Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 04 października 2018 r.

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie VI Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Barbara Ciwińska

Protokolant : Katarzyna Olechowska

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2018 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z wniosku R. J. z udziałem D. P.

o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich A. P. i M. P.

postanawia :

1.  zezwolić wnioskodawczyni R. J. na dokonanie czynności przekraczającej zakres zarządu majątkiem jej małoletniego syna A. P. ur. (...) poprzez zawarcie w jego imieniu ugody sądowej w sprawie z powództwa małoletniego A. P. i M. P. przeciwko (...) S.A z siedzibą w W. zawisłej przed Sądem Rejonowym w Myślenicach pod syg. akt I C 805 /16 w ten sposób, że (...) S.A z siedzibą w W. zobowiąże się zapłacić na rzecz małoletniego A. P. kwotę 2.500 (dwa tysiące pięćset) złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną szkodę oraz kwotę 250 (dwieście pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu, zaś matka małoletniego A. P. wyrazi w jego imieniu zgodę na powyższe i oświadczy, że tak kwota wyczerpuje wszelkie roszczenia małoletniego w związku ze śmiercią jego dziadka J. P. w wyniku wypadku komunikacyjnego w dniu 11.08.2014r.,

2.  umorzyć postępowanie w zakresie zezwolenia na dokonaniu czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem M. P. ur.(...) wobec uzyskania przez niego pełnoletniości,

3.  pozostawić wnioskodawczynię przy poniesionych kosztach postępowania.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 11 stycznia 2018 roku (data prezentaty) R. J., zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletnich dzieci: syna A. P. (ur. (...)) i syna Marca J. P. (ur. (...)) poprzez zawarcie ugody sądowej w sprawie z powództwa małoletnich A. P. oraz Marca J. P. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W., zawisłej przed Sądem Rejonowym w Myślenicach (sygn. akt I C 805/16), na mocy której (...) S.A. z siedzibą w W. zobowiązuje się zapłacić: na rzecz A. P. kwotę 2500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwotę 250 zł tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu oraz na rzecz Marca J. P. kwotę 2500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwotę 250 zł tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu oraz powodowie oświadczają, że powyższe kwoty wyczerpują wszelkie ich roszczenia w związku ze śmiercią poszkodowanego J. J. w wypadku komunikacyjnym z dnia 11 sierpnia 2014 roku (k. 1-4 wniosek)

Pismem z dnia 2 lipca 2018 roku (data prezentaty) R. J., zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wycofała wniosek o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem M. P., jako bezprzedmiotowy wobec osiągnięcia przez niego pełnoletności (k. 50 pismo)

Uczestnik postępowania D. P. nie zajął stanowiska pisemnego w sprawie i nie stawił się na termin rozprawy wyznaczony na dzień 27 września 2018 roku. (e-protokół rozprawy z dnia 27 września 2018 roku)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni A. P. ur. (...) i pełnoletni M. P. ur. (...) są dziećmi R. J. i D. P. (k. 9-14 odpisy aktów urodzenia wraz z tłumaczeniami na język polski)

W dniu 11 sierpnia 2014 roku w miejscowości G. woj. (...), w wyniku wypadku drogowego zmarł dziadek małoletnich J. J.. Wypadek ten został spowodowany przez S. S., który nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując zespołem pojazdów jadąc z nadmierną prędkością, najechał na jadącego z kierunku przeciwnego jadącego rowerem dziadka małoletnich J. J., który w sposób nieprawidłowy w bezpośredniej odległości przed nim wykonywał manewr skrętu w lewo. Dziadek małoletnich J. J. w efekcie tego zdarzenia doznał rozległych obrażeń ciała, które spowodowały jego zgon na miejscu wypadku. Wyrokiem z dnia 22 września 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II K 837/14 Sąd Rejonowy w Myślenicach uznał S. S. za winnego popełnienia opisanego powyżej wypadku drogowego, w wyniku którego zmarł dziadek małoletnich J. J., tj. za winnego popełnienia czynu z art. 177 § 2 Kodeksu Karnego. (15 odpis skrócony aktu zgonu, k. 16-17 odpis wyroku)

Pojazd kierowany przez S. S. był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. z siedzibą w W. i pełnomocnik reprezentujący rodziców małoletniego A. P. oraz ówcześnie małoletniego M. P. pismem z dnia 4 listopada 2015 roku zgłosił do ubezpieczyciela szkodę. Ubezpieczyciel odmówił zaspokojenia roszczeń o zadośćuczynienie na rzecz wnuków zmarłego argumentując swoją decyzję tym, iż nie wykazano, aby pomiędzy wnukami a poszkodowanym zachodziła szczególna więź uzasadniająca przyznanie zadośćuczynienia. (k. 36-38 akt o sygn. akt I C 805/16 Sądu Rejonowego w Myślenicach pismo)

Pozwem datowanym na dzień 4 sierpnia 2016 roku małoletni A. P. i ówcześnie małoletni M. P., reprezentowani przez przedstawicielkę ustawową R. J., zastępowaną przez profesjonalnego pełnomocnika, wraz z innymi krewnymi zmarłego J. J. złożyli do Sądu Rejonowego w Wieliczce pozew o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 listopada 2015 roku do dnia zapłaty określonych w pozwie kwot pieniężnych oraz kosztów procesu, z tym, że małoletni A. P. i ówcześnie małoletni M. P. wnosili o zasądzenie od strony pozwanej na ich rzecz kwot po 5000 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 listopada 2015 roku do dnia zapłaty i zasądzenie od strony pozwanej na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości po 2400 zł i opłaty skarbowej od udzielonych pełnomocnictw w wysokości po 17 zł. (k. 2-10 akt o sygn. akt I C 805/16 Sądu Rejonowego w Myślenicach pozew). Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I C 1273/16 ww. sprawa została przekazana do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Myślenicach (k. 64 akt o sygn. akt I C 805/16 Sądu Rejonowego w Myślenicach postanowienie). W trakcie postępowania w sprawie o sygn. akt I C 805/16 przed Sądem Rejonowym w Myślenicach strony postępowania podjęły negocjacje ugodowe, w wyniku których strona pozwana – (...) S.A. z siedzibą w W. przedstawiła propozycję polubownego zakończenia sporu m.in. w ten sposób, że pozwany zapłaci na rzecz wnuków zmarłego kwoty po 2500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwoty po 250 zł tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu. Postanowieniem z dnia 9 lutego 2017 roku postępowanie w powyższej sprawie, na skutek zawartej ugody, zostało umorzone w stosunku do roszczenia pełnoletnich powodów. Natomiast w stosunku do małoletnich powodów – wnuków zmarłego postępowanie nie zostało zakończone, z uwagi na konieczność uzyskania zezwoleń na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem małoletnich powodów przez Sądy Rodzinne. W trakcie prowadzonych postępowań Sądy rodzinne zezwoliły na zawarcie ww. ugody z towarzystwem ubezpieczeń w imieniu małoletnich wnuków zmarłego (poza M. P. i A. P.). (k. 137-138 akt o sygn. akt I C 805/16 Sądu Rejonowego w Myślenicach protokół rozprawy, k. 145 akt o sygn. akt I C 805/16 Sądu Rejonowego w Myślenicach ugoda, k. 147, 174-182, 184-189, 191 akt o sygn. akt I C 805/16 Sądu Rejonowego w Myślenicach postanowienia)

Powołany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione dokumenty, które pomimo tego, iż w części zostały złożone w formie kserokopii nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności. Wskazać również należy, iż żaden z uczestników nie kwestionował mocy dowodowej powyższych dokumentów, jak również Sąd nie miał w tym zakresie żadnych wątpliwości.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską (§ 1). Nie mogą oni jednak bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko (§ 3). Jak słusznie podniósł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 listopada 1982 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I CR 234/82, Lex nr 8486, reprezentacja rodzica w sprawach majątkowych dziecka, jeśli obejmuje czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, wymaga umocowania udzielonego przez Sąd opiekuńczy (art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). W rozumieniu art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego za czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu należy uznać czynności bezpośrednio rozporządzające (rzeczowe) lub zobowiązujące do rozporządzenia (obligacyjne), a dotyczące zbycia substancji majątku, obciążenia go prawami rzeczowymi ograniczonymi lub zmiany jego przeznaczenia. Miernikiem czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu jest ciężar gatunkowy dokonywanej czynności, jej skutki w sferze majątku małoletniego, wartości przedmiotu danej czynności oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych. Sąd opiekuńczy przy wydawaniu zezwolenia w wymienionych sprawach nie może ograniczać się do kontroli formalnej legalności działalności rodziców, lecz powinien badać każdą sprawę także pod względem celowości gospodarczej i korzyści osiąganej dla dobra dziecka. Zezwolenie powinno w swej treści obejmować wszystkie istotne elementy danej czynności (essentialia negotii). W razie zamieszczenia klauzul dodatkowych są one bezwzględnie wiążące, a ich naruszenie może spowodować nieważność całej czynności. Konsekwencją braku zezwolenia Sądu opiekuńczego z art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest nieważność dokonanej czynności (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z dnia 30 kwietnia 1977 r., III CZP 73/76 - OSNCP z 1978 r., nr 2, poz. 19).

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż bez wątpienia zrzeczenie się roszczeń odszkodowawczych w imieniu małoletniego dziecka wobec osoby zobowiązanej do naprawienia szkody, należy do kategorii czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka i jego dokonanie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego.

Zdaniem tutejszego Sądu zaproponowana przez ubezpieczyciela ugoda ma charakter zarówno rozporządzający, jaki i przysparzający. W ocenie tutejszego Sądu zawarcie ugody na wynegocjowanych warunkach leży w interesie małoletniego A. P. i przyczyni się do powiększenia jego majątku. Zgodzić należy się ze stanowiskiem matki małoletniego wyrażonym w uzasadnieniu wniosku, iż końcowy wynik postępowania prowadzonego przed Sądem Rejonowym w Myślenicach w sprawie o sygn. akt I C 805/16 jest niepewny, a świadczenie zaproponowane przez ubezpieczyciela, wobec niekwestionowanego przez strony przyczynienia się poszkodowanego dziadka małoletniego do powstania szkody w 50%, należy uznać za odpowiednie.

Mając powyższe na uwadze tutejszy Sąd zezwolił wnioskodawczyni R. J. na dokonanie czynności przekraczającej zakres zarządu majątkiem jej małoletniego syna A. P. ur. (...) poprzez zawarcie w jego imieniu ugody sądowej w sprawie z powództwa małoletniego A. P. i M. P. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. zawisłej przed Sądem Rejonowym w Myślenicach pod sygn. akt I C 805/16 w ten sposób, że (...) S.A. z siedzibą w W. zobowiąże się zapłacić na rzecz małoletniego A. P. kwotę 2.500 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną szkodę oraz kwotę 250 złotych tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu, zaś matka małoletniego A. P. wyrazi w jego imieniu zgodę na powyższe i oświadczy, że ta kwota wyczerpuje wszelkie roszczenia małoletniego w związku ze śmiercią jego dziadka J. P. w wyniku wypadku komunikacyjnego w dniu 11.08.2014r. (o czym orzeczono w pkt 1 sentencji postanowienia).

Jednocześnie zważyć należało, iż zgodnie z treścią art. 355 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. W myśl art. 512 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym.

W okolicznościach niniejszej sprawy pismem z dnia 2 lipca 2018 roku R. J. wycofała wniosek o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem M. P., jako bezprzedmiotowy wobec osiągnięcia przez niego pełnoletności. Uczestnik postępowania D. P. nie zajął stanowiska pisemnego w sprawie i nie stawił się na termin rozprawy wyznaczonym na dzień 27 września 2018 roku.

W tej sytuacji mając na uwadze treść art. 203 § 2 w zw. z art. 13 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, w myśl którego pozew cofnięty nie wywołuje skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem, wobec braku podstaw do uznania tej czynności za niedopuszczalną (art. 203 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego), na podstawie art. 355 Kodeksu postępowania cywilnego należało orzec jak w pkt 2 sentencji postanowienia i umorzyć postępowanie w zakresie zezwolenia na dokonaniu czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem M. P. ur.(...) wobec uzyskania przez niego pełnoletniości.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 520 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.