Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Roman Troll (spr.)

Sędzia SO Marcin Rak

SR (del.) Danuta Wocław-Klyta

Protokolant Marzena Makoś

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2018 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółki (...) Spółki Akcyjnej w B.

przeciwko T. S.

o eksmisję

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 28 października 2016 r., sygn. akt VIII C 510/15

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Danuta Wocław – Klyta SSO Roman Troll SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Ca 480/18

UZASADNIENIE

Pozwem z 30 lipca 2015 r. powódka Spółka (...) Spółka Akcyjna w B. wniosła o nakazanie pozwanemu T. S. opuszczenie i opróżnienie lokalu mieszkalnego położonego w Z. przy ul. (...) oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu podała, że 26 kwietnia 1982 r. pomiędzy Kopalnią (...) a pozwanym T. S. została zawarta umowa najmu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Z. przy ul. (...), na podstawie której najemca zobowiązał się uiszczać czynsz. Powódka wskazała na swoje następstwo prawne podkreślając, że uprawnienia wynikające z umowy najmu z pozwanym przeszły na nią. W związku z nieuregulowaniem należności czynszowych pismem z 8 grudnia 2014 r. wezwała ona pozwanego do zapłaty wyznaczając dodatkowy, miesięczny termin na uregulowanie zadłużenia pod rygorem wypowiedzenia umowy najmu, jednak nie spłacił on ciążącego na nim zadłużenia, dlatego wypowiedziała mu umowę najmu lokalu 23 lutego 2015 r. Pozwany obecnie zajmuje lokal mieszkalny bez tytułu prawnego.

W odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że nie zgadza się z pozwem. Podał, że na jego szkodę popełnione zostały przestępstwa, które blokują opiniowanie jego projektów zaliczonych jako dóbr kultury narodowej. Wskazał, że dokonał odkryć naukowych, które stanowią dobra kultury, a ewentualna eksmisja naraziłaby te dobra kultury (prototypy) na zatracenie, co byłoby sprzeczne Konstytucją RP.

Wyrokiem z 28 października 2016 r. Sąd Rejonowy w Zabrzu nakazał pozwanemu, aby opuścił i opróżnił lokal mieszkalny położony w Z. przy ul. (...) i wydał go w stanie wolnym od osób i rzeczy (pkt 1.); ustalił, że pozwanemu przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego (pkt 2.); wstrzymał wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez Gminę Miejską Z. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego (pkt 3.) oraz odstępił od obciążania pozwanego kosztami postępowania (pkt 4.).

Orzeczenie to zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych: decyzją Kopalni (...) z 26 kwietnia 1982 r. o przydziale mieszkania funkcyjnego przydzielono H. S. mieszkanie położone przy ul. (...) w Z. na czas trwania stosunku pracy, a osobami uprawnionymi do zajmowania lokalu wspólnie
z H. S. byli D. S. oraz I. S.. Pozwany T. S. jest synem H. S. i w stosunku do niego wydano decyzję o przyznania mieszkania. 9 maja 2000 r. (...) S.A. zawiązała (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością obejmując wszystkie udziały pokryła je w całości z majątku m.in. Kopalni (...) sp. z o.o. w likwidacji w Z.. B. Spółka (...)
sp. z o.o. w B. została 3 października 2001 r. wpisana do rejestru przedsiębiorców, następnie Spółka (...) Spółka Akcyjna przejęła (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Pismem z 8 grudnia 2014 r., doręczonym pozwanemu w 15 grudnia 2014 r., powódka wezwała go do uregulowania w terminie miesiąca od daty otrzymania wezwania zaległości czynszowych według stanu na 8 grudnia 2014 r. w wysokości 20880,15 zł tytułem nieopłaconego czynszu za korzystanie z lokalu mieszkalnego położonego w Z. przy ul. (...) wraz z odsetkami ustawowymi, pod rygorem wypowiedzenia umowy najmu i skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Pismem z 23 lutego 2015 r., doręczonym pozwanemu 5 marca 2015 r., powódka
z uwagi na posiadane przez pozwanego zadłużenie z tytułu uchylania się w sposób ciągły od obowiązku uiszczania bieżących opłat, tj. opłat z tytułu czynszu i opłat niezależnych od właściciela z tytułu najmu lokalu, w oparciu o art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy z 21 czerwca 2001 r.
o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, wypowiedziała mu stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w Z. przy ul. (...) z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, którego termin upłynął 30 kwietnia 2015 r. Powódka wezwała również pozwanego do zapłaty zaległości (na 31 stycznia 2015 r. wynosiły one 23108,28 zł) i wydania lokalu w stanie wolnym od osób
i rzeczy do 30 kwietnia 2015 r. Jednocześnie powódka poinformowała, że odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego wynosi 100% czynszu, jaki osoba zajmująca lokal jest obowiązana płacić z tytułu jego najmu. Pozwany jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w Z. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku z tytułu pozostawania bez pracy.

Sąd Rejonowy oddalił wnioski dowodowe pozwanego dotyczące powołania biegłego z zakresu fizyki i elektrotechniki, gdyż okoliczności, na które zostały zgłoszone nie miały dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia. Przedmiotem tego postępowania było ustalenie czy zaistniały przesłanki konieczne do wydania orzeczenia w przedmiocie nakazania pozwanemu opuszczenia i opróżnienia zajmowanego przez niego lokalu, legitymacji czynnej powódki (czy jest właścicielem lokalu), legitymacji biernej pozwanego (czy mieszka w spornym lokalu), a w razie stwierdzenia zasadności powództwa także, czy pozwanemu przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego.

Przy tak dokonanych ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy, przywołując regulację art. 11 ust. 1 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, art. 11 ust. 2 pkt 2 tej ustawy,
art. 14 ust. 1, 3, 4 i 6 tej ustawy oraz art. 675 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 680 k.c., uznał powództwo za zasadne. Wskazał, że powódka jest właścicielem nieruchomości położonej
w Z. przy ul. (...), a także, iż pomiędzy nią a pozwanym istniał stosunek najmu; zaś w związku z nieregulowaniem należności czynszowych powódka skutecznie wypowiedziała pozwanemu stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w Z. przy ul. (...); pozwany sam przyznał, że przedmiotowy lokal zamieszkuje nadal, a nadto wskazał, iż nie regulował należności na bieżąco od października 2012 r., co w konsekwencji doprowadziło do powstania zaległości czynszowych. Pozwany był w zwłoce z zapłatą czynszu za okres przewyższający trzy pełne okresy płatności, został wezwany do ich uregulowania pod rygorem wypowiedzenia umowy najmu, ale zaległości tych nie uregulował; dlatego stosunek najmu został pozwanemu skutecznie wypowiedziany. Sąd Rejonowy zaznaczył przy tym, że nie można orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec osoby posiadającej status bezrobotnego. Dlatego też orzekł jak w sentencji, natomiast o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. mając na względzie, że pozwany jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku.

Apelację od tego wyroku złożył pozwany zaskarżając go w całości i zarzucając mu bezzasadne odrzucenie wniosku o powołanie biegłego, a co za tym idzie wydanie wyroku bez faktycznych ustaleń zgłoszonych w sądzie. Zaznaczył przy tym, że zostały dopuszczone dowody tylko jednej ze stron, a brak dopuszczenia dowodu z opinii biegłego spowodował pozbawienie go praw do obrony, przy czym Sąd Rejonowy nie uzasadniał odrzucenia wniosku dowodowego o powołanie biegłego i nie przyjął żadnego stanowiska na jego pisma. Wniósł
o ponowne rozpatrzenie wniosku o powołanie biegłego do opiniowania projektów, gdyż eksmisja jest całkowitym zaprzeczeniem zadbania o dziedzictwo narodowe, o które nakazuje dbać Konstytucja RP. Zaznaczył przy tym, że od kilku lat zalega z opłacaniem czynszów,
a w lokalu, w którym mieszka są aspekty prawne i finansowe zabezpieczające dziedzictwo narodowe.

Przy tak postawionych zarzutach wniósł o zmianę wyroku, powołanie biegłego w celu opiniowania projektów i nakazanie Gminie Z. zadbać o aspekty prawne i finansowe
w celu zadbania o dziedzictwo narodowe.

Złożył także wniosek o dołączenie statusu bezrobotnego do akt sprawy, a także wniosek o powołanie biegłego eksperta z zakresu fizyki i elektrotechniki do przeprowadzenia opiniowania projektu oznaczonego numerem zgłoszeniowym patentowego (...), który powinien w szczególności potwierdzić odkrycie nowego sprzężenia pojemnościowo-indukcyjnego oraz potwierdzić istnienie kompensacji wirowych pól, a co za tym idzie generacji nowego rodzaju fali: Elektrycznej Fali Skalarnej.

W odpowiedzi na apelacje powódka wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i jako takie Sąd Okręgowy uznaje za własne.

Sąd Rejonowy w sposób właściwy oddalił wnioski o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego; identyczny wniosek, który został złożony także w apelacji, został złożony w toku postępowania przed Sądem I instancji. Okoliczność jednak, do których ustalenia zmierza ten wniosek nie są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Istotą tej sprawy jest bowiem to czy pozwany dysponuje nadal tytułem prawnym do zamieszkiwania w konkretnym lokalu powódki. Takiego tytułu nie ma, bo go utracił. Ewentualne potwierdzenie przez biegłego okoliczności wskazanych we wniosku nie ma wpływu na orzeczenie. Dlatego też, na podstawie art. 227 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., tenże wniosek został oddalony.

Na marginesie należy zaznaczyć, że identyczne wnioski dowodowe pozwanego zostały oddalone na rozprawach z 23 listopada 2015 r. /k. 70/ i z 21 grudnia 2015 r. /k. 87/. Pozwany jednak w żadnym zakresie nie zwrócił uwagi na uchybienia sądu w tej części, a był wówczas obecny. W tym zakresie regulacja art. 162 k.p.c. uniemożliwia mu skuteczne podnoszenie tego zarzutu w postępowaniu odwoławczym.

Nie ma zaś żadnych podstaw do kwestionowania uprawnień powódki do żądania eksmisji (art. 5 k.c.), gdyż jest to uzasadnione zachowaniem pozwanego, który nie reguluje zobowiązań wobec niej z tytułu korzystania z jej lokalu. Samo zachowanie pozwanego skutkowało wypowiedzeniem umowy, a więc nie może on teraz zasadnie powoływać się na ewentualne nadużycie prawa przez powódkę, która występuje z żądaniem eksmisji. Nie może skutecznie zarzucić naruszenia prawa podmiotowego osoba, która sama nadużywa swego prawa (por. K. Przetrzykowski: [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do artykułów 1 – 449 ¹¹, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2008, s. 52-53 i powołane tamże orzecznictwo). Pozwany nie regulując zobowiązań sam nadużywa swojego prawa, gdyż pomimo wypowiedzenia umowy nadal zajmuje lokal powódki, która nie może go eksmitować bez orzeczenia sądu w tym zakresie. Trzeba też tu zaznaczyć, że istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych, a wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji bądź unicestwienia tych praw mają charakter wyjątkowy; dlatego też odmowa udzielenia ochrony prawnej na podstawie art. 5 k.c., z uwagi na jego wyjątkowy charakter musi być uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 sierpnia 2011 r., sygn. akt II CSK 640/10, Lex 964496), a takich w rozpoznawanej sprawie brak. Pozwany co prawda powołuje się na istnienie w tym mieszkaniu generacji nowego rodzaju fali, która – jego zdaniem – stanowi dobro kultury, o które państwo powinno dbać, ale to nie może stanowić zasadnego argumentu dla zarzutu nadużycia prawa przez powódkę. Zdaniem pozwanego wyrok eksmisyjny jest przez to niezgodny z prawem. Trudno się z tym stanowiskiem pozwanego zgodzić, gdyż zaskarżony wyrok ma swoje uzasadnienie w regulacjach prawnych wskazanych w jego uzasadnieniu. Dodatkowo eksmisja dotyczy pozwanego, a nie wskazanej przez niego generacji nowego rodzaju fali. Nawet uznanie jej za dobro kultury nie może oznaczać braku podstaw do wydania zaskarżonego orzeczenia wobec pozwanego.

Sąd Okręgowy oddalił także wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w Z. z 19 grudnia 2016 r. o zarejestrowaniu pozwanego jako bezrobotnego od 18 czerwca 2014 r. bez prawa do zasiłku. Okoliczności te nie maja znaczenia dla rozpoznania sprawy, gdyż pozwanemu z uwagi na tą okoliczność przyznano uprawnienie do lokalu socjalnego, a apelację złożył pozwany, a nie powódka. Dlatego też, na podstawie art. 227 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., tenże wniosek został oddalony.

Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy jest prawidłowa i nie było konieczności jego uzupełniania, okoliczności w zasadzie pozostają bezsporne, gdyż umowa została wypowiedziana pozwanemu po wcześniejszym uprzedzeniu o takiej możliwości, a było to dokonane z uwagi na brak regulowania należności czynszowych. Jednocześnie pozwanemu przyznano również uprawnienie do lokalu socjalnego biorąc pod uwagę jego status bezrobotnego.

Zastosowana przez Sąd Rejonowy regulacja prawna jest prawidłowa.

Dlatego też zarzuty apelacji są bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację jako bezzasadną oddalono.

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego zapadło na podstawie art. 98
§ 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c., § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych
(t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265) oraz § 10 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, albowiem pozwany przegrał sprawę i powinien zwrócić powódce koszty zastępstwa procesowego. Na obecnym etapie postępowania nie zachodzą już żadne szczególne okoliczności objęte regulacją art. 102 k.p.c. umożliwiające nieobciążanie go kosztami postępowania odwoławczego: pozwany złożył bowiem bezzasadną apelację i powinien liczyć się z kosztami postępowania powstałymi
w ten sposób po drugiej stronie.

SSR (del.) Danuta Wocław-Klyta SSO Roman Troll SSO Marcin Rak