Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska - Statuch

Protokolant sekr. sąd . Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z wniosku R. P.

przy udziale B. N. i A. S. (1)

o wydanie orzeczenia w trybie art. 111 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku Kodeks wyborczy

postanowił:

1.  nakazać B. N. złożenie w terminie do 5 października 2018 roku na piśmie w formacie A4 czcionką Times N. R. rozmiar 16 oświadczenia, które zostanie umieszczone na drzwiach głównego wejścia do Urzędu Miejskiego w W. o następującej treści: „Oświadczam, że użyte w moim wystąpieniu w dniu 28 września 2018 roku sformułowania odnoszące się do tego, że Burmistrz R. P. promuje marihuanę za publiczne pieniądze, że przestał być burmistrzem tego miasta i że się doskonale bawi za publiczne pieniądze nie polegały na prawdzie. B. N. kandydat na burmistrza W.” i upoważnić wnioskodawcę do wywieszenia tego oświadczenia przez okres od 5 października 2018 roku do 2 listopada 2018 roku;

2.  oddalić wniosek w pozostałej części;

UZASADNIENIE

Wnioskodawca jako kandydat na stanowisko Burmistrza W. wystąpił
o zakazanie uczestnikom postępowania rozpowszechniania nieprawdziwej informacji,
iż „obraża mieszkańców, depcze godność ludzi i łamie prawa człowieka i że za publiczne pieniądze promuje marihuanę”, nakazanie uczestnikom przybycia na (...) rynek przed siedzibę Urzędu Miejskiego 5 października 2018 roku o godzinie 19.00 i przeczytania przez każdego z nich oświadczenia o następującej treści: Ja, B. N. /A. S. (1)/ bardzo serdecznie przepraszam Pana R. P., kandydata na stanowisko Burmistrza W. za to, że w dniu 28 października 2018 roku w zaproszeniach na konferencję oraz podczas samej konferencji sugerowałem, że R. P. to człowiek, który obraża mieszkańców, depcze ich godność oraz łamie prawa człowieka. Zarzuty te są w całej rozciągłości nieprawdziwe i to one naraziły Pana R. P. na utratę zaufania publicznego oraz w sposób zdecydowany naruszyły właśnie godność Pana R. P.. Ponadto nieprawda jest to, że Pan R. P. promuje marihuanę za publiczne pieniądze. Pan R. P. propaguje legalizacje tej rośliny ze środków prywatnych.

Wnioskodawca zgłosił również żądanie by oświadczenia te zostały opublikowane we wszystkich mediach na ich platformach elektronicznych i w wypadku gazet także w wydaniach drukowanych, które zostały zaproszone na konferencję, tj. (...), radio (...), RADIO (...), radio (...), telewizja NA (...).

Ponadto wniósł o zobowiązanie do wpłacenia na (...) schronisko dla zwierząt (...): kwoty 30 000 zł przez B. N. i 10 000 zł przez A. K..

Na rozprawie wnioskodawca zmodyfikował wniosek w ten sposób, że wniósł
o zobowiązane uczestnika B. N. do złożenia na piśmie w formacie A4 czcionką Times N. R. rozmiar 16 oświadczenia, które zostanie umieszczone na drzwiach głównego wejścia do Urzędu Miejskiego w W., że okoliczności na które się powoływał w wygłoszonym oświadczeniu w dniu 28 października 2018 roku odnoszące się do tego, że wnioskodawca promuje marihuanę za publiczne pieniądze, że przestał być burmistrzem tego miasta i że się doskonale bawi za publiczne pieniądze nie polegały na prawdzie a także nie polega na prawdzie sformułowanie zawarte w zaproszeniu na konferencje prasową w dniu 28 września 2018 roku powoływanie się na to, że wnioskodawca łamie prawa człowieka a A. S. (1) by oświadczyła, że powoływanie się na to, że wnioskodawca łamie prawa człowieka nie polegała na prawdzie .oraz wniósł, by zamiast pieniędzy na schronisko uczestnicy wpłacili je na rzecz (...). Wniósł również by oświadczenia treści jak wyżej zostały umieszczone w wydaniu elektronicznym na pierwszej stronie czcionką rozmiaru 10 w (...) i (...).

Uczestnicy postępowania wnieśli o oddalenie wniosku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Uczestnik B. N. jako kontrkandydat wnioskodawcy na urząd Burmistrza W. w dniu 28 października 2018 roku w zaproszeniach na konferencję prasową „(...)”, wskazał, występując w imieniu także uczestniczki A. S. (1), że jej tematem miało być poniżanie Mieszkańców przez wnioskodawcę a następnie podczas samej konferencji uczestnicy odczytali teksty o treści wskazanej w załączniku nr 3 i 4, w którym podali okoliczności mające w ich ocenie świadczyć o niekompetencji wnioskodawcy jako kandydata na stanowisko burmistrza (treść wygłoszeni k. 10 i 11, tekst zaproszenia k. 8)

Uczestniczka wskazała, że nie była autorką zaproszenia na konferencję i użyte
w zaproszeniu sformułowania nie zostały z nią uzgodnione. Okoliczność tę przyznał uczestnik.

Uczestnik zarzucił wnioskodawcy łamanie praw człowieka, doskonałe bawienie się za publiczne pieniądze, wskazał, że wnioskodawca przestał być burmistrzem tego miasta i że za publiczne pieniądze promuje marihuanę. W jego ocenie do takich zarzutów uprawniała go treść wpisów zamieszczanych przez wnioskodawcę w Internecie pod plakatem z k. 9 oraz wpisy o treściach wskazanych na zrzutach z F. wnioskodawcy, złożonych na rozprawie w dniu 2 października 2018 roku. Szczególnego znaczenia nadał godzinom dokonywania tych wpisów. Z tego względu, że były wykonywane w godzinach pracy wywodził o nieuprawnionym wykorzystywaniu publicznych pieniędzy. Zarzut o łamania praw człowieka identyfikował z obroną prywatności i intymności członka (...) kandydującego do Rady Miejskiej, którego wnioskodawca uczynił adresatem wpisu umieszczonego na F. o treści przytoczonej we wniosku wszczynającym postępowanie w tej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 111 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe, materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia: zakazu rozpowszechniania takich informacji; przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje; nakazania sprostowania takich informacji; nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste; nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone; nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Artykuł 111 § 1 kodeksu wyborczego nie chroni dóbr osobistych kandydatów, a jedynie prawo wyborców do bycia nieokłamywanym w trakcie kampanii. Do ochrony dóbr osobistych nie jest przewidziany tryb wyborczy, lecz roszczenia przewidziane w art. 23 i następnych kc.

Powyższe oznacza, że w tym postępowaniu przedmiotem rozpoznania i oceny Sądu mogła być tylko wypowiedź B. N. wskazująca, że wnioskodawca za publiczne pieniądze promuje marihuanę, że łamie prawa człowieka, że przestał być burmistrzem, że za publiczne pieniądze dobrze się bawi.

Tylko ta treść przytoczonej przez wnioskodawcę wypowiedzi oraz powołanie się
w zaproszeniu na konferencję prasową w sprawie „(...)” - w kontekście czasu jej publikacji – może zostać uznana za wyrażoną z uwagi na trwającą kampanię wyborczą. Można jej bowiem przypisać charakter agitacji, której celem było wpłynięcie na wynik głosowania poprzez ukierunkowywanie potencjalnych wyborców
i przekonania ich do nie głosowania w wyborach na wnioskodawcę.

Pozostałe wypowiedzi B. N. i wypowiedzi A. S. (2) zawarte w jej wygłoszonym wystąpieniu miały charakter oceny, niepoddające się badaniu za pomocą kryterium prawdy i fałszu. Poza tym postępowaniem pozostawało zatem badanie czy te wypowiedzi uczestników naruszały dobra osobiste wnioskodawcy.

Niespornym jest, iż uczestnicy są kontrkandydatami wnioskodawcy a B. N. nie udowodnił, że stwierdzenia na które się powoływał polegały na prawdzie.

Wnioskodawca jest burmistrzem do 16 listopada 2018 roku.

Zarzut nieuprawnionego wydatkowania pieniędzy publicznych wynika
z niezrozumienia istoty finansów publicznych, które obejmują zasoby pieniężne gminy, czyli procesy gromadzenia i podziału środków publicznych znajdujących się w dyspozycji władz samorządu terytorialnego, pochodzą głównie z danin publicznych, majątku publicznego oraz z przychodów zwrotnych, czyli kredytów, pożyczek i emisji papierów wartościowych. Przedmiotem finansów publicznych są zatem zjawiska, procesy i instytucje publiczne oraz prawne związane z powstawaniem i rozdysponowaniem pieniężnych środków publicznych zapewniających funkcjonowanie sektora publicznego. Korzystanie nawet w godzinach urzędowania przez wnioskodawcę z prywatnego F. nie jest nie jest zabawą za publiczne pieniądze i nie powinno być utożsamiane z promowaniem z tego rodzaju środków publicznych marihuany, gdyż nie mieści się w depozycji tego pojęcia.

Natomiast zarzut łamania praw człowieka może być w tej sprawie utożsamiany z ochroną praw indywidualnie oznaczonej osoby, ponieważ wnioskodawca posłużył się sformułowaniami pozwalającymi na jej identyfikacje w danym środowisku. Określenie należy odnieść także do sformułowania potocznego. Pawa tej osoby niezależnie od tego, że przysługują jej własne roszczenia, których realizacji może ona dochodzić w trybie procesu o ochronę dóbr osobistych są także prawami człowieka. Także więc przynależą do kategorii przysługującej wszystkim ludziom. Określenie łamanie praw człowieka nie jest zastrzeżone wyłącznie do czynów stanowiących zbrodnię.

Sąd nie dopatrzył się w wystąpieniu uczestniczki A. S. (1) wypowiedzi, których ochrony można byłoby dochodzić w trybie kodeksu wyborczego. Nie powinna ona również ponosić odpowiedzialności za wypowiedzi, których autorem
w zaproszeniu na konferencję nie była.

Wobec powyższego należało zobowiązać tylko B. N. jak w punkcie 1 postanowienia.

Takie zobowiązanie w ocenie sądu w sposób odpowiedni realizuje cel ustawy wynikający z art. 111 kodeksu wyborczego. Oświadczenie zostało wygłoszone przez B. N. przed budynkiem Urzędu Gminy do grupy bliżej nieokreślonej grupy kilkudziesięciu /kilkunastu osób. Nie ma dowodu, że zostało rozpowszechnione przez media wskazane przez wnioskodawcę.

Dalej idący wniosek podlegał oddaleniu.