Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa M. J.

przeciwko E. J.

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 2 lipca 2013 roku, sygn. akt III RC 207/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że powództwo oddala i zasądza od powoda M. J. na rzecz pozwanej E. J. kwotę 377,00 (trzysta siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od powoda M. J. na rzecz pozwanej E. J. kwotę 380,00 (trzy osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt II Ca 639/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 2 lipca 2013 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa M. J.przeciwko E. J.o ustanowienie rozdzielności majątkowej, ustanowił z dniem 24 czerwca 2012 roku rozdzielność majątkową między powodem a pozwaną w miejsce wspólności majątkowej małżeńskiej wynikającej z zawartego przez strony związku małżeńskiego w Urzędzie Stanu Cywilnego w B.dnia 27 października 2007 r. numer aktu małżeństwa (...); zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 200,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sadu Rejonowego:

Powód M. J. ma 37 lat. Zatrudniony jest w Starostwie Powiatowym w B.. Z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w wysokości ok. 7.000 zł netto.

Pozwana E. J. ma 36 lat. Z tytułu zatrudnienia uzyskuje wynagrodzenie w kwocie ok. 1.250 zł netto miesięcznie.

Strony związek małżeński zawarły w dniu 27.10.2007 roku. Ze związku tego posiadają, dwoje dzieci : syna Ł. w wieku 1,5 roku oraz córkę A. 1,3 roku.

M. i E. małż. J. nie zawierali umów majątkowych. W skład ich majątku wspólnego wchodzi zabudowana domem jednorodzinnym nieruchomość położona w miejscowości P., dwa samochody osobowe: N. (...) rocznik 2003, F. (...) rocznik 2003. Strony posiadają również wspólne zobowiązania finansowe w postaci kredytu zaciągniętego na budowę domu. Do spłaty pozostała kwota 87.500 euro. Miesięczne raty reguluje powód.

Strony mieszkały razem i prowadziły wspólne gospodarstwo domowe do dnia 24.06.2012 r., kiedy to powód wyprowadził się od żony i dzieci. Aktualnie małżonkowie pozostają w faktycznej separacji. Nie podejmują wspólnie decyzji finansowych. Kontaktują się jedynie w sprawach dotyczących dzieci.

M. J.w dniu 21.06.2012 roku zaciągnął kredyt w wysokości 20. 000 zł. Kwotę 12.000 zł przeznaczył na spłatę zobowiązań zaciągniętych z żoną. Dodatkowo w marcu br. uzyskał pożyczkę z ZFSS w kwocie 4.500 zł. Decyzji tych powód nie konsultował z żoną. M. J.zamierza nabyć do majątku osobistego nieruchomość.

Na rzecz E. J. oraz małoletnich dzieci zasądzono od powoda alimenty.

Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo jest zasadne.

Zgodnie z art. 52 § 1 kro z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Ustanowienie w kodeksie rodzinnym systemu małżeńskiej wspólności majątkowej, jako ustroju ustawowego, miało na celu zapewnienie rodzinie trwałych podstaw materialnych, a równocześnie stworzenie warunków umożliwiających realizację zasady równych praw obojga małżonków w zakresie stosunków majątkowych. Podstawowym warunkiem prawidłowego działania ustroju wspólności majątkowej jest przede wszystkim harmonijne funkcjonowanie małżeństwa, w którym wzajemne stosunki osobiste i majątkowe małżonków układają się w sposób zgodny z interesem każdego z małżonków, jak również z interesem założonej przez nich rodziny. Zakłócenia w prawidłowym funkcjonowaniu małżeństwa z reguły wywołują reperkusje również w stosunkach i majątkowych małżonków, rozluźniając łączącą ich więź gospodarczą i sprawiając, że ustrój wspólności nie będzie mógł spełniać wyznaczonej mu roli (uchw. SN z 28.5.1973 r., III CZP 26/73, OSNC 1974, poz. 65).

W przedmiotowej sprawie spełniona została przesłanka z art. 52 § 1 kro.

Od dnia 24.06.2012 r. strony nie mieszkają razem, w związku z czym nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego i nie zarządzają wspólnie finansami. Ten stan rzeczy ma charakter trwały, o czym świadczy m.in. zamiar powoda nabycia nieruchomości do majątku odrębnego. Co więcej M. J. samodzielnie zawiera umowy kredytowe. W tej sytuacji ustrój wspólności nie spełnia wyznaczonej mu przez ustawodawcę roli i dalsze jego utrzymywanie nie jest zasadne.

Stwierdził Sąd Rejonowy, że z okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie wynika, iż zniesienie wspólności ustawowej zagraża interesowi rodziny. Małżonkowie J. wychowują małoletnie dzieci, którym zobowiązani są zapewnić środki utrzymania niezależnie od łączącego ich ustroju majątkowego. Ponadto na rzecz małżonki oraz małoletnich powód płaci ustalone orzeczeniem sądu alimenty.

Na koniec podniósł, że wskazanie dnia powstania rozdzielności nie jest samodzielnym przedmiotem żądania, a jedynie koniecznym elementem zasadniczego rozstrzygnięcia. Oznaczenie w wyroku, który ustanawia rozdzielność majątkową, dnia ustania wspólności jest obligatoryjne (por. uchw. SN z 30.5.1996 r., III CZP 54/96, OSNC 1996, poz. 130).

Z tych wszystkich względów orzeczekł jak w punkcie 1. sentencji wyroku. O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik pozwanej zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1)  naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 k.p.c poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, a ponadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym tj. ; wniosków o istnieniu ważnych powodów uzasadniających orzeczenie przez sąd rozdzielności majątkowej między stronami, o niespełnianiu przez istniejący ustrój wspólności majątkowej roli przypisanej mu przez ustawodawcę, co w konsekwencji uzasadnia orzeczenie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o braku zagrożenia dla interesu rodziny w przypadku zniesienia wspólności ustawowej,

2)  naruszenie prawa materialnego w postaci art. 52 § 1 kro w zw. z art. 5 i 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy zebrane dowody w sprawie nie dały podstaw do przyjęcia, iż została spełniona przesłanka w postaci zaistnienia „ważnych powodów" dla ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami.

Biorąc pod uwagę powyższe zarzuty apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa jako bezzasadnego w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wnosił o oddalenie apelacji pozwanej w całości oraz o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy. Ponadto wnosił o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest w całości zasadna, a podniesione w niej zarzuty trafne. Ma rację apelantka, że nie istnieją ważne powody do ustanowienia rozdzielności majątkowej. Według przepisu art. 52 § 1 kro. ustanowienie rozdzielności majątkowej wbrew woli jednego z małżonków jest dopuszczalne jedynie w razie istnienia ważnych ku temu powodów. Celem tego unormowania jest zapewnienie ochrony interesów małżonka słabszego ekonomicznie przed dowolnym uchylaniem ustroju wspólności majątkowej, który najpełniej realizuje zasadę równych praw obojga małżonków w dziedzinie stosunków majątkowych, stanowiących materialną podstawę funkcjonowania rodziny / porusza m.in. wyrok Sądu najwyższego z dnia 20 maja 1976 roku, III CRN 373)75, opublikowany OSN 1977, nr 2, poz. 31/. Według utrwalonego poglądu, zarówno w piśmiennictwie, jak i w orzecznictwie ważnym powodem w rozumieniu art. 52 § 1 kro. nie jest każda postać /przejaw/ separacji faktycznej małżonków, lecz tylko taka, która zarazem uniemożliwia im lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym / porusza m.in. wyrok SN. z dnia 13 stycznia 2000 roku, II CKN 1070)98- opublikowany Prok. I Pr. 2000 rok, nr 4, poz. 30, wyrok z dnia 7 stycznia 2000 roku, II CKN 662)98 – opublikowany Legalis, wyrok SN. z dnia 20 czerwca 2000 roku , III CKN 287)00, wyrok SN. z dnia 1 stycznia 2000 roku III CKN 506)98- niepublikowane, powołane w –Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. Krystyny Gromek, C.H. Beck, Wyd. 3, 2009 roku- Legalis/.

W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że strony posiadają na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci. Powód osiąga wynagrodzenie za pracę w wysokości kilkukrotnie wyższej niż pozwana, a ponadto powód pomimo wyprowadzenia się od żony i dzieci zaciągnął samodzielnie zobowiązania w postaci kredytu i pożyczki.

Przytoczone okoliczności faktyczne w ocenie Sądu Rejonowego wskazują, iż ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej nie zagraża interesowi rodziny, gdyż małżonkowie wychowują małoletnie dzieci, a ponadto powód płaci na rzecz żony i dzieci ustalone orzeczeniem sądu alimenty. Te same okoliczności faktyczne poddane prawidłowej ocenie prowadzić muszą, według Sądu Okręgowego, do zgoła innej oceny zebranego materiału dowodowego, a mianowicie do oddalenia powództwa. Na uwagę zasługuje tutaj teza powołanego powyżej wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2000 roku w sprawie II CKN 662/98, wydanego na tle zbliżonego stanu faktycznego, w której Sąd ten stwierdził, że nie jest zasadnym zniesienie wspólności ustawowej oznaczające tylko utrwalenie przewagi materialnej powoda wobec pozwanej, ograniczając w zasadzie zakres jego świadczeń na rzecz rodziny do alimentowania jej. Utrzymujący się stan separacji faktycznej małżonków sam w sobie nie może stanowić ważnej przyczyny zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej, skoro powód nie wykazał, że doznaje przeszkód w sprawowaniu zarządu majątkiem wspólnym.

Mając powyższe na względzie, należało na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienić zaskarżony wyrok i powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej między stronami oddalić.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c.