Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Zawierciu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2018 r. w Zawierciu

sprawy z powództwa Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W.

przeciwko J. Z.

o zapłatę

1.  oddala powództwo w całości;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego J. Z. kwotę 3.617,00 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zawierciu kwotę 13,15 (trzynaście 15/100) zł tytułem należnych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 117/18

UZASADNIENIE

Powód Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł w dniu 28 lipca 2017r. pozew o zasądzenie od pozwanego J. Z. kwoty 24.189,23 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzone pozwem roszczenie wynika z zawartej przez pozwanego z Bankiem (...) S.A. umowy cywilnoprawnej: karty kredytowej o numerze (...), na podstawie której pozwany otrzymał świadczenie pieniężne i jednocześnie zobowiązał się do jego zwrotu na warunkach precyzyjnie określonych w tejże umowie. Strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania, nie regulując zadłużenia w sposób i terminach przewidzianych w umowie. W związku z powyższym Bank (...) S.A. wypowiedział pozwanemu umowę i podjął działania windykacyjne zmierzające do zaspokojenia roszczenia. W tym zakresie uzyskał tytuł wykonawczy – postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, wydane przez Sąd Rejonowy w Myszkowie w sprawie o sygn. akt I Co 362/04, a następnie wystąpił z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które zakończyło się postanowieniem o umorzeniu wobec bezskuteczności egzekucji. P. egzekucyjne było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Myszkowie J. W. - zastępcę J. L. pod sygn. akt Km 844/07. Następnie w dniu 23 listopada 2015r. doszło do zawarcia pomiędzy dotychczasowym wierzycielem Bankiem (...) S.A. a nabywcą wierzytelności - powodem w niniejszym postępowaniu: Horyzont Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W., umowy cesji wierzytelności, na podstawie której powód stał się aktualnym wierzycielem pozwanego. Potwierdzeniem faktu sprzedaży dochodzonej pozwem wierzytelności jest uwierzytelniony odpis umowy cesji wraz z wyciągiem z załącznika w postaci wykazu wierzytelności. Dowodem istnienia oraz obowiązku spełnienia świadczenia ciążącego na stronie pozwanej jest wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej numer (...) z dnia 25.07.2017r. Osnowa wyciągu dokładnie precyzuje źródło i rodzaj przysługującej powodowi wierzytelności wraz z potwierdzeniem faktu dokonanej cesji. Dalej strona powodowa wskazywała, że wobec braku zwrotu świadczenia w uzgodnionym terminie, po dokonaniu cesji wierzytelności podjęto próby kontaktu z pozwanym, kierując do pozwanego pisemne wezwania do zapłaty, jednakże okazały się one bezskuteczne, nie odniosły one bowiem oczekiwanego skutku w postaci spłaty zobowiązania, bądź ustalenia akceptowalnego dla obydwu stron harmonogramu spłaty. Powód nie widzi więc możliwości podjęcia dalszych prób mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu. Na dochodzoną pozwem kwotę składają się następujące kwoty: 10.932,83 zł tytułem należności głównej, 11.657,91 zł tytułem odsetek naliczonych zgodnie z warunkami umowy od dnia 06.11.2002r. do dnia dokonania cesji wierzytelności to jest do dnia 23.11.2015r., 1.248,74 zł tytułem odsetek ustawowych naliczonych od dnia 24.11.2015r. do dnia 25.07.2017r. oraz 349,75 zł tytułem opłat za czynności bankowe i windykacyjne, naliczonych zgodnie z warunkami umowy.

Mając na uwadze treść pozwu oraz załączone do pozwu dokumenty, Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Zawierciu w dniu 17.08.2017r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym pod sygn. akt I Nc 1733/17, uwzględniający żądanie pozwu w całości. (k.22 akt)

Pozwany J. Z. wniósł skutecznie sprzeciw od nakazu zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.26-28 akt). W sprzeciwie podniósł zarzut nieudowodnienia roszczenia ani co do wysokości, ani zasady. Powód nie przedłożył bowiem żadnych dokumentów wskazujących na to, z jakiego tytułu i w jakiej wysokości powstało zadłużenie pozwanego. Powód nie wskazał, za jaki okres dochodzi roszczenia i co składa się na dochodzoną kwotę, w jaki sposób zostały wyliczone odsetki, ani kiedy roszczenie stało się wymagalne. Nie wskazał także kiedy został wydany tytuł wykonawczy w sprawie, ani kiedy komornik umorzył egzekucję. Wskazane wyżej informacje nie wynikają z dołączonych do pozwu dokumentów. Zdaniem pozwanego sam fakt złożenia wniosku o wydanie karty kredytowej nie świadczy jeszcze o zasadności roszczenia. Przedłożony wyciąg z ksiąg rachunkowych nie wskazuje co składa się na należność główną, za jaki okres, w jaki sposób naliczone są odsetki i koszty windykacyjne (brak jakiekolwiek wezwania do zapłaty). Stąd zdaniem pozwanego roszczenie powoda należy uznać za nieudowodnione. Nadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, wskazując, iż generalnie roszczenia z umowy kredytowej przedawniają się z upływem lat trzech, jednak zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 12 września 2012r. o elektronicznych instrumentach roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem dwóch lat. Jak wynika z treści pozwu roszczenia powoda miało już charakter bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności - tytułu wykonawczego - w 2004r., a więc roszczenie jest już przedawnione, gdyż zgodnie z jednolitymi poglądami prezentowanymi w doktrynie i orzecznictwie bankowy tytuł egzekucyjny nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej. W związku z powyższym do bankowego tytułu wykonawczego nie stosuje się przepisu wskazującego na dziesięcioletni termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu. Bankowy tytuł egzekucyjny nie wywołuje więc skutków prawnych określonych w art. 125 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30.07.2003r. II CKN 363/01). Wystawienie przez bank bankowego tytułu egzekucyjnego nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia (art. 123 § 1 k.c.). Dopiero od nadania klauzuli wykonalności będzie biec ponownie trzyletni termin przedawnienia (art. 124 k.c. w zw. z art. 123 pkt 1 k.c.). Z treści pozwu wynika, iż bank wystąpił do komornika z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. W takiej sytuacji bieg przedawnienia przerywa się i po bezskutecznym zakończeniu postępowania egzekucyjnego jest liczony od nowa. Z treści pozwu wynika, iż komornik prowadził postępowanie egzekucyjne w 2007r., które zostało zakończone umorzeniem wobec bezskuteczności egzekucji. Pozew został wniesiony w dniu 28 lipca 2017r. a więc przeszło 10 lat od umorzenia egzekucji, co powoduje, że 3-letni termin przedawnienia zarówno roszczenia głównego, jak i odsetek dawno już minął.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje :

Sąd dopuścił dowód z dokumentów przedstawionych przez stronę powodową, to jest: wyciągu z ksiąg rachunkowych powodowego funduszu z dnia 04.07.2017r., wniosku o wydanie karty kredytowej (...) Bank wraz z regulaminem kart kredytowych z dnia 21.10.2002r., umowy przelewu wierzytelności z dnia 23.11.2015r. wraz z załącznikami i wyciągiem z wykazu nabytych wierzytelności dla ustalenia na jakiej podstawie strona powodowa dochodzi roszczeń objętych żądaniem pozwu. (k.4-13 akt)

Ponadto Sąd dopuścił dowód z następujących akt:

1.  akt Sądu Rejonowego w Myszkowie sygn. I Co 362/04 dla ustalenia, iż postanowieniem z dnia 26.05.2004r. nadano klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przez Bank (...) S.A. przeciwko pozwanemu w dniu 26.04.2004r., obejmującemu należność w kwocie 17.261,92 zł wraz z dalszymi odsetkami z tytułu umowy o użytkowanie karty kredytowej (...) Bank z dnia 18.10.2002r. nr karty 4402110029605006,

2.  akt Komornika S. przy Sądzie Rejonowym w Myszkowie J. L. sygn. akt
I Km 844/2007 dla ustalenia, że na podstawie w/w tytułu Bank (...) w W. wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko pozwanemu w dniu 27.08.2007r. co do kwoty 15.823,11 zł wraz z odsetkami i kosztami sądowymi oraz dla ustalenia, że postępowanie umorzono postanowieniem z dnia 01.04.2015r. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Pozwany wnioskował o przeprowadzenie dowodu z jego przesłuchania, który to wniosek następnie cofnął na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2018r. mając na uwadze treść podniesionych zarzutów (k.66 o. akt)

W oparciu o wskazane dowody Sąd ustalił, że pozwany J. Z. był stroną umowy nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej zawartej na wniosek z dnia 18.10.2002r. z Bankiem (...) S.A. w W. (k.5 akt).

Z uwagi na brak spłaty zobowiązań wynikających z zawartej umowy Bank (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 26.04.2004r. wystawił Bankowy Tytuł Egzekucyjny, któremu następnie postanowieniem z dnia 26.05.2004r. w sprawie sygn. akt I Co 362/04 Sąd Rejonowy w Myszkowie nadał klauzulę wykonalności. Na dzień sporządzenia Bankowego Tytułu Egzekucyjnego zobowiązanie pozwanego względem Banku (...) S.A. z siedzibą w W. z tytułu niespłaconego kredytu wynosiło 17.261,92 zł wraz z należnymi odsetkami umownymi ustalonymi w regulaminie Karty Kredytowej C. w wysokości 35,76 % rocznie od kwoty 17.261,92 zł, liczonymi od dnia 26.08.2003r. W oparciu o uzyskany w ten sposób tytuł wykonawczy Bank (...) S.A. w W. w dniu 27.08.2007r. wszczął postępowanie egzekucyjne, które prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Myszkowie J. L. pod sygn. akt Km 844/07. Postępowanie egzekucyjne zakończyło się na skutek wydania przez Komornika postanowienia o umorzeniu egzekucji w dniu 01.04.2015r. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Do sprzedaży wierzytelności przez Bank (...) S.A. w W. na rzecz powoda Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. doszło na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 23.11.2015r., do której jeden z załączników stanowił wykaz nabytych wierzytelności.

W przedmiotowej sprawie kwestią, którą należało w pierwszej kolejności przeanalizować był podniesiony zarzut przedawnienia. Skuteczne podniesienie przedmiotowego zarzutu jest bowiem wystarczające do oddalenia powództwa bez potrzeby ustalenia, czy zachodzą wszystkie inne przesłanki prawno-materialne uzasadniające jego uwzględnienie, a ich badanie w takiej sytuacji staje się zbędne (por. uzasadnienie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 17.02.2006r. III CZP 84/05, LEX nr 171726).

W ocenie Sądu podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia okazał się zasadny.

W myśl art. 118 k.c. roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się z upływem 3 lat. Zastosowanie 3 – letniego terminu przedawnienia zależy jednak od kwalifikacji roszczenia z punktu widzenia jego związku z określonym rodzajem działalności. Ten określony rodzaj działalności wiązać zaś należy z działalnością, którą prowadzi wierzyciel występujący z roszczeniem, a nie z charakterem stosunku prawnego, z którego to roszczenie wynika, lub charakterem działalności prowadzonej przez dłużnika. O tym, czy roszczenie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą decydują więc cechy podmiotu, któremu ono przysługuje. Bez wątpienia 3 – letni termin przedawnienia dotyczy roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz roszczeń banków wobec osoby nie będącej przedsiębiorcą. Bank, który udzielił pozwanemu kredytu był przedsiębiorcą, do którego zakresu działania należało m. in. udzielanie kredytów (por. orzeczenie SN z dn. 10.10.2003 r. II CK 113/02).

W niniejszym postępowaniu mamy do czynienia z sytuacją, że doszło do wydania przez poprzednika prawnego powoda bankowego tytułu egzekucyjnego, któremu nadano klauzulę wykonalności. W oparciu o wydany tytuł wykonawczy zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne zakończone umorzeniem wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Następnie wierzytelność stała się przedmiotem cesji. Powód nie jest podmiotem prawa bankowego i nie jest uprawniony do prowadzenia egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego.

Otóż zgodnie z uchwałą 3 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29.06.2016r. sygn. akt III CZP 29/16 nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na podstawie art. 123 § 1 pkt.1 kc. Sąd Najwyższy w motywach podjętej uchwały potwierdził, że w razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, wszystkie właściwości, przywileje i braki, a więc ustawodawca zakłada identyczności wierzytelności cesjonariusza z wierzytelnością cedenta (art. 509 § 2 kc). Co do zasady nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia, zbycie wierzytelności jest bowiem irrelewantne dla jego biegu.

W przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się jednak odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności. Nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne. Dlatego też w ocenie Sądu Najwyższego cesjonariusz nie może powołać się na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wynika to z wyjątkowości przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego, co prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób niż w nim wskazane, za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku, prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

Zatem, zważywszy na datę wymagalności wierzytelności wynikającej z umowy bankowej z dnia 18.10.2002r. zawartej z pozwanym, przypadającą zapewne na dzień 26.08.2003r., na co wskazuje oznaczony w Bankowym Tytule Egzekucyjnym termin wymagalności odsetek od należności głównej, roszczenie przedawniło się najpóźniej z upływem 3 lat od tej daty, zgodnie z treścią art. 118 k.c., jako dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jednakże Sąd podziela pogląd strony pozwanej, iż zgodnie z art. 6 ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych z dnia 12 września 2002r., obowiązującej do 2013r., roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniały się z upływem 2 lat. Tymczasem powód skierował pozew do Sądu w dniu 28.07.2017r.

Wobec powyższego zgodnie z art. 117 § 2 k.c. powództwo podlega oddaleniu w całości, gdyż skutkiem podniesienia zarzutu przedawnienia jest brak możliwości dochodzenia zarówno roszczenia głównego, jak i odsetek za opóźnienie. Powód, nie będący bankiem, nie może skutecznie powoływać się na przerwy w biegu przedawnienia spowodowane nadaniem sądowej klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu i prowadzonym na jego podstawie postępowaniem egzekucyjnym.

Niezależnie od powyższego trafny okazał się również zarzut pozwanego dotyczący nieudowodnienia roszczenia zarówno co zasady jak i wysokości. Powód w żaden sposób nie odniósł się do tego zarzutu. Przedłożone przez powoda wraz z pozwem dokumenty nie wskazują zarówno tytułu jak i wysokości powstałego zadłużenia pozwanego, okresu za jaki jest dochodzone roszczenie i daty jego wymagalności, jak również co składa się na dochodzoną kwotę i w jaki sposób zostały wyliczone odsetki.

O kosztach procesu orzeczono w wyroku mając na względzie treść przepisów art. 98
§ 1 i § 3 k.p.c. w związku z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Mając na uwadze, iż pozwany wygrał sprawę w całości – zasądzono na jego rzecz od powoda poniesione koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.617,00 zł, w tym kwotą 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dn. 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U.2016.623) orzeczono o nakazaniu pobrania od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zawierciu kwoty 13,15 zł tytułem należnych kosztów sądowych. Należność tę wypłacono Krajowej Radzie Komorniczej, która udostępniła archiwalne akta sprawy egzekucyjnej (k.61-63 akt).