koszty sądowe lub koszty zastępstwa procesowego nie uzyska zwrotu wydanych kwot od innego uczestnika, ale i nie jest obowiązany do zwracania kosztów poniesionych przez innego uczestnika. Najwłaściwsze wydaje się, aby w tych wypadkach sąd w ogóle nie orzekał o zwrocie kosztów między uczestnikami i nie zamieszczał w sentencji postanowienia rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, ponieważ uznać należy, że art. 520 § 1 wyłącza zastosowanie normy z art. 108 § 1. Podzielenie tego stanowiska oznacza, że ewentualny wniosek o uzupełnienie postanowienia na podstawie art. 351, jak również sam wniosek uczestnika o zasądzenie kosztów są bezzasadne.” ( tak: Bodio J., Demendecki T., Jakubecki A., Marcewicz O., Telenga P., Wójcik M.P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III.).

Zgodnie zaś z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 09 grudnia 1999 r. III CKN 497/98 „Uznanie przez sąd w postępowaniu nieprocesowym, że wniosek uczestnika o zasądzenie kosztów postępowania nie uzasadnia odstąpienia od reguły określonej w art. 520 § 1 k.p.c., powoduje oddalenie tego wniosku.”

Dlatego też, z powyższych względów orzeczono, jak w pkt 3 i 4 sentencji.