Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2018 roku

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Witold Franckiewicz (spr.)

Sędziowie: SA Zdzisław Pachowicz

SO del. do SA Tomasz Kaszyca

Protokolant: Aldona Zięta

przy udziale prokuratora Prokuratury Regionalnej Marka Ratajczyka

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2018 roku

sprawy J. N.

oskarżonego z art. 148§ 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy

z dnia 4 czerwca 2018 roku, sygn. akt III K 25/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego J. N. w ten sposób, że wymierzoną oskarżonemu z art. 156 § 3 w zw. z art. 4 § 1 k.k. karę pozbawienia wolności podwyższa do 5 (pięciu) lat, zaliczając na jej poczet - na podstawie art. 63 §1 k.k. - okres rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego w sprawie od dnia 26 maja 2017 roku do dnia 26 września 2018 roku;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat S. B. 738 złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego w postepowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

J. N. oskarżony został o to, że :

w nocy z 25/26 maja 2017 r. w Ś., woj. (...), działając w bezpośrednim zamiarze pozbawienia życia L. R., uderzając wielokrotnie metalową rurką od odkurzacza dł. 47 cm i średnicy 3 cm z zamocowaną plastikową obejmą, w głowę, tułów i kończyny, spowodował u niej obrażenia ciała w postaci licznych, rozległych podbiegnięć krwawych, obejmujących duże powierzchnie różnych okolic ciała, pęknięcie torebki i miąższu wątroby, pęknięcie torebki i miąższu śledziony, złamanie lewej kości ramiennej, po czym w następstwie taki licznych i rozległych zmian urazowych tkanek miękkich oraz złamań dużych kości powstał śmiertelny zator tłuszczowy w płucach, skutkujący zgonem wyż./wym. pokrzywdzonej;

tj. o czyn z art. 148 § 1 kk

Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 4 czerwca 2018 roku – sygn.. akt: III K 25/18 orzekł:

1.  oskarżonego J. N. uznał za winnego tego, że w nocy z 25 na 26 maja 2017 roku w Ś., uderzał pokrzywdzoną wielokrotnie L. R. metalową rurką po głowie, tułowiu i kończynach, powodując u niej obrażenia ciała w postaci bardzo licznych, rozległych podbiegnięć krwawych na całym ciele z największym nasileniem w zakresie lewej połowy ciała, drobnych, mało licznych pęknięć skóry i otarć naskórka, złamania kości ramiennej lewej, pęknięcia śledziony i wątroby powodujących krwawienie do jamy brzusznej, przy czym odniesione przez nią obrażenia doprowadziły do uwolnienia drobnych cząstek tłuszczy, które wraz z krwią przedostały się do płuc i doprowadziły do zatorów tłuszczowych płuc, stanowiących chorobę realnie zagrażającą życiu, której następstwem objętym nieumyślną winą oskarżonego była śmierć pokrzywdzonej, to jest czynu z art. 156 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. (według stanu prawnego obowiązującego do dnia 12 lipca 2017 roku) i za to na podstawie art. 156 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. (według stanu prawnego obowiązującego do dnia 12 lipca 2017 roku) wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu J. N. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres jego tymczasowego aresztowania od dnia 26 maja 2017 roku do dnia 4 czerwca 2018 roku,

3.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego H. N. kwotę 1.402 zł i 20 gr brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu J. N. w śledztwie i w postępowaniu sądowym przez obrońcę ustanowionego z urzędu,

4.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (j. t. Dz. U. nr 49 z 1983 roku, poz. 223 ze zm.) zwolnił oskarżonego J. N. od kosztów sądowych, w tym od opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Prokurator Rejonowy w Świdnicy, zaskarżając wyrok na niekorzyść oskarżonego J. N. w części dotyczącej orzeczenia o karze. Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 4 k.p.k. prokurator zarzucił:

rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego J. N. kary 3 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 156 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. (według stanu prawnego obowiązującego do dnia 12.07.2017 r.), podczas gdy uprzednia karalność oskarżonego, negatywna opinia z miejsca zamieszkania, nieuzasadnione usprawiedliwianie brutalnego postępowania J. N. przez pryzmat negatywnej opinii o pokrzywdzonej, wysoki stopień społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu, w szczególności brutalny sposób działania polegający na rodzaju użytego narzędzia, tj. metalowej rurki od odkurzacza dl. 47 cm i średnicy 3 cm z zamocowaną plastikowa obejmą, wielości zadanych uderzeń i rozległości powstałych obrażeń, a przede wszystkim skutek w postaci śmierci pokrzywdzonej L. R. powoduje, że oskarżonemu winna zostać wymierzona surowsza kara w wymiarze 7 lat pozbawienia wolności, zaś kara orzeczona nie spełnia tych celów tak ogólno jak i szczególnoprewencyjnych,

wnosząc :

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu J. N. kary 7 lat pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego na rozprawie odwoławczej wniósł o nieuwzględnienie apelacji prokuratora i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

apelacja prokuratora jest zasadna w zakresie sformułowanego zarzutu, zaś za niezasadny należało uznać wniosek o wymierzenie oskarżonemu kary 7 lat pozbawienia wolności.

Ustalając sprawstwo oskarżonego, Sąd I instancji przypisał oskarżonemu J. N. popełnienie przestępstwa wyczerpującego ustawowe znamiona z art. 156 § 3 k.k. Z uwagi na to, że czyn popełniony został w nocy z 25 na 26 maja 2017 roku, wówczas obowiązywał powyższy przepis przewidujący w ustawowej sankcji karę pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Powyższy przepis uległ zmianie od dnia 13 lipca 2017 roku w zakresie podwyższonej sankcji z art. 156 § 3 k.k. Od tego dnia czyn z art. 156 § 3 k.k. zagrożony jest kara od 5 lat pozbawienia wolności do 15 lat pozbawienia wolności. Zgodnie z art. 4 § 1 k.k., Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął za podstawę skazania i wymiaru kary przepis art. 156 § 3 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 12 lipca 2017 roku (kara od 2 lat do 12 lat pozbawienia wolności).

Wymierzając oskarżonemu karę 3 lat pozbawienia wolności, przyjął, iż winna ona oscylować w granicach ustawowego minimum sankcji uprzednio obowiązującej, odbiegającej od sankcji zawartej w obecnie obowiązującym przepisie – od 5 lat pozbawienia wolności.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, wymierzona oskarżonemu J. N. kara razi łagodnością i jest niewspółmierna do szeregu okoliczności obciążających oskarżonego, nienależycie ocenionych przez Sąd I instancji.

Nie sposób jest zgodzić się z twierdzeniem Sądu I instancji, zawartym na str. 14 pisemnego uzasadnienia wyroku (k. 711 verte), że „ w niniejszej sprawie szczególną uwagę zwrócić należy na fakt, że sposób życia J. N. przed popełnieniem przypisanego mu w niniejszej sprawie przestępstwa, nie wskazuje na jakieś silne i szczególne tendencje do naruszania norm prawa karnego”. Sąd zatem zdaje się nie doceniać wagi dotychczasowego nagannego sposobu życia oskarżonego, a w szczególności wcześniejszej jego karalności. Oskarżony bowiem został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 16 grudnia 2014 roku – sygn.. akt: VI K 321/14 za popełnione przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. na kary jednostkowe pozbawienia wolności oraz kare łączną 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat (k. 530). Przypisany zatem czyn zaskarżonym wyrokiem, oskarżony popełnił w okresie próby określonej powyższym wyrokiem. Stąd też należy przyjąć, że uprzednio stosowane wobec oskarżonego środki wychowawczo-resocjalizacyjne okazały się nieskuteczne. Oskarżony, przebywając na wolności, nadal wchodził w kolizję z prawem, popełniając kolejne przestępstwo.

Sąd Okręgowy pominął przedstawionej przez kuratora sądowego opinii z miejsca zamieszkania oskarżonego J. N. (k. 92-93). Z przeprowadzonego wywiadu wynika m.inn., że oskarżony wraz z konkubiną wszczynają awantury domowe, nadużywają alkoholu, mieszkanie socjalne jest zdewastowane, często interweniują funkcjonariusze Policji. Miejsce zamieszkania oskarżonego to tzw. melina, w której przebywają różne osoby, a także ich zachowanie było powodem wielu awantur i pobić. Powyższe okoliczności stanowią o wysoce nagannym sposobie życia oskarżonego, systematycznym łamaniu zasad porządku prawnego.

Sąd Okręgowy na str. 15 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku opisał także naganny sposób życia pokrzywdzonej L. R., starając się wykazać, że „z czysto ludzkiego punktu widzenia reakcje J. N. (włącznie z tą, która zakończyła się śmiercią ofiary), nie są niezrozumiałe i w sposób oczywisty muszą rzutować na pozostałe kryteria wymiaru kary”. Powyższego poglądu nie sposób jest zaakceptować. Należy bowiem zważyć, że uprzednie zachowanie pokrzywdzonej było akceptowane przez oskarżonego, a tego typu zachowanie obu osób, było ich sposobem życia. Nie stanowi to zatem okoliczności łagodzącej – odnośnie wymierzonej oskarżonemu kary.

Odnosząc się do motywacji popełnionego przestępstwa, nie sposób jest nie dostrzec, że oskarżony działał w celu odzyskania pieniędzy, które miała mu zabrać pokrzywdzona w trakcie wspólnie spożywanego alkoholu. Oskarżony zadał pokrzywdzonej bardzo duża ilość uderzeń metalowa rurką, mając przewagę fizyczną wobec pokrzywdzonej. O tym, że były to silne uderzenia, przekonują odgłosy uderzeń i krzyk pokrzywdzonej słyszane w sąsiednim mieszkaniu w odrębnej klatce schodowej, co powodowało telefoniczne zawiadomienie Policji przez mieszkańca z sąsiedniej klatki schodowej.

Stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego jest wysoki, a skutki jego czynu są nieodwracalne. Stąd też wymierzona przez Sąd Apelacyjny kara 5 lat pozbawienia wolności osiągnie wobec oskarżonego cele kary o jakich mowa w art. 53 § 1 k.k., zaś kara 3 lat pozbawienia wolności jest niewspółmierna wobec stopnia winy oskarżonego i powyższy cel nie zostanie zrealizowany.

Z tych względów, zaskarżony wyrok podlegał zmianie, jednakże wnioskowana przez prokuratora kara 7 lat pozbawienia wolności byłaby zbyt surowa.

Orzeczenie o kosztach nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego znajduje uzasadnienie w § 17 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Z uwagi na sytuację majątkową oskarżonego, Sąd Apelacyjny zwolnił go od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego.

SSA Zdzisław Pachowicz SSA Witold Franckiewicz SSO(del.do SA) Tomasz Kaszyca