Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2018r. w S.

odwołania M. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 15 września 2017 r. Nr (...)

w sprawie M. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala M. J. prawo do emerytury od dnia 01 września 2017r.

Sygn. akt IV U 825/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 września 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017r. poz. 1383 ze zm.) w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił M. J. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony do dnia 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony M. J., wnosząc o jej uchylenie i zaliczenie jako pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia w (...) Oddział S. na stanowisku tokarza od 1 lipca 1975r. do 31 sierpnia 1975r., na stanowisku frezera od 1 września 1975r. do 31 sierpnia 1980r., od 1 kwietnia 1991r. do 30 czerwca 1991r. na stanowisku mistrza brygady frezerów i szlifierzy, a także w (...) w S. na stanowisku kontrolera jakości produkcji spawanych konstrukcji stalowych i aluminiowych od 1 sierpnia 1992r. do 31 grudnia 1998r. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że ubezpieczony nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, naruszenie § 4 w/w rozporządzenia, a ponadto sprzeczność istotnych ustaleń organu rentowego z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. W uzasadnieniu stanowiska powołano orzecznictwo Sądu Najwyższego, m. in. wyroki z 16 listopada 2010r. I UK 124/10, 7 lutego 2012r. UK 227/11, 12 marca 2013r. I UK 580/12 (odwołanie ubezpieczonego, k. 1-6v akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując przepisy prawa i argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu podniesiono, że ubezpieczony nie wskazał żadnych dowodów, które zgodnie z wymogami w/w rozporządzenia potwierdzałyby okresy zatrudnienia ubezpieczonego w warunkach szczególnych (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 7-9 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje

Ubezpieczony M. J. w dniu (...) ukończył 60 lat. W dniu 1 września 2017r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy przyjął za udowodniony na dzień 1 stycznia 1999r. staż ubezpieczeniowy uzupełniony pracą w rolnictwie, w wymiarze 25 lat (bezsporne). Do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono żadnego okresu zatrudnienia wnioskodawcy, bowiem wnioskodawca nie przedłożył stosownych świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a jedynie powołał się na zeznania świadków oraz dokumentację z archiwum, które to dokumenty nie stanowią środka dowodowego na potwierdzenie pracy w szczególnych warunkach. Zaskarżoną decyzją z dnia 15 września 2017r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury, gdyż na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (decyzja z 15 września 2017r., k. 23 akt emerytalnych).

Ubezpieczony M. J. był zatrudniony w następujących zakładach pracy:

1.  w Zakładach (...)-B. Oddział w S. w okresach:

-od 1.07.1975r. do 31.08.1975r. (2 miesiące) na stanowisku tokarza, -od 1.09.1975r. do 31.08.1980r. (5 lat) na stanowisku frezera, -od 1.04.1985r. do 30.06.1991r. (5 lat i 3 miesiące) na stanowisku mistrza brygady frezerów i szlifierzy (w 1989r. została zmieniona nazwa Zakładu na Zakłady (...) - (...) sp. z o.o.);

2.  w Wytwórni (...) w S. od 1.08.1992r. do 31.12.1998r. (6 lat i 5 miesięcy) na stanowisku kontrolera jakości produkcji spawanych konstrukcji stalowych i aluminiowych.

Zakład (...)-B. zajmował się obróbką odlewów żeliwa i stopów aluminium. Początkowo w Zakładzie wykonywano tarcze telefoniczne, następnie drukarki (wierszowe, mozaikowe), a ostatecznie produkowano podzespoły do drukarek. Prace wykonywano w trybie zmianowym, tj. 6:00-14:00 bądź 14:00- 22:00. Zakład posiadał tylko jedną halę produkcyjną dlatego też, frezowanie, szlifowanie, a także prace na tokarkach były wykonywane w jednym miejscu. W hali produkcyjnej panowały ciężkie warunki, hala była mała i niska, nie posiadała wentylacji, ani klimatyzacji. Unosiła się mgła olejowa i panowało zapylenie. W hali znajdowały się m. in. tokarki, frezarki, szlifierki, prasy, wiertarki automaty tokarskie, które ustawione były w ok. 2m odstępach. M. J. w Zakładzie (...) początkowo pracował, jako tokarz. Wtedy to, zajmował się obróbką stali i żeliwa. Czynności tokarza wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Następnie ubezpieczony został przeniesiony na stanowisko frezera, gdzie codziennie przez 8 godzin zajmował się wykańczaniem i oczyszczaniem odlewów aluminium i żeliwa. Ubezpieczony wykonywał obróbkę zgrubną, a następnie wykańczającą, przy której się pyliło. Otrzymywał z huty surowy odlew, często zanieczyszczony piaskiem, który umieszczał w imadle. Po oczyszczeniu i obróbce na frezarce, odlew był obrabiany jeszcze szlifierką kątową. Elementy były duże i ciężkie, ok. 5 kg. Praca przy wykańczaniu odlewów była wymagająca, polegała na precyzyjnym obrabianiu detali. Jako mistrz brygady frezerów i szlifierzy ubezpieczony nadzorował pracę 20 frezerów i ok. 20 szlifierzy, którzy pracowali w szczególnych warunkach. Ubezpieczony codziennie przez 8 godzin pracował wspólnie z frezerami, szlifierzami i tokarzami na jednej hali produkcyjnej. Pomagał w ustawianiu podzespołów, dbał o maszyny (frezarki, szlifierki), jakość wykonanej pracy, a także nadzorował pracę pod kątem przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Do obowiązków M. J., jako kontrolera jakości produkcji spawanych konstrukcji stalowych i aluminiowych w (...) należało: spawanie, cięcie, szczepianie elementów stalowych, montowanie zespawanej konstrukcji, odbiór konstrukcji, a także nadzór nad kilkunastoma pracownikami, którzy podobnie jak ubezpieczony wykonywali w/w zadania. Ponadto, M. J. dokonywał pomiarów temperatury materiału, który był spawany i przeprowadzał badania nieniszczące zespawanych elementów pod kątem ewentualnych pęknięć, a także potwierdzał ten proces w dokumentacji technologicznej. Przed spawaniem sprawdzał wymiary elementów, zaś po spawaniu odbierał wyroby, tj. sprawdzał wymiary, spoiny, przetopy, szczeliny, nanosił dane na dokumentację. Czynności kontrolera jakości ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W (...) początkowo zatrudniano kontrolerzy jakości, jednakże po restrukturyzacji kontrolerzy jakości zostali nazwani inspektorami kontroli jakości. Prace te wykonywał ubezpieczony na oddziale, gdzie pracowali spawacz, a więc osoby pracujące w szczególnych warunkach.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach organu rentowego, aktach sprawy oraz aktach osobowych ubezpieczonego z okresów zatrudnienia w (...) Oddział S., (...) w S., a także na podstawie zeznań świadków A. S., K. R., M. B., S. S. i T. R. oraz zeznań ubezpieczonego M. J., które są spójne i w całości wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego M. J. zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270 j.t.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999 r., osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl powołanego wyżej art. 32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art. 27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku, jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało ustalenia, czy ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Poza sporem pozostawało, że wnioskodawca osiągnął wymagany ustawą wiek w dniu 1 września 2017r., spełnił przesłankę „ogólnego” stażu pracy, wykazując 25 lat okresów składkowych, jak również nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd ustalił, że w wymienionych w stanie faktycznym zakładach pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w okresach od 1.07.1975r. do 31.08.1975r. na stanowisku tokarza, od 1.09.1975r. do 31.08.1980r. frezera, od 1.04.1985r. do 30.06.1991r. mistrza brygady frezerów i szlifierzy, a także od 1.08.1992r. do 31.12.1998r. na stanowisku kontrolera jakości produkcji spawanych konstrukcji stalowych i aluminiowych.

Potwierdziły to zeznania świadków A. S., K. R., M. B., S. S. i T. R.. Zeznania te są w pełni wiarygodne i spójne, a także korespondują z zeznaniami ubezpieczonego oraz dokumentami zgromadzonymi w uzyskanych przez Sąd aktach osobowych M. J.. Powyżej wymienione okresy zatrudnienia ubezpieczonego podlegały zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach, gdyż odpowiadają rodzajowo pracom określonym w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w którym w wykazie A Dziale III pod poz. 23 ujęto prace związane z wybijaniem, oczyszczaniem i wykańczaniem odlewów staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur, a także w Dziale XIV pod poz. 24 w/w wykazu ujęto prace związane z kontrolą międzyoperacyjną, kontrolą jakości produkcji i usług oraz nadzór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Dokonując tych ustaleń Sąd miał na uwadze wyrok Sądu Najwyższego w którym wskazano, iż dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy i jej wykonywanie w warunkach określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43). Wykładnię tę Sąd Okręgowy podziela w całej rozciągłości. Tym samym wszystkie uwzględnione okresy zatrudnienia ubezpieczonego na poszczególnych stanowiskach, tj. tokarza, frezera, mistrza brygady frezerów i szlifierzy, a także kontrolera jakości produkcji spawanych konstrukcji stalowych i aluminiowych na dzień 1 stycznia 1999r. dają ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd miał przy tym na uwadze, że okresy wykonywania pracy po dniu 31.12.1998r. nie są brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia emerytalnego w myśl art. 184 w/w ustawy, ponieważ staż pracy uprawniający do w/w świadczenia liczony jest na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. 1 stycznia 1999r.

Całokształt okoliczności niniejszej sprawy pozwolił zatem uznać, że M. J. przez ponad 15 lat wykonywał pracę w szczególnych warunkach w Zakładzie (...), jak również w (...). Ubezpieczony w momencie złożenia wniosku o emeryturę spełniał wszystkie przesłanki do uzyskania prawa do tego świadczenia określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 1 września 2017r., tj. od miesiąca złożenia wniosku o emeryturę.