Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2018 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Dorota Chmielewska

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2018 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko P. (...) G. i K. B.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygnatura akt: XI GC 1218/18

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym.

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. złożył pozew o zapłatę przeciwko P. G. i K. B. o zapłatę kwoty 34.185,53 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu.

W piśmie wskazał, że pozwani są członkami zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (wcześniej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka wynajmowała od powódki lokal użytkowy, nie uiszczała opłat czynszowych. Przeciwko spółce wydano nakaz zapłaty, który uprawomocnił się a egzekucja na podstawie tytułu egzekucyjnego nie była skuteczna.

W sprawie wydano nakaz zapłaty (karta 27).

Pozwany P. G. złożył sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 25 czerwca 2018 roku (karta 38). Wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie na jego rzecz, od powoda, kosztów procesu. W piśmie wskazał między innymi, że członkiem zarządu spółki był do dnia 16 lutego 2017 roku. Pozwany wskazał, że powódka posiada kaucję gwarancyjną wpłaconą wraz z zawarciem umowy najmu, w kwocie 15.600 złotych. Poza tym w wynajmowanych biurach znajdował się sprzęt komputerowy o wartości 33.340 złotych i nie został on nigdy odebrany przez nowych właścicieli spółki.

Pozwana K. B. złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 12 czerwca 2018 roku (karta 50). Wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz, od powoda kosztów procesu. Wskazała, że spółka była niewypłacalna, zanim objęła ona funkcję członka zarządu. Nie zgłosiła wniosku o ogłoszenie upadłości, majątek spółki nie pozwalał na prowadzenie postępowania upadłościowego. Wierzyciel nie poniósł z tego tytułu szkody. Dodała, że spółka posiada majątek w kwocie 33.340 złotych. Spółka posiada również niezwróconą kaucję 10.000 złotych.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska. Powód w piśmie z dnia 7 sierpnia 2018 roku (karta 67) wskazał, że kaucja, na którą wskazują pozwani zabezpieczać miała opłaty towarzyszące lub odnowieniu przedmiotu najmu. Stanowi ona depozyt, którym miał być rozliczony z ostatnim miesięcznym czynszem. Do chwili obecnej spółka nie zwróciła się o jej zwrot. D. powód wskazał, że skoro w pomieszczeniach pozostawał sprzęt komputerowy , to „czemu spółka go nie odebrała, skoro stanowił tak dużą wartość, lub czemu w postępowaniu egzekucyjnym nie wskazała tego majątku by zaspokoić wierzyciela”.

Na rozprawie powód oraz pozwany P. G. podtrzymali dotychczasowe stanowiska w sprawie (karta 74).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (wynajmujący) zawarła z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (najemca) w dniu 27 marca 2012 roku umowę najmu lokalu przy ul. (...) w S.. Umowa została zawarta na czas nieoznaczony. Najemca uiścił na rzecz wynajmującego kaucję gwarancyjną w wysokości jednomiesięcznego czynszu (§ 10 ust. 4 umowy). Strony umówiły się, że w przypadku zwłoki trwającej ponad 30 dni wynajmującemu przysługuje ustawowe prawo zastawu na wszystkich ruchomościach należących do najemcy. Kaucja miała stanowić depozyt i maiła być rozliczona z ostatnim miesięcznym czynszem na pokrycie należnego najmu i opłat towarzyszących lub służyć miała odnowieniu zniszczonemu przedmiotowi najmu oraz na pokrycie opłat eksploatacyjnych.

W dniu 29 marca 2013 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (wynajmujący) zawarła z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (najemca) w dniu 27 marca 2012 roku umowę najmu lokalu przy ul. (...) w S.. Zgodnie z wolą stron, na poczet wyżej wymienionej umowy przeksięgowano na poczet kaucji, kwotę 15.600 złotych, wpłaconą w związku z wpłatą kaucji na podstawie pierwszej z opisanych umów.

Następnie spółka zmieniła firmę na (...).

Dowód:

- umowa, karta 41 – 43;

- umowa, karta 44-45;

- odpis z KRS, karta 19 – 26;

- zeznania pozwanego P. G., karta 75;

Najemca nie uiścił wynajmującemu czynszu najmu za okres od miesiąca listopada 2016 roku do miesiąca marca 2017 roku.

Niesporne.

Uchwałą numer (...) z dnia 16 lutego 2017 roku odwołano P. G. z Zarządu spółki C. (...) i pełnienia funkcji prezesa tej spółki. Pełnił on tę funkcje przynajmniej od listopada 2016 roku do dnia 16 lutego 2017 roku. Uchwałą numer (...) z dnia 16 lutego 2017 roku powołano K. B. na funkcję prezesa zarządu.

Dowód:

- lista wspólników, karta 15;

- uchwała, karta 16;

- uchwała, kara 17;

- zeznania pozwanego P. G., karta 75;

W dniu 16 lutego 2017 roku doszło do sprzedaży udziałów w spółce (...).

Dowód:

- umowa sprzedaży, karta 47 – 49;

- zeznania pozwanego P. G., karta 75;

Na dzień 17 lutego 2017 roku najemca (C. (...)) posiadała w pomieszczeniach przy ul. (...) w S. sprzęt komputerowy o wartości 33.340 złotych.

Dowód:

- wykaz sprzętu, karta 46;

- zeznania pozwanego P. G., karta 75;

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. złożyła pozew przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością we W. o zapłatę.

Prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 18 lipca 2017 roku w sprawie XI GNc 1354/17 Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 28.662,97 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 8 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2.776 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 20 października 2017 roku orzeczeniu nadano klauzulę wykonalności.

Dowód:

- odpis orzeczenia, karta 12;

Na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego toczyło się postępowanie egzekucyjne. Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2017 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Śródmieścia E. K. w sprawie KM 4361/17 umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, że egzekucję prowadzono z ruchomości, wierzytelności, nieruchomości, rachunku bankowego. Wierzycielowi przyznano kwotę 900 złotych tytułem zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym. Koszty postępowania egzekucyjnego ustalono na kwotę 28,74 złotych.

Dowód:

- odpis postanowienia, karta 13;

P. G. nie był informowany o przebiegu postępowania egzekucyjnego.

Dowód:

- zeznania pozwanego P. G., karta 75;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi art. 299 § 1 k.s.h., zgodnie z którym jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Z kolei § 2 stanowi, iż członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

W niniejszej sprawie niesporna była legitymacja bierna pozwanych, którzy pełnili funkcje członków zarządu w czasie, w którym powstało zobowiązanie C. (...) (po zmianie firmy (...)).

Okoliczność ta wynika ponadto z wydruku KRS oraz złożonych do akt odpisów uchwał.

Poza sporem pozostawała także okoliczność, iż powód był uprawniony do egzekucji przeciwko spółce na podstawie tytułu wykonawczego.

Sporna okazała się jednak bezskuteczność egzekucji.

Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 18 kwietnia 2007 roku w sprawie V CSK 55/07) zwrócił uwagę na to, że zgodnie z art. 299 § 1 k.s.h. wierzyciel musi w istocie udowodnić bezskuteczność egzekucji prowadzonej przez niego przeciwko spółce. Na okoliczność tę powód przedstawił postanowienie z dnia 29 grudnia 2017 roku w przedmiocie umorzenia postepowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia jego bezskuteczności.

Dodatkowym zagadnieniem, które należy rozstrzygnąć w kontekście bezskuteczności egzekucji, jest ustalenie, czy należy tę egzekucję odnosić do całego majątku spółki czy tylko jego części. W tym zakresie za prawidłowe należy uznać stanowisko, że bezskuteczność egzekucji musi się odnosić do całego majątku spółki, a nie tylko do jego części (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2005 oku w sprawie II CK 152/05, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 roku w sprawie II CSK 372/09, wyrok SN z dnia 25 marca 2015 roku w sprawie II CSK 402/14).

Brak jest także jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia dla rozszerzania odpowiedzialności członków zarządu z art. 299 k.s.h. w sytuacji, gdy istnieje możliwość przeprowadzenia skutecznej egzekucji od samej spółki, lecz z innego majątku niż ten, do którego wierzyciel egzekucję tę skierował ( wyrok SN z dnia 26 czerwca 2003 roku w sprawie V CKN 416/01). Jeśli jednak pozwany twierdzi, iż egzekucja w postępowaniu, które zostało umorzone, nie została skierowana do składników majątku spółki, z których możliwe jest zaspokojenie wierzyciela, nie jest pozbawiony możliwości wykazania tego, ciężar dowodu spoczywa jednak w tym wypadku na nim. Wykazanie zaś, że w majątku spółki - pomimo umorzenia w stosunku do niej postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji - znajdują się przedmioty majątkowe, z których możliwe jest zaspokojenie wierzyciela, powoduje, że nie można mówić o bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce w rozumieniu art. 299 § 1 k.s.h.

Dla uznania przesłanki warunkującej odpowiedzialność członków zarządu z art. 299 k.s.h. za wykazaną przez wierzyciela, nie bez znaczenia są okoliczności leżące po jego stronie. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2007 roku w sprawie V CSK 315/07 przyjęto, że jeżeli wierzyciel doprowadza przez zaniechanie - gdy tą drogą mógł skutecznie uzyskać zaspokojenie swoich roszczeń - do bezskuteczności egzekucji, to należy uznać, że nie wykazał on, iż egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy odnieść się do twierdzeń, zarzutów i wniosków dowodowych pozwanych. P. G. już w sprzeciwie od nakazu zapłaty wskazał, że strona powodowa była posiadaczem jako wynajmujący pomieszczenia, kaucji wpłaconej przez najemcę w kwocie 15.600 złotych. Fakt wpłaty tej kaucji wynika ze złożonych umów najmu. Okoliczność tę w swoim sprzeciwie potwierdziła pozwana K. B.. Odnosząc się do tego zarzutu, powód wskazał (karta 67v), że „kaucja nie służy zaspokojeniu wierzytelności z czynszu najmu. Zabezpieczać miała opłaty towarzyszące lub odnowieniu przedmiotu najmu. Stanowi zgodnie z wolą stron depozyt, który rozliczony miał być z ostatnim miesięcznym czynszem. Do chwili obecnej pozwana spółka nie zwróciła się o jej zwrot. Nie wydała również innych dyspozycji z tym związanych”.

Tym samym powód nie zaprzeczył temu, iż faktycznie wraz z zawarciem w dniu 27 marca 2012 roku wpłacona została kaucja w kwocie 15.600 złotych, oraz temu, że wierzyciel nadal posiada tę kwotę. Potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest również zapis § 10 ust. 4 umowy (karta 45). Zgodnie z zapisem umowy kaucja ta miała stanowić depozyt i zostać rozliczona z ostatnim miesięcznym czynszem i opłatami towarzyszącymi lub służyć miała odnowieniu zniszczonemu przedmiotowi najmu.

Powód nie wykazał i nie twierdził, że przedmiot najmu został uszkodzony albo zniszczony. Powód nie wykazał, że poza opłatami czynszowymi istnieją niezaspokojone przez najemcę opłaty towarzyszące. Powód nie twierdził i nie wykazał, że poza ostatnią opłatą czynszową (za miesiąc marzec 2017 roku), którą obejmuje nakaz zapłaty, istnieją inne, kolejne, wymagalne roszczenia czynszowe. W świetle twierdzeń stron procesu, przyjąć należało, że ostatnim czynszem jest czynsz za miesiąc marzec 2017 roku. W myśl zaś postanowieniom umowy, kaucja miała być rozliczona z ostatnim (a zatem za marzec 2017 roku) czynszem. Zdaniem sądu wykładania literalna umowy wskazuje, że intencją stron ( § 10 ust. 4) było zaliczenie depozytu również na poczet niezapłaconego czynszu. Okoliczność ta wynika również z zeznań pozwanego, który zawierał przecież przedmiotową umowę najmu. Zgodnie z art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Zamiar stron wyjaśnił w zeznaniach były prezes zarządu najemcy, powód zaś nie kwestionował tych zeznań.

Stąd przyjąć należało, że powódka powinna skorzystać z przedmiotowej kaucji i zaliczyć ją na poczet należności czynszowych, czego nie uczyniła a posiadała tego stosowny tytuł, zgodnie z zapisem umowy. Powód nie wskazał na inny sposób rozliczenia depozytu, powołując się jedynie na bierność najemcy w tym zakresie. Zdaniem sądu, w myśl postanowień umownych, spółka powodowa miała możliwość jednostronnego rozliczenia depozytu, czego nie uczyniła.

Pozwany P. G. za pomocą swoich zeznań, którym nie przeczył powód, oraz za pomocą protokołu przekazania (karta 46) wykazał, że na dzień 17 lutego 2017 roku w lokalu przy ul. (...) w S. znajdowały się ruchomości o wartości 33.340 złotych brutto. Wycenie tej nie przeczył powód. Podkreślenia wymaga fakt, że ruchomości objęte protokołem, znajdowały się w lokalu który wynajmowany był przez powoda pozwanej spółce. Zgodnie z zeznaniami pozwanego, którym powód nie zaprzeczył, nabywca udziałów nie odebrał tych ruchomości a zatem w chwili trwania postępowania egzekucyjnego ów majątek znajdował się w lokalu powoda. Należy zauważyć, że w myśl § 10 ust. 3 umowy (karta 45) wynajmującemu przysługiwało prawo zastawu na ruchomościach należących do najemcy celem zabezpieczenia jego należności.

Powód, w kontekście tych twierdzeń, dowodów i zarzutów nie zaprzeczył im, wskazał jedynie że „czemu sprzętu komputerowego nie odebrała pozwana, jeśli stanowił on tak dużą wartość, lub czemu w postępowaniu egzekucyjnym nie wskazano tego majątku”. Zdaniem sądu, pismo zawodowego pełnomocnika w kontekście zawartych tam twierdzeń i zarzutów, odczytać należy również literalnie. Powód nie zakwestionował wartości sprzętu wskazanego i wykazanego przez pozwanego. Pozwany wskazał, w świetle treści zarzutu, że nie był informowany o przebiegu postępowania egzekucyjnego. Wreszcie powodowa spółka nie wskazała, nie twierdziła, że sprzętu nie było w lokalu przy ul. (...) w S., bądź że był on bezwartościowy. Nie jest dla sądu zrozumiały fakt nieskorzystania z prawa zastawu na tym sprzęcie, niewskazania go komornikowi jako składnika majątku pozwanej spółki. W świetle niekwestionowanego zapisu § 10 ust. 3 umowy stron nie sposób zrozumieć z jakich względów spółka nie ustaliła jaki majątek pozwanej znajduje się w wynajmowanych jej pomieszczeniach.

Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że powód nie wykazał, aby egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna. Jak wskazano w wyżej przytoczonym orzeczeniu Sądu Najwyższego skoro wierzyciel (powód) doprowadził przez zaniechanie - gdy tą drogą mógł skutecznie uzyskać zaspokojenie swoich roszczeń - do bezskuteczności egzekucji, to należy uznać, że nie wykazał on, iż egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w wyroku.

Sąd zwraca również uwagę na fakt, że niespornym było niezgłoszenie przez pozwanych wniosku o ogłoszenie upadłości.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)